Με την βοήθεια της τεχνολογίας, αλλά και με προσεκτική εξέταση της εξωτερικής επιφάνειας του τύμβου Καστά, ενδέχεται οι επιστήμονες να εντοπίσουν την είσοδο και άλλου ή άλλων μνημείων κάτω από το χώμα.
«Λογικά πρέπει να υπάρχει και άλλος τάφος μέσα στον τύμβο, δεν μπορεί σε έναν λόφο διαμέτρου 158 μ. να έχουν καλυφθεί μόνο τα 25μ.», δηλώνει ομότιμος καθηγητής Κλασσικής Αρχαιολογίας με ανασκαφική πείρα μιλώντας στην εφημερίδα «Τα Νέα».
«Άλλωστε και κάτω από τον τύμβο όπου βρέθηκε ο τάφος του Φιλίππου στη Βεργίνα υπήρχαν άλλοι τρεις τάφοι, δύο εκ των οποίων είχαν συληθεί», πρόσθεσε.
«Το θέμα είναι σε πόσο ποσοστό ο τάφος είναι τεχνητός και πόσο είναι φυσικός βράχος», σημειώνει άλλος ακαδημαϊκός. «Η ύπαρξη περιβόλου πάντως αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο να πρόκειται για συστάδα τάφων».
Δεν υπάρχει τέταρτο θύρωμα
Δεν υπάρχει, τελικά, θύρωμα εντός του τρίτου θαλάμου-τετάρτου χώρου στο ταφικό μνημείο της Αμφίπολης. Η υπόθεση εργασίας βάσει γεωλογικής και σπηλαιολογικής έρευνας που πιθανολογούσε την ύπαρξή του δεν επιβεβαιώνεται, τελικά, από την ανασκαφική διαδικασία. Όπως έγινε γνωστό από το Υπουργείο Πολιτισμού στο πλαίσιο της προγραμματισμένης ενημέρωσης της 28ης Οκτωβρίου «η λαθεμένη εντύπωση δόθηκε καθώς στο σημείο αυτό έχει αφαιρεθεί μαρμάρινος ορθοστάτης».
Το υπουργείο Πολιτισμού, έδωσε στη δημοσιότητα, για πρώτη φορά, βίντεο με υλικό από την αποκάλυψη του ψηφιδωτού, στο ταφικό μνημείο της Αμφίπολης.
Πρόκειται, ουσιαστικά, για υλικό αμοντάριστο, με φυσικούς ήχους, αφαιρώντας τις πολλές ώρες της ενδιάμεσης ανασκαφικής διαδικασίας. Η εργοταξιακή μορφή της ανασκαφής δεν επιτρέπει την επεξεργασία του υλικού, σε συνθήκες στούντιο. Το υλικό παρουσιάζεται όπως καταγράφεται κατά την ψηφιακή τεκμηρίωση της ανασκαφής.
Επίσης, δόθηκαν στη δημοσιότητα φωτογραφίες από τα τμήματα των φτερών των Σφιγγών. Τα ευρεθέντα τμήματα επιτρέπουν την πλήρη αποκατάστασή τους. Σχετικό σχέδιο, το οποίο παρουσιάστηκε, έχει εκπονηθεί από τον αρχιτέκτονα του ΥΠΠΟ, κ. Μ. Λεφαντζή.
Σύμφωνα με την γεωλογική τομή, που είχε αποδείξει ότι το βάθος του τρίτου θαλάμου-τέταρτου χώρου είναι 7,53,- τουλάχιστον κατά 1,50 μ. βαθύτερα από τους προηγούμενους -η ανασκαφική εργασία συνεχίστηκε ως χθες κατά μισό μέτρο κάτω από την επιφάνεια του δαπέδου.
Μέρος από τον λαιμό της δεύτερης Σφίγγας
Κάτω από τους πωρόλιθους του δαπέδου, μέσα στην αφαιρούμενη επίχωση βρέθηκαν τμήματα των φτερών των Σφιγγών, ένα μέρος από τον λαιμό της δεύτερης Σφίγγας – ίδιας ποιότητας μαρμάρου και εφάμιλλης γλυπτικής αξίας – καθώς και τμήματα από το ελλείπον τμήμα του μοναδικού ψηφιδωτού, με την εικόνα της αρπαγής της Περσεφόνης από τον Πλούτωνα, που καλύπτει το δάπεδο του δεύτερου θαλάμου – τρίτου χώρου, πίσω από τις Καρυάτιδες.
