Θετικές εκτιμήσεις για τα stress tests των τραπεζών – Πώς διαγράφεται το αύριο στον κλάδο
Ο τραπεζικός κλάδος, που μέχρι πρότινος αποτελούσε ένα από τα πλέον… βαριά «μαύρα πρόβατα» του ελληνικού χρηματιστηρίου, φαίνεται πως σταδιακά ανακάμπτει –τουλάχιστον στο ταμπλό του ΧΑ), με τους ξένους επενδυτές και διαχειριστές διεθνών κεφαλαίων (hedge funds) να επιμενουν ότι οι ίδιοι βλέπουν στην ελληνική χρηματαγορά κάτι που προς ώρας δεν καταφέρνουν να δουν οι εγχώριοι: Την ανοδική πορεία που αναμένεται σύντομα στον εν λόγω κλάδο.
Το τελικό αποτέλεσμα του ελέγχου της BlackRock, το ύψος των πιθανών μετατροπών warrants σε μετοχές μέχρι το τέλος του 2014 και το πρόγραμμα κεφαλαιακής ενίσχυσης μέσα από την πώληση θυγατρικών και συμμετοχών, είναι μερικοί από τους παράγοντες που θα διαδραματίσουν καταλυτικό ρόλο στην προαναφερθείσα ανοδική πορεία.
Σε κάθε περίπτωση, όλα θα εξαρτηθούν στο μέτωπο της διαχείρισης των μη εξυπηρετούμενων δανείων, η εξέλιξη των οποίων συνδέεται με τη γενικότερη πορεία της Οικονομίας [βλ. σχετικά: Ρηξικέλευθη πρόταση PwC για τα «κόκκινα» δάνεια].
Οι απόψεις περί «φούσκας», όσον αφορά το ελληνικό χρηματιστήριο και τις αποτυπωμένες αξίες των μετοχών των ελληνικών εταιρειών, αλλά και το τεταμένο πολιτικό κλίμα ενόψει της επικείμενης έλευσης της τρόικας, φαίνεται πως υποχωρούν σταδιακά, δίνοντας την θέση τους σε περισσότερο αισιόδοξες θέσεις. Αυτό τουλάχιστον καταδεικνύει η «ομαδική» τοποθέτηση ξένων επενδυτών με την αγορά μετοχών της Τράπεζας Πειραιώς, που κατείχε η πορτογαλική BCP. Κι αυτό μόνον ως… ψήφος εμπιστοσύνης θα μπορούσε να εκληφθεί, κόντρα στο ρεύμα που θέλει να χαρακτηρίζει το ελληνικό τραπεζικό σύστημα ως σαθρό και παρά τις φήμες περί αναγκαιότητας νέων κεφαλαιακών «ενέσεων» στο άμεσο μέλλον. Είναι ξεκάθαρο πως οι ξένοι δεν είναι αφελείς, όταν βάζουν διαρκώς το χέρι στην τσέπη…
Θετικές εξελίξεις
Οι εξελίξεις βελτιώνουν το δυσμενέστατο κλίμα που επικρατούσε μέχρι πριν από κάποιους μήνες για τον τραπεζικό κλάδο και τις μετοχές του:
Η πρώτη εξέλιξη σχετίζεται με την πορεία των τιμών των τραπεζικών μετοχών στο Χρηματιστήριο της Αθήνας, όπου μετά την άνοδο που έχουν σημειώσει, πολύ πιθανόν να αφήσουν μεταξύ Δεκεμβρίου και Ιανουαρίου περιθώρια στους κατόχους των warrants ώστε να μετατρέψουν τους τίτλους τους σε μετοχές. Κάτι τέτοιο θα μείωνε τις υποχρεώσεις της Ελλάδας προς το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) και παράλληλα θα ενίσχυε το «μαξιλάρι ασφαλείας» που ήδη υπάρχει από τα αδιάθετα κεφάλαια του ΤΧΣ. Αν και βέβαια οι προσδοκίες για το ύψος των μετατροπών κατά την περίοδο Δεκεμβρίου – Ιανουαρίου είναι (για διάφορους λόγους) σαφώς περιορισμένες, η ουσία είναι πως έχουν αρχίσει να διαμορφώνονται σενάρια για πιθανές πολύ μεγαλύτερες μετατροπές warrants σε μετοχές, είτε στα μέσα είτε στα τέλη του 2014.
