Σύμφωνος με τη συνταγματική αρχή της αναλογικότητας είναι ο αντικειμενικός προσδιορισμός της επιβολής προστίμων για την έκδοση εικονικών τιμολογίων και την καταχώρησή τους στα λογιστικά-φορολογικά βιβλία των φορολογουμένων, έκρινε το Α΄ Τμήμα του Συμβουλίου της Επικρατείας (απόφαση 2402/2010).
Οι σύμβουλοι Επικρατείας έκριναν ότι η διάταξη του νόμου 2523/1997 με την οποία εισάγεται αντικειμενικός προσδιορισμός του προστίμου στις περιπτώσεις λήψης εικονικών τιμολογίων, δεν αντίκειται στη συνταγματική αρχή της αναλογικότητας.
Με τον επίμαχο νόμο προβλέπεται η επιβολή προστίμου στο διπλάσιο της αξίας του τιμολογίου, ενώ παράλληλα καταργήθηκε η διακριτική ευχέρεια που είχε ο έφορος να καθορίζει τα πρόστιμα για την έκδοση εικονικών τιμολογίων από το ισόποσο της αξίας του τιμολογίου μέχρι το πενταπλάσιο αυτής.
Σύμφωνα με την εισηγητική έκθεση του νόμου 2523/1997, η συγκεκριμένη ρύθμιση αποσκοπεί στην αποφυγή συμπτωμάτων διαφθοράς και τη δημιουργία κλίματος εμπιστοσύνης μεταξύ φορολογικής αρχής και πολιτών. Οι πολίτες μπορούν πλέον να γνωρίζουν εκ των προτέρων το ακριβές ύψος του προστίμου που θα τους επιβληθεί στις περιπτώσεις φορολογικών παραβάσεων.
Σύμφωνα με τη δικαστική απόφαση, η νομοθετική αυτή πρόβλεψη δεν παραβιάζει τη συνταγματική αρχή της αναλογικότητας γιατί “δεν θεσπίζει μέτρο προδήλως ακατάλληλο και απρόσφορο ούτε υπερακοντίζει το δημόσιο σκοπό της αποφυγής της διαφθοράς των φορολογικών οργάνων”.
Παράλληλα, υπογραμμίζεται στην απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας ότι σύμφωνα με τον Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων (ΚΒΣ) πρέπει τα πρόστιμα να είναι αυτοτελή για κάθε φορολογική παράβαση. Για το λόγο αυτό στις περιπτώσεις εικονικών τιμολογίων θα πρέπει να επιβάλλονται πρόστιμα τόσο για τη λήψη των εικονικών τιμολογίων όσο και για την καταχώρησή τους στα λογιστικά-φορολογικά βιβλία.
Επομένως, σημειώνεται στη δικαστική απόφαση, “η πράξη της φορολογικής αρχής με την οποία επιβάλλεται ενιαίο πρόστιμο για λήψη και καταχώρηση εικονικού τιμολογίου είναι νομικώς πλημμελής”.
Στο Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο το απασχόλησε περίπτωση εταιρείας καθαρισμού στη Νέα Ιωνία Αττικής, η οποία για χρονικό διάστημα δύο μηνών (1.1.1999 έως 28.2.1999) καταχώρησε στα λογιστικά-φορολογικά της βιβλία 37 εικονικά τιμολόγια υλικών καθαριότητας ύψους 39.809,8 ευρώ (13.565.198 δρχ).
Τα υλικά καθαριότητας αποθηκεύτηκαν, σύμφωνα με την εταιρεία, στην αποθήκη της, επιφάνειας 31 τ.μ. και στα κτίρια, των καθαρισμό των οποίων είχε αναλάβει, χωρίς ωστόσο να της έχουν παραχωρηθεί οι αναγκαίοι χώροι αποθήκευσης. Σε έλεγχο δε που πραγματοποίησαν εφοριακοί υπάλληλοι στην έδρα της εταιρείας, στα ράφια υπήρχαν μισοάδεια μεγάλα δοχεία με υλικά καθαριότητας. Τελικώς, επιβλήθηκε στην εταιρεία πρόστιμο 86.317,70 ευρώ (29.412.760 δρχ.).
