Δεκαεπτά ιστορίες για την κρίση, εμπνευσμένες από την επικαιρότητα, μέσα από τη διαφορετική ματιά ισάριθμων Ελλήνων συγγραφέων, περιέχονται στον συλλογικό τόμο «Το αποτύπωμα της κρίσης» που εξέδωσαν οι εκδόσεις Μεταίχμιο και επιμελήθηκαν η Ελένη Μπούρα και η Μικέλα Χαρτουλάρη.
Το βιβλίο συνιστά ένα «λογοτεχνικό αποτύπωμα της ελληνικής επικαιρότητας» η οποία μετά από αρκετές δεκαετίες έπαψε να είναι τόσο στατική και προβλέψιμη υπό τους δυσμενέστερους όμως όρους. Σε αυτά τα διηγήματα πρωταγωνιστούν η συντριβή, η νέα μεγάλη ανασφάλεια που σαρώνει τις βεβαιότητες και κάποια ελπίδα εν απογνώσει.
Στο διήγημα «Δεν θα γίνω Ελληνας ποτέ;» του Κώστα Ακρίβου ένας νεαρός μαθητής αλβανικής καταγωγής στέλνει ένα γράμμα στον καθηγητή του διερωτώμενος αν δικαιούται να εκφράζει απόψεις για τη νέα πατρίδα. Παράλληλα του αποκαλύπτει ότι ο διπλανός του στο θρανίο έχει μια ιδιαίτερη αδυναμία στους αγκυλωτούς σταυρούς.
Ο Χρήστος Αστερίου στο διήγημα «Μόνος» ασχολείται με τον μεγαλοπιασμένο κρατικό λειτουργό Κώστα Φωσκαρίνη που προκαλεί την οργή και τον οίκτο. Με χρήματα ευρωπαϊκών προγραμμάτων στήριξης ροκανίζει τον δημόσιο πλούτο μετατρέποντας σταδιακά το μικρό χωριό καταγωγής του σε μνημείο της νεοπλουτίστικης μεγαλομανίας του.
Στο διήγημα «Αγίου Νικολάου και Καραϊσκάκη γωνία» η Ελένη Γιαννακάκη μας μεταφέρει στην Πάτρα όπου κάθε ημέρα όλο και κάποιος «την πέφτει» – αυτοκτονεί δηλαδή με μια βουτιά στο κενό. Η ασφυκτική ανασφάλεια της τρίτης ηλικίας αποτυπώνεται μέσα από την οικονομική δυσπραγία και την αγωνία ενός ζευγαριού υπερήλικων συνταξιούχων.
Ο Βασίλης Γκουρογιάννης στο διήγημα «Η θεραπευτική αξία του μηδενός (σκέψεις καθ’ οδόν προς τον βυθό)» παραθέτει συνοπτικά τα «πρακτικά» ενός αναστοχαστικού «συμποσίου» φιλοσοφικών διερωτήσεων και σκληρών διαπιστώσεων, τι συζητούν, με άλλα λόγια, τέσσερις φίλοι (όλοι νομικοί και άνω των 55) σε μια χώρα χρεοκοπημένη και παραζαλισμένη.
Την πραγματική ιστορία του Ταρίκ, ενός κούρδου πολιτικού πρόσφυγα από το Ιράκ, μεταγράφει ανεπιτήδευτα ο Θεόδωρος Γρηγοριάδης στο διήγημά του «Ο ξένος που έφυγε». Από την Τουρκία θαλασσοδέρνεται ως την Ελλάδα και καταλήγει εν τέλει, για καλή του τύχη, στη Φινλανδία με πλαστό αιγυπτιακό διαβατήριο.
Στα «Ξένα ρούχα» ο Σωτήρης Δημητρίου αναπολεί τα παιδικά του χρόνια στη Θεσπρωτία και περιγράφει την προϊούσα «ερημία» της ελληνικής επαρχίας όπου «σαν κάτι να περιμένουν οι άνθρωποι αόριστο, μακρινό και είναι σε μια μορφή παθητικής επιφυλακής∙ εσωστραμμένοι, κατηφείς. Δεν έχουν πια ευχαριστημό».
Στο διήγημα «Η δραπέτευση» ο Τάσος Καλούτσας καταπιάνεται με τον συγκλονισμό και τους εφιάλτες της μεσαίας τάξης μέσα από την ιστορία ενός καρδιοπαθούς πατέρα που διαπιστώνει ότι ακόμη και η λογοθεραπεία του γιου του έχει καταστεί πολυτέλεια σε συνθήκες διάλυσης της κοινωνικής πρόνοιας.
