MAGAnomics, η οικονομική πολιτική του νέου προέδρου των ΗΠΑ, μείγμα υψηλότερου πληθωρισμού – μεγαλύτερης προστασίας των κεφαλαίων που ενεργούν εντός της αμερικανικής αγοράς.
Μείωση της φορολογίας των επιχειρήσεων, αύξηση της απόδοσης των ομολόγων και ραγδαία επιβάρυνση των δασμών συνθέτουν το τρίπτυχο που ως αποτέλεσμα έχει ήδη την επιτάχυνση φυγής κεφαλαίων από ευρωπαϊκά assets και «έξοδο» εταιριών από την Κίνα.
Αυτά μόλις τα πρώτα δύο τρία 24ωρα μετά τη σαρωτική επικράτηση Τραμπ. Σε αυτά σημειώνεται και μία λεπτομέρεια στο κείμενο της Fed, μετά τη συνεδρίαση της 6-7 Νοεμβρίου. Η φράση που αναφερόταν ρητά στη συνέχιση της πτώσης του πληθωρισμού στο 2% είχε… παραληφθεί, προφανώς ο Τζερόμ Πάουελ έλαβε το μήνυμα.
Δασμοί, βασικό συστατικό των MAGAnomics, με τον 47ο πρόεδρο των ΗΠΑ να έχει αφήσει να εννοηθεί πως θα προχωρήσει σε επιβολή 10%-20% σε ευρωπαϊκά προϊόντα και πολλαπλάσιους στα κινεζικά. Προφανώς, η απειλή αυστηροποίησης του προστατευτικού πλαισίου -δασμών, αντιπληθωριστικών κ.λπ.-, υφιστάμενο από θητείας Μπάιντεν (Inflation Reduction Act) θα αποτελέσει διαπραγματευτικό «χαρτί» για την Ουάσινγκτον. Ωστόσο, ακόμη και με την υπόθεση ότι θα επιβληθούν νέοι αυστηροί δασμοί, δεν σημαίνει πως θα επιβαρύνουν το ίδιο τις ευρωπαϊκές οικονομίες, ότι θα πλήξουν ομοιόμορφα κλάδους και επιχειρήσεις.
Σε ό,τι μας αφορά, αυτοκινητοβιομηχανία, ευτυχώς, δεν έχει η ελληνική οικονομία, όπως και βαρέα εξαρτήματα βιομηχανικού εξοπλισμού και επιχειρήσεων. Συνεπώς, οι εύλογες ανησυχίες, κυρίως των Γερμανών, δεν μας αφορούν άμεσα. Στα 2,1 δισ. ευρώ οι εξαγωγές μας στην αμερικανική αγορά, αντιπροσωπεύουν το 4,3% του συνόλου, με τις ΗΠΑ να είναι η πέμπτη μεγαλύτερη αγορά για τη χώρα μας.
Από την άλλη, το 9μηνο του 2024 οι Αμερικανοί τουρίστες επισκέφθηκαν κατά κύματα την Ελλάδα, με τα στοιχεία του ΙΝΣΕΤΕ όντως εντυπωσιακά (ο Αρης Ικκος, επιστημονικός διευθυντής του Ινστιτούτου του ΣΕΤΕ σημειώνει πως τη φετινή θερινή σεζόν οι αεροπορικές θέσεις που έχουν προγραμματιστεί σε απευθείας πτήσεις από τις ΗΠΑ αυξήθηκαν κατά 25% σε σχέση με πέρυσι, με πολύ πιθανό να φτάσουν συνολικά το 1,5 εκατ.). Αλλά δεν είναι ο τουρισμός το θέμα μας σήμερα, θα το δούμε εν ευθέτω χρόνω, ανάλογα και με τα συναλλαγματικά κ.λπ.
Η Ελλάδα εξάγει φρούτα, λαχανικά, παρασκευάσματα κ.λπ. ύψους 300 εκατ. ευρώ, ελαιόλαδο-λίπη ύψους 75 εκατ. ευρώ και γιαούρτι, φέτα κ.ά. γαλακτοκομικά ύψους 70 εκατ. ευρώ. Γενικά, η μεσογειακή – ελληνική/κρητική διατροφή ενισχύεται με διψήφιο ποσοστό (σε ομοσπονδιακό επίπεδο) και θεαματικά σε συγκεκριμένες πολιτείες (κυρίως ΝΑ).
