Σε κλίμα συγκινησιακής φόρτισης και παρουσία αξιωματούχων του δήμου και των πολιτειών Νέας Υόρκης και Νιου Τζέρσεϊ, Αμερικανών πολιτικών, εκπροσώπων θρησκευτικών κοινοτήτων, διπλωματών της Ελλάδας και της Κύπρου, συγγενών των θυμάτων της τρομοκρατικής επίθεσης της 11ηςΣεπτεμβρίου 2001 και εκατοντάδων ομογενών πραγματοποιήθηκε το μεσημερι του Σαββάτου η τελετή του αγιασμού και τοποθέτησης θεμελίου λίθου του ναού του Αγίου Νικολάου, στο Παγκόσμιο Κέντρο Εμπορίου , στο Κάτω Μανχάταν.
Η ομώνυμη εκκλησία είχε καταστραφεί ολοσχερώς από την πτώση των δίδυμων πύργων και θα ξανακτιστεί με σχέδια του ισπανού αρχιτέκτονα, Σαντιάγο Καλατράβα, ο οποίος, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, αναφέρθηκε στο συμβολισμό του σχεδίου, «σμίγοντας αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά» της Αγίας Σοφίας και του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού και ότι «θα είναι ένας οίκος του Θεού, της Αγάπης και της Ειρήνης».
Ο αρχιεπίσκοπος Αμερικής Δημήτριος, ο οποίος τέλεσε τον αγιασμό με τη συμμετοχή των ιεραρχών- μελών της Ιεράς Επαρχιακής Συνόδου της Αρχιεπισκοπής Αμερικής, αναφέρθηκε στις μέχρι τώρα προσπάθειες που έχουν γίνει για να ξεκινήσει το έργο, δεκατρία χρόνια μετά, καθώς και στην αποστολή του μέσα στην Ομογένεια και ευρύτερα στην κοινωνία της αμερικανικής μεγαλούπολης. Όπως είπε, «ο Αγιος Νικόλαος δεν θα είναι πλέον μόνο μία ελληνορθόδοξη εκκλησία, αλλά θα γίνει Ιερό Εθνικό Προσκύνημα για όλους τους Ορθοδόξους, για τον Ελληνισμό και προσκύνημα για όλο τον αμερικανικό λαό».
Ο μικρός ελληνορθόδοξος ναός του Αγίου Νικολάου, του οποίου η παρουσία στο νότιο τμήμα του Μανχάταν χρονολογείται από 1916, ήταν ο μόνος ιερός χώρος λατρείας που κατεστράφηκε την 11η Σεπτεμβρίου 2001.
O νέος ναός υπολογίζεται να είναι έτοιμος σε 18 με 24 μήνες και θα κοστίσει μόνο η ανέγερση 38 εκ. δολάρια με χωρητικότητα 150 ατόμων.
Όπως ειπώθηκε, θα οικοδομηθεί ως «εθνικό προσκύνημα παγκοσμίου εμβέλειας», σε μικρή μόνο απόσταση από την αρχική του τοποθεσία και σε περίοπτη θέση, στον αριθμό 130 της οδού Λίμπερτι, ακριβώς απέναντι από το μνημείο που δημιουργήθηκε για την 11η Σεπτεμβρίου.
Ο αρχιεπίσκοπος Αμερικής Δημήτριος επεσήμανε ότι «ο ναός θα αποτελεί τόπο λατρείας και πίστεως, σημείο σύμβολο ειρήνης, σημείο παρηγορίας και ελπίδος».
Σύμφωνα με τα όσα ανέφερε ο αρχιεπίσκοπος Δημήτριος σε συνέντευξη Τύπου, μετά την τελετή, «ο ναός, ο οποίος σχεδιάστηκε από τον παγκοσμίου φήμης αρχιτέκτονα Σαντιάγο Καλατράβα, θα βρίσκεται σε επίπεδο ψηλότερο κατά δέκα περίπου μέτρα από το επίπεδο του δρόμου, στην άκρη ενός χώρου πρασίνου και θα είναι βασισμένος στο ναό της Αγίας Σοφίας της Κωνσταντινουπόλεως, περίκεντρος, κυκλοτερής και προσαρμοσμένος στον μοντέρνο περιβάλλοντα χώρο στον οποίο κυριαρχούν οι πύργοι από γυαλί και σίδερο. Ένα σημείο του κτιρίου θα περιλαμβάνει αίθουσα περισυλλογής ανοιχτή σε όλους».
Στην τελετή των εγκαινίων, ανάμεσα στους παριστάμενους που απηύθυναν χαιρετισμό και υπογράμμισαν τη σημασία του έργου για την Ομόγενεια, τη Νέα Υόρκη και την Αμερική, ως “ένα μήνυμα αντίστασης στη βία και επικράτησης της συνύπαρξης και της αλληλοκατανόησης όλων των θρησκευτικών και εθνικών ομάδων της πόλης” ήταν ο Δημοκρατικός γερουσιαστής, Τσαρλς Σούμερ, ο πρώην κυβερνήτης της Νέας Υόρκης, Τζορτζ Πατάκι, εκπρόσωποι του κυβερνήτη και του δημάρχου, ‘Αντριου Κουόμο και Μπιλ ντε Μπλάζιο, ο αρχιτέκτονας του έργου Σαντιάγο Καλατράβα, ο αρχιεπίσκοπος Δημήτριος, ενώ διαβάστηκε μήνυμα του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου.
Ανάμεσα στους παριστάμενους ήταν οι βουλευτές Κάρολιν Μαλόνι και Τζέρι Νάντλερ , ο πρώην γερουσιαστης Πολ Σαρμπάνης, ο υπουργός Υγείας της Κύπρου, Φίλιππος Πατσαλής, ο μόνιμος αντιπρόσωπος της Ελλάδας στον ΟΗΕ, πρέσβης Μιχάλης Σπινέλλης, οι γενικοί πρόξενοι Ελλάδας και Κύπρου, Γιώργος Ηλιόπουλος και Βασίλης Φιλίππου, ο διευθυντής του Γραφείου Τύπου της Ελλάδας, Νίκος Παπακωνσταντίνου, άρχοντες του Οικουμενικού Πατριαρχείου και δεκάδες στελέχη ελληνοαμερικανικών φορέων.
Το πρόγραμμα παρουσίασε η Ανθούλα Κατσιματίδη, της οποίας ο αδελφός, Γιάννης Κατσιματίδης, σκοτώθηκε τη 11η Σεπτεμβρίου 2001.
Στην τελετή παρέστη επίσης ο ιερατικώς προιστάμενος του Αγίου Νικολάου, π, Ιωάννης Ρώμας και τα μέλη του συμβουλίου.
