Του ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΚΑΛΤΣΟΓΙΑΝΝΗ*
Το 2024 ήταν πολύ ενδιαφέρουσα χρονιά με σημαντικές διεθνείς οικονομικές και γεωπολιτικές εξελίξεις, οι οποίες αφήνουν το αποτύπωμά τους και στην επόμενη χρονιά. Σε πολιτικό επίπεδο ξεχωρίζει η επανεκλογή του Ντόναλντ Τραμπ ως προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών, ενώ στο γεωπολιτικό επίπεδο το 2024 κλείνει με τα σημαντικά γεγονότα στη Συρία την Εγγύς και τη Μέση Ανατολή.
Οι αγορές μετοχών και ομολόγων παρακολουθούν τις γεωπολιτικές εξελίξεις, αλλά προς το παρόν δεν φαίνεται να είναι αυτές που καθορίζουν την πορεία τους, αλλά ούτε και την πορεία στις τιμές των εμπορευμάτων. Ο ρόλος των κεντρικών τραπεζών αναμένεται να είναι και πάλι σημαντικός το 2025, με τη Fed, όμως, να έχει πλέον λίγα περιθώρια για μειώσεις στα επιτόκια του αμερικανικού δολαρίου, ενώ, αντίθετα, η ΕΚΤ δείχνει πρόθυμη να προχωρήσει σε αναλογικά μεγαλύτερες μειώσεις επιτοκίων. Η παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη για το 2025, σύμφωνα με στοιχεία του IMF, αναμένεται να διαμορφωθεί κοντά στο 3,2%, με τις περιφερειακές οικονομίες να αποδίδουν καλύτερα ( Κίνα +4%, Ινδία +7%) σε σχέση με τις αναπτυγμένες οικονομίες (ΗΠΑ +1,6%, Ευρωζώνη +1,5%).
Η παγκόσμια αγορά ομολόγων, προσδοκώντας στη μείωση των επιτοκίων, είχε αρχίσει να ανακάμπτει από τα τέλη του 2023, τάση η οποία αναμένεται να συνεχιστεί και το 2025, με ηπιότερους ρυθμούς. Στο σημείο αυτό δεν πρέπει να παραβλέψουμε τη διόγκωση του παγκόσμιου δημόσιου χρέους, το οποίο πλέον ξεπερνά τα 100 τρισ. δολάρια ΗΠΑ, όσο περίπου είναι και το παγκόσμιο ΑΕΠ. Πολλά κράτη μάλιστα βρίσκονται σε τέτοια επίπεδα χρέους προς το ΑΕΠ, που λίγες δεκαετίες πριν θα αποτελούσε αιτία για αναταραχές στις αγορές ομολόγων και όχι μόνο. Για τον λόγο αυτό προτιμούμε την έκθεση σε ομολογιακές εκδόσεις υπερεθνικών οργανισμών και σε εκδόσεις χωρών με ποιοτικά δημοσιονομικά χαρακτηριστικά. Στο πλαίσιο αυτό, τα ελληνικά κρατικά ομόλογα εξακολουθούν να είναι ελκυστικά (ιδιαίτερα οι εκδόσεις έως το 2030), καθώς τα δημοσιονομικά της χώρας βελτιώνονται, ενώ το AΕΠ αναπτύσσεται με ρυθμούς καλύτερους από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης.
Οι αγορές μετοχών, καθώς βρίσκονται σε ιστορικά υψηλά επίπεδα, δημιουργούν υπέρογκες κεφαλαιοποιήσεις ιδιαίτερα για τις εταιρίες που οδηγούν τους αμερικανικούς χρηματιστηριακούς δείκτες. Σε αυτά τα επίπεδα τιμών έχουν ανακοινωθεί καθ’ όλη τη διάρκεια του 2024 σημαντικές πωλήσεις μετοχών από βασικούς τους μετόχους. Το γεγονός αυτό δεν αποκλείεται να σηματοδοτεί ότι βρισκόμαστε κοντά σε μία κορύφωση, η οποία, εάν συμβεί, θα μπορούσε να συμπαρασύρει προς τα κάτω το σύνολο των κεφαλαιαγορών. Παρ’ όλα αυτά, η αμερικανική αγορά μετοχών εξακολουθεί να είναι πιο ελκυστική από την ευρωπαϊκή. Αυτές όμως που μπορούν να υπεραποδώσουν το 2025 είναι οι αγορές μετοχών ισχυρών αναδυόμενων βιομηχανικών χωρών, όπως της Κίνας και της Ινδίας. Στην Ευρώπη το ασταθές πολιτικό περιβάλλον στη Γερμανία και τη Γαλλία, σε συνδυασμό με τη χαμηλή ανάπτυξη των οικονομιών αυτών, εξακολουθεί να προκαλεί προβληματισμούς. Η ελληνική αγορά μετοχών θα μπορούσε και πάλι να διαφοροποιηθεί προς το καλύτερο, καθώς, πέρα από τα δημοσιονομικά δεδομένα, προστίθεται και το ενδεχόμενο αναβάθμισης της ελληνικής χρηματιστηριακής αγοράς από αναδυόμενη, που χαρακτηρίζεται σήμερα, σε ανεπτυγμένη. Το γεγονός αυτό θα δημιουργούσε σημαντικές νέες εισροές κεφαλαίων στις ελληνικές μετοχές, όπως είχε συμβεί στην αγορά ελληνικών ομολόγων έπειτα από την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας για το αξιόχρεο της ελληνικής οικονομίας.
Σε επίπεδο κλάδων θα μπορούσε να υπεραποδώσει και πάλι ο κλάδος της τεχνολογίας, και συγκεκριμένα αυτός της εφαρμοσμένης Τεχνητής Νοημοσύνης σε τομείς όπως η υγεία, η εκπαίδευση και οι μεταφορές – logistics. Επίσης, οι κλάδοι της αμυντικής βιομηχανίας, των διαστημικών εφαρμογών και της κατασκευής υποδομών θα μπορούσαν να ξεχωρίσουν στις ΗΠΑ το 2025. Για τα επόμενα έτη η τάση είναι να επιλέγονται επενδύσεις με περιβαλλοντικούς στόχους, καλύπτοντας επενδυτικά κριτήρια ESG. Επιλογές που πληρούν αυτά τα κριτήρια μπορούν, επίσης, να προσφέρουν σημαντικές αποδόσεις κατά το επόμενο έτος.
Στο πλαίσιο αυτό πιστεύουμε ότι το 2025 θα υπεραποδώσουν Αμοιβαία Κεφάλαια που επενδύουν σε ποιοτικά διεθνή και ελληνικά κρατικά και εταιρικά ομόλογα, καθώς και μετοχικά Αμοιβαία Κεφάλαια με έκθεση σε χώρες με ισχυρή ανάπτυξη ή σε συγκεκριμένους κλάδους. Θετικές αποδόσεις πιστεύουμε ότι θα προσφέρουν και τοποθετήσεις σε κεφάλαια Οργανισμών Εναλλακτικών Επενδύσεων (ΟΕΕ), που επενδύουν κυρίως στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, στον πρωτογενή τομέα και στον κλάδο ταξιδιών, τουρισμού και ψυχαγωγίας.
*CIO – Executive Member of B.o.D.
GMM Global Money Managers Ltd.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ (ΦΥΛΛΟ 27/12/2024)