Απάντηση, με συγκεκριμένα στοιχεία, δίνουν στελέχη που διαχειρίστηκαν το μεταναστευτικό επί υπουργίας Νίκου Δένδια, μετά την κυβερνητική κριτική που δέχθηκαν κυρίως για το θέμα τις Αμυγδαλέζας.
Στελέχη του πρώην υπουργού σημειώνουν ότι ορισμένοι ψάχνουν αφορμές καθώς δεν βρίσκουν τρόπο για να καλύψουν τις αντιφάσεις της «μεταναστευτικής πολιτικής» τους, με διαρροές για δήθεν θέματα «οικονομικής» φύσης, επισημαίνουν στελέχη του Υπουργείου Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη που διαχειρίστηκαν το συγκεκριμένο ζήτημα από τον Ιούνιο του 2012 μέχρι τον Ιούνιο του 2014.
Η αλήθεια είναι ότι χωρίς να απουσιάζουν παντελώς τα προβλήματα, σε έναν τομέα όπου η προηγούμενη κυβέρνηση παρέλαβε «εκρηκτική κατάσταση», μέχρι τον Ιούνιο του 2014 τουλάχιστον, όταν υπήρξε αλλαγή στην πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Δημόσιας Τάξης και προστασίας του Πολίτη, είχε εφαρμοσθεί μία πολιτική που αξιοποίησε στο έπακρο εθνικούς και κοινοτικούς πόρους και έκανε την Ελλάδα αντί για «μαύρο πρόβατο» στην Ε.Ε. να θεωρείται έως και υπόδειγμα από κοινοτικούς αξιωματούχους.
Στην πραγματικότητα, η κυβέρνηση που ανέλαβε τον Ιούνιο του 2012 εργάστηκε σε στενή συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης (IOM) και την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR) για την αντιμετώπιση του μεταναστευτικού ζητήματος, επιτυγχάνοντας την έγκριση και εν συνεχεία εφαρμόζοντας ένα ολοκληρωμένο σχέδιο δράσης για το άσυλο και τη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών, το οποίο προέβλεπε:
– Αποτελεσματική φύλαξη των συνόρων (φράκτης Έβρου, περιπολίες, κάμερες κ.ά.).
– Συγκρότηση Υπηρεσίας Πρώτης Υποδοχής και Υπηρεσίας Ασύλου – Αρχής Προσφυγών για την αναγνώριση όσων πράγματι πληρούν τις προϋποθέσεις του πρόσφυγα σύμφωνα με τη Συνθήκη της Γενεύης.
– Λειτουργία Προαναχωρησιακών Κέντρων για τη διαμονή όσων δεν πληρούν τις προϋποθέσεις αυτές και πρέπει να επιστρέψουν στις χώρες προέλευσής τους.
Με τον τρόπο αυτό σχεδόν μηδενίστηκε η εισροή παρανόμων μεταναστών από τα χερσαία σύνορα και πολλαπλασιάστηκαν οι επαναπροωθήσεις προς τις χώρες προέλευσής τους.
Σε αυτό το πλαίσιο δημιουργήθηκαν τα Κέντρα Προαναχωρησιακής Κράτησης Αλλοδαπών, τα οποία είναι χώροι κράτησης της Ελληνικής Αστυνομίας, λειτουργούν υπό την ευθύνη των οικείων Υπηρεσιών Φύλαξης Εγκαταστάσεων Κράτησης Αλλοδαπών (ΥΦΕΚΑ) και Περιφερειακών Αστυνομικών Διευθύνσεων, στεγάζουν δε αλλοδαπούς υποκείμενους σε διαδικασίες επιστροφής στη χώρα προέλευσής τους, σύμφωνα με το ν.3907/2011 και την Οδηγία 2008/115/ΕΚ.
Αξίζει να αναφέρουμε ότι για τα Κέντρα αυτά επελέγησαν κτιριακές εγκαταστάσεις που ανήκαν στην Ελληνική Αστυνομία ή στο Υπουργείο Εθνικής Άμυνας, ώστε να υπάρξει η μικρότερη δυνατή οικονομική επιβάρυνση.
