Ακόμα μία φορά τα συστημικά μέσα ενημέρωσης και οι συστημικοί αναλυτές, που δεν εννοούν να καταλάβουν ή εσκεμμένα κάνουν πως δεν καταλαβαίνουν, προχώρησαν σε μια εκστρατεία κινδυνολογίας γύρω από την επιβολή δασμών από τον Αμερικανό πρόεδρο, Ντόναλντ Τραμπ, σε Καναδά, Μεξικό και Κίνα.
Του Δημήτρη Γ. Απόκη*
Εάν κάποιος διάβαζε τι γράφονταν και άκουγε τι λέγονταν μετά την ανακοίνωση της επιβολής των δασμών, θα νόμιζε ότι πήρε φωτιά το διεθνές εμπόριο, βρίσκεται προ των πυλών έκρηξη του πληθωρισμού και οι τιμές των καυσίμων θα παίρνουν την ανηφόρα. Οχι μόνο τίποτα από αυτά δεν συνέβη, αλλά ο δασμοί σε Καναδά και Μεξικό δεν μπήκαν καν σε εφαρμογή και στην πραγματικότητα η αντίδραση της Κίνας ήταν σε λογικά πλαίσια. Το πόνημα που πριν από πολλά χρόνια έκανε τον σημερινό πρόεδρο των ΗΠΑ διάσημο, «Η τέχνη της συμφωνίας», σε πλήρη εφαρμογή.
Η στρατηγική του Αμερικανού προέδρου, υπό το πρίσμα μιας ψύχραιμης και ρεαλιστικής ανάλυσης, είναι μετρημένη και, όπως όλα δείχνουν, αποδοτική. Το γεγονός ότι ο Καναδάς και το Μεξικό ικανοποίησαν άμεσα τις βασικές απαιτήσεις του προέδρου Τραμπ, με αποτέλεσμα η εκκίνηση τω δασμών να παγώσει για έναν μήνα, δείχνει ταυτόχρονα τη δύναμη που έχει σε αυτή τη δεδομένη στιγμή ο Αμερικανός πρόεδρος.
Παρά το γεγονός ότι οι χρηματιστηριακοί δείκτες και οι αγορές κρυπτονομισμάτων έπεσαν κάθετα νωρίς τη Δευτέρα, μετά τις τηλεφωνικές επικοινωνίες του προέδρου Τραμπ με την πρόεδρο του Μεξικού και τον πρωθυπουργό του Καναδά, το κλίμα επανήλθε σε κανονικούς ρυθμούς. Ενώ, η αντίδραση της Κίνας δείχνει ότι το Πεκίνο έχει να χάσει περισσότερα σε αυτήν την κόντρα από ό,τι η Ουάσινγκτον. Οι αγορές έχουν άλλες ανησυχίες και η καθοδική πορεία αντιστρέφεται σταδιακά.
ΑΠΟΦΑΣΙΣΤΙΚΟΣ, ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΕΥΕΛΙΚΤΟΣ
«Η τέχνη της συμφωνίας» είναι σύμφωνη με την ανθρώπινη φύση κι ίσως γι’ αυτό η μεθοδολογία λειτουργεί τόσο καλά. Ο πρόεδρος Τραμπ είναι αποφασιστικός, αλλά και αρκετά λογικός και ευέλικτος.
Καθώς τα συστημικά μέσα ενημέρωσης και οι κινδυνολόγοι έφερναν την καταστροφή, οι αγορές είχαν την ευκαιρία να αγοράσουν χαμηλά και στη συνέχεια να πουλήσουν ψηλά. Αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην ικανότητα του προέδρου Τραμπ να απαιτεί υψηλά και στη συνέχεια ενδεχομένως να αποδέχεται κάπως λιγότερα, εάν η συνολική δυναμική είναι ευνοϊκή προς την Αμερική.
Αμέσως με την ανακοίνωση των δασμών από τον Αμερικανό πρόεδρο οι αντίπαλοί του, μέσω των μαριονετών που τους εκπροσωπούν στον ακαδημαϊκό χώρο και τα μέσα ενημέρωσης, άρχισαν τη γνωστή, αλλά πλέον απαξιωμένη εκστρατεία τους.
