Νερό: Ο πιο πολύτιμος φυσικός πόρος της Γης

Η ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΝΕΡΟΥ, ΣΤΙΣ 22 ΜΑΡΤΙΟΥ, ΕΡΧΕΤΑΙ ΝΑ ΥΠΕΝΘΥΜΙΣΕΙ ΤΟΝ ΚΑΤΑΛΥΤΙΚΟ ΡΟΛΟ ΤΟΥ ΩΣ ΒΑΣΙΚΟΥ ΘΕΜΕΛΙΟΥ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΕΥΗΜΕΡΙΑΣ

Η παγκόσμια ημέρα νερού, Σάββατο 22 Μαρτίου 2025, έρχεται να υπενθυμίσει ότι το νερό, αυτό το φυσικό αγαθό το οποίο στη συλλογική συνείδηση των κοινωνιών στις αναπτυγμένες χώρες του κόσμου θεωρείται ένα «αυτονόητο δεδομένο», αποτελεί τον πιο πολύτιμο φυσικό πόρο της Γης και το απαραίτητο θεμέλιο για την κοινωνική και οικονομική ευημερία.

Το νερό αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της ζωής στον πλανήτη, επηρεάζοντας καθοριστικά την υγεία, την ευημερία και την ανάπτυξη των κοινωνιών. Η σημασία του εκτείνεται πέρα από την κάλυψη των βασικών ανθρώπινων αναγκών, διαδραματίζοντας καθοριστικό ρόλο σε κάθε είδους οικονομική δραστηριότητα, στην κοινωνική συνοχή και την περιβαλλοντική ισορροπία.

Στον πρωτογενή τομέα, για παράδειγμα, το νερό είναι απαραίτητο για την αγροτική παραγωγή. Η άρδευση αυξάνει την παραγωγικότητα των καλλιεργειών, συμβάλλοντας στην επισιτιστική ασφάλεια και στην οικονομική ανάπτυξη και ευημερία των αγροτικών περιοχών. Η επάρκεια και η ποιότητά του καθορίζουν την απόδοση των καλλιεργειών, ενώ ενδεχόμενη έλλειψή του μπορεί να οδηγήσει σε μειωμένη παραγωγή και σε αύξηση των τιμών στα τρόφιμα.

Στη βιομηχανία, το νερό χρησιμοποιείται σε διάφορες διαδικασίες, από την παραγωγή ενέργειας μέχρι και την κατασκευή προϊόντων. Η διαθεσιμότητα καθαρού νερού είναι κρίσιμη για τη λειτουργία πολλών επιχειρήσεων και επηρεάζει την παραγωγικότητα και την οικονομική βιωσιμότητά τους. Παραγωγικές μονάδες οι οποίες βασίζονται σε υδατοβόρες διαδικασίες, όπως η χημική βιομηχανία, η μεταλλουργία και η παραγωγή τροφίμων, εξαρτώνται άμεσα από την επάρκεια και την ποιότητά του.

Η τουριστική βιομηχανία, ιδιαίτερα σε χώρες όπως η Ελλάδα, βασίζεται επίσης στην επάρκεια του νερού. Οι μικρές και μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες, τα θεματικά πάρκα και οι άλλες τουριστικές εγκαταστάσεις απαιτούν μεγάλες ποσότητες από τον πιο πολύτιμο φυσικό πόρο της Γης για τη λειτουργία τους. Η έλλειψή του μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την εμπειρία των επισκεπτών και κατ’ επέκταση να προκαλέσει «hair cut» στα έσοδα από τον τουρισμό.

Φυσικά, η πρόσβαση σε καθαρό νερό και οι κατάλληλες υπηρεσίες αποχέτευσης είναι θεμελιώδεις και απαραίτητες και για τη δημόσια υγεία. Η έλλειψη αυτών των υπηρεσιών μπορεί να οδηγήσει σε εξάπλωση ασθενειών και να επιβαρύνει τα συστήματα υγείας. Επιπλέον, η ύπαρξη αξιόπιστων υποδομών ύδρευσης και αποχέτευσης συμβάλλει στην ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής.

Κρίσιμες σε σχέση με τη σημασία του νερού είναι η εκπαίδευση και η ευαισθητοποίηση του κοινού. Ιστορικά επιβεβαιώνεται ότι οι κοινωνίες που κατανοούν την αξία του είναι πιο πιθανό να υιοθετήσουν πρακτικές βιώσιμης διαχείρισής του και να υποστηρίξουν πολιτικές προστασίας των υδάτινων πόρων τους.

ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ

Ωστόσο, στους «μοντέρνους καιρούς», των αρχών του 21ου αιώνα, η αυξανόμενη ζήτηση για νερό, σε συνδυασμό με την κλιματική αλλαγή και τη ρύπανση, απειλεί την επάρκεια και την ποιότητα των υδάτινων πόρων. Αποτελεί δεδομένο ότι η βιώσιμη διαχείριση του νερού απαιτεί συνεργασία μεταξύ κυβερνήσεων, επιχειρήσεων και κοινωνίας των πολιτών. Η προστασία των οικοσυστημάτων που παρέχουν καθαρό νερό, η επένδυση σε υποδομές και η ευαισθητοποίηση του κοινού είναι απαραίτητες για τη διασφάλιση αυτού του πολύτιμου πόρου για τις μελλοντικές γενιές.

Η ιστορία της ύδρευσης στην Ελλάδα

Η Αδριάνειος δεξαμενή στο Κολωνάκι, αποτελεί την κατάληξη του υπόγειου ταξιδιού του νερού απο τους πρόποδες της Πάρνηθας μέχρι και το κέντρο της Αθήνας, απόσταση περίπου 25 χιλιομέτρων.Απο την δεξαμενή αυτή τροφοδοτείτο, με πόσιμο νερό για δεκαετίες η Αθήνα, ώσπου οι ανάγκες για την ύδρευση ήταν τέτοιες πλέον, που δεν μπορούσε να ανταποκριθέι στην ολοένα αυξανόμενη ζήτηση.Αρχικά η δεξαμενή κατασκευάστηκε το 134-140πχ από τον Ρωμαίο Αυτοκράτορα Αδριανό που τα σχέδια του περιελάμβαναν ένα ολόκληρο σύστημα υδροδότησης που κατεύθυνε το νερό από πηγές στις Αχαρνές (Πάρνηθα) στην Αθήνα και αποθηκεύονταν σε δεξαμενή στους πρόποδες του Λυκαβηττού σε υψόμετρο 136