Τις ευρύτερες επιπτώσεις που θα έχει στις αξιολογήσεις των κρατών η εξωτερική χρηματοοικονομική στήριξη, συμπεριλαμβανομένων των αγορών ομολόγων από την ΕΚΤ ή και τον ESM/EFSF, εξετάζει στη νέα της έκθεση η Fitch Ratings.
Σύμφωνα με την Fitch, οι αγορές κρατικών ομολόγων από την ΕΚΤ στην δευτερογενή αγορά και οι αγορές στην πρωτογενή (ή δευτερογενή) αγορά από το EFSF ή το ESM πιθανότατα θα ήταν «credit positive» και θα άμβλυναν τις πιέσεις στις αξιολογήσεις των κρατών της ευρωζώνης.
Η προθυμία και η δυνατότητα αγοράς ομολόγων στην πρωτογενή και τη δευτερογενή αγορά μπορεί να επιτρέψουν στα κράτη να ανακτήσουν μια οικονομικά ανεκτή πρόσβαση στη χρηματοδότηση από την αγορά, να μειώσει τον κίνδυνο της κρίσης ρευστότητας και, μέσω της μείωσης των spreads, να αμβλύνει τις εγχώριες χρηματοοικονομικές και πιστωτικές συνθήκες.
Όμως, εάν η αγορά ομολόγων από τον επίσημο τομέα απλώς αντικαταστήσει και δεν στηρίξει την πρόσβαση στην αγορά, τότε η εξάρτηση από εξωτερική χρηματοοικονομική στήριξη που θα έχει πολιτικούς όρους, δεν θα ήταν σύμφωνη με μια αξιολόγηση “investment grade” (δηλαδή στην κατηγορία «Α» και υψηλότερα).
Μια παρατεταμένη εξάρτηση από την επίσημη εξωτερική στήριξη –είτε μέσω άμεσων δανείων είτε μέσω αγοράς ομολόγων- με ελάχιστες προοπτικές ανάκτησης της πρόσβασης στην αγορά στο προβλέψιμο μέλλον, θα δημιουργούσε επιπλέον πτωτικές πιέσεις στις αξιολογήσεις των κρατών και θα οδηγούσε στην πιθανή απώλεια του status “investment grade”.
Σε ένα τέτοιο σενάριο, τονίζει η Fitch, τα πολιτικά και οικονομικά κίνητρα που θα έχουν οι επίσημοι πιστωτές για να εξασκήσουν το δικαίωμα προτεραιότητάς τους έναντι των ιδιωτών πιστωτών για να επιβάλλουν μια αναδιάρθρωση κρατικών ομολόγων που κατέχουν ιδιώτες ομολογιούχοι, θα αυξάνονταν σταθερά.
Η περίπτωση του ελληνικού «κουρέματος», όπου ο επίσημος τομέας απέφυγε το βαθύ κούρεμα που υπέστησαν οι ιδιώτες ομολογιούχοι, αποκάλυψε ότι η ΕΚΤ έχει το de facto status του προνομιούχου πιστωτή. Με τον ESM να επωφελείται και αυτός της προνομιακής μεταχείρισης έναντι των ιδιωτών πιστωτών, η στήριξη του επίσημου τομέα στο πλαίσιο της κρίσης στην ευρωζώνη υποδηλώνει το μη προνομιούχο status των ιδιωτών πιστωτών. Παρ’ ολ’ αυτά, η μείωση των χρεών και η μειωμένη πιθανότητα χρεοκοπίας μπορεί να αρκούν για να αντισταθμίσουν τις αρνητικές πιστωτικές επιπτώσεις τη μειωμένης προτεραιότητας, τονίζοντας ότι οι επιπτώσεις στις αξιολογήσεις που θα έχει η εξωτερική χρηματοοικονομική στήριξη θα συνεχίσουν να αποτιμώνται κατά περίπτωση.
Η προτεραιότητα της ΕΚΤ θα μειώσει την αποτελεσματικότητα των ανανεωμένων αγορών ομολόγων εκτός και αν η Τράπεζα μπορέσει να αντιμετωπίσει αξιόπιστα αυτό το θέμα της «προτεραιότητας». Όμως, ακόμα και αν η ΕΚΤ μπορέσει να προ-δεσμευτεί να μην ασκήσει το status του προνομιούχου πιστωτή στην περίπτωση χρεοκοπίας, οι αγορές ομολόγων της πιθανότατα θα σχετίζονται με τις αγορές ομολόγων/δανεισμό του EFSF/ESM, υποδηλώνοντας κάποια μειωμένη προτεραιότητα των ιδιωτών πιστωτών.
Ωστόσο, η μειωμένη προτεραιότητα δεν είναι απαραίτητο ότι θα επισκιάσει τις θετικές πτυχές των αγορών ομολόγων και της χρηματοοικονομικής στήριξης από ΕΚΤ/ESM, ιδιαίτερα στο πλαίσιο ενός καλοσχεδιασμένου προγράμματος πολιτικής που χαίρει της εγχώριας πολιτικής στήριξης και το οποίο εφαρμόζεται αποτελεσματικά.