Μια άλλη εξέλιξη σχετίζεται με το αποτέλεσμα της έκθεσης της BlackRock σε ό,τι αφορά τις απαιτούμενες κεφαλαιακές ανάγκες των ελληνικών τραπεζών, όπως αυτές έχουν διαμορφωθεί και έχουν επικαιροποιηθεί με βάση τις μέχρι σήμερα οικονομικές εξελίξεις στη χώρα. Στο μέτωπο αυτό, τραπεζικοί κύκλοι εκτιμούν πως το ποσό που τελικά θα προκύψει από το συγκεκριμένο έλεγχο θα είναι σαφώς χαμηλότερο -ή, καλύτερα, πολύ χαμηλότερο- από τα ποσά που φοβάται μεγάλο μέρος της αγοράς.
Η επόμενη εξέλιξη αφορά την ενίσχυση της κεφαλαιακής επάρκειας των τραπεζών, μέσα από την πώληση θυγατρικών εταιρειών και συμμετοχών στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Οι πρώτες κινήσεις που έγιναν αφορούν τη δρομολογούμενη μεταβίβαση του πρώτου μετοχικού ρόλου σε ξένους των εταιρειών ακινήτων Eurobank Properties και Πανγαία ΑΕΕΑΠ, που μέχρι σήμερα ελέγχουν η Eurobank και η Εθνική Τράπεζα αντίστοιχα.
Επιπρόσθετα, η Εθνική Ασφαλιστική πούλησε το χαρτοφυλάκιο των ασφαλισμένων οχημάτων της στην Arch Re, ενώ σε διαδικασία πώλησης βρίσκεται και η Αστήρ Παλάς (γνωστή ξενοδοχειακή εταιρεία, θυγατρική της Εθνικής Τράπεζας). Αντίθετα, το θέμα των θυγατρικών των ελληνικών τραπεζών στο εξωτερικό φαίνεται ότι θα καθυστερήσει, όχι μόνο λόγω της συνθετότητας του προβλήματος, αλλά και επειδή στην πράξη δεν φαίνεται να υπάρχει ουσιαστικό αγοραστικό ενδιαφέρον, καθώς το τραπεζικό πρόβλημα αφορά το σύνολο των ευρωπαϊκών τραπεζών και όχι μόνο τις ελληνικές.
«Αγκάθι» τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια
Η διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων αποτελεί και σήμερα τον μεγάλο «πονοκέφαλο» των τραπεζών και δη και των ελληνικών. Βέβαια, οι τράπεζες έχουν εντείνει τις προσπάθειές τους, προχωρώντας σε «αθόρυβες» κινήσεις (όπως στενότερους ελέγχους στις επιχειρήσεις, άσκηση εντονότερων πιέσεων, λήψη πρόσθετων εγγυήσεων ακόμη και των χρημάτων που οι εταιρείες περιμένουν να εισπράξουν από επιστροφή ΦΠΑ), αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι η κατάσταση έχει επιτυχώς περιέλθει στον κύριο έλεγχο των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων.
Αποτέλεσμα αυτής της «αδράνειας» είναι η δεινή οικονομική κατάσταση των επιχειρήσεων, ιδίως στον τομέα της ιχθυοκαλλιέργειες, της ακτοπλοΐας, της ξυλείας, της κλωστοϋφαντουργίας, των ΜΜΕ, της ιδιωτικής υγείας, του κατασκευαστικού κλάδου κ.ά. Οι τράπεζες απέχουν πολύ ακόμη από το να μπορούν να υποστηρίξουν ότι ένα μεγάλο μέρος των οφειλουμένων προς αυτές χρημάτων έχουν επιστραφεί…
Ενδεικτική του κλίματος η περίπτωση της Πειραιώς
Όπως προκύπτει από την υπερκάλυψη της έκδοσης των μετοχών και των warrants της Τράπεζας Πειραιώς, πολλά έχουν αλλάξει στο ελληνικό χρηματιστήριο, στις τραπεζικές μετοχές και στην ελληνική οικονομία. Παράλληλα, οι ξένοι θεσμικοί επενδυτές που τοποθετήθηκαν ανεβάζουν ακόμα περισσότερο τον πήχη αφού, πέραν των γνωστών funds Third Point, Baupost και York Capital, τοποθετήθηκαν στην έκδοση (για πρώτη φορά μετά το 2007) αμερικανικών pension funds με μακροπρόθεσμο επενδυτικό ορίζοντα.
