Στο χρονοντούλαπο της Ιστορίας οδεύει το χάρτινο εισιτήριο – Οι «ανέπαφες» κάρτες, οι «έξυπνες» πύλες και τα μηχανήματα φόρτισης
Τα πρώτα μηχανήματα επικύρωσης των νέων εισιτηρίων έχουν ήδη τοποθετηθεί σε λεωφορεία, τραβώντας τα βλέμματα των επιβατών, όπως συμβαίνει και με τα πρώτα ΑΤΜ φόρτισης σε σταθμούς μετρό και ΗΣΑΠ. Αυτό που δεν θα αλλάξει είναι η τιμή του εισιτηρίου και της κάρτας απεριορίστων διαδρομών μέχρι τον σχεδιασμό ενός αναλογικού συστήματος τιμολόγησης βάσει των χιλιομέτρων του δικτύου που χρησιμοποιεί κάθε επιβάτης.
Η λειτουργική παράδοση του αυτόματου συστήματος συλλογής κομίστρου σε λεωφορεία, τρόλεϊ, γραμμή 1 του μετρό (ΗΣΑΠ) και τραμ θα γίνει την 1η Ιανουαρίου 2017, ενώ στις 30 Ιουνίου 2017 το ηλεκτρονικό εισιτήριο θα είναι λειτουργικό και στις γραμμές 2 και 3 του μετρό. Το χάρτινο εισιτήριο, που για τις περισσότερες χώρες της Ευρώπης θεωρείται ήδη απαρχαιωμένο, θα δώσει τη θέση του σε μια πλαστική κάρτα.
Μετά τη συνάντηση με τον πρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλο της LG Γιουνγκ Σουμπ Κιμ (ο όμιλος συμμετέχει στην ανάδοχο κοινοπραξία του έργου μαζί με την ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή), οι επικεφαλής του ΟΑΣΑ εξέφρασαν την πεποίθηση για την έγκαιρη παράδοση του έργου με τα βέλτιστα οικονομικά, διαχειριστικά και ποιοτικά χαρακτηριστικά. «Αν η αρχική σύμβαση δεν είχε προβλήματα, το έργο θα μπορούσε να παραδοθεί ολοκληρωμένο. Εχουμε επιλύσει πολλά από αυτά, όμως ακόμα αναζητούμε 15 εκατ. ευρώ για να είναι λειτουργικό» επισημαίνει ο διευθύνων σύμβουλος του ΟΑΣΑ Ιωάννης Σκουμπούρης.
Οπως εξηγεί ο κ. Σκουμπούρης μιλώντας στο «Βήμα», το πολλαπλό εισιτήριο και η κάρτα απεριορίστων διαδρομών θα είναι στη διάθεση των πολιτών και θα (επανα)φορτίζονται είτε ηλεκτρονικά είτε στα 293 ειδικά μηχανήματα έκδοσης εισιτηρίων και καρτών με πιστωτική ή μετρητά. Σε πρώτη φάση, θα καθοριστούν 600 σημεία – ανάμεσά τους και περίπτερα – με μηχανήματα POS για τη φόρτισή τους. Η κάρτα θα παραμείνει αυστηρά προσωπική με τυπωμένη τη φωτογραφία και το ονοματεπώνυμο του κατόχου. Εχουν ήδη παραγγελθεί 1 εκατ. κάρτες που εκτιμάται πως θα εξαντληθούν άμεσα.
Στη θέση των σημερινών ακυρωτικών μηχανημάτων θα τοποθετηθούν στους 90 σταθμούς μετρό και προαστιακού συνολικά 1.062 πύλες που θα ανοίγουν με το «σκανάρισμα» της κάρτας. Στην περίπτωση αυτή εντοπίστηκε και ένα κενό της σύμβασης, για την κάλυψη του οποίου απαιτήθηκαν 3,5 εκατ. ευρώ από το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων: η σύνδεση των προϋπαρχόντων συστημάτων ασφαλείας του μετρό με το σύστημα των αυτόματων πυλών εισόδου – εξόδου.
Επιπλέον, σε κάθε πόρτα των λεωφορείων θα τοποθετηθούν επικυρωτικά μηχανήματα (σύστημα παρόμοιο με των ανέπαφων πιστωτικών καρτών) όχι μόνο στην μπροστινή, καθώς στις ώρες αιχμής η επιβίβαση θα γίνεται από όλες τις πόρτες. Τις υπόλοιπες ώρες οι επιβάτες θα μπαίνουν μόνο από την πλευρά του οδηγού, ενώ δεν υπάρχει σκέψη για δυνατότητα πληρωμής κομίστρου εντός του οχήματος. Μια κόκκινη ένδειξη θα δείχνει ποια κάρτα δεν είναι φορτισμένη, ακόμη και στις περιπτώσεις μαζικής εισόδου, ενώ για τις ώρες αιχμής θα σχεδιαστεί ένα νέο σύστημα ελέγχου, μόλις ο ΟΑΣΑ πάρει τα πρώτα δείγματα λειτουργίας του ηλεκτρονικού εισιτηρίου.
