Το 2024 το δολάριο των ΗΠΑ (USD) ισχυροποιήθηκε έναντι των κύριων παγκόσμιων νομισμάτων, αντανακλώντας την ανθεκτικότητα της αμερικανικής οικονομίας, σε ένα πλαίσιο αργής ανάπτυξης στην Ευρωζώνη και την Κίνα.
ΤΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΧΑΒΟΥΤΗ
Η άνοδος του δολαρίου ενισχύθηκε περαιτέρω από την επιστροφή του προέδρου Τραμπ στον Λευκό Οίκο, τις ανανεωμένες πολιτικές δασμών και τα σχετικά αυξημένα επιτόκια στις ΗΠΑ. Σε αυτό μας το άρθρο αναλύουμε τους παράγοντες που συνέβαλαν στην κυριαρχία του δολαρίου, εξετάζουμε τις επιδόσεις μεμονωμένων νομισμάτων και διερευνούμε παράγοντες που θα παίξουν ρόλο στο άμεσο μέλλον.
Κατανόηση των αποδόσεων νομισμάτων
Οι αποδόσεις νομισμάτων αντιπροσωπεύουν το ποσοστό μεταβολής της αξίας ενός νομίσματος σε σχέση με ένα άλλο σε μια συγκεκριμένη περίοδο. Σε αυτή την έκθεση οι αποδόσεις υπολογίζονται βάσει της απόδοσης κάθε νομίσματος έναντι του δολαρίου των ΗΠΑ κατά τη διάρκεια του 2024. Για παράδειγμα, μια απόδοση -6,2% για το ευρώ σημαίνει ότι το ευρώ υποτιμήθηκε κατά 6,2% έναντι του δολαρίου των ΗΠΑ μέσα στο έτος. Αντίθετα, μια θετική απόδοση δείχνει ανατίμηση σε σχέση με το δολάριο ΗΠΑ.
Τύπος υπολογισμού απόδοσης νομισμάτων
Οπου:
Ισοτιμία τέλους έτους: Η ισοτιμία στο τέλος του 2024.
Ισοτιμία αρχής έτους: Η ισοτιμία στην αρχή του 2024.
Για τον Δείκτη Δολαρίου ΗΠΑ (DXY) η απόδοση αντικατοπτρίζει τη συνολική ισχύ του δολαρίου έναντι ενός καλαθιού κύριων νομισμάτων, υπολογιζόμενη με παρόμοιο τρόπο, αλλά με σταθμίσεις βάσει όγκων εμπορίου.
Παράγοντες οδήγησης της ισχύος του δολαρίου των ΗΠΑ
1. Ισχυρή οικονομική ανάπτυξη στις ΗΠΑ: Η οικονομία των ΗΠΑ συνέχισε να υπεραποδίδει το 2024, υποστηριζόμενη από ισχυρές καταναλωτικές δαπάνες, σταθερή δημιουργία θέσεων εργασίας και σταθερά εταιρικά κέρδη. Αυτό αντέκρουσε την οικονομική στασιμότητα στην Ευρωζώνη και την Κίνα.
2. Αυξημένα επιτόκια: Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ διατήρησε υψηλά επιτόκια καθ’ όλη τη διάρκεια του 2024, προσελκύοντας ξένες επενδύσεις σε αμερικανικά περιουσιακά στοιχεία. Οι αυξημένες αποδόσεις ομολόγων έκαναν το δολάριο πιο ελκυστικό σε σύγκριση με νομίσματα από περιοχές με χαμηλότερα ή στάσιμα επιτόκια.
3. Πολιτικές αλλαγές και δασμοί: Η επανεκλογή του προέδρου Τραμπ οδήγησε σε ανανεωμένη αισιοδοξία για την αμερικανική οικονομία, αλλά και φόβους για αυξημένους δασμούς. Η προσδοκία υψηλότερων δασμών, ειδικά σε βασικούς εμπορικούς εταίρους όπως ο Καναδάς και η Κίνα, συνέβαλε στην υποτίμηση των νομισμάτων αυτών των χωρών.
4. Παγκόσμιες οικονομικές επιβραδύνσεις: Η αδύναμη οικονομική δραστηριότητα στην Κίνα, την Ευρωζώνη και σε αρκετές αναδυόμενες αγορές ενίσχυσε τη διαφορά μεταξύ του USD και άλλων νομισμάτων. Το ευρώ πλησίασε την ισοτιμία με το δολάριο, ενώ το ρεάλ Βραζιλίας και το ρούβλι Ρωσίας υπέστησαν σημαντικές απώλειες λόγω εγχώριων προβλημάτων.
Ανάλυση απόδοσης μεμονωμένων νομισμάτων
1. Λίρα στερλίνα (GBP)
Απόδοση 2024: -1,7%
Παρά την ισχύ του δολαρίου, η λίρα έδειξε ανθεκτικότητα λόγω της σταθερής οικονομικής απόδοσης του Ηνωμένου Βασιλείου και των συγχρονισμένων πολιτικών επιτοκίων με τις ΗΠΑ. Η προσεκτική προσέγγιση της Τράπεζας της Αγγλίας στον περιορισμό της νομισματικής πολιτικής βοήθησε στον περιορισμό της υποτίμησης της λίρας.
