Η Ευρώπη χρειάζεται μια ριζική αλλαγή στο θέμα των φαρμάκων ώστε να φτάνουν σε όλους τους ασθενείς τα καινοτόμα φάρμακα σε προσιτή τιμή, γράφουν σε κοινό άρθρο τους ο Αντιπρόεδρος Ευρωπαϊκής Επιτροπής αρμόδιος για την Προώθηση του Ευρωπαϊκού Τρόπου Ζωής μας Μαργαρίτης Σχοινάς και η Επίτροπος Υγείας και Ασφάλειας Τροφίμων Στέλλα Κυριακίδου, που δημοσιεύεται στο ΑΠΕ-ΜΠΕ κατ’ αποκλειστικότητα για την Ελλάδα.
Στο άρθρο των δύο ευρωπαίων αξιωματούχων τονίζεται ότι «πολλοί ασθενείς και συστήματα υγειονομικής περίθαλψης δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν οικονομικά σε ορισμένα φάρμακα λόγω των υψηλών τιμών τους, ενώ οι ελλείψεις φαρμάκων αποτελούν χρόνιο πρόβλημα που μπορεί να στερήσει από τους ασθενείς τις θεραπείες που χρειάζονται».
Πρέπει, υπογραμμίζουν, «να δημιουργήσουμε μια ενιαία αγορά φαρμάκων». Οι προτάσεις της Επιτροπής για μεταρρύθμιση της φαρμακευτικής νομοθεσίας που περιγράφονται στο άρθρο, αποσκοπούν στην ισότιμη πρόσβαση όλων των ασθενών σε φάρμακα καινοτόμα και οικονομικά προσιτά, στην ενίσχυση της ευρωπαϊκής φαρμακοβιομηχανίας ώστε να παραμένει ισχυρή και διεθνώς ανταγωνιστική και στη βελτίωση της εποπτείας των αλυσίδων εφοδιασμού φαρμάκων, στο πλαίσιο της ενίσχυσης “της στρατηγικής αυτονομίας της ΕΕ στην παρασκευή φαρμάκων”.
Τέλος, γίνεται ειδική μνεία στην ανάγκη να ληφθούν μέτρα για την παραγωγή νέων αντιμικροβιακών φαρμάκων, ώστε να αντιμετωπιστεί το ζήτημα της μικροβιακής αντοχής που σκοτώνει κάθε χρόνο δεκάδες χιλιάδες άτομα και να αποτραπεί αυτή η «σιωπηρή πανδημία» να μετατραπεί στην επόμενη «παγκόσμια κρίση».
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο του άρθρου γνώμης του Αντιπροέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Μαργαρίτη Σχοινά και της Επιτρόπου Στέλλας Κυριακίδου:
«Η πρωτοφανής αναταραχή, την οποία προκάλεσε η πανδημία, έφερε και πάλι την υγεία στο προσκήνιο της δημόσιας πολιτικής. Στην Ευρώπη έχουν πλέον όλοι συνειδητοποιήσει ότι, όσον αφορά την προστασία της υγείας των πολιτών, η ΕΕ είναι ισχυρότερη όταν δρα από κοινού. Αυτό ακριβώς το συμπέρασμα αποτέλεσε το έναυσμα για τη δημιουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης Υγείας, μιας ολοκληρωμένης πολιτικής, την οποία αρχίσαμε να διαμορφώνουμε το 2020, και η οποία βασίζεται σε ευκαιρίες που ανέκυψαν από την κρίση, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι μακροχρόνιες προκλήσεις και ελλείψεις που επηρεάζουν τα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης σε ολόκληρη την Ένωσή μας.
Η πρόσβαση στα φάρμακα αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα, εφόσον είναι ένα από τα ισχυρότερα σύμβολα ενός αποδοτικού συστήματος υγειονομικής περίθαλψης.
