Την ώρα που ο Ντέιβιντ Κάμερον ανακοίνωνε τον περασμένο μήνα την κατασκευή του πρώτου πυρηνικού αντιδραστήρα στη Βρετανία μετά την καταστροφή της Φουκουσίμα, τετράκωποι περνούσαν σιωπηλά μπροστά από το πυρηνικό εργοστάσιο Κρούμελ, κοντά στο Αμβούργο.
Ο σταθμός Κρούμελ, στις όχθες του ποταμού Έλβα, είναι ένας από τους οκτώ πυρηνικούς σταθμούς που έκλεισαν οριστικά μετά το πυρηνικό δυστύχημα του 2011 στην Ιαπωνία. Άλλοι εννιά θα κλείσουν μέχρι το 2022, στο πλαίσιο της στροφής της Γερμανίας από την πυρηνική ενέργεια σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Ένα χρόνο μετά, αν όλα πάνε σύμφωνα μέχρι το πρόγραμμα, θα ξεκινήσουν να λειτουργούν στη Βρετανία δύο αντιδραστήρες που θα έχουν κατασκευαστεί από τη γαλλική EDF με κινεζική χρηματοδότηση.
«Οι Βρετανοί είναι τρελοί», λέει στην εφημερίδα The Guardian η Κλαούντια Ροτ, πρώην επικεφαλής των γερμανών Πρασίνων. «Πώς μπορεί μια χώρα να κατασκευάζει νέα πυρηνικά εργοστάσια, όταν όλος ο κόσμος έχει καταλάβει, ή θα έπρεπε να έχει καταλάβει, ότι η Φουκουσίμα δεν ήταν μια εξαίρεση αλλά κάτι προγραμματισμένο να συμβεί; Η στάση αυτή είναι ανεύθυνη. Η Βρετανία είναι νησί, έχει αέρα, έχει ήλιο, έχει νερό, έχει τα πάντα. Γιατί λοιπόν κάνει αυτό το πράγμα;»
Η πυρηνική βιομηχανία με τη σειρά της, που προμήθευε το ένα τέταρτο της γερμανικής ενέργειας πριν από την καταστροφή του 2011, χαρακτηρίζει τρελή τη γερμανική κυβέρνηση, επειδή κλείνει πυρηνικά εργοστάσια που κόστισαν δισ. ευρώ και είχαν ακόμη πολλά χρόνια ζωής.
Το κλείσιμο των πυρηνικών εργοστασίων της Γερμανίας είχε προταθεί από το 2000 και επρόκειτο να χρειαστεί τουλάχιστον 20 χρόνια, αλλά οι πολιτικοί δεν μπορούσαν να συμφωνήσουν στο απαιτούμενο χρονοδιάγραμμα. Όλα αυτά όμως άλλαξαν μετά το δυστύχημα της Φουκουσίμα.
Σύμφωνα με τον Νικολάς Βέντλερ, από το Γερμανικό Πυρηνικό Φόρουμ, η απόφαση που έλαβε η κυβέρνηση Μέρκελ ήταν παράλογη και συναισθηματικά φορτισμένη. «Είμαστε απολύτως πεισμένοι ότι τα πυρηνικά μας εργοστάσια λειτουργούν με ασφάλεια» δηλώνει. «Τα επιχειρήματα στα οποία στηρίχθηκε η απόφαση δεν είχαν σχέση με την ασφάλεια, ήταν πολιτικά» αναφέρει.
Ο Βέντλερ επισημαίνει ότι το κλείσιμο των εργοστασίων θα κοστίσει δισεκατομμύρια στους φορολογούμενους. Ο «πράσινος» φόρος στους λογαριασμούς του ρεύματος έχει πενταπλασιαστεί από το 2009 και η τιμή του ρεύματος στη Γερμανία είναι σήμερα η τρίτη υψηλότερη στην ΕΕ.
Ο φόρος αυτός θα αποφέρει στη γερμανική κυβέρνηση 23,6 δισεκατομμύρια ευρώ, ώστε να εκπληρωθεί ο στόχος να παράγεται το 80% του ηλεκτρισμού από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας μέχρι το 2050. Σήμερα, μόνο το 23% του ηλεκτρισμού στη Γερμανία παράγεται από ανανεώσιμες πηγές.
Η Μέρκελ έχει περιλάβει την αντιμετώπιση του κόστους της ενέργειας στους τέσσερις μεγάλους στόχους του υπό διαμόρφωση κυβερνητικού συνασπισμού. Τα άλλα τρία μεγάλα προβλήματα είναι η κρίση της ευρωζώνης, η γήρανση του πληθυσμού και οι ομοσπονδιακές μεταρρυθμίσεις.
Οι ιδιοκτήτες των πυρηνικών εργοστασίων της Γερμανίας έχουν μηνύσει την κυβέρνηση και ζητούν αποζημίωση 16 δισ. ευρώ για το κλείσιμο των σταθμών, το οποίο χαρακτηρίζουν αντισυνταγματικό. Η νομική αυτή διαμάχη δεν πρόκειται να έχει ολοκληρωθεί πριν από το 2015.
Η Κλαούντια Ροτ θεωρεί πάντως ότι οι υψηλότεροι λογαριασμοί του ρεύματος και οι απειλές των αποζημιώσεων αποτελούν «το κόστος που πρέπει να πληρώσουμε για να σταματήσουμε αυτά τα τρομερά επικίνδυνα πράγματα».
Πολλοί από αυτούς που ζουν κοντά στον πυρηνικό σταθμό Κρούμελ, πάλι, λένε ότι προτιμούν να ζουν με τον πυρηνικό κίνδυνο παρά με υψηλότερους λογαριασμούς.
Στο εργοστάσιο αυτό έχουν συμβεί αρκετά ατυχήματα, με αποτέλεσμα να έχει χαρακτηριστεί «τέρας».
Το 2007 έγινε βραχυκύκλωμα σε ένα μετασχηματιστή, με αποτέλεσμα να εκδηλωθεί πυρκαγιά, η οποία ευτυχώς δεν έφτασε στον αντιδραστήρα. Το εργοστάσιο πάντως έκλεισε αμέσως και διατάχθηκαν έρευνες. Το 2009 επαναλειτούργησε, αλλά σε λίγες ημέρες σημειώθηκε και νέο βραχυκύκλωμα. Δαπανήθηκαν πολλά εκατομμύρια και το εργοστάσιο θα ετίθετο πάλι σε λειτουργία τον Μάρτιο του 2011 – αλλά τότε ήρθε η Φουκουσίμα, καταλήγει ο Guardian…
