Ο προσεισμικός έλεγχος των περισσότερων δημοσίων υποδομών και χώρων συνάθροισης της χώρας μας βρίσκεται ακόμα σε εκκρεμότητα.
Εξαίρεση αποτελούν τα νεόδμητα έργα σηράγγων, αλλά και οι σχολικές μονάδες, καθώς είτε έχουν χτιστεί με τους πλέον πρόσφατους κανονισμούς ασφαλείας είτε περνούν από το «κόσκινο» των μηχανικών.
Αυτό εκτιμούν οι ειδικοί, επισημαίνοντας, ωστόσο, ότι εν γένει τα δημόσια κτίρια έχουν εφαρμόσει σε μεγαλύτερο βαθμό από ότι τα ιδιωτικά τους κανόνες αντισεισμικής ασφάλειας.
Πιο «γερά» τα δημόσια κτίρια από τα ιδιωτικά
Όπως επισημαίνει ο πρόεδρος του Οργανισμού Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας (ΟΑΣΠ) και καθηγητής του ΑΠΘ, κ. Κ. Στυλιανίδης «το 30-35% του κτιριακού μας αποθέματος κατασκευάστηκε μετά το 1984, ακολουθώντας υψηλού επιπέδου μέτρα ασφαλείας». «Αντίθετα, το 65-70% χτίστηκε με πιο παρωχημένα μέτρα, όχι βέβαια ακατάλληλα, αλλά σίγουρα χαμηλότερα» σημειώνει.
«Διεθνώς γίνονται προσπάθειες για παρεμβάσεις σε υφιστάμενα κτίρια, ποτέ όμως ριζικές, λόγω του υψηλού κόστους που αυτές συνεπάγονται. Γενικώς, πάντως η εμπειρία δείχνει ότι στα ιδιωτικά κτίρια δεν υπάρχει χρηματοδότηση ή επιδότηση, παρά μόνο κάποια παροχή κινήτρων ή διευκολύνσεων» εξηγεί ο καθηγητής.
Ελέγχθηκε μόλις το 10% των κτιρίων
Μετά τον σεισμό της Αθήνας, το τότε ΥΠΕΧΩΔΕ προχώρησε στην εφαρμογή ενός προγράμματος καταγραφής και πρωτοβάθμιου ελέγχου κτιρίων δημόσιας χρήσης και συνάθροισης. Το σχέδιο είχε στόχο τον έλεγχο έως και 100.000 κτιρίων πανελλαδικά, όμως τελικά κάλυψε μόλις μετά βίας 10% του εν λόγω στόχου.
Η τότε καταγραφή προωθήθηκε προς ενέργεια στις νομαρχίες, οι οποίες, ωστόσο, πλέον δεν υφίστανται.
Έτσι, ο ΟΑΣΠ θα επανέλθει, στέλνοντας εκ νέου τις εν λόγω καταστάσεις στις Καλλικρατικές περιφέρειες. «Το σχέδιο δεν πήγε καλά. δημιούργησε όμως έναν διαχωρισμό αρμοδιοτήτων» σημειώνει ο κ. Στυλιανίδης, θέτοντας ως παράδειγμα τον Οργανισμό Σχολικών Κτιρίων (ΟΣΚ), ο οποίος κάνει από μόνος του έλεγχο και επεμβάσεις σε σχολεία υψηλής προτεραιότητας.
«Τα δημόσια κτίρια βρίσκονται σε καλύτερη κατάσταση από τα ιδιωτικά. Θα ήταν χρήσιμο, κατά τα πρότυπα του ενεργειακού πιστοποιητικού να θεσπιστεί και ίσως να επιδοτηθεί και η αντισεισμική αναβάθμιση. Βέβαια, αυτές οι εποχές δεν προσφέρονται για έξοδα» λέει ο κ. Στυλιανίδης. «Πάντως, δεν βρισκόμαστε σε κακή κατάσταση. Το κτιριακό μας απόθεμα διαθέτει καλή ποιότητα. Ωστόσο, κανένα σύστημα δεν μπορεί να πιάσει όλες τις τρύπες της σεισμικής δραστηριότητας» καταλήγει.