Η πραγματικότητα είναι ότι σήμερα τα φάρμακα δεν φθάνουν σε όλους τους ασθενείς, καθώς καινοτόμα και ελπιδοφόρα φάρμακα που κυκλοφορούν στην αγορά δεν είναι πάντα διαθέσιμα σε όλα τα κράτη μέλη ισότιμα ή ταυτόχρονα. Για πολλές νόσους, ακόμη και σήμερα, δεν υπάρχει καμία διαθέσιμη επιλογή πρόληψης ή θεραπείας. Παράλληλα, πολλοί ασθενείς και συστήματα υγειονομικής περίθαλψης δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν οικονομικά σε ορισμένα φάρμακα λόγω των υψηλών τιμών τους, ενώ οι ελλείψεις φαρμάκων αποτελούν χρόνιο πρόβλημα που μπορεί να στερήσει από τους ασθενείς τις θεραπείες που χρειάζονται. Οι γεωπολιτικές εντάσεις ανέδειξαν επίσης τα τρωτά σημεία και τις εξαρτήσεις των συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης, που μας καθιστούν ομήρους των διαθέσεων τρίτων χωρών. Την ίδια στιγμή, πιεστικές προτεραιότητες, όπως η αύξηση των ανθεκτικών στα αντιβιοτικά βακτηρίων, δεν αντιμετωπίζονται με την απαιτούμενη ταχύτητα και αποτελεσματικότητα.
Στο θέμα των φαρμάκων, η Ευρώπη χρειάζεται μια ριζική αλλαγή.
Από τότε που τέθηκαν σε εφαρμογή οι ισχύοντες κανόνες της ΕΕ έχουν παρέλθει πάνω από 20 χρόνια, ενώ νέες επιστημονικές και τεχνολογικές μεγατάσεις έχουν επιφέρει επανάσταση στην υγεία και τη φαρμακευτική. Το κανονιστικό μας σύστημα δεν μπορεί να μένει πίσω.
Η δημιουργία ενός σύγχρονου φαρμακευτικού συστήματος, ανθεκτικού στις κρίσεις και αποτελεσματικού για τους πολίτες σε καθημερινή βάση, αποτελεί βασικό στοιχείο της ισχυρής Ευρωπαϊκής Ένωσης Υγείας, την οποία οικοδομούμε, έχοντας ως πρότυπο την επιτυχημένη από κοινού διαχείριση της πανδημίας. Τα φάρμακα, είτε πρόκειται για σκευάσματα που σταματούν τον πονοκέφαλο ή θεραπεύουν αλλεργίες, είτε για εμβόλια για παιδιά, είτε για τις πλέον σύγχρονες και καινοτόμες αντικαρκινικές θεραπείες, αποτελούν ζωτικής σημασίας προϊόντα στα οποία πρέπει να έχουν πρόσβαση όλοι οι πολίτες. Το 2019, το 43% των πολιτών της Ελλάδας έλαβαν συνταγογραφημένα φάρμακα.
Ωστόσο, ενώ οι ασθενείς σε ορισμένα μεγαλύτερα κράτη μέλη της Δυτικής Ευρώπης έχουν πρόσβαση στο 90% των πρόσφατα εγκεκριμένων φαρμάκων, σε ορισμένα μικρότερα κράτη μέλη ή σε κράτη μέλη της Ανατολικής Ευρώπης, το αντίστοιχο ποσοστό είναι μόλις 10%. Ο χρόνος αναμονής για την πρόσβαση στα φάρμακα διαφέρει επίσης πολύ, καθώς οι ασθενείς πρέπει να περιμένουν αρκετά χρόνια σε ορισμένα κράτη μέλη, ενώ σε άλλα κράτη μέλη περιμένουν μόνο λίγους μήνες. Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι ορισμένοι ασθενείς δεν διαθέτουν αποτελεσματικές θεραπευτικές επιλογές για τη νόσο από την οποία πάσχουν. Γι’ αυτό, είναι πολύ σημαντικό οι ασθενείς να αποκτήσουν πρόσβαση σε καινοτόμα και οικονομικά προσιτά φάρμακα και, ταυτόχρονα, η πρωτοπόρος σε παγκόσμιο επίπεδο ευρωπαϊκή φαρμακοβιομηχανία μας να παραμένει ισχυρή και διεθνώς ανταγωνιστική.
