Στον κάμπο της Ημαθίας η συγκομιδή των ροδάκινων συνεχίζεται, κάτω από τον αυγουστιάτικο ήλιο. Αλβανοί που είτε ζουν μόνιμα στην Ελλάδα είτε κατέφθασαν ειδικά για να εργαστούν στη φετινή συγκομιδή, Πακιστανοί, Έλληνες που «ζορίζονται» οικονομικά και αναζητούν πρόσθετο εισόδημα, αλλά και οι ίδιοι οι ιδιοκτήτες των οπωρώνων και οι οικογένειές τους, συλλέγουν και στοιβάζουν προσεκτικά τα ροδάκινα σε τελάρα και μεγάλους κουβάδες.
Οι καιρικές συνθήκες και η κλιματική κρίση είχαν ως αποτέλεσμα η φετινή παραγωγή να είναι μειωμένη κατά περίπου 40%, λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο αντιπρόεδρος της Εθνικής Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών (ΕΘΕΑΣ), Χρήστος Γιαννακάκης, ωστόσο ακόμα και έτσι, οι διαθέσιμοι εργάτες γης καλύπτουν τις ανάγκες μόνο οριακά και με πολλές υπερωρίες. Γι’ αυτό και η ΕΘΕΑΣ αναζητά πρόσθετα εργατικά χέρια, όχι τόσο στη γεωγραφική γειτονιά της Ελλάδας (αφού οι Βούλγαροι, Ρουμάνοι και Πολωνοί εργάτες προτιμούν πλέον να εργαστούν στη δυτική Ευρώπη, όπου τα μεροκάματα είναι ακόμα και διπλάσια και οι συνθήκες διαβίωσης άριστες), όσο στην Ασία και συγκεκριμένα σε Ινδία, Ταϊλάνδη και Βιετνάμ. Μάλιστα, ήδη «τρέχουν» σχετικές συνεργασίες της ΕΘΕΑΣ με Ταϊλάνδη και Βιετνάμ και την επόμενη εβδομάδα ο κ. Γιαννακάκης θα βρεθεί σε Μπανγκόκ και Ανόι, για να διαγνωστούν τυχόν πρόσθετες ανάγκες και να οριστικοποιηθούν οι τελευταίες λεπτομέρειες, ενώ επίκειται μνημόνιο συνεργασίας και με την Ινδία, για την προετοιμασία του οποίου πραγματοποιήθηκε πρόσφατα συνάντηση εκπροσώπων της ΕΘΕΑΣ και του Ελληνο-ινδικού Επιμελητηρίου.
Ο «γρίφος» των εργατών γης στην Ελλάδα αποδεικνύεται τα τελευταία χρόνια δυσεπίλυτος, με το ισοζύγιο προσφοράς- ζήτησης εργατικών χεριών να είναι επαναλαμβανόμενα ελλειμματικό. Οι ανάγκες της Ελλάδας σε εργάτες γης υπολογίζονται, κατά τον κ. Γιαννακάκη, σε 50.000- 60.000 άτομα, εκ των οποίων οι περίπου 15.000 είναι απαραίτητοι για τις εργασίες στις καλλιέργειες και τη συγκομιδή στην περιοχή της Κεντρικής Μακεδονίας. Ωστόσο, οι ανάγκες αυτές δεν καλύπτονται και η πρόσφατη διακρατική συμφωνία που υπεγράφη με την Αίγυπτο για την προσέλκυση εργατών στην Ελλάδα είναι, κατά τον αντιπρόεδρο της ΕΘΕΑΣ, «γραφειοκρατική και μη εφαρμόσιμη» και, παρότι είναι μήνες τώρα ενεργή, μέχρι στιγμής δεν έχει αποδώσει καρπούς. Η αχανής αγορά της Ινδίας ίσως προσφέρει λύσεις στο πρόβλημα, παρότι για να λειτουργήσει μια τέτοια συμφωνία θα πρέπει να υπάρχει επαρκές κίνητρο για εργαζόμενους, που θα χρειαστεί να πληρώσουν ένα ακριβό ταξίδι, για να διασχίσουν αεροπορικώς τον Ινδικό Ωκεανό και να φτάσουν μέχρι την Ελλάδα.
Νέα βάση δεδομένων θα διευκολύνει την απασχόληση εργατών γης
«Υπάρχει ήδη ενδιαφέρον από Ινδούς εργάτες γης και μάλιστα μαθαίνω πως η ελληνική πρεσβεία στο Νέο Δελχί ενισχύθηκε με προσωπικό, κάτι που σημαίνει ότι μπορεί να επιταχυνθεί η διαδικασία έκδοσης βίζας. Πιστεύω ότι το ενδιαφέρον αυτό θα αυξηθεί αφότου δημιουργήσουμε το σύστημα για να βρίσκουμε άμεσα -και για αρκετό διάστημα- δουλειά στους ανθρώπους που θα ταξιδέψουν εδώ. Το κόστος του ταξιδιού από την Ινδία είναι υψηλό και, άρα, πρέπει να διασφαλιστεί το μέγιστο δυνατό διάστημα απασχόλησης των Ινδών. Για παράδειγμα, να διασφαλιστεί ότι από τις αρχές Μαΐου και για αρκετούς μήνες θα εργάζονται στην Ημαθία για τα ροδάκινα, μετά θα πηγαίνουν στη Χαλκιδική για τη συγκομιδή της πράσινης ελιάς, έπειτα θα δουλεύουν στα ακτινίδια μετά τις 15 Οκτωβρίου και αργότερα στα πορτοκάλια στη Νότια Ελλάδα» εξηγεί ο κ. Γιαννακάκης και προσθέτει ότι η Ινδία είναι μια φιλική προς την Ελλάδα χώρα και, πέρα από την εύρεση εργατών γης, η σύσφιξη των διμερών σχέσεων θα ήταν ωφέλιμη και για το εμπόριο.