Το στοιχείο που έχει σημασία πλέον και αλλάζει το τοπίο μετά την επιτυχή διάθεση των 235 εκατ. μετοχών και warrants της Πειραιώς από την BCP, είναι τα μετοχολόγια των ελληνικών τραπεζών. Οι ξένοι θεσμικοί κατέχουν πλέον ποσοστά άνω του 20% του μετοχικού κεφαλαίου της τράπεζας ή, επί του free float της μετοχής, η συμμετοχή τους φτάνει το 80%. Η εικόνα όμως είναι παρόμοια και στην Alpha Bank, όπου οι ξένοι θεσμικοί επενδυτές κατείχαν στα τέλη του προηγούμενου μήνα το 45% των μετοχών που ήταν διαπραγματεύσιμες στο Χ.Α.
Η παραπάνω εξέλιξη καταδεικνύει ότι, κατά τους επόμενους μήνες, το ενδιαφέρον μάλλον θα αυξάνεται. Στο «ταμπλό» οι μετοχές και τα warrants, παρά τις όποιες διακυμάνσεις, εμφανίζουν, τόσο στον μήνα όσο και στο τρίμηνο, αποδόσεις που ξεπερνούν τις αισιόδοξες προβλέψεις.
Για παράδειγμα, η μετοχή της Εθνικής, η οποία είναι διαπραγματεύσιμη με τον υψηλότερο δείκτη P/TBV από τις άλλες δύο συστημικές τράπεζες, εμφανίζει κεφαλαιοποίηση 10 δισ. ευρώ και απόδοση μήνα 38% και τριμήνου 56%, ενώ το warrant της εμφανίζει απόδοση 69% και 109% αντίστοιχα.
Άλλωστε, η κεφαλαιοποίηση των 7,5 δισ. ευρώ τοποθετεί την Πειραιώς σε ακόμα χαμηλότερα επίπεδα P/TBV από τις άλλες δύο συστημικές τράπεζες, ενώ οι αποδόσεις της στο ταμπλό του Χ.Α. στο μήνα και στο τρίμηνο είναι 18% και 53%, ενώ το warrant κινείται με άνοδο στον 1 μήνα και στους 3 μήνες, 2% και 86% αντίστοιχα.
Όσον αφορά την Alpha Bank, η απόδοση κατά τον τελευταίο μήνα είναι 14%, αρκετά χαμηλότερα από τις άλλες δύο, ενώ στο τρίμηνο η απόδοση είναι 49% και το warrant της σημειώνει αποδόσεις 16% και 84% αντίστοιχα.
Ελπιδοφόρα πρόβλεψη για ανάπτυξη 0,6% στο 2014
Παράλληλα προς τις αλλαγές σε επενδυτικό επίπεδο, προχωρά και η διαδικασία υπολογισμού των κεφαλαιακών αναγκών των τραπεζών, βάσει της άσκησης προσομοίωσης (stress test) της BlackRock και των τριετών business plans, χωρίς ωστόσο να έχουν κλείσει όλες οι παράμετροι που θα καθορίσουν και το τελικό αποτέλεσμα.
Σεναριολογίας… το ανάγνωσμα
Το βασικό σενάριο στηρίζεται στην εκτίμηση της τρόικας για ανάπτυξη της τάξεως του 0,6%, για το 2014, η οποία θα ανέλθει στο 2,95% το 2015 και θα φθάσει στο 3,74% το 2016. Ωστόσο, το δυσμενές σενάριο προβλέπει ύφεση της οικονομίας κατά 2,5% το 2014, περαιτέρω συρρίκνωση περίπου κατά 1,7% το 2015 και ανάκαμψη κοντά στο 1% το 2016.
Να σημειωθεί ότι κανένα από τα παραπάνω σενάρια δεν έχουν διεξαγάγει τελικά συμπεράσματα σχετικά με την αύξηση της ανεργίας και την πορεία της Αγοράς ακινήτων.
