Ανασφάλεια, εσωστρέφεια και καχυποψία είναι τα κυρίαρχα χαρακτηριστικά που έχουν κατακλίσει τους Έλληνες σύμφωνα με μελέτη η οποία παρουσιάζει μια πολυεπίπεδη εικόνα για τις αξίες που θεωρούμε σημαντικές ως λαός.
Η διαΝΕΟσις, σε συνεργασία με το ΕΚΚΕ οργάνωσε και υποστήριξε τη συμμετοχή της χώρας μας για πρώτη φορά στη World Values Survey (WVS), μια παγκόσμια έρευνα αξιών που διεξάγεται από το 1981, με σκοπό να παρακολουθεί την εξέλιξη και το μετασχηματισμό των βασικών αξιών και στάσεων των πολιτών στις σύγχρονες κοινωνίες.
Μερικά χαρακτηριστικά ευρήματα αναφορικά με την ελληνική κοινωνία και πολιτική:
Βάσει των ευρημάτων της μελέτης, οι Έλληνες εμπιστεύονται, σε ποσοστά άνω του 50% μόνο πέντε θεσμούς και αυτοί δεν είναι άλλοι από τα πανεπιστήμια, τις ένοπλες δυνάμεις, την αστυνομία, την εκκλησία και τα δικαστήρια
9 στους 10 Έλληνες διαφωνούν με την άποψη ότι «οι περισσότεροι άνθρωποι είναι άξιοι εμπιστοσύνης»
1 στους 3 Έλληνες θεωρεί την πολιτική κάτι σημαντικό για τη ζωή του ενώ 4 στους 10 απαντούν πως «συχνά» ή «πάντοτε» πρέπει να χρηματίζουν τοπικούς αξιωματούχους και παρόχους υπηρεσιών για να λάβουν τις υπηρεσίες που χρειάζονται.
Την ίδια στιγμή, το 63% των Ελλήνων θεωρεί πως «η κοινωνία μας πρέπει να βελτιωθεί σταδιακά με μεταρρυθμίσεις» και το 1/3 των Ελλήνων θεωρεί ότι οι ψηφοφόροι δωροδοκούνται
Εξάλλου, 1 στους 3 Έλληνες δηλώνει πως δεν θα ήθελε για γείτονες ομοφυλόφιλους, ενώ 1 στους 4 δεν θα ήθελε για γείτονες μετανάστες και 1 στους 5 άτομα διαφορετικής θρησκείας.
Νιώθουμε ασφαλείς;
Βάσει των ευρημάτων της μελέτης, 1 στους 5 Έλληνες ανησυχεί για το ενδεχόμενο ενός εμφύλιου πολέμου, 2 στους 5 ανησυχούν για το ενδεχόμενο τρομοκρατικής επίθεσης και 1 στους 3 ανησυχεί για το ενδεχόμενο «πολέμου που να αφορά τη χώρα του».
Επίσης, 1 στους 10 Έλληνες δηλώνει πως έχει πέσει θύμα ενός εγκλήματος κατά το τελευταίο έτος, ενώ 3 στους 10 δηλώνουν πως στη γειτονιά στους συμβαίνουν «συχνά» ή «πολύ συχνά» ληστείες.
Τι φοβόμαστε περισσότερο;
Σύμφωνα με τη μελέτη, 29% είναι το ποσοστό των Ελλήνων που ανησυχούν μήπως δεν είναι «σε θέση να παρέχουν στα παιδιά τους καλή εκπαίδευση» και 6 στους 10 Έλληνες ηλικίας 30-49 ανησυχούν «μήπως χάσουν τη δουλειά τους» ή «μήπως δεν μπορούν να βρουν δουλειά».
Περίπου 7 στους 10 Έλληνες δηλώνουν πολύ ή αρκετά ευτυχισμένοι (83% είναι το ποσοστό στους νέους) και 8 στους 10 Έλληνες δηλώνουν πως έχουν «καλή» ή «πολύ καλή» υγεία (94% είναι το ποσοστό στους νέους).
Ποια είναι η στάση μας απέναντι στη θρησκεία και την πίστη, την εργασία και την μετανάστευση;
Το 81,4% των Ελλήνων δηλώνουν θρησκευόμενοι, ενώ 21% των Ελλήνων υποστηρίζουν πως όταν η επιστήμη και η θρησκεία συγκρούονται, δίκιο έχει πάντα η θρησκεία.
Οι μισοί Έλληνες εκτιμούν πως οι μετανάστες έχουν αρνητική επίδραση στην ανάπτυξη της χώρας μας, ενώ το 64% των Ελλήνων θεωρεί πως η μετανάστευση «αυξάνει τον κίνδυνο τρομοκρατίας». Επίσης, το 63,5% θεωρεί πως η μετανάστευση «αυξάνει την ανεργία».
Εξάλλου, 55% είναι ο ποσοστό των Ελλήνων που συμφωνούν με την άποψη ότι «η εργασία αποτελεί καθήκον απέναντι στην κοινωνία» , ενώ 2 στους 5 Έλληνες συμφωνούν με την άποψη πως «όταν μια μητέρα εργάζεται, τα παιδιά υποφέρουν».
Σύμφωνα με τη διαΝΕΟσις, εάν θέλουμε να συγκρίνουμε τα αποτελέσματα της έρευνας για την Ελλάδα, με αυτά άλλων χωρών, θα πρέπει να περιμένουμε την επεξεργασία και τη δημοσίευση των αποτελεσμάτων από αυτές, τα επόμενα χρόνια. Ωστόσο, από διαθέσιμα στοιχεία της περιόδου 2000 – 2010, παρατηρείται μια μετατόπιση των αξιών του λαού μας προς πιο παραδοσιακές, συντηρητικές αξίες.
Η WVS στην Ελλάδα διεξήχθη σε δείγμα 1.200 νοικοκυριών με προσωπικές συνεντεύξεις από τη Metron Analysis. Tον σχεδιασμό του ερωτηματολογίου και τη μεθοδολογική επιμέλεια είχε ο Καθηγητής Κοινωνιολογίας από το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου Σωκράτης Κονιόρδος σε στενή συνεργασία με τον Πρόεδρο του ΕΚΚΕ Νίκο Δεμερτζή.
Σε σχόλιό του, ο Στράτος Φαναράς από τη Metron Analysis ανέφερε πως «η Ελλάδα στην αλλαγή του αιώνα συνόρευε με την κορυφή, ενώ μια δεκαετία μετά, κινδυνεύει να βρεθεί πολύ κοντά στη ζώνη των εκτός Ευρώπης χωρών».