Ο Κώστας Κατσουλάρης με το «Το ελληνικό αίνιγμα» διερωτάται αν η κοινωνία μπορεί να αλλάξει και επιστρατεύει ένα μάλλον αισιόδοξο σενάριο. Μια χούφτα ανθρώπων στο Ναύπλιο παθαίνει μια κρίση εξομολογητικής διάθεσης. Η σκληρή δημόσια αυτοκριτική μετατρέπεται σε κίνημα δυναμικό που προοδευτικά εξαπλώνεται σαν «τελετουργικός εξαγνισμός» σε ολόκληρη την χώρα.
Η Λένα Κιτσοπούλου στο «Έχε γεια, καημένε Κώστα» αφηγείται την ιστορία ενός άνεργου πολιτικού μηχανικού με «τίτλους Πολυτεχνείου και ντοκτορά στην Αγγλία» που αργοσβήνει κλεισμένος στο διαμέρισμά του, καταναλώνοντας τα τελευταία πακέτα μακαρόνια (με σάλτσα ντομάτας) της ζωής του.
Η σατιρική πένα του Νίκου Κουνενή στρέφεται στις «Σκοτεινές τέχνες» κατά των αυτοαποκαλούμενων «μετακαλλιτεχνών» που εγκαινιάζουν, υποτίθεται, μια μεγάλη εικαστική έκθεση στην πρωτεύουσα η οποία προσπαθεί να συμμορφώσει τα πληττόμενα κοινωνικά στρώματα μέσα από την τιμωρητική και βασανιστική τους αναπαράσταση.
Ο Μιχάλης Μοδινός στο διήγημα «Οι φίλοι του βουνού και λόγγου» περιγράφει πώς η περιλάλητη πράσινη ανάπτυξη ενσωματώθηκε στο σύστημα της «τοπικής δομικής ανηθικότητας» όπου η επίκληση του περιβάλλοντος καλύπτει ιδιοτελή κίνητρα.
Στο διήγημα «Εμείς ζεσταινόμαστε με σάμπα» ο Χρήστος Οικονόμου αφηγείται την ιστορία ενός «ξενομπάτη» ραδιοφωνικού παραγωγού που για λογαριασμό του Αρχιπέλαγος FM παίρνει συνέντευξη από έναν μυθικό κιθαρίστα της δεκαετίας του 1960. Μέσα σε ένα μίζερο και κάπως αλληγορικό σκηνικό θα αναδυθεί μια στιγμή φωτεινής τρυφερότητας με τον χορό να αντιπαλεύει το κρύο.
Ο Νίκος Παναγιωτόπουλος στο «Μάναεξουρανού» μας τοποθετεί στη συνέλευση μιας πολυκατοικίας όπου το βασικό θέμα προς επίλυση είναι η θέρμανση. Η διαχειρίστρια Ευτυχία – της έχει αρπάξει τον άνδρα μια Ουκρανή επειδή έκανε τα «κόλπα» στο κρεβάτι – έχει φθάσει στα όρια της. Λεφτά δεν υπάρχουν, υπάρχει όμως μια κωμική ένταση ελεγχόμενης κακίας ανάμεσα στους χαρακτήρες, όπως είναι ο εθνικόφρων θεολόγος, η άγαμη θυγατέρα στρατιωτικού ή η συμβασιούχος βρεφονηπιοκόμος.
Ο «Καπετάν Φασαρίας» της Κάλλιας Παπαδάκη είναι η θλιβερή ιστορία της σαραντάρας Σοφίας Καλλέργη που βάζει λουκέτο στο ψιλικατζίδικό της, χάνει το υποθηκευμένο σπίτι της και μένει στον δρόμο με ένα λάπτοπ αγκαλιά.
Η Έρση Σωτηροπούλου στο «Ελάτε στο γραφείο μου» εξιστορεί την αποτυχημένη προσπάθεια μιας γυναίκας να βγει πρόωρα (και δια της πλαγίας) στη σύνταξη ενώ η Σώτη Τριανταφύλλου στο «Voodoo Child» ασχολείται με το τέλος μιας περίεργης σχέσης λόγω ανωτέρας πολιτισμικής βίας, ανάμεσα στην σουρτούκω κομμώτρια Δήμητρα και έναν μαρμαρά από το Μπενίν της Δυτικής Αφρικής τον οποίο ταλαιπωρούν οι ηθικοί ενδοιασμοί.
Ο Χρήστος Χρυσόπουλος στην «Επιστροφή» για μια ακόμη φορά εντάσσει αισθητικά την κρίση στο συγγραφικό του πρόγραμμα και γράφει για τις «αθηναϊκές πλατείες που μοιάζουν με δωμάτια» αστέγων, τη «διαλεκτική σχέση» ανάμεσα σε έναν περιπατητή και μια γυναίκα στο μπαλκόνι, τις βόλτες που έχουν πια «την αύρα της απογοήτευσης».