Τα σχολεία περνάνε από έλεγχο όχι όμως και τα νοσοκομεία
Ο Οργανισμός Σχολικών Κτιρίων (ΟΣΚ) έχει κάνει πρωτοβάθμιο προσεισμικό έλεγχο σε 4.932 σχολικές μονάδες, που περιλαμβάνουν 6.223 σχολικά κτίρια. Το σχέδιο εκτελέστηκε σε σχολεία με έτος κατασκευής προ του 1959, ενώ σε περιοχές υψηλής σεισμικής επικινδυνότητας (Κεφαλονιά, Ζάκυνθος, Λευκάδα) επεκτάθηκε στο σύνολο των σχολικών υποδομών.
Ενδεικτικά, το 2010 έγιναν εργασίες ενίσχυσης σε τέσσερις σχολικές μονάδες των Χανίων, της Πρέβεζας και της Αθήνας, ενώ βρίσκεται σε εξέλιξη παρόμοια επιχείρηση σε Κιλκίς, Χαλκίδα και στην Αττική.
Αντίθετα, στα νοσοκομεία μία αντίστοιχη διαδικασία που είχε ξεκινήσει από το υπουργείο Υγείας δεν πήγε καλά. Και αυτό διότι οι μηχανικοί αντιμετωπίζουν διάφορα προβλήματα, όπως οι πλαστικές επενδύσεις που έχουν τοποθετηθεί στους τοίχους των κτιρίων, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να ελέγξουν τα δοκάρια, δίχως να προκαλέσουν σοβαρή ζημιά.
Μάλιστα, τα νοσηλευτικά ιδρύματα θεωρούνται υποδομές κορυφαίας προτεραιότητας, και διότι εργάζονται νυχθημερόν, αλλά και γιατί σε περίπτωση κρίσης ή καταστροφής αποτελούν υποδομή άμεσης ανάγκης.
Με αντισεισμική ασφάλεια σήραγγες και τούνελ
Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ελληνικής Επιτροπής Σηράγγων και Υπογείων Έργων (ΕΕΣΥΕ), κ. Γ. Ντουνιά, «εφόσον η κατασκευή των σηράγγων έχει γίνει σωστά, αυτές επηρεάζονται ελάχιστα από τους σεισμούς, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων».
«Οι οδικές σήραγγες δεν αντιμετωπίζουν κάποιο πρόβλημα και είναι μάλλον αδιάφορες για τον σεισμό, με εξαίρεση τις εισόδους και τις εξόδους τους. Ειδικά τα τούνελ της χώρας μας, τα περισσότερα εκ των οποίων χτίστηκαν τα τελευταία 20 χρόνια, πληρούν τους πλέον σύγχρονους και αυστηρούς κανόνες ασφαλείας. Το ίδιο ισχύει για τις σιδηροδρομικές σήραγγες» επισημαίνει.
Όπως εξηγεί, η κατασκευή τους ξεκίνησε λίγα χρόνια μετά από τρανταχτά ατυχήματα που συνέβησαν σε ευρωπαϊκές σήραγγες, ακολουθώντας απαιτητικούς κανόνες ασφαλείας. «Στις σύγχρονες σήραγγες υπάρχει διαρκής real time επίβλεψη, που επιτρέπει την άμεση επέμβαση σε περίπτωση εμφάνισης ενός προβλήματος. Σε σχέση με την παλαιότερη υποδομή έχουν αυτό το πλεονέκτημα» συνεχίζει ο κ. Ντουνιάς.
Το ίδιο ισχύει και για τα έργα του μετρό. Αν και λόγω μικρού βάθους επηρεάζονται περισσότερο από την σεισμική δραστηριότητα, εν τούτοις φτιάχτηκαν, ακολουθώντας υψηλές απαιτήσεις ασφαλείας. «Παρά όσα κατά καιρούς λέγονται, το επίπεδο και η ποιότητα κατασκευής των σηράγγων είναι ιδιαίτερα υψηλή, ο δε σχεδιασμός των υπογείων έργων ιδιαίτερα συντηρητικός» καταλήγει ο κ. Ντουνιάς.
