Σε έξι σημαντικά πανεπιστήμια των ΗΠΑ θα παρουσιαστεί το αναστηλωτικό πρόγραμμα που βρίσκεται σε εξέλιξη στα μνημεία της Ακρόπολης -και ιδίως η καινοτομική και διεθνώς πρωτοποριακή τεχνική καθαρισμού τής επιφάνειας των μαρμάρων με λέιζερ.
Οι παρουσιάσεις θα γίνουν από το Ινστιτούτο Ηλεκτρονικής Δομής και Λέιζερ του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΗΔΛ-ΙΤΕ) και την Υπηρεσία Συντήρησης Μνημείων Ακρόπολης (ΥΣΜΑ), στο πλαίσιο του προγράμματος πανεπιστημιακών διαλέξεων του Ιδρύματος Ωνάση (University Seminars Program).
Σε αυτό το πλαίσιο, θα πραγματοποιηθεί ένας κύκλος έξι διαλέξεων (με τίτλο «The Acropolis Restoration Project and the Laser Application»), από τις 24 Μαρτίου έως τις 4 Απριλίου, σε σχετικά τμήματα (Ιστορίας Τέχνης, Αρχαιολογίας, Αρχιτεκτονικής και Συντήρησης Έργων Τέχνης και Αρχαιοτήτων), στα πανεπιστήμια Κολούμπια, Γιέιλ, Πενσιλβάνια, Βοστόνης, Ντελάγουερ και Στόνι Μπρουκ.
Οι διαλέξεις θα γίνουν από τη Βασιλική Ελευθερίου, προϊσταμένη της ΥΣΜΑ, και από τον δρ Δημήτριο Άγγλο, από πλευράς ΙΗΔΛ-ΙΤΕ, αναπληρωτή καθηγητή στο Τμήμα Χημείας του Πανεπιστήμιου Κρήτης.
Στόχος των σεμιναρίων είναι η παρουσίαση του μακρόχρονου έργου αποκατάστασης των μνημείων της Ακρόπολης και η ανάδειξη της τεχνικής καθαρισμού με λέιζερ, που εφαρμόζεται καθημερινά τα τελευταία 12 χρόνια στο μνημείο και στα γλυπτά του.
Η ερευνητική ομάδα του ΙΗΔΛ-ΙΤΕ, στο Ηράκλειο της Κρήτης, σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση, σχεδίασε και κατασκεύασε ένα πρωτοποριακό σύστημα λέιζερ ειδικά για τον καθαρισμό των μαρμάρων.
Η καινοτομία έγκειται στην ταυτόχρονη χρήση δύο δεσμών λέιζερ, που επιτρέπει στον συντηρητή να αφαιρεί με ακρίβεια τις επικαθίσεις των ρύπων από την επιφάνεια των γλυπτών, διασφαλίζοντας ότι το αρχικό υπόστρωμα δεν θα αποχρωματιστεί, ούτε θα υποστεί κάποια άλλη ζημιά, και αποκαλύπτοντας παράλληλα τη μοναδική του επιφάνεια.
Η εφαρμογή της μεθόδου συντήρησης με λέιζερ ξεκίνησε το 2001 από την ΥΣΜΑ σε συνεργασία με την Α’ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, ενώ από το 2009 συνεχίζεται και από το Μουσείο της Ακρόπολης. Στις ολοκληρωμένες εργασίες συμπεριλαμβάνονται ο καθαρισμός της δυτικής ζωφόρου του Παρθενώνα και της φατνωματικής οροφής της πρόστασης των Καρυάτιδων.
Η μακρόχρονη διεξαγωγή συστηματικής έρευνας από το Ινστιτούτο Ηλεκτρονικής Δομής και Λέιζερ του ΙΤΕ έχει αποφέρει πρωτοποριακά ερευνητικά και τεχνολογικά επιτεύγματα στο πεδίο του πολιτισμού σε εθνικό και διεθνές επίπεδο.
Ενδεικτικά αναφέρονται η ενεργός συμμετοχή του στην ευρωπαϊκή ερευνητική υποδομή CHARISMA (διερεύνηση καινοτόμων τεχνολογιών για τη διάγνωση και συντήρηση αρχαιολογικών και ιστορικών αντικειμένων, μνημείων και έργων τέχνης), καθώς και η συμμετοχή του στα ευρωπαϊκά προγράμματα PROMET, ATHENA, CLIMATE FOR CULTURE και SYDDARTA.
Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται, σε συνεργασία με το Μουσείο της Ακρόπολης, η θέσπιση ενός «ανοικτού κοινού εργαστηρίου συντήρησης με λέιζερ» για τη συντήρηση των Καρυάτιδων στον χώρο όπου αυτές εκτίθενται.
Σε αυτό πραγματοποιείται, σε ελεγχόμενο περιβάλλον, ο επιφανειακός καθαρισμός των γλυπτών, ενώ παράλληλα ο επισκέπτης του Μουσείου της Ακρόπολης έχει τη δυνατότητα να έρθει σε άμεση επαφή και να παρακολουθήσει τη διαδικασία συντήρησης. Η πρωτοβουλία αυτή βραβεύτηκε το 2012 από το Διεθνές Ινστιτούτο Συντήρησης (International Institute for Conservation IIC) με το βραβείο Keck.