«Εχουμε εμπιστοσύνη στον Έλληνα πολίτη που επιδεικνύει αξιοπρέπεια και υπευθυνότητα. Οι συμπολίτες μας πιστεύω ότι θα ανταποκριθούν», σχολιάζει ο κ. Σκουμπούρης. Εξάλλου δεν θα οδηγηθούμε στο νέο σύστημα από τη μια μέρα στην άλλη. «Η περίοδος προσαρμογής θα διαρκέσει σίγουρα ένα εξάμηνο, στη διάρκεια του οποίου οι πύλες στους σταθμούς των μέσων σταθερής τροχιάς θα παραμένουν ανοιχτές». Αντίστοιχα στη Λισαβόνα οι πύλες έμειναν ανοιχτές για διάστημα δύο ετών.
Επίσης πρόκειται να σχεδιαστεί «ένα σύστημα τιμολόγησης πιο αναλογικό, άρα και πιο δίκαιο, ως προς τα χιλιόμετρα του δικτύου που χρησιμοποιεί κάθε επιβάτης», τονίζει ο διευθύνων σύμβουλος μιλώντας στο Βήμα. Δεδομένου ότι σήμερα το ενιαίο εισιτήριο επιτρέπει να κινείται κανείς με τα ΜΜΜ επί 90 λεπτά οπουδήποτε, το κόστος ανά χιλιόμετρο άλλους θα ωφελήσει (για μία-δύο στάσεις) και άλλους θα ξενίσει. Παράλληλα, η ηλεκτρονική συλλογή κομίστρου θα ξεκαθαρίσει μια αιτία αντιπαράθεσης του Οργανισμού με τα υπουργεία που ασκούν κοινωνική πολιτική, καθώς θα είναι πια ξεκάθαρο πόσοι δικαιούχοι (άνεργοι, ΑμεΑ, πολύτεκνοι, μαθητές, άνω των 65 κ.τ.λ.) μετακινούνται με τα ΜΜΜ. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, ποσοστό 70% των επιβατών εμπίπτει σε αυτές τις ομάδες.
Για τον σχεδιασμό των αστικών συγκοινωνιών του «αύριο» η διοίκηση του ΟΑΣΑ υπολογίζει ιδιαίτερα στη συμβολή της τηλεματικής, που εφαρμόζεται από τον Μάρτιο του 2016 με 1.000 τηλεματικές στάσεις σε κεντρικά σημεία των δήμων, ειδικές οθόνες στα 2.000 λεωφορεία της ΟΣΥ και μετρητές επιβατών στο 30% των οχημάτων. Ετοιμάζεται δε ήδη τεχνικό δελτίο από τον ΟΑΣΑ προκειμένου να ενταχθεί στο ΕΣΠΑ η επέκταση του συστήματος σε ακόμη 500 στάσεις.
Τα δύο Κέντρα Διαχείρισης Οχημάτων του Οργανισμού έχουν τη δυνατότητα ανά πάσα στιγμή να γνωρίζουν πού βρίσκεται κάθε όχημα, γεγονός που «έχει ήδη επιφέρει ουσιαστική οργανωτική αλλαγή, καθώς οι επόπτες πια δεν βρίσκονται στον δρόμο αλλά ελέγχουν το δίκτυο μέσω υπολογιστή».
Όσο για τα προβλήματα που έχουν προκύψει, ο κ. Σκουμπούρης επισημαίνει ότι βάσει της σύμβασης ο ανάδοχος, που έχει αναλάβει τη δεκαετή λειτουργία του συστήματος, έχει στη διάθεσή του οκτώ ώρες για την επίλυση κάθε βλάβης.
Τα δύο καινοτόμα για την ελληνική πραγματικότητα συστήματα αναμένεται να αλλάξουν τον συγκοινωνιακό χάρτη της πρωτεύουσας. Η συλλογή των δεδομένων της τηλεματικής, καθώς και όσων προκύψουν από τη χρήση του ηλεκτρονικού εισιτηρίου (μια πρώτη εικόνα θα έχουμε το φθινόπωρο του 2017), θα δώσει τη δυνατότητα στον ΟΑΣΑ να οργανώσει με σύγχρονο τρόπο το συγκοινωνιακό έργο.
Ιωάννης Σκουμπούρης