«Θα μπορούσαμε να έχουμε περισσότερες εμπορικές συναλλαγές, πχ, σε ακτινίδια ή μήλα, αλλά και σε μεταποιημένα προϊόντα. Ήδη υπάρχει τόνωση των εμπορικών σχέσεων. Για παράδειγμα, πέρυσι είχαμε εξαγωγές 20.000 τόνων ακτινιδίου, έναντι λιγότερων από 1000 πρόπερσι». Όλη αυτή η προσπάθεια «δένει» με τη νέα τεχνολογική δυνατότητα που ενεργοποιεί η ΕΘΕΑΣ, η οποία αφορά τη δημιουργία βάσης δεδομένων, πιθανώς και μέσα στον Αύγουστο, που θα διευκολύνει τους αγροτικούς συνεταιρισμούς – μέλη της Ένωσης. Μέσω της βάσης θα δίδεται, μεταξύ άλλων, πληροφορία για τη διαθεσιμότητα του εργαζομένου, ώστε αυτός να μπορεί να μετακινηθεί σε νέο εργοδότη, όταν λήξει ο χρόνος απασχόλησης στον προηγούμενο.
Γιατί αναζητούμε εργαζόμενους τόσο μακριά από την Ελλάδα;
«Γιατί αναζητούμε πλέον εργαζόμενους τόσο μακριά από την Ελλάδα;» ήταν το επόμενο ερώτημα προς τον κ. Γιαννακάκη. Όπως επισημαίνει, η Αίγυπτος είναι καλή περίπτωση (αφού απέχει αεροπορικώς μιάμιση ώρα από την Ελλάδα, με το κόστος του αεροπορικού εισιτηρίου να μην ξεπερνά σε κάποιες περιπτώσεις τα 130 ευρώ), αλλά υπάρχουν κάποια προβλήματα. Αφενός, η διακρατική συμφωνία που υπεγράφη με την Αίγυπτο τον Νοέμβριο του 2022 στο Κάιρο και επικυρώθηκε από τη Βουλή των Ελλήνων τον φετινό Ιανουάριο, είναι γραφειοκρατική, εξαιτίας τριών λόγων: πρώτον, το όριο που τίθεται για τη μετάκληση έως 5000 Αιγυπτίων εργαζομένων δεν είναι λειτουργικό, αφού οι ανάγκες είναι πολύ μεγαλύτερες. Ενδεικτικά ανέφερε ότι το 2020, όταν τα σύνορα έκλεισαν λόγω πανδημίας, είχαν έρθει από την Αλβανία στην Ελλάδα 32.000 άτομα με κλειστά λεωφορεία, ενώ άλλοι 15.000 εργάτες από το Μπαγκλαντές εργάζονταν ήδη στην Πελοπόννησο, πολλοί παράνομα, και μερικές χιλιάδες ακόμα δούλευαν στα θερμοκήπια στην Κρήτη. «Άρα, οι ανάγκες είναι μεγάλες και 5000 άτομα είναι σταγόνα στον ωκεανό» λέει. Δεύτερον, η συμφωνία προβλέπει -κατά τον κ. Γιαννακάκη- ότι η επιλογή των εργαζομένων θα γίνεται από την αιγυπτιακή κυβέρνηση, η οποία σε καμία περίπτωση και εκ των πραγμάτων δεν μπορεί να αξιολογήσει τις ανάγκες των ελληνικών αγροτικών επιχειρήσεων. Τρίτον, ο εργοδότης πρέπει να προπληρώσει το ταξίδι προς την Ελλάδα, για έναν εργαζόμενο που δεν θα έχει αξιολογηθεί από τον ίδιο ή κάποια εταιρεία ανθρώπινου δυναμικού και άρα πιθανώς να είναι ακατάλληλος.
Στην πρόσφατη συνάντηση που στόχο είχε να προλειάνει το έδαφος για την υπογραφή του μνημονίου με την Ινδία, συμμετείχαν από την πλευρά του Ελληνο-Ινδικού Επιμελητηρίου ο πρόεδρος Άγγελος Τσαβδάρης και ο συνεργάτης του Δημήτρης Μελάς και από την ΕΘΕΑΣ ο κ. Γιαννακάκης, το μέλος του διοικητικού συμβουλίου, Αθανάσιος Καραΐσκος και ο γενικός διευθυντής της Ένωσης, Μόσχος Κορασίδης._
