Μετά από σωρεία αντιδράσεων, που είχαν προκαλέσει τα τελευταία χρόνια οι απανωτές αυξήσεις παραβόλων, δικαστικών ενσήμων, εξόδων και τελών, με συνέπεια να έχει γίνει πολύ δυσχερέστερη η πρόσβαση στη Δικαιοσύνη, το υπουργείο επιχειρεί να εξορθολογίσει το ισχύον σύστημα με νομοσχέδιο που προβλέπει πολλές αυξομειώσεις των ποσών.
Η ουσιαστικότερη νέα μείωση αφορά στις μηνύσεις, όπου το παράβολο «πέφτει» από 100 σε 70 ευρώ (ή και στα 50 ευρώ όταν υποβάλλει έγκληση το θύμα) με αντίστοιχη μικρή μείωση κατά 10 ευρώ και του τέλους για την πολιτική αγωγή, καθώς και την υποχρέωση προκαταβολής μόνο του 20% (αντί του 50% που ισχύει σήμερα) του ποσού το οποίο επιβάλλεται με την πρωτόδικη απόφαση να πληρώσει κάποιος για φόρους ή τελεωνειακές παραβάσεις, προκειμένου να μπορέσει να προχωρήσει την έφεσή του.
Ωστόσο, ακριβότερα θα πληρώνουν στο εξής τις αναβολές όσοι καταφεύγουν στη Δικαιοσύνη, όπως αναφέρει το Έθνος, αφού θεσπίζεται για πρώτη φορά παράβολο που συνοδεύει κάθε αίτημα αναβολής, εκτός από τις περιπτώσεις που σχετίζονται με δικηγορική αποχή, με προφανή στόχο τον περιορισμό του τεράστιου αριθμού αναβολών υποθέσεων.
Το παράβολο ανέρχεται ανά δικαστήριο από 20 έως 50 ευρώ και σε περίπτωση που δεν καταβληθεί αμέσως, το αίτημα αναβολής απορρίπτεται ως απαράδεκτο, ενώ το σχετικό ποσό θα ενισχύσει το ΤΑΧΔΙΚ (Ταμείο Χρηματοδότησης Δικαστικών Κτιρίων).
Τα πρόστιμα
Πιό «τσουχτερά» γίνονται τα πρόστιμα για λιπομαρτυρία, καθώς οι μάρτυρες που δεν εμφανίζονται σε εισαγγελέα, ανακριτή, ειρηνοδίκη και πταισματοδίκη από απείθεια, απειλούνται με πρόστιμο 20 έως 100 ευρώ, ενώ μάρτυρες και πραγματογνώμονες που δεν εμφανίζονται στο δικαστήριο απειλούνται με πρόστιμο 40 έως 85 ευρώ για μονομελές πλημμελημάτων, με 50 έως 180 ευρώ για πολυμελές πλημμελημάτων, με 85 έως 230 ευρώ για κάθε άλλο δικαστήριο.
Κατά το υπουργείο, βασική πρόνοια του σχεδίου είναι η ελάφρυνση παραβόλων και τελών που έχουν μεγάλη χρήση στην καθημερινότητα.
Ετσι καταργείται το δικαστικό ένσημο στις αναγνωριστικές αγωγές, μειώνεται κατά 50% το δικαστικό ένσημο στις καταψηφιστικές αγωγές που αφορούν εργατικές διαφορές και περιορίζεται κάπως το παράβολο σε εφέσεις κατά αποφάσεων ειρηνοδικείων και πρωτοδικείων.
Αντίθετα αυξάνονται παράβολα για αναιρέσεις στον Αρειο Πάγο, σε κάποιες περιπτώσεις από 300 ευρώ γίνονται 500, όπως και στο ΣτΕ, όπου αναιρέσεις (φορολογικές, εκλογικές) ανεβαίνουν από 250 σε 350 ευρώ, ενώ σε υποθέσεις σχετικές με την προστασία του ελεύθερου ανταγωνισμού, τα παράβολα από 500 αυξάνονται στα 750 ευρώ.