Πάμε, όμως, μία 4ετία plus πίσω, όταν με αφορμή τις ανακοινώσεις Τραμπ για επιβολή δασμών στις εισαγωγές γαλλικών οίνων, το Παρίσι βρέθηκε ένα βήμα πριν από την κήρυξη εμπορικού «πολέμου» στην Ουάσινγκτον. Η κόντρα είχε αρχίσει από το 2019, όταν το Παρίσι είχε κάνει λόγο για φορολόγηση των μεγάλων τεχνολογικών επιχειρήσεων των ΗΠΑ. Γενικά ο Τραμπ στην πρώτη θητεία του περισσότερο απειλούσε, παρά επέβαλε στο τέλος δασμούς (επισείοντας κλιμακωτή επιβάρυνση από 5%, λ.χ., σε μεξικανικά προϊόντα έως 25%, για παράδειγμα, σε συγκεκριμένων ευρωπαϊκών χωρών).
Η ενδιαφέρουσα λεπτομέρεια που μας αφορά: Στην πρώτη θητεία Τραμπ η φέτα, το ελαιόλαδο και μία ευάριθμη σειρά ελληνικών προϊόντων είχαν εξαιρεθεί εντελώς. Ειδικότερα, κίνησε την περιέργεια η είδηση πως η Lactalis, ο μεγαλύτερος όμιλος γαλακτοκομικών στον κόσμο, επενδύσει 55 εκατ. δολ. στο Tulare/California για την κατασκευή εργοστασίου φέτας. Ο λόγος; Η ζήτηση για φέτα στις ΗΠΑ αυξάνεται με ρυθμό 5,6% (Straights Research) με ανοδική τάση, σε σημείο που η συγκεκριμένη αγορά υπολογίζεται πως θα φθάσει τα 19 δισ. δολ. το 2030. Η περίπτωση της φέτας, του ελαιόλαδου κ.ά. είναι ενδεικτικές και μόνον του διαφοροποιημένου μείγματος που θα επηρεάσει ανάλογα τις εξαγωγές ευρωπαϊκών προϊόντων προς τις ΗΠΑ.
Επίσης, διαχρονικές σχέσεις των δύο πλευρών (Ουάσινγκτον – Αθήνας) έχει ως αποτέλεσμα την ευνοϊκότερη αντιμετώπιση από το υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ. Για παράδειγμα, στα πετρελαιοειδή σε εξαγωγές 400 εκατ. τα 330 εκατ. αφορούσαν τη Motor Oil. Γνωστό πως ο όμιλος δραστηριοποιείται εξορυκτικά με τη θυγατρική (Motor Oil Vegas UpStream), έχοντας εξασφαλίσει τη χρηματοδότηση ερευνών (2023), ενώ είναι ο κύριος προμηθευτής του Π.Ν. των ΗΠΑ (για ΝΑ Μεσόγειο/μέσω Σούδας).
Προς τι οι αναφορές; Ακριβώς επειδή τις τελευταίες ημέρες (και) η επιχειρηματική κοινότητα «βομβαρδίζεται» με μία άνευ προηγουμένου… δασμοφοβία, που περισσότερο περιπλέκει, παρά αποσαφηνίζει το θολό σκηνικό για την «επόμενη μέρα» στις σχέσεις ΗΠΑ – Ευρώπης.
Τουλάχιστον, σύμφωνα με την προηγούμενη θητεία του, συνδυαστικά με τους τακτικισμούς που χρησιμοποιεί ο Τραμπ, τα ελληνικά συμφέροντα δεν θα πληγούν όσο άλλων ευρωπαϊκών χωρών. Ενδεχομένως, δε, κάποιες συγκεκριμένες περιπτώσεις επιχειρήσεις από εξαγωγικούς κλάδους να παραμείνουν έξω από το στόχαστρο, πιθανόν να βγουν και κερδισμένες.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ (15 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2024)