Η πρώτη άποψη της διεπιστημονικής ανασκαφικής ομάδας, που προκύπτει από τα μέχρι τούδε στοιχεία, που συγκροτεί η ως τώρα εικόνα της ανασκαφής, όπως η εύρεση της κεφαλής της ανατολικής Σφίγγας στον τρίτο θάλαμο, τέταρτο χώρο, πιθανότατα δίνει απάντηση στο ερώτημα : Αν η κατάχωση των χώρων, με άμμο, καθώς και οι τοίχοι σφράγισης έγιναν στον ίδιο χρόνο με την κατασκευή του ταφικού συγκροτήματος. Πιθανότατα η κατάχωση, αλλά και η κατασκευή του τοίχων σφράγισης, έγιναν σε υστερότερο χρόνο. Και αυτή η υπόθεση εργασίας απαιτεί συστηματική μελέτη. Στον τρίτο θάλαμο – τέταρτο χώρο θα συνεχιστεί τις επόμενες μέρες η συστηματική αφαίρεση του αμμώδους χώματος.
Τεχνικές παρατηρήσεις
Υλοποιείται το σχέδιο για τη σύνταξη του μεσοπρόθεσμου προγράμματος των απαραίτητων εργασιών και μελετών, ώστε το ταφικό συγκρότημα να μπορεί να παραμείνει ως έχει για διάστημα ενός έως και τριών ετών, λαμβάνοντας όλες τις επιπλέον φορτίσεις που μπορεί να δεχθεί (σεισμούς, χιονοπτώσεις, κλπ).
Θα πραγματοποιηθούν αλλαγές στις διατάξεις των μεταλλικών στερεωτικών υποστυλωμάτων, ώστε να επιτευχθεί η καλύτερη και αποτελεσματικότερη πρόσβαση των συνεργείων συντήρησης.
Ο τάφος έχει συληθεί
Κατά τη διάρκεια της ενημέρωσης, σχετικά με τις ανασκαφικές εργασίες στον λόφο Καστά, η οποία έλαβε χώρα στο Μουσείο της Αμφίπολης, η γενική γραμματέας του υπουργείου Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, ανέφερε πως ο τάφος έχει δεχθεί σαφέστατα ανθρώπινη παρέμβαση. «Από την αρχή της ενημέρωσης είχαμε πει ότι έχουμε ισχυρότατες ενδείξεις δράσης τυμβωρύχων» είπε η κα Μενδώνη.
Για το ποιός είναι θαμμένος στο μνημείο η γενική γραμματέας του υπουργείου Πολιτισμού είπε: «Το ποιός είναι θαμμένος, δεν μπορούμε να το πούμε πριν ολοκληρωθεί η ανασκαφή και πολύ πιθανόν πριν να ολοκληρωθεί και η μελέτη του μνημείου η οποία μπορεί να κρατήσει κάποια χρόνια. Όμως τις προσδοκίες όλων μας το μνημείο τις έχει ήδη ικανοποιήσει, εξαιτίας της μοναδικότητας του. Είναι εξαιρετικά σημαντικό ως αναπτυξιακός πόρος για τον τόπο. Είναι ένα μοναδικό εύρημα για την επιστήμη της Ιστορίας και της Αρχαιολογίας, το οποίο θα απασχολήσει, για πολλά χρόνια, τους ειδικούς επιστήμονες».
Σε συνεννόηση με τον γενικό γραμματέα του υπουργείου Υποδομών, Στράτο Σιμόπουλο, μηχανικοί της ΕΓΝΑΤΙΑ ΑΕ, ειδικευμένοι σε θέματα σηράγγων, επισκέφτηκαν το μνημείο προκειμένου να ενισχύσουν στην εγκατάσταση μηχανημάτων καταγραφής της στατικής συμπεριφοράς του. Η ΕΓΝΑΤΙΑ ΑΕ προσφέρθηκε να διαθέσει τον απαραίτητο εξοπλισμό για όσο διάστημα χρειαστεί.
