Καταπέλτης για τις συνθήκες φιλοξενίας προσφύγων και μεταναστών στη χώρα μας, μετά τη συμφωνία Βρυξελλών-Άγκυρας και την ευρύτερη πολιτική της ΕΕ στο μεταναστευτικό, είναι η έκθεση τριών διεθνών ΜΚΟ, που δημοσιεύει η βρετανική εφημερίδα Guardian.
«Η Ελλάδα χρησιμοποιείται ως πεδίο δοκιμής για την αποδόμηση των πολιτικών ασύλου, οι οποίες υπολείπονται των δημοκρατικών αξιών στις οποίες θα έπρεπε κανονικά να εμμένει η Ευρώπη», λένε οι Norwegian Refugee Council, International Rescue Committee και Oxfam με αφορμή τη συμπλήρωση ενός έτους από την υπογραφή μιας συμφωνίας που σχεδιάστηκε για να μειώσει τις αφίξεις προσφύγων στη Γηραιά Ήπειρο.
Μπορεί ορισμένοι να επαινούν τη συμφωνία που έκλεισαν πέρυσι Τουρκία και ΕΕ, ότι μείωσε τις αφίξεις στην Ευρώπη και τους θανάτους στο Αιγαίο, αλλά στη διαδικασία χάθηκαν βασικά ανθρώπινα δικαιώματα, λένε οι οργανώσεις.
“Η Ελλάδα έγινε πεδίο δοκιμών για πολιτικές που διαβρώνουν τα διεθνή στάνταρ προστασίας”, υπογραμμίζουν σε κοινή έκθεσή τους, η οποία βασίζεται σε εκτεταμένη δουλειά σε νησιά του Αιγαίου όπου έχουν παγιδευτεί σε άθλιες συνθήκες περισσότεροι από 14.000 άνδρες, γυναίκες και παιδιά.
«Στη διάρκεια του χρόνου υπήρξαν θάνατοι, απόπειρες αυτοκτονίας, άνθρωποι που αυτοτραυματίζονται και παιδιά, γυναίκες και άνδρες εκτεθειμένοι σε κακομεταχείριση και σεξουαλική βία.»
Η θλιβερή αξιολόγηση… έρχεται σε ευθεία αντίθεση με την επίσημη άποψη για μια συμφωνία που χαιρέτισε [κατά την υπογραφή της] η ΕΕ ως σταθμό στην προσφυγική κρίση», γράφει ο Guardian.
Kι αφού αναφέρει τις παραμέτρους της συμφωνίας και τα οικονομικά ανταλλάγματα που δόθηκαν στην Άγκυρα καθώς και ότι ότι όντως μειώθηκαν οι αφίξεις προσφύγων και μεταναστών σε νησιά όπως η Λέσβος σκιαγραφεί μια εφιαλτική πραγματικότητα, όπως την καταγράφουν στην έκθεσή τους οι ΜΚΟ.
«Η έκθεση βρήκε ότι έγκλειστοι σε ελληνικά νησιά αιτούντες άσυλο υποχρεώθηκαν να ζουν σε υποβαθμισμένες συνθήκες συνωστισμού επί μήνες. Έχοντας περιορισμένη πρόσβαση σε δίκαιες και αποτελεσματικές διαδικασίες ασύλου ήταν υποκείμενοι σε μια «μπερδεμένη και διαρκώς μεταβαλλόμενη διαδικασία», χωρίς επαρκή επιτήρηση, ελέγχους και ισορροπίες. Συχνά νομικοί σύμβουλοι αδυνατούσαν να τα βγάλουν πέρα μ’ ένα σύστημα, που ήταν αδύνατο να αντιμετωπίσουν μόνοι τους οι άνθρωποι.»
Μια άλλη έκθεση της Save the Children και των Γιατρών Χωρίς Σύνορα προειδοποιεί για ανησυχητικά επίπεδα ψυχικών και νοητικών προβλημάτων μεταξύ μεταναστών και προσφύγων στα ελληνικά κέντρα φιλοξενίας. Λέει ότι άνθρωποι, περιλαμβανομένων και παιδιών, αυτοτραματίζονταν, έκαναν απόπειρες αυτοκτονίας και χρήση ναρκωτικών για να αντιμετωπίσουν την “ατέλειωτη εξαθλίωση”.
Η ψυχική υγεία «επιδεινώθηκε ταχέως λόγω των συνθηκών που δημιουργήθηκαν ως αποτέλεσμα αυτής της συμφωνίας», είπε η Save the Children.
Περίπου 14.115 άνθρωποι -σχεδόν διπλάσιοι απ’ τις επίσημες δυνατότητες φιλοξενίας- ζουν σ’ αυτές τις εγκαταστάσεις στη Λέσβο, τη Σάμο, τη Χίο, την Κω και τη Λέρο. Κάπου 62.434 άνθρωποι βρίσκονται διάσπαρτοι σ’ ολόκληρη την Ελλάδα, σύμφωνα με στοιχεία που έδωσε χθες στη δημοσιότητα η κυβέρνηση.
Η κοινή έκθεση των NRC, IRC και Oxfam εκφράζει τους φόβους των ΜΚΟ ότι η συμφωνία θα αποτελέσει πρότυπο για κρίσεις αλλού. “Πέρα απ’ τη βαθιά ανησυχητική κατάσταση στην Ελλάδα, η ΕΕ κοιτάζει να αναπαράγει αλλού αυτό το μοντέλο δημιουργώντας έτσι ένα επικίνδυνο προηγούμενο για τον υπόλοιπο πλανήτη», λέει η έκθεση.
Κι υπογραμμίζει ακόμη ότι «αντί να αξιολογούνται βάσει της αξίας τους οι αιτήσεις ασύλου, το όλο σύστημα στα νησιά αποσκοπεί στην επαναπροώθηση προσφύγων στην Τουρκία έστω κι αν ελληνικά εφετεία έκριναν σε αρκετές περιπτώσεις την Τουρκία ως επισφαλή τρίτη χώρα για συνοπτικές επαναπροωθήσεις.»
