Η έκθεση της Γενικής Συνομοσπονδίας Εργατών Ελλάδας (ΓΣΕΕ) για το 2023 αναδεικνύει δύο σημαντικά και αλληλένδετα προβλήματα για τη χώρα: το εξαιρετικά χαμηλό επίπεδο μισθών και την επιβαρυντική αύξηση του κόστους στέγασης. Η σύγκριση των δεδομένων για την ελληνική οικονομία και αγορά εργασίας με τα αντίστοιχα στοιχεία των κρατών-μελών της ΕΕ αναδεικνύει την κατάσταση της ελληνικής κοινωνίας, ενώ ταυτόχρονα επισημαίνει τις ανισότητες που πλήττουν μεγάλο μέρος του πληθυσμού.
Χαμηλοί μισθοί σε ευρωπαϊκό πλαίσιο
Σύμφωνα με τα στοιχεία της έκθεσης, το 2023, το μέσο ετήσιο προσαρμοσμένο μισθό πλήρους απασχόλησης στην Ελλάδα διαμορφώθηκε στα 17.013 ευρώ, το οποίο αντιστοιχεί στην τρίτη χαμηλότερη θέση μεταξύ των 26 κρατών-μελών της ΕΕ. Αυτό το ποσό αποτελεί την πιο πρόσφατη ένδειξη της συνεχούς υποβάθμισης των μισθών στην ελληνική αγορά εργασίας, με τη χώρα να κατατάσσεται στη 24η θέση, από τη 13η θέση που κατείχε το 2009.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η χώρα μας είναι η μοναδική στην ΕΕ όπου καταγράφεται μείωση του μέσου ετήσιου μισθού από το 2009 έως το 2023. Σε όρους αγοραστικής δύναμης (PPS), η κατάσταση δεν είναι καλύτερη, με το αντίστοιχο ποσό να φτάνει μόλις τα 21.004 ευρώ, που είναι το χαμηλότερο στην ΕΕ.
Η αύξηση του κόστους στέγασης
Παρά τη μερική βελτίωση των ποσοτικών μεγεθών στην αγορά εργασίας, το κόστος στέγασης παραμένει ένα από τα πιο επώδυνα ζητήματα για την ελληνική κοινωνία. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΓΣΕΕ, το 2023 το 28,5% του πληθυσμού ζούσε σε νοικοκυριά στα οποία το στεγαστικό κόστος υπερέβαινε το 40% του διαθέσιμου εισοδήματος. Πρόκειται για το υψηλότερο ποσοστό στην ΕΕ, παρά τη μικρή μείωση σε σχέση με το 2019.
Το πρόβλημα γίνεται ακόμη πιο έντονο για τα χαμηλότερα εισοδηματικά στρώματα. Για το 2023, το ποσοστό υπερβολικής επιβάρυνσης του κόστους στέγασης για τα άτομα του φτωχότερου εισοδηματικού πεμπτημορίου ανήλθε στο 85,3%, συγκριτικά με 29,9% στην ΕΕ. Αντίθετα, για τα πλουσιότερα εισοδηματικά στρώματα, το ποσοστό περιορίζεται στο 1,2%.
Περιφερειακές ανισότητες
Οι διαφοροποιήσεις στην επιβάρυνση του στεγαστικού κόστους δεν περιορίζονται μόνο στα εισοδηματικά επίπεδα, αλλά είναι και γεωγραφικές. Στις περιφέρειες της Κεντρικής Μακεδονίας, Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, Πελοποννήσου, το ποσοστό υπερβολικής επιβάρυνσης είναι αρκετά υψηλό, φτάνοντας ακόμα και το 34,8% στην Κεντρική Μακεδονία. Αντίθετα, περιφέρειες όπως η Κρήτη και τα Ιόνια Νησιά καταγράφουν σημαντικά χαμηλότερα ποσοστά.
Η ανάλυση των δεδομένων καταδεικνύει την αυξανόμενη δυσκολία για μεγάλο τμήμα του πληθυσμού να αντεπεξέλθει στις βασικές ανάγκες του, ιδίως για τα νοικοκυριά με χαμηλότερα εισοδήματα. Η συνεχής αύξηση του κόστους στέγασης και οι χαμηλοί μισθοί αποτελούν συνδυαστικά στοιχεία που επηρεάζουν την ευημερία των πολιτών, εντείνοντας τις ανισότητες στην ελληνική κοινωνία.
Δείτε αναλυτικά την Ενδιάμεση Έκθεση 2024 εδώ.