Στο ψηφιακό βιβλίο, στο ηλεκτρονικό βιβλίο, στο e-book είναι αφιερωμένη η εβδομάδα που διανύουμε.
Με πρωτοβουλία της καναδής συγγραφέως και γραφίστριας Rita Y. Toews, η εβδομάδα που ξεκίνησε την Κυριακή 3 Μαρτίου ως το Σάββατο 9 Μαρτίου έχει χαρακτηριστεί εβδομάδα ψηφιακού βιβλίου και γιορτάζεται παγκοσμίως με ποικίλες εκδηλώσεις: αναγνώσεις e-book, συζητήσεις, διαγωνισμούς, δώρα.
«Διάβασε ένα ebook» είναι το σλόγκαν αυτής της εβδομάδας των ηλεκτρονικών βιβλίων, που πρωτοδιοργανώθηκε πριν από 11 χρόνια. Στην Ελλάδα εφέτος στην εβδομάδα «Διάβασε ένα ebook» συμμετέχουν με σχετικό blog η Βιβλιοθήκη του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών (ΤΗΜΜΥ) του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και το blog Ηλεκτρονικός Αναγνώστης.
Στόχος αυτής της πρωτοβουλίας είναι να υπάρξει ενημέρωση για τα ψηφιακά βιβλία και την απόλαυση της ψηφιακής ανάγνωσης, για το πού και πώς μπορεί να τα προμηθευτεί κανείς, πώς λειτουργούν οι μηχανές ψηφιακής ανάγνωσης (οι ηλεκτρονικοί αναγνώστες – e-readers), τι είναι η οθόνη υγρών κρυστάλλων και τι η «οθόνη ηλεκτρονικού χαρτιού», ποια είναι ταχύτερη στην ανανέωση και ποια είναι πιο ξεκούραστη στο διάβασμα, ποια τα πλεονεκτήματα της ηλεκτρονικής ανάγνωσης κτλ.
Στην Ελλάδα ο Ηλεκτρονικός Αναγνώστης θα αναρτά στη διάρκεια της εβδομάδας κείμενα για το ψηφιακό βιβλίο και την ιστορία του αλλά και για πρακτικά ζητήματα που απασχολούν τους αναγνώστες σχετικά με αυτό: τι είναι το e-book, πώς μπορεί να διαβάσει κανείς ένα ψηφιακό βιβλίο σε ειδική συσκευή ή στο κινητό κτλ.
Θα καταγράψει τα blogs, τα sites, τους εκδότες και τους συγγραφείς, τα βιβλιοπωλεία και τις Λέσχες Ανάγνωσης που συμμετέχουν στη σχετική συζήτηση με αναρτήσεις, θα ανακοινώσει πηγές για δωρεάν «κατέβασμα» e-books και θα λειτουργήσει ως κέντρο υποδοχής και διανομής προσφορών e-books από εκδότες και συγγραφείς.
Το ψηφιακό βιβλίο στην Ελλάδα
1.763 τίτλους ελληνικών ψηφιακών βιβλίων καταγράφει η Βiblionet. Ο Μιχάλης Καλαμαράς, διαχειριστής του blog Ηλεκτρονικός Αναγνώστης κάνει λόγο στο «Βήμα» για «70 εκδότες που κυκλοφορούν έστω και έναν τίτλο σε μορφή e-book».
Ο αριθμός φαίνεται πολύ μεγάλος για τα ελληνικά δεδομένα. Μέσα σ’ αυτούς συμπεριλαμβάνονται και συγγραφείς που πραγματοποιούν ηλεκτρονικές αυτοεκδόσεις.
Πιο συστηματικά στον χώρο του ηλεκτρονικού βιβλίου κινούνται ο Ίκαρος, ο Καστανιώτης, το Μεταίχμιο, ο Μίνωας, ο Πατάκης, ο Ψυχογιός, με δεκάδες ψηφιακούς τίτλους στο παιδικό βιβλίο, στο εκπαιδευτικό βιβλίο και στο πανεπιστημιακό εγχειρίδιο, στο δοκίμιο, στη λογοτεχνία κ.ά.
Οι αριθμοί είναι ενθαρρυντικοί σε ό,τι αφορά την τεχνογνωσία και τη διάχυσή της στον εκδοτικό χώρο. Φαίνεται ότι οι έλληνες εκδότες παρακολουθούν τις εξελίξεις και είχαν την ετοιμότητα να εισέλθουν στην αγορά του ηλεκτρονικού βιβλίου.
Παρ’ όλ’ αυτά, οι πωλήσεις των e-books, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά στην ηπειρωτική Ευρώπη συνολικά, δεν ξεπερνούν το 1% των συνολικών πωλήσεων στον χώρο του βιβλίου.
«Κάθε εξάμηνο παρατηρούμε μεγάλη αύξηση στη ζήτηση ψηφιακών βιβλίων από μια μεγάλη ποικιλία τίτλων, αλλά τα νούμερα είναι πολύ μικρά», λέει στο «Βήμα» η Άννα Πατάκη των Εκδόσεων Πατάκη. Πρόκειται για μια αύξηση αξιοσημείωτη σε ποσοστό αλλά πολύ μικρή σε απόλυτους αριθμούς, δηλαδή για πολύ λίγα αντίτυπα. Η μόνη περίπτωση άξια αναφοράς είναι «η τριλογία “Πενήντα αποχρώσεις του Γκρι”, που πούλησε περισσότερα από 1.800 e-books, ένα τεράστιο νούμερο για τα ελληνικά δεδομένα».