2. Ευρώ (EUR)
Απόδοση 2024: -6,2%
Η πτώση του ευρώ προς την ισοτιμία με το δολάριο αντικατοπτρίζει την αργή ανάπτυξη της Ευρωζώνης, επιδεινούμενη από προβλήματα στην ενεργειακή τροφοδοσία και την αδύναμη καταναλωτική ζήτηση. Η περιορισμένη ικανότητα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) να αυξήσει τα επιτόκια, χωρίς να επιδεινώσει την οικονομική επιβράδυνση, συνέβαλε στην αδυναμία του ευρώ.
3. Δολάριο Καναδά (CAD)
Απόδοση 2024: -7,9%
Το δολάριο Καναδά υποχώρησε σε χαμηλό πολλών ετών, στα $0,69 USD τον Δεκέμβριο, λόγω φόβων για πιθανό 25% δασμό στις εξαγωγές του Καναδά, κυρίως ενεργειακά εμπορεύματα. Ως ένας από τους μεγαλύτερους εμπορικούς εταίρους της Αμερικής, η οικονομία του Καναδά είναι ιδιαίτερα ευαίσθητη στις εμπορικές πολιτικές των ΗΠΑ.
4. Ρεάλ Βραζιλίας (BRL)
Απόδοση 2024: -21,6%
Το ρεάλ Βραζιλίας ήταν το χειρότερο σε απόδοση κύριο νόμισμα, λόγω του ταχέως διευρυνόμενου δημοσιονομικού ελλείμματος και της επίμονης πληθωριστικής πίεσης. Παρά τις επιθετικές αυξήσεις επιτοκίων της κεντρικής τράπεζας, στο 12,25% τον Δεκέμβριο (με προβλέψεις για 14,25% έως τον Μάρτιο 2025), η εμπιστοσύνη των επενδυτών παρέμεινε χαμηλή εν μέσω ανησυχιών για μη βιώσιμο δημόσιο χρέος και αυστηρές πιστωτικές συνθήκες.
5. Γιεν Ιαπωνίας (JPY)
Απόδοση 2024: -10,3%
Η απότομη υποτίμηση του γιεν συνδέθηκε με τη συνεχή εξάρτηση της Ιαπωνίας από υπερβολικά χαλαρή νομισματική πολιτική. Η δέσμευση της Τράπεζας της Ιαπωνίας σε αρνητικά επιτόκια διεύρυνε τη διαφορά αποδόσεων με τα αμερικανικά περιουσιακά στοιχεία, προκαλώντας εκροές κεφαλαίων.
Συμπεράσματα και μελλοντικές προοπτικές
* Τρωτά σημεία αναδυόμενων αγορών: Οι αναδυόμενες αγορές, όπως η Βραζιλία και η Ρωσία, πιθανόν να παραμείνουν υπό πίεση το 2025, με δημοσιονομικές ανισορροπίες, πληθωριστικές πιέσεις και πολιτική αστάθεια να επιδεινώνουν την αδυναμία των νομισμάτων.
* Πιθανή ανάκαμψη της Ευρωζώνης: Αν και το ευρώ αντιμετώπισε δυσκολίες το 2024, υπάρχουν προσδοκίες ότι στοχευμένα δημοσιονομικά κίνητρα και η σταθεροποίηση της ενεργειακής αγοράς θα μπορούσαν να υποστηρίξουν μια μέτρια ανάκαμψη το 2025, αν και οι κίνδυνοι παραμένουν υψηλοί.
* Επιπτώσεις των πολιτικών δασμών των ΗΠΑ: Αν εφαρμοστούν οι προτεινόμενοι δασμοί, εταίροι όπως ο Καναδάς και το Μεξικό θα μπορούσαν να δουν περαιτέρω υποτίμηση των νομισμάτων τους. Αντίθετα, οποιαδήποτε αναστροφή των προστατευτικών μέτρων θα μπορούσε να προσφέρει κάποια ανακούφιση.
* Προσαρμογές πολιτικής της Ομοσπονδιακής Τράπεζας: Η πορεία του USD θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από τις αποφάσεις επιτοκίων της Ομοσπονδιακής Τράπεζας το 2025. Αν ο πληθωρισμός μειωθεί, θα μπορούσε να υπάρξει χώρος για μείωση των επιτοκίων, πιθανώς μετριάζοντας την άνοδο του δολαρίου.
Συμπέρασμα
Η ισχύς του δολαρίου ΗΠΑ το 2024 ήταν αντανάκλαση τόσο της ανθεκτικότητας της εγχώριας οικονομίας όσο και της παγκόσμιας οικονομικής απόκλισης. Καθώς ο κόσμος αντιμετωπίζει μεταβαλλόμενα πολιτικά δυναμικά, προσαρμογές νομισματικής πολιτικής και ανακατατάξεις στο εμπόριο, οι αγορές συναλλάγματος θα συνεχίσουν να αποτελούν κρίσιμο δείκτη της παγκόσμιας οικονομικής υγείας. Οι επενδυτές και οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής πρέπει να παραμείνουν σε εγρήγορση καθώς προχωράμε στο 2025, πλοηγούμενοι στις πολυπλοκότητες μιας αλληλοσυνδεόμενης, αλλά ολοένα και πιο κατακερματισμένης παγκόσμιας οικονομίας.
Πηγές:
Δεδομένα TradingView (2024).
Οικονομικά δεδομένα Ομοσπονδιακής Τράπεζας (FRED).
Εκθέσεις Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ).
Δηλώσεις νομισματικής Πολιτικής Τράπεζας του Καναδά.
Εκθέσεις πληθωρισμού Κεντρικής Τράπεζας Βραζιλίας.
Παγκόσμιες οικονομικές προοπτικές ΔΝΤ (2024).
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ (ΦΥΛΛΟ 14/2/2025)
