Για μια ακόμη φορά η Ελλάδα καταδικάστηκε από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) για το θέμα το σκουπιδιών. Είναι το τρίτο «χαστούκι» για τη χώρα μας μέσα στο 2014 και αφορά τη διαχείριση της χωματερής στο Κιάτο.
Στις αρχές του μήνα, είχε επιβληθεί υπέρογκο πρόστιμο στη χώρα μας για την αδυναμία της να κλείσει και να αποκαταστήσει τους παράνομους χώρους απόρριψης απορριμμάτων, ενώ τον περασμένο Ιούλιο καταδικάστηκε για τη χωματερή της Ζακύνθου, η οποία λειτουργεί μέσα σε προστατευόμενη περιοχή.
Σύμφωνα με τη σημερινή απόφαση του ΔΕΕ, η Ελλάδα παρέβη τις υποχρεώσεις που απορρέουν:
από την οδηγία 2008/98/ΕΚ για τα απόβλητα, μη λαμβάνοντας τα απαραίτητα μέτρα προκειμένου να διασφαλίσει ότι η διαχείριση των αποβλήτων στον ΧΥΤΑ Κιάτου πραγματοποιείται χωρίς να τίθεται σε κίνδυνο η ανθρώπινη υγεία και χωρίς να βλάπτεται το περιβάλλον,
από την οδηγία 1999/31/ΕΚ περί υγειονομικής ταφής των αποβλήτων, καθώς ανέχεται τη λειτουργία του ΧΥΤΑ Κιάτου χωρίς ισχύουσα άδεια και δίχως να διασφαλίζει ότι ο κάτοχος των αποβλήτων, ή ο φορέας εκμετάλλευσης του εν λόγω ΧΥΤΑ, έχει τη δυνατότητα να αποδείξει ότι τα απόβλητα μπορούν να γίνουν δεκτά στον συγκεκριμένο χώρο σύμφωνα με τους όρους της άδειας,
από την οδηγία 1999/31/ΕΚ, διότι οι ελληνικές αρχές δεν μερίμνησαν ώστε κατά τη λειτουργία του χώρου υγειονομικής ταφής αποβλήτων ο φορέας εκμετάλλευσης να έχει θέσει σε εφαρμογή το πρόγραμμα ελέγχου και παρακολουθήσεως.
Οι όροι λειτουργίας του χώρου υγειονομικής ταφής του Κιάτου περιγράφονται στην κοινή υπουργική απόφαση 83571 της 20ής Αυγούστου 1997, με την οποία εγκρίθηκαν οι περιβαλλοντικοί όροι.
Η διάρκεια ισχύος τους ορίστηκε στα πέντε έτη, πλην όμως οι αρμόδιες αρχές εξακολούθησαν να τους εφαρμόζουν και μετά τη λήξη της ισχύος τους, δηλαδή μετά το 2002. Στους όρους αναφέρεται ότι ο χώρος υγειονομικής ταφής θα λειτουργήσει επί τουλάχιστον δεκατέσσερα έτη, δηλαδή έως το 2016.
Ο ΧΥΤΑ του Κιάτου εξυπηρετεί τους Νομούς Κορινθίας και Αργολίδας, καθώς και τους Δήμους Τρίπολης, Β. Κυνουρίας και Ν. Κυνουρίας.
Η προσφυγή της Επιτροπής στηρίχθηκε κατ’ ουσίαν σε δύο χωριστές αιτιάσεις: την έλλειψη ισχύουσας άδειας λειτουργίας και τις δυσλειτουργίες που διαπιστώθηκαν στον ΧΥΤΑ Κιάτου.
Με τη σημερινή του απόφαση, το Δικαστήριο απορρίπτει κατ’ αρχάς το επιχείρημα της Ελλάδας ότι για την επίλυση του συγκεκριμένου προβλήματος απαιτείται συνεργασία πολλών φορέων, όπως είναι η Αποκεντρωμένη Διοίκηση, η Περιφέρεια και ο Δήμος.
Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στην απόφαση ένα κράτος μέλος δεν μπορεί να επικαλείται διατάξεις, πρακτικές ή καταστάσεις της εσωτερικής του έννομης τάξης για να δικαιολογήσει τη μη τήρηση των υποχρεώσεων που απορρέουν από το δίκαιο της Ένωσης.
Σύμφωνα με την Επιτροπή, διαπιστώθηκε ότι ο ΧΥΤΑ του Κιάτου λειτουργεί χωρίς ισχύουσα άδεια από το 2002. Επίσης, βάσει της έκθεσης αυτοψίας της 31ης Ιουλίου 2012, διαπιστώθηκε ότι στον συγκεκριμένο χώρο δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις λειτουργίας ΧΥΤΑ και ότι, βάσει της υπογεγραμμένης από τον Περιφερειάρχη Πελοποννήσου γνωμοδοτήσεως της 11ης Δεκεμβρίου 2012, παραβιάζεται η περιβαλλοντική νομοθεσία, με συνέπεια να προκαλούνται σοβαρές βλάβες στο περιβάλλον.
Επίσης, η Ελλάδα δεν έλαβε μέτρα για την απαγόρευση της εγκατάλειψης, της απόρριψης ή της ανεξέλεγκτης διαχείρισης των αποβλήτων.
