Το 2011 ήταν για το ελληνικό χρηματιστήριο η χειρότερη χρονιά της τελευταίας πενταετίας, με τον Γενικό Δείκτη Τιμών και τους δείκτες υψηλής κεφαλαιοποίησης να κλείνουν με σημαντική μείωση.
Αυτό τονίζεται -μεταξύ άλλων- στην ετήσια έκθεση της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς.
H μείωση των χρηματιστηριακών τιμών, σημειώνεται, οφείλεται στις αρνητικές επιπτώσεις πολλών πολιτικοοικονομικών παραγόντων της περιόδου, όπως τα συνεχή σενάρια χρεοκοπίας της χώρας, η αβεβαιότητα για την εξέλιξη της κρίσης χρέους στην ευρωζώνη, η αβεβαιότητα σχετικά με την επίδραση στα μεγέθη των τραπεζών της συμμετοχής τους στο πρόγραμμα ανταλλαγής κρατικών ομολόγων (PSI), αλλά και η γενικότερη επιδείνωση του ρυθμού οικονομικής ανάπτυξης της χώρας και των επενδυτικών προοπτικών.
Υπό το βάρος αυτών των εξελίξεων, ο Γενικός Δείκτης Τιμών του Χρηματιστηρίου Αθηνών το 2011 σημείωσε πτώση κατά 51,88%, ενώ υποχώρησε σημαντικά η συναλλακτική και εκδοτική δραστηριότητα στην αγορά.
Όπως αναφέρεται στην ετήσια έκθεση της Επιτροπής, το 2011 η ελληνική κεφαλαιαγορά χαρακτηρίστηκε από σημαντική υποχώρηση των χρηματιστηριακών τιμών, ακόμα μεγαλύτερη μείωση της συναλλακτικής δραστηριότητας στις αγορές του Χρηματιστηρίου Αθηνών (ΧΑ) και υποτονική δραστηριότητα στην εισαγωγή νέων εταιριών στην οργανωμένη αγορά.
Πιο συγκεκριμένα, ο Γενικός Δείκτης Τιμών του Χρηματιστηρίου Αθηνών (ΓΔΤ/ΧΑ) έκλεισε το 2011 στις 680,42 μονάδες, έναντι 1.413,94 μονάδων στο τέλος του 2010, καταγράφοντας ετήσια μείωση κατά 51,88%. Η υψηλότερη τιμή του βασικού δείκτη το 2011 ήταν στις 1.747,17 μονάδες εντός της συνεδρίασης της 21ης Φεβρουαρίου του 2011 και η χαμηλότερη στις 641,85 μονάδες εντός της συνεδρίασης της 20ης Δεκεμβρίου του έτους. Στις 28 Αυγούστου 2011, ο Γενικός Δείκτης του χρηματιστηρίου σημείωσε τη μεγαλύτερη ημερήσια άνοδο στην ιστορία του, δηλαδή +14,37%, ευρισκόμενος ωστόσο σε επίπεδα κάτω των 1.000 μονάδων. Η εξέλιξη των τιμών χαρακτηρίστηκε από μειωμένες διακυμάνσεις. Η μέση μηνιαία μεταβλητότητα των ημερησίων αποδόσεων του ΓΔΤ/ΧΑ ήταν 2,26% έναντι 2,1% το 2010, 2,05% το 2009 και 2,22% το 2008.
Η συνολική ετήσια αξία συναλλαγών διαμορφώθηκε σε 20,7 δισ. ευρώ έναντι 35,1 δισ. ευρώ το 2010, σημειώνοντας ετήσια μείωση κατά 41,08%, έναντι μείωσης κατά 1% το 2010, μείωσης κατά 35% το 2009 και 35,5% το 2008.
Στο τέλος του 2011, η συνολική χρηματιστηριακή αξία των εισηγμένων στο Χρηματιστήριο Αθηνών εταιριών ήταν 26,64 δισ. ευρώ έναντι 54,3 δισ. ευρώ το 2010, σημειώνοντας μείωση κατά 50,6%, έναντι μείωσης κατά 35,4% το 2010, αύξησης κατά 22,3% το 2009 και μείωσης κατά 65,1% το 2008.
Το ποσοστό της κεφαλαιοποίησης του ΧΑ ως προς το ΑΕΠ υποχώρησε στο 12,5% το 2011 έναντι 25,8% το 2010, 28,5% το 2009, 34,7% το 2008 και 85,2% το 2007. Ο εποπτευόμενος κλάδος παροχής επενδυτικών υπηρεσιών αντιμετώπισε πρωτοφανή συρρίκνωση των εσόδων του. Οι δε προοπτικές είναι αβέβαιες και εξαρτώνται άμεσα από τις εν γένει οικονομικές και πολιτικές εξελίξεις, σημειώνει μεταξύ άλλων ο πρόεδρος της Επιτροπής Κ.Μποτόπουλος.
Η πορεία της ελληνικής κεφαλαιαγοράς αναμένεται να επηρεαστεί από την αποτελεσματικότητα του προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής αλλά και από τις ευρωπαϊκές εξελίξεις, ενώ όπως εκτιμάται, τρεις βασικές τάσεις θα διαμορφώσουν την συμπεριφορά των ευρωπαϊκών αγορών το ερχόμενο έτος: η θέσπιση και υιοθέτηση πολλών νέων ρυθμίσεων, η αποτελεσματικότητα της προστασίας των επενδυτών και η χρηματοπιστωτική σταθερότητα.
