Η κρίση φαίνεται να προκαλεί κατάθλιψη στον ελληνικό πληθυσμό.
Δεν πρόκειται για μια ακόμη ακραία τοποθέτηση αλλά για επιστημονικά συμπεράσματα.
Πιο συγκεκριμένα ανησυχητικά είναι τα πορίσματα του 1ου Συνεδρίου Ένωσης Επαγγελματιών Ψυχιάτρων για την αύξηση των ψυχικά ασθενών την τελευταία τριετία στην Ελλάδα.
Σε έρευνα που παρουσίασε στο συνέδριο ο Γιάννης Χιώτης, ειδικευόμενος ψυχίατρος στον Ευαγγελισμό, στο συγκεκριμένο νοσοκομείο έχει παρατηρηθεί αύξηση, σε ποσοστό 118%, των ασθενών με αντιδραστική κατάθλιψη την τριετία 2008-20011.
Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι, σε σχέση με το μορφωτικό επίπεδο των ψυχικά νοσούντων, έχει παρατηρηθεί μία αύξηση της τάξης του 134% των ασθενών που είναι απόφοιτοι πανεπιστημίων, ενώ η αύξηση αριθμού των εργαζόμενων ασθενών είναι της τάξης του 165%.
Το ποσοστό των ανέργων και των απόρων ασθενών έχει αυξηθεί σε ποσοστό 75% και όσον αφορά τα ηλικιακά χαρακτηριστικά των ασθενών, στις ηλικίες άνω των 50, δηλαδή μεταξύ αυτών που βρίσκονται σε προσυνταξιοδοτικό στάδιο, έχει παρατηρηθεί αύξηση της τάξης του 44%.
Αντίστοιχη αύξηση, 45%, έχει παρατηρηθεί μεταξύ των συνταξιούχων ασθενών, ενώ όπως ανέφερε ο κ. Χιώτης αναμένεται περαιτέρω αύξηση του ποσοστού το προσεχές διάστημα, ύστερα από τις επερχόμενες περικοπές στις συντάξεις.
Ιδιαίτερα ευάλωτοι οι άνεργοι
“Οι ανάγκες του σύγχρονου ανθρώπου και οι υποχρεώσεις του επιβάλλεται να αντιμετωπίζονται ατομικά και όχι οριζόντια, κλαδικά, ηλικιακά ή ρατσιστικά.
Τα αισθήματα της αδικίας που δημιουργούνται από την αδιάκριτα κακή μεταχείριση των πολλών ή τη διακριτά ευνοϊκή μεταχείριση των λίγων αποσταθεροποιούν τον κοινωνικό ιστό και έχουν νοσηρές επιπτώσεις στους καθημερινούς ανθρώπους” τόνισε ο Κώστας Αλεξανδρόπουλος, πρόεδρος του Συνεδρίου και διευθυντής του ψυχιατρικού τομέα ΓΝΑ Ευαγγελισμός, όπου έχει παρατηρηθεί δραματική αύξηση, κατά 92%, των ψυχικά ασθενών που επισκέπτονται τα ιατρεία τα τελευταία τρία χρόνια, εμφανίζοντας συμπτώματα κατάθλιψης, άγχους, πανικού, όπως επίσης και τάσεις αυτοκτονίας, λόγω της κρίσης.
“Ο χώρος απασχόλησης του ψυχιάτρου είναι φανερό πλέον ότι δεν είναι τα άσυλα και τα νοσοκομεία, αλλά κυρίως οι χώροι εργασίας, διημέρευσης και ανάπαυσης των ανθρώπων” πρόσθεσε.
Χρέη και ψυχικά νοσήματα
Απ την πλευρά του, ο κοσμήτορας της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας, Γιάννης Κυριόπουλος, επεσήμανε ότι στις ομάδες υψηλού κινδύνου εμφάνισης ψυχικών νοσημάτων ανήκουν όχι μόνο οι άνεργοι, αλλά και όσοι αντιμετωπίζουν το φάσμα της επαπειλούμενης ανεργίας, όσοι έχουν δάνεια και χρέη, γυναίκες, ασθενείς με χρόνια ψυχικά προβλήματα, όπως επίσης και οι συνταξιούχοι, οι οποίοι φαίνεται να πλήττονται ιδιαίτερα από τις συνέπειες της κρίσης σε ψυχικό επίπεδο.
“Το 23% των ατόμων με ψυχικό νόσημα έχουν δάνεια. Το χαμηλό εισόδημα και τα χρέη συνδέονται με την εμφάνιση ψυχικών νοσημάτων” ανέφερε ο κ. Κυριόπουλος. Τόνισε δε, ότι η έκταση του χρέους σχετίζεται με βλαπτικές μεταβολές στην ψυχική υγεία.
Σύμφωνα με τον κ. Κυριόπουλο, οι πιο εμφανείς επιπτώσεις της κρίσης είναι η αύξηση ψυχικών διαταραχών, όπως η κατάθλιψη, η κατάχρηση ουσιών, οι τάσεις αυτοκτονίας, η θνησιμότητα από ισχαιμική καρδιοπάθεια, τα αναπνευστικά προβλήματα, οι ηπατικές νόσοι που επηρεάζουν κυρίως τις χαμηλότερες κοινωνικές τάξεις, οι οποίες αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο για πρόωρη θνησιμότητα και νοσηρότητα.
Υπογράμμισε επίσης ότι το πρώτο εξάμηνο του 2011 σημειώθηκε αύξηση 40% των αυτοκτονιών σε σχέση με το αντίστοιχο χρονικό διάστημα του 2010, ενώ όπως είπε, πάνω από το 4% του πληθυσμού έχει κάποιο βαθμό εξάρτησης από ουσίες. Έκανε επιπλέον γνωστό ότι έχει παρατηρηθεί, σε ποσοστό 35%, αύξηση της χρήσης αντικαταθληπτικών χαπιών σε σχέση με το 2006.
Δεν φτάνει η αλληλεγγύη
“Η μόνη αντίδραση είναι η οριζόντια, κοινοτική αλληλεγγύη σε τοπικό επίπεδο” ανέφερε ο κ. Κυριόπουλος.
Αναφερόμενος στις κοινωνικές και εθελοντικές πρωτοβουλίες που αναπτύσσονται, ξεκαθάρισε ότι “οι αντιδράσεις αλτρουισμού από μόνες τους δεν αποτελούν αποτελεσματικό δίχτυ για το κύμα ψυχικής νοσηρότητας, το οποίο πρόκειται να έρθει μέσα στο 2012”.
Υπό αυτό το πρίσμα, επισήμανε “την ανάγκη για τη δημιουργία δικτύων επαγγελματιών υγείας και δομών πολιτικής και κοινωνικής προστασίας καταρτισμένες από επαγγελματίες υγείας, τονίζοντας το σημαντικό ρόλο γιατρών και νοσηλευτών πρώτης επαφής”.
