Η διαφθορά αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις της σύγχρονης κοινωνίας, επηρεάζοντας κυβερνήσεις, οικονομίες και κοινωνικά συστήματα. Από τις χώρες με ισχυρά θεσμικά αντίβαρα έως τα κράτη όπου η διαφθορά είναι διάχυτη, ο Δείκτης Αντίληψης Διαφθοράς (CPI) 2024 προσφέρει μια συνολική εικόνα για τα επίπεδα διαφθοράς στον δημόσιο τομέα σε 180 χώρες και εδάφη.
ΤΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΧΑΒΟΥΤΗ
Η μελέτη αυτή βασίζεται σε δεδομένα του Διεθνούς Οργανισμού Διαφάνειας (Transparency.org) και αποσκοπεί στη χαρτογράφηση της αντίληψης της διαφθοράς, προσφέροντας κρίσιμες πληροφορίες για τις τάσεις και τις προκλήσεις παγκοσμίως.
Πώς υπολογίζεται ο δείκτης CPI;
Ο Δείκτης Αντίληψης Διαφθοράς αντλεί δεδομένα από τουλάχιστον τρεις ανεξάρτητες πηγές, βασιζόμενος σε 13 διαφορετικές έρευνες και αξιολογήσεις για τη διαφθορά, όπως:
Δωροδοκία και παράνομες πληρωμές.
Κατάχρηση δημόσιων πόρων.
Πολιτικές παρεμβάσεις στη Δικαιοσύνη και τη δημόσια διοίκηση.
Διαφάνεια στη διακυβέρνηση και στα δημόσια οικονομικά.
Προστασία πληροφοριοδοτών.
Μεγάλες υποθέσεις διαφθοράς που συγκλόνισαν τον κόσμο
Panama Papers (2016)
Διέρρευσαν 11,5 εκατ. έγγραφα που αποκάλυψαν τη χρήση offshore εταιριών από πολιτικούς και επιχειρηματίες για ξέπλυμα χρήματος.
Σκάνδαλο Petrobras – Lava Jato (Βραζιλία)
Αποκαλύφθηκε κύκλωμα δωροδοκιών δισεκατομμυρίων δολαρίων που αφορούσε πολιτικούς και μεγάλες επιχειρήσεις.
Siemens (Ελλάδα και Γερμανία)
Καταβολή εκατομμυρίων σε μίζες σε Ελληνες αξιωματούχους για εξασφάλιση κρατικών συμβάσεων.
Μελέτη περίπτωσης: Διαφθορά στην Ελλάδα
Η Ελλάδα, αν και μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης, εξακολουθεί να αντιμετωπίζει σημαντικά ζητήματα διαφθοράς. Το 2024 η Ελλάδα κατέγραψε δείκτη CPI 49, κατατάσσοντάς τη χαμηλά σε επίπεδα διαφάνειας μέσα στην Ε.Ε.
Κύριες αιτίες διαφθοράς στην Ελλάδα
Πελατειακές σχέσεις, πολιτικές παρεμβάσεις, αναξιοκρατία, οικογενειοκρατία και νεποτισμός.
Υψηλή φοροδιαφυγή.
Δωροδοκία σε δημόσιους διαγωνισμούς.
Διάσημα σκάνδαλα στην Ελλάδα
Υπόθεση Novartis: Καταγγελίες για δωροδοκίες Ελλήνων αξιωματούχων από τη φαρμακευτική εταιρία.
Σκάνδαλο Siemens: Πληρωμή μιζών για δημόσιες συμβάσεις τηλεπικοινωνιών και μεταφορών.
Υπόθεση Χρηματιστηρίου 1999-2000: Χειραγώγηση μετοχών, που οδήγησε σε απώλειες δισεκατομμυρίων ευρώ για επενδυτές.
Προσπάθειες αντιμετώπισης
Ψηφιοποίηση δημόσιας διοίκησης: Μείωση γραφειοκρατίας και αδιαφάνειας.
Νομοθεσία για προστασία πληροφοριοδοτών.
Αυστηρότερες κυρώσεις για διαφθορά.
Συμπεράσματα και μελλοντικές τάσεις
Παρά την πρόοδο σε ορισμένες χώρες, η διαφθορά εξακολουθεί να αποτελεί παγκόσμια απειλή για τη σταθερότητα και την οικονομική ανάπτυξη. Οι κυβερνήσεις καλούνται να ενισχύσουν τους ελεγκτικούς μηχανισμούς, τη διαφάνεια και τη δικαστική ανεξαρτησία.
Κύριες πηγές δεδομένων
Παγκόσμιοι δείκτες διακυβέρνησης της Παγκόσμιας Τράπεζας.
Ερευνα Διεθνούς Διαφάνειας.
Αξιολόγηση κινδύνου χώρας του Economist Intelligence Unit.
Εκθεση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ.
Transparency International.
Κατάταξη αντίληψης διαφθοράς 2024
Οι 10 λιγότερο διεφθαρμένες χώρες
Οι χώρες της Σκανδιναβίας πρωτοστατούν, καθώς διαθέτουν ισχυρούς δημοκρατικούς θεσμούς, δικαστική ανεξαρτησία και υψηλή διαφάνεια στη διακυβέρνηση.
Οι 7 πιο διεφθαρμένες χώρες
