Με στόχο την πρωτιά αναχωρεί σε λίγες ημέρες για τη Βοστόνη των ΗΠΑ η ερευνητική διεπιστημονική φοιτητική ομάδα του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης iGEM Thessaloniki. Εκεί θα παρουσιάσει το πρωτοποριακό έργο της εκπροσωπώντας την Ελλάδα στο Διεθνή Διαγωνισμό Συνθετικής Βιολογίας iGEM (international Genetically Engineered Machine) 2018. Ο διαγωνισμός διοργανώνεται ετησίως από το ΜΙΤ ( Massachusetts Institute of Technology) και απευθύνεται σε φοιτητές με στόχο το σχεδιασμό και την τροποποίηση βιολογικών συστημάτων και διατάξεων για την επίλυση μείζονων σύγχρονων προβλημάτων.
Πιο συγκεκριμένα οι επτά φοιτητές, χρησιμοποιώντας τεχνικές συνθετικής βιολογίας, σχεδίασαν ένα βιολογικό σύστημα, βασισμένο στη θεωρία ελέγχου της μηχανικής συστημάτων, που επιτυγχάνει σταθερή και ρυθμιζόμενη έκφραση των επιθυμητών πρωτεϊνών του οργανισμού (πχ ινσουλίνη) ανεξαρτήτως εξωτερικών και εσωτερικών επιδράσεων. Το σύστημα αυτό μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην έρευνα και στη βιομηχανία, ενώ έχει πολλές προεκτάσεις σε τομείς όπως η υγεία και η θεραπευτική, η παραγωγή προϊόντων ζύμωσης κ.ά.
Πριν αναχωρήσει για τις ΗΠΑ, η ομάδα θα κάνει μία ομιλία με θέμα «Συνθετική βιολογία και εφαρμογές στην Φαρμακευτική» κατά τη διάρκεια του 18ου φαρμακευτικού συνεδρίου-έκθεσης PHARMApoint, που διοργανώνει ο Φαρμακευτικός Σύλλογος Θεσσαλονίκης στις 20 και 21 Οκτωβρίου, στο συνεδριακό κέντρο «Ι. Βελλίδης». Η ομιλία θα δοθεί αύριο Σάββατο 20 Οκτωβρίου, από τις 11:30 έως τις 12:30, στην κεντρική αίθουσα του συνεδριακού κέντρου.
Την ομάδα απαρτίζουν οι φοιτητές Ιωάννης Αλεξόπουλος (τμήμα Βιολογίας ΑΠΘ), Αλέξανδρος Γιαννόπουλος (τμήμα Φαρμακευτικής ΑΠΘ), Υβόννη Γιαννούλα (τμήμα Φαρμακευτικής ΑΠΘ), Παντελής Κυριακίδης (τμήμα Πληροφορικής ΑΠΘ), Γρηγόριος Κυρπιζίδης (τμήμα Βιολογίας ΑΠΘ) Παναγιώτης Καρατάκης (τμήμα Πληροφορικής ΑΠΘ και Υβόννη Ξεσφύγγη (τμήμα Χημικών Μηχανικών ΑΠΘ).
Επιβλέποντες καθηγητές είναι ο Ιωάννης Βιζιριανάκης, αναπληρωτής καθηγητής του τμήματος Φαρμακευτικής ΑΠΘ, ο Γεώργιος Μόσιαλος, καθηγητής του τμήματος Βιολογίας ΑΠΘ και η Δήμητρα Ντάφου, επίκουρη καθηγήτρια του τμήματος Βιολογίας ΑΠΘ.