Από την άλλη, σε φορολογικές-τελωνειακές διαφορές, το παράβολο για εφέσεις, αντεφέσεις, προσφυγές, μειώνεται από το 2%, στο 1% του αντικειμένου της διαφοράς. Ωστόσο, σε αναιρέσεις για συνταξιοδοτικές διαφορές στο Ελεγκτικό Συνέδριο, το παράβολο αυξάνεται από 50 σε 70 ευρώ, και στις αιτήσεις ανάκλησης κατά πράξεων κλιμακίων και αιτήσεις αναθεώρησης, από 50 σε 100 ευρώ. Παράλληλα προβλέπεται ότι το αναλογικό παράβολο δεν μπορεί να είναι μικρότερο των 70 ευρώ (αντί των 30).
Διευρύνεται η δωρεάν νομική βοήθεια
Διευρύνεται σημαντικά η δωρεάν νομική βοήθεια προς άτομα χαμηλού εισοδήματος, πολίτες της ΕΕ ή τρίτων χωρών και ανιθαγενείς που έχουν νόμιμη κατοικία ή συνήθη διαμονή στην ΕΕ.
Με νομοσχέδιο του υπουργού Δικαιοσύνης Ν. Παρασκευόπουλου, ο θεσμός αναμορφώνεται και επεκτείνεται σε όλες τις δικαστικές υποθέσεις (ποινικές, αστικές κ.λπ.), σε κατηγορούμενους, θύματα, νομικές συμβουλές, συμβιβαστικές επεμβάσεις, ποινικές συνδιαλλαγές, εξωδικαστικές διαμεσολαβήσεις, κ.λπ., ενώ αλλάζουν τα χρηματικά όρια για όσους δικαιούνται τη δωρεάν παροχή.
Ενώ σήμερα δικαιούνταν νομική βοήθεια οικονομικά αδύναμοι, εφόσον το ετήσιο καθαρό οικογενειακό εισόδημα δεν υπερβαίνει τα 2/3 των κατώτατων ετήσιων ατομικών αποδοχών (της ΕΓΣΣΕ), τώρα ως χαμηλού εισοδήματος πολίτες θεωρούνται εκείνοι των οποίων το μέσο ετήσιο οικογενειακό εισόδημα από κάθε πηγή των 3 τελευταίων ετών, δεν ξεπερνά: τα 6.000 ευρώ για τον άγαμο, τα 7.000 για τον έγγαμο (ή σύντροφο με σύμφωνο συμβίωσης), τα 8.000 όταν υπάρχει και 1 παιδί, τα 9.000 με 2 παιδιά κ.ο.κ. (με συνυπολογισμό τυχόν τραπεζικών καταθέσεων).
Το τεκμαρτό οικογενειακό εισόδημα πρέπει να μην ξεπερνά το 3πλάσιο των χρηματικών αυτών ορίων. Επίσης δικαιούνται νομική βοήθεια, ασχέτως εισοδηματικών προϋποθέσεων, άνεργοι άνω των 12 μηνών (εφόσον το ετήσιο καθαρό οικογενειακό εισόδημα της τελευταίας 3ετίας είναι μεγαλύτερο μέχρι και το 1/3 των παραπάνω ορίων) και όσοι πάσχουν από σοβαρές ασθένειες ή είναι ανάπηροι τουλάχιστον 67%.
Αναδιοργάνωση υποθηκοφυλακείων
Σε αναδιοργάνωση των υποθηκοφυλακείων της χώρας προχωρά το υπουργείο Δικαιοσύνης, μετατρέποντας σταδιακά όλα τα άμισθα σε έμμισθα υποθηκοφυλακεία, καθώς οι διαχειριστές τους (κυρίως ιδιώτες) έχουν ουσιαστικά καταρρεύσει, λόγω της συρρίκνωσης των συναλλαγών και της οξύτατης οικονομικής κρίσης.
Με νομοσχέδιο προβλέπεται η εμμισθοποίηση των υποθηκοφυλακείων, με τη σύσταση 41 εμμίσθων υποθηκοφυλακείων πλέον των ήδη λειτουργούντων (ήταν 17 επί των συνολικά 300 ανά την επικράτεια), τη σταδιακή κατάργηση των αμίσθων, τη σύσταση 700 οργανικών θέσεων κ.λπ.
Ακόμα προβλέπεται η μεταφορά αμίσθων υποθηκοφυλάκων σε συνιστώμενες προσωποπαγείς θέσεις, με κριτήριο τα έτη υπηρεσίας, η τοποθέτηση τυχόν πλεονάζοντος προσωπικού σε προσωποπαγείς θέσεις σε δικαστήρια και δικαστικές υπηρεσίες, εκτός εάν αποποιηθούν με αίτησή τους τον διορισμό.