Πρόκειται για εξαίρεση. Αλλά πάλι, ο αριθμός αυτός, συγκρινόμενος με τα 200.000 αντίτυπα που πούλησε η έντυπη τριλογία μεταφράζεται σε ένα ποσοστό κάτω του 0,9%.
Από τα sites τους, από τα ελληνικά ηλεκτρονικά βιβλιοπωλεία και από iStore της Apple διαθέτουν τα ψηφιακά βιβλία τους οι έλληνες εκδότες. «Πλέον σχεδόν όλες οι νέες εκδόσεις μας από το 2010 και μετά κυκλοφορούν ταυτόχρονα και σε ψηφιακή μορφή», μας είπε ο Νίκος Αργύρης, από τις εκδόσεις Ίκαρος. Πράγμα που ισχύει για τους περισσότερους εκδότες που ασχολούνται με το e-book.
Σταδιακά προχωρούν σε ψηφιοποιήσεις παλαιότερων βιβλίων του καταλόγου τους. «Προσπαθούμε να δίνουμε προτεραιότητα σε έργα αναφοράς ελλήνων συγγραφέων για τα οποία έχουμε εξασφαλίσει τα δικαιώματα ψηφιοποίησης», λέει η Άννα Πατάκη.
Η ψηφιοποίηση των παλαιότερων πολυτονικών τίτλων του Ίκαρου είναι μια διαδικασία δαπανηρή και χρονοβόρα, μιας και τα βιβλία πρέπει να πληκτρολογηθούν από την αρχή, «οπότε από τον κατάλογο μας πιο γρήγορα είναι διαθέσιμοι τίτλοι που τεχνικά είναι ευκολότερο να ψηφιοποιηθούν», λέει ο Νίκος Αργύρης.
Ποιοι αγοράζουν τα ελληνικά ηλεκτρονικά βιβλία; Στην Ελλάδα πρόκειται για το «κοινό του ίντερνετ» λέει ο Μιχάλης Καλαμαράς, όπως προκύπτει από πρόσφατη αδημοσίευτη έρευνα.
Δηλαδή «για τους συστηματικούς χρήστες του διαδικτύου, ηλικίας 20-45 ετών». Το ψηφιακό βιβλίο είναι ένας τρόπος να έχουν άμεση πρόσβαση σε βιβλία ελληνικού περιεχομένου όσοι ζουν στο εξωτερικό, λέει ο Νίκος Αργύρης, κρίνοντας από τα αιτήματα που αποστέλλονται στον Ίκαρο.
To πώς χειρίζεται κάθε εκδότης τις δυνατότητες της ψηφιακής έκδοσης εξαρτάται από το αντικείμενό του, το προφίλ του, τις ανάγκες των αναγνωστών που τον παρακολουθούν.
Πάντως, όσο και αν οι αριθμοί είναι μικροί, όσο και αν η συζήτηση για το ηλεκτρονικό βιβλίο στην Ευρώπη (με εξαίρεση τη Μεγάλη Βρετανία) είναι μεγαλύτερη από την καθαυτό παρουσία του e-book στις ευρωπαϊκές κοινωνίες, το e-book ήρθε για να μείνει.
Είναι πλέον μια δεδομένη πραγματικότητα, έλεγαν τα ρεπορτάζ από τη Διεθνή Έκθεση Βιβλίου της Φρανκφούρτης τον περασμένο Οκτώβριο. Όλοι οι εκδότες στην έκθεση είχαν και σειρά ψηφιακών βιβλίων.
Πλέον το e-book δεν αντιμετωπίζεται ως νέο -και απειλητικό- «φρούτο» στον χώρο του βιβλίου αλλά ως εναλλακτική μορφή και δεν συζητούμε για το αν αξίζει τον κόπο να υπάρχει ή όχι. Συζητούμε για συμβατότητες και τεχνικά θέματα, για ηλεκτρονικό χαρτί και εμπλουτισμένα e-books, μιλάμε για οικονομικές ρυθμίσεις, για τιμή των βιβλίων αυτών, για μειώσεις του ΦΠΑ κτλ.
Τα ηλεκτρονικά βιβλία δεν έχουν όγκο και βάρος, μεταφέρονται εύκολα σε μια συσκευή και μπορείς να έχεις μαζί σου ανά πάσα στιγμή όλη τη βιβλιοθήκη σου, λέει η Rita Y. Toews, που προτρέπει όλους αυτή την εβδομάδα να πιάσουν στα χέρια τους ένα ψηφιακό βιβλίο και να γνωρίσουν την απόλαυση της ηλεκτρονικής ανάγνωσης.
Επιπλέον, λέει, τα ηλεκτρονικά βιβλία είναι οικολογικά, δεν δαπανούν χαρτί και καύσιμα για να τυπωθούν, το μέγεθος των γραμματοσειρών τους προσαρμόζεται στις ανάγκες όρασης κάθε αναγνώστη, τα αποκτάς γρήγορα με ένα κλικ του ποντικιού χωρίς να μετακινηθείς από το σπίτι σου.