Η ύπαρξη ενιαίων για όλους κανόνων και η κατακερματισμένη ενιαία αγορά φαρμάκων αποτελούν μέρος του προβλήματος. Θα πρέπει να δοθούν κίνητρα στην καινοτόμο βιομηχανία μας, αλλά τα κίνητρα αυτά θα πρέπει να συνδέονται στενότερα με την ανταπόκριση στις ανάγκες των ασθενών και των συστημάτων υγείας. Η διασφάλιση της πρόσβασης των ασθενών σε φάρμακα και στα 27 κράτη μέλη είναι ουσιαστικής σημασίας.
Γι’ αυτό, πρώτη μας προτεραιότητα είναι να προωθήσουμε κανόνες για να διασφαλίσουμε ότι τα φάρμακα φθάνουν σε όλους τους ασθενείς στην ΕΕ, δίνοντας ώθηση στον ανταγωνισμό, ο οποίος με τη σειρά του μειώνει τις τιμές και διασφαλίζει τη βιωσιμότητα των συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης σε όλα τα κράτη μέλη. Πρέπει να δημιουργήσουμε μια ενιαία αγορά φαρμάκων.
Δεύτερη αλλά εξίσου σημαντική προτεραιότητα είναι η στήριξη της καινοτομίας με κανόνες που τονώνουν την έρευνα και μειώνουν τη γραφειοκρατία του συστήματος. Με την προσέγγισή μας θα εξοικονομήσουμε 300 εκατ. ευρώ τον χρόνο σε περιττά διοικητικά βάρη.
Για την πρόληψη των ελλείψεων, είναι επίσης ανάγκη να βελτιωθεί η εποπτεία των αλυσίδων εφοδιασμού φαρμάκων, ιδίως για να προσδιοριστεί η ανάγκη ενίσχυσης της στρατηγικής αυτονομίας της ΕΕ στην παρασκευή φαρμάκων, αλλά και η ανάγκη δημιουργίας αποθεμάτων έκτακτης ανάγκης για ορισμένα φάρμακα.
Τέλος, η μικροβιακή αντοχή πρέπει να αντιμετωπιστεί με αποφασιστικότητα προτού αυτή η «σιωπηρή πανδημία» καταστεί η επόμενη παγκόσμια κρίση. Σήμερα στην ΕΕ, 35.000 άνθρωποι χάνουν κάθε χρόνο τη ζωή τους λόγω ανθεκτικών στα φάρμακα βακτηρίων. Προτείνουμε τολμηρά νέα μέσα, όπως μεταβιβάσιμα κουπόνια αποκλειστικότητας για νέα αντιμικροβιακά φάρμακα, μηχανισμούς προμηθειών και μέτρα συνετής χρήσης, ώστε να αντιμετωπιστεί το ζήτημα και να δοθεί ώθηση στην ανάπτυξη νέων προϊόντων, η οποία υστερεί εδώ και δεκαετίες.
Το κλειδί για την επιτυχία αυτής της μεταρρύθμισης βρίσκεται σε μία λέξη: ισορροπία. Η ευρωπαϊκή φαρμακοβιομηχανία πρέπει να παραμείνει στην αιχμή της καινοτομίας, ενώ ταυτόχρονα πρέπει να διασφαλίσουμε ότι οι κανόνες της ΕΕ στηρίζουν τη μεταφορά αυτής της καινοτομίας στους πολίτες και τους ασθενείς σε ολόκληρη την ΕΕ».