«Η συνθετική βιολογία είναι ένας σύγχρονος επιστημονικός κλάδος που συνδυάζει κλασικές τεχνικές μοριακής βιολογίας με αρχές της μηχανικής με στόχο τόσο την επίλυση μείζονων προβλημάτων όσο και την προώθηση της επιστημονικής έρευνας. Στην υγεία και την φαρμακευτική η συνθετική βιολογία μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή φαρμακομορίων από γενετικά τροποποιημένους μικροοργανισμούς (πχ αρτεμισινίνη από ζύμη), για την εντοπισμένη χορήγηση φαρμάκων (πχ καρκινικοί όγκοι) και πολλά άλλα (καταπολέμηση αντίστασης σε αντιβιοτικά, ανοσοθεραπεία και γονιδιακές θεραπείες, ανάπτυξη εμβολίων κλπ)», τονίζει η κ. Γιαννούλα.
Η ίδια εξηγεί ότι «με το σύστημα που δημιουργήσαμε πετύχαμε σταθερή και ακριβή έκφραση των πρωτεϊνών εξαλείφοντας κάποιους από τους παράγοντες αβεβαιότητας των βιολογικών συστημάτων. Δηλαδή επιτυγχάνουμε σταθερή έκφραση πρωτεϊνών καθιστώντας την ανεξάρτητη από τον αριθμό των πλασμιδιακών αντιγράφων που υπάρχουν μέσα στα βακτήρια».
Παράλληλα αναφέρει ότι «με αυτό τον τρόπο μειώνουμε διακυμάνσεις στη γονιδιακή έκφραση και βελτιστοποιούμε την απόδοση στην παραγωγή μορίων ενδιαφέροντος τόσο σε εργαστηριακή όσο και σε βιομηχανική κλίμακα. Επιπλέον το σύστημά μας βελτιστοποιεί την απόδοση μεταβολικών οδών, διατηρώντας τη στοιχειομετρική αναλογία των συμμετεχόντων ενζύμων κι ενδιαμέσων προϊόντων. Φυσικά μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε γονιδιακές θεραπείες, όπου ο έλεγχος της έκφρασης είναι απαραίτητος».
Στόχος το χρυσό
Στόχος της ομάδας iGEM Thessaloniki, η οποία συγκροτήθηκε το Φεβρουάριο και εργάζεται πάνω στο συγκεκριμένο project εδώ και έξι μήνες, είναι να ξεχωρίσει στο Διεθνή Διαγωνισμό Συνθετικής Βιολογίας iGEM 2018. Ο διαγωνισμός ξεκίνησε ως φοιτητικός στο MIT, το 2003 στη Βοστόνη, και πλέον αποτελεί θεσμό προσελκύοντας ετησίως στην τελική φάση περισσότερους από 5.400 συμμετέχοντες από κορυφαία πανεπιστήμια όλου του κόσμου.
Η iGEM Thessaloniki είναι η δεύτερη ελληνική συμμετοχή στο διαγωνισμό. Η πρώτη ελληνική ομάδα iGEM Greece 2017 απέσπασε χρυσό μετάλλιο και υποψηφιότητα για το “Best Therapeutics Project Award”.
«Είμαστε ιδιαίτερα χαρούμενοι που αυτή η κοπιαστική αλλά και ιδιαίτερα επιμορφωτική πορεία φτάνει στο τέλος της. Ανυπομονούμε να εκπροσωπήσουμε το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και να παρουσιάσουμε τη δουλειά μας τόσο μπροστά σε καταξιωμένους επιστήμονες, όσο και στις υπόλοιπες διαγωνιζόμενες ομάδες», τονίζει η κ. Γιαννούλα και προσθέτει: «Φέτος στοχεύουμε να ξεπεράσουμε το περσινό επίτευγμα, έχοντας τη βοήθεια της προηγούμενης ομάδας, καθώς και την καθοδήγηση των επιβλεπόντων καθηγητών. Θεωρούμε ότι η συμμετοχή μας στο διαγωνισμό αποδεικνύει ότι ακόμα και σε τόσο δύσκολους καιρούς, ακόμα και αν κάποιος δεν διαθέτει την κατάλληλη εργαστηριακή εμπειρία, μπορεί με σκληρή δουλειά και σωστή καθοδήγηση να θέσει μεγαλεπήβολους στόχους και να τους κατακτήσει».