Ενας δασμός είναι φόρος. Εάν επιβάλλετε νέους φόρους, αυξάνετε τις τιμές στα αγαθά. Αυτό είναι πληθωριστικό. Επομένως, αυτοί οι δασμοί πιθανότατα θα προκαλέσουν ύφεση και συντριβή στο χρηματιστήριο. Ολα αυτά έπεσαν στο κενό.
Η αλήθεια είναι ότι δεν γνωρίζουμε ακόμη ποιο ακριβώς θα είναι το αποτέλεσμα αυτών των νέων δασμών ή εάν στο τέλος για τον Καναδά και το Μεξικό θα εφαρμοστούν.
Υπάρχουν, όμως, κάποια σημαντικά πράγματα που γνωρίζουμε.
Η κυβέρνηση Τραμπ – Βανς περικόπτει τους κανονισμούς που εμπόδιζαν την παραδοσιακή εξερεύνηση, ανάπτυξη, παραγωγή και πώληση ενέργειας στις Ηνωμένες Πολιτείες τα τελευταία τέσσερα χρόνια. Αυτό θα προκαλέσει γρήγορα αύξηση των θέσεων εργασίας στον ενεργειακό τομέα και μείωση του κόστους μεταφοράς και ενέργειας, που οδήγησαν κατά μεγάλο μέρος στην εκτόξευση του πληθωρισμού κατά τη διάρκεια της κυβέρνησης Μπάιντεν – Χάρις.
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΕΡΙΚΟΠΕΣ
Η κυβέρνηση Τραμπ – Βανς συνεργάζεται με το Κογκρέσο για ένα νέο πρόγραμμα φορολογικών περικοπών και εργάζεται, επίσης, εντός της εκτελεστικής εξουσίας για να μειώσει όλους τους κανονισμούς, πάνω και κάτω από τη γραφειοκρατία, σε όλους τους τομείς της κυβέρνησης. Εχει θέσει έναν φιλόδοξο στόχο περικοπής δέκα κανονισμών για καθέναν από αυτούς που θα προστίθεται. Αυτές οι περικοπές στη δαπανηρή γραφειοκρατία και τη φορολογία των επιχειρήσεων θα επιτρέψουν στους Αμερικανούς να πληρώνονται καλύτερα και ταυτόχρονα θα επιτρέψουν στα αμερικανικά προϊόντα να είναι πιο ανταγωνιστικά ως προς το κόστος έναντι των εισαγόμενων αγαθών από ό,τι είναι σήμερα.
Ως αποτέλεσμα της πρώτης παρτίδας τιμωρητικών δασμών που εφαρμόστηκε από την πρώτη κυβέρνηση Τραμπ, πριν από επτά χρόνια, ένας μεγάλος αριθμός αμερικανικών εταιριών μείωσε την εξάρτησή τους από τα εισαγόμενα αγαθά, σε ορισμένες περιπτώσεις απομακρύνθηκαν από τα κινεζικά προϊόντα, σε μια πιο διαφοροποιημένη προσέγγιση ξένων προμηθειών, και σε άλλες περιπτώσεις μετακινήθηκαν σε εγχώριους προμηθευτές. Αυτό επιτρέπει στους Αμερικανούς να χειριστούν τους νέους δασμούς με πολύ λιγότερο πόνο από πριν. Επιπλέον, πολλές από τις αμερικανικές εταιρίες που παρέμειναν στην Κίνα και απορρόφησαν τους δασμούς πριν από επτά χρόνια έχουν αρχίσει τη διαδικασία αναζήτησης νέων προμηθευτών, είτε εγχώριων είτε τουλάχιστον εκτός Κίνας, ώστε να είναι έτοιμοι να αλλάξουν εάν προκύψει ανάγκη.
Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα υπάρξει κάποιος οικονομικός πόνος για ορισμένες εταιρίες και ορισμένους καταναλωτές. Δεν θα ωφεληθούν όλοι.
Παρ’ όλα αυτά, τα θετικά θα βοηθήσουν να αμβλυνθούν ή ακόμα και να εξαλειφθούν τα αρνητικά που υφίστανται με τις αυξήσεις κόστους από τους τρέχοντες προμηθευτές στην Κίνα, στον Καναδά ή το Μεξικό.