Όσον αφορά τα λειτουργικά έξοδο και τις προμήθειες, σημειώνεται:
1. Τα λειτουργικά έξοδα ουδέποτε ανήλθαν σε 10,5 εκ. ευρώ ετησίως, όπως υποστήριζε στοχευμένη «διαρροή».
Ενδεικτικό είναι ότι το πρώτο δεκαοκτάμηνο (και όχι έτος) λειτουργίας του Κέντρου μαζί με τις δαπάνες κατασκευής-επισκευής και προμήθειες εξοπλισμού (εφάπαξ δαπάνες δημιουργίας του Κέντρου, 4 εκ.=2,31 κατασκευές, 1,06 εξοπλισμός και 663 επισκευές), το σύνολο των δαπανών ανήρχετο σε 7,66 εκ., συμπεριλαμβανομένων επίσης των δαπανών σίτισης και καθαριότητας.
Σε κάθε περίπτωση, τα βασικά ετήσια λειτουργικά έξοδα του Προαναχωρησιακού Κέντρου Αμυγδαλέζας ανέρχονται σε ποσό κάτω του 50% από αυτό του δημοσιεύματος.
2. Όλες οι προμήθειες εξοπλισμού πραγματοποιήθηκαν με τις προβλεπόμενες από τη σχετική νομοθεσία διαγωνιστικές διαδικασίες, (πρόχειρος μειοδοτικός διαγωνισμός). Οι διαγωνισμοί αυτοί διενεργήθηκαν από τους αρμόδιους υπηρεσιακούς παράγοντες της Ελληνικής Αστυνομίας.
3. Αναφορικά με τη σίτιση, κατά την έναρξη λειτουργίας των Προαναχωρησιακών Κέντρων εφαρμόζονταν η νομοθεσία που ίσχυε στα αστυνομικά κρατητήρια (ΒΔ15/5/1959), δηλαδή η παροχή έναντι του αναπροσαρμοσμένου από το 2001 ποσού των 5,87 ευρώ 3 γευμάτων ανά ημέρα σε κάθε κρατούμενο.
Ένας ή περισσότεροι πάροχοι catering, σε αντιστοιχία με την διαδικασία που ακολουθείται για την σίτιση στα αστυνομικά καταστήματα, ύστερα από άτυπη προσφορά τους και με δεδομένο ότι πληρούν τις απαιτούμενες προϋποθέσεις (πιστοποιήσεις ΕΛΟΤ 1801:2008/BS OHSAS 18001:2007 – EN ISO 22000:2005 και EN ISO 9001:2008), ανέλαβαν τη σίτιση των κρατουμένων.
Και αυτό προκειμένου να επιτευχθεί οικονομία κλίμακος και καλύτερη παροχή υπηρεσιών αλλά και οι πάροχοι των υπηρεσιών να προκύπτουν από ανοιχτές διαγωνιστικές διαδικασίες.
Αυτός ήταν άλλωστε και ο λόγος για τον οποίο το Υπουργείο προκήρυξε, τον Δεκέμβριο του 2013, ανοιχτό μειοδοτικό διαγωνισμό για υπηρεσίες σίτισης και καθαριότητας στην Αμυγδαλέζα, όπως και στα υπόλοιπα Προαναχωρησιακά Κέντρα, αφού πρώτα ολοκληρώθηκαν: η σύνταξη κανονισμού λειτουργίας κέντρων, η σύνταξη τεχνικών προδιαγραφών, η απαραίτητη σχετική γνωμοδότηση του ΝΣΚ, η εγγραφή πιστώσεων σε ΠΔΕ (ΥΠΑΝ), η προετοιμασία ηλεκτρονικής πλατφόρμας διαγωνισμών (ΕΣΗΔΗΣ).