Εκτιμάται ακόμη ότι η κρίση θα οδηγήσει σε στροφή της συμπεριφοράς των επενδυτών και των χρηματοοικονομικών φορέων. «Επιχειρήσεις με βαθιά γνώση των αλλαγών και καλή κατανόηση των απαιτήσεων των επενδυτών θα επωφεληθούν. Αναδιαρθρώσεις επιχειρήσεων αναμένονται με στόχο τη λειτουργική εκλογίκευση αλλά και τον έλεγχο των αυξανόμενων κανονιστικών υποχρεώσεων, με αποτέλεσμα μετεξελίξεις στο χρηματοπιστωτικό σύστημα και τις κεφαλαιαγορές, τις οποίες η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς έχει πρόθεση και βούληση να διευκολύνει.
Ένας άλλος αντίκτυπος της κρίσης αφορά στη συναίνεση σχετικά με την ανάγκη άσκησης μακρο-προληπτικής εποπτείας του συνολικού χρηματοπιστωτικού συστήματος. Εν προκειμένω, όλα σχεδόν απομένει να γίνουν, δεδομένου ότι αποτελεσματική μακρο-προληπτική εποπτεία δεν έχει σχεδιαστεί και εφαρμοσθεί μέχρι σήμερα», προσθέτει ο κ. Μποτόπουλος.
Η συμμετοχή των αλλοδαπών επενδυτών στην κεφαλαιοποίηση του ΧΑ, το 2011, αυξήθηκε ελαφρώς στο 50,92% έναντι 50,45% το 2010. Το 2011 οι αλλοδαποί επενδυτές ήταν πωλητές και η συνολική εκροή κεφαλαίων από αλλοδαπούς επενδυτές ανήλθε σε 262,26 εκ ευρώ έναντι 1,09 δις ευρώ το 2010.
Κατά το 2011 μειώθηκε οριακά η συμμετοχή των ημεδαπών επενδυτών και διαμορφώθηκε στο 47,89% έναντι 48,22% το 2010. 2010. Οι ημεδαποί επενδυτές εμφανίστηκαν συνολικά αγοραστές με συνολική εισροή 233,09 εκατ. ευρώ.
Το 2011 ανοίχθηκαν συνολικά 28.401 νέες μερίδες έναντι 38.711 το 2010 σημειώνοντας ετήσια μείωση 26,6%. Παράλληλα απενεργοποιήθηκαν 357.796 μερίδες εκ των οποίων οι 350.093 το μήνα Απρίλιο 2011. Το 2010 είχαν απενεργοποιηθεί 1.960 μερίδες ενώ το 2009, 2.879 μερίδες.
Στο τέλος του 2011 ο συνολικός αριθμός μερίδων στο Σ.Α.Τ. ήταν 1.857.652 σημειώνοντας μείωση κατά 15% από το 2010.
Όπως προαναφέρθηκε, στο 2011 συρρικνώθηκε και η εκδοτική δραστηριότητα εισηγμένων εταιρειών στην κεφαλαιαγορά . Οι εισηγμένες στο ΧΑ άντλησαν 2.995,5 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας ετήσια μείωση κατά 22,7%. Το 2011, όπως και το 2010, καμία εταιρεία δεν προχώρησε σε αρχική δημόσια προσφορά διαπραγματεύσιμων μετοχών στο ΧΑ. Κατά το 2011 πραγματοποιήθηκαν έντεκα δημόσιες προσφορές μετοχών και μετατρέψιμων ομολογιακών δανείων από εισηγμένες εταιρείες.
Το 2011, οι δημόσιες προσφορές μετοχών πραγματοποιήθηκαν κυρίως από τον τραπεζικό κλάδο, όπου η ΑΓΡΟΤΙΚΗ άντλησε 1,3 δισ. ευρώ που αντιστοιχεί στο 46,3% των αντληθέντων με δημόσια προσφορά κεφαλαίων, η ΠΕΙΡΑΙΩΣ άντλησε κεφάλαια που αντιστοιχούν στο 28,73 % των αντληθέντων κεφαλαίων, ενώ η ΓΕΝΙΚΗ άντλησε κεφάλαια που αντιστοιχούν στο 20,47% των αντληθέντων με δημόσια προσφορά κεφαλαίων το 2011. Επιπλέον, πέντε εταιρίες άντλησαν κεφάλαια χωρίς δημόσια προσφορά (ΙΠΠΟΤΟΥΡ, ΚΑΕ, ΚΟΡΡΕΣ, Μ. Ι. ΜΑΪΛΛΗΣ και ΣΑΟΣ).
Τέλος, σε ό,τι αφορά το εποπτικό έργο της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, το 2011 επιβλήθηκαν πρόστιμα συνολικού ύψους 2.605.455 ευρώ, για παραβάσεις της χρηματιστηριακής νομοθεσίας σε χρηματιστηριακές εταιρείες, σε εισηγμένες εταιρείες και φυσικά πρόσωπα.
Oσον αφορά τέλος, τον οικονομικό απολογισμό τους έτους, στην Έκθεση αναφέρεται ότι η Επιτροπή επέτυχε να ισορροπήσει τα ταμειακά έσοδα με τις σχετικές ανάγκες της και να εμφανίσει πλεόνασμα 583.000 ευρώ περίπου έναντι πλεονάσματος 200.000 ευρώ περίπου το 2010. Η βελτίωση των οικονομικών μεγεθών, σημειώνεται, οφείλεται στην αύξηση των πραγματοποιηθέντων εσόδων και στην μείωση των πραγματοποιηθέντων εξόδων.