Αν και είναι πολύ νωρίς για να γνωρίζουμε με βεβαιότητα, υπάρχει μια καλή πιθανότητα ότι η οικονομική ανάπτυξη που θα επέλθει από τις επερχόμενες φορολογικές περικοπές, τις ρυθμιστικές ελαφρύνσεις και άλλες θετικές ομοσπονδιακές πολιτικές θα αναγκάσει την αμερικανική οικονομία να απορροφήσει τον πόνο αυτών των δασμών, ενώ παράλληλα θα παράγει μια επιτυχημένη, ακμάζουσα οικονομία.
ΝΑΡΚΩΤΙΚΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΣ
Και οι τρεις χώρες (Μεξικό, Καναδάς, Κίνα) έχουν, σε διαφορετικό βαθμό, παραμελήσει ή ακόμα και διευκολύνει το εμπόριο ναρκωτικών, που καταστρέφει τα αστικά κέντρα των πόλεων της Αμερικής. Και οι τρεις έχουν, σε διαφορετικό βαθμό, παραμελήσει ή ακόμα και διευκολύνει την εισβολή παράνομων μεταναστών, που παραλύει το δίχτυ κοινωνικής προστασίας, χρεοκοπεί τις κρατικές και τοπικές κυβερνήσεις και εντείνει το κύμα εγκληματικότητας. Και οι τρεις έχουν, σε διαφορετικό βαθμό, αθετήσει τα συμφωνημένα στις υφιστάμενες εμπορικές συμφωνίες.
Η επίλυση αυτών των προβλημάτων θα ήταν μια τεράστια εξοικονόμηση κόστους για κάθε επίπεδο διακυβέρνησης και θα είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση του βιοτικού επιπέδου των Αμερικανών, που υποτίθεται ότι θα υποφέρουν από αυτούς τους νέους δασμούς.
Το κατεστημένο των αναλυτών και τα συστημικά μέσα ενημέρωσης δεν αναφέρουν τους λόγους πίσω από την απόφαση εφαρμογής των δασμών. Δεν αναφέρουν τα ναρκωτικά, τις συμμορίες, τους παράνομους αλλοδαπούς, την απώλεια της αμερικανικής παραγωγής.
Ομως έχουν αντιληφθεί ότι ο αμερικανικός λαός είναι στο πλευρό του προέδρου Τραμπ σε όλους αυτούς τους τομείς, οπότε εσκεμμένα δεν τους αναφέρουν.
Είτε αυτοί οι δασμοί επιτύχουν τους δεδηλωμένους στόχους τους είτε όχι, οι Αμερικανοί πολίτες είναι χαρούμενοι που η κυβέρνηση Τραμπ – Βανς τηρεί τις υποσχέσεις της να αντιμετωπίσει τα ζητήματα που έχουν σημασία, ακόμη και τα δύσκολα.
Και ο αμερικανικός λαός σέβεται τη δέσμευση του Αμερικανού προέδρου αρκετά, ώστε να του δώσει κάποιο περιθώριο να δοκιμάσει κάθε εργαλείο στην εργαλειοθήκη του, δίνοντας αυτή τη μάχη για το εθνικό συμφέρον της Αμερικής.
Σε κάθε περίπτωση, δεν θα χρειαστεί πολύς χρόνος, επειδή οποιοσδήποτε πόνος προκύψει για την Αμερική θα είναι μικρός σε σύγκριση με αυτόν του Καναδά και, ιδιαίτερα, του Μεξικού. Οι πωλήσεις τους στις ΗΠΑ είναι ζωτικής σημασίας για τις οικονομίες τους. Οι πωλήσεις της Αμερικής σε αυτούς είναι σημαντικές, αλλά όχι ζωτικής σημασίας. Ακόμα και η Κίνα σε καμία περίπτωση δεν επιθυμεί και δεν τη συμφέρει ένας εμπορικός πόλεμος που θα φτάσει στα άκρα.
*Είναι διεθνολόγος, με ειδίκευση στην αμερικανική εξωτερική πολιτική, γεωπολιτική και διεθνή οικονομία. Είναι απόφοιτος των πανεπιστημίων The American University, School of International Service και The Johns Hopkins University, The Paul H. Nitze, School of Advanced International Studies της Ουάσινγκτον. Είναι μέλος του The International Institute for Strategic Studies, του Λονδίνου. Ως δημοσιογράφος υπήρξε επί σειρά ετών διαπιστευμένος ανταποκριτής στον Λευκό Οίκο, στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ και το αμερικανικό Πεντάγωνο.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ (ΦΥΛΛΟ 7/2/2025)