Από την διαδικασία προέκυψε ανάδοχος για τις υπηρεσίες καθαριότητας, ωστόσο, για τη σίτιση ο διαγωνισμός κατέστη άγονος. Προκειμένου να συνεχιστεί απρόσκοπτα η υπηρεσία σίτισης, το Υπουργείο ήδη από τις αρχές Ιουνίου του 2014 είχε καταρτίσει ρύθμιση για την αντιμετώπιση πιθανού προβλήματος στη διαδικασία πληρωμής των εταιρειών catering.
Υπενθυμίζεται ότι η ποιότητα των γευμάτων δεν είχε τεθεί τότε σε αμφισβήτηση (όπως μπορεί να διαπιστώσει κάποιος και από το «μενού» που είχε διαρρεύσει στον Τύπο), αλλά αντιθέτως είχε δεχθεί δριμεία κριτική το ΥΔΤΠΠ από τους γνωστούς ακραίους και ρατσιστικούς κύκλους για παροχές τύπου «ξενοδοχείων πολυτελείας», που υποστήριζαν ότι παρείχε η Πολιτεία στα προαναχωρησιακά κέντρα.
Υπενθυμίζουν ακόμα ότι μετά τη συγκρότηση και λειτουργία των πολιτικών υπηρεσιών Πρώτης Υποδοχής, Ασύλου και Αρχής Προσφυγών του ν.3907/2011, ψηφίστηκε τον Μάρτιο του 2014 με ευρεία πλειοψηφία από τη Βουλή ο ν.4249/2014 (Α΄ 73) για την αναδιοργάνωση της Ελληνικής Αστυνομίας, ο οποίος προέβλεπε, μεταξύ άλλων, την ίδρυση και λειτουργία αυτοτελούς Κλάδου Αλλοδαπών & Προστασίας Συνόρων, υπό την ειδική ευθύνη και αρμοδιότητα του οποίου θα τελούσε εφεξής το ‘αστυνομικό σκέλος’ της μεταναστευτικής πολιτικής και, επομένως, τα Προαναχωρησιακά Κέντρα (άρθρο 18).
Μάλιστα, με τον ίδιο νόμο διευρυνόταν η αρμοδιότητα της (πολιτικής) Υπηρεσίας Πρώτης Υποδοχής, η οποία αναλάμβανε την ίδρυση και λειτουργία ανοικτών Δομών Φιλοξενίας αιτούντων διεθνούς προστασίας ευάλωτων ομάδων και αιτούντων εθελούσιας επιστροφής (αρ.122).
Συνεπώς, μέχρι τον Ιούνιο του 2014 το ΥΔΤΠΠ εφάρμοζε με συνέπεια το σχέδιο δράσης για το άσυλο και τη μετανάστευση, η σημαντική δε πρόοδος της χώρας είχε επιβεβαιωθεί και από την αρμόδια, τότε, Επίτροπο Εσωτερικών Υποθέσεων της Ε.Ε. Σεσίλια Μάλστρομ, κατά την επίσκεψή της στη χώρα μας τον Ιανουάριο του 2014.
Μετά τον Ιούνιο του 2014, είναι αλήθεια ότι δεν υπήρξε εξέλιξη των εκκρεμών διαγωνιστικών διαδικασιών, ενώ τον Αύγουστο του ιδίου έτους ‘πάγωσε’ η αναδιοργάνωση της Ελληνικής Αστυνομίας, η ανάπτυξη του Κλάδου Αλλοδαπών & Προστασίας Συνόρων, η ίδρυση ανοικτών Δομών Φιλοξενίας αιτούντων διεθνούς προστασίας ευάλωτων ομάδων κ.λπ.
Εκεί συνεπώς πρέπει να αναζητηθούν τα προβλήματα που παρουσιάσθηκαν και όχι γενικώς και αδιακρίτως, όπως επισημαίνουν και πάλι τα στελέχη του Υπουργείου Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη το συγκεκριμένο διάστημα (Ιούνιος 2012- Ιούνιος 2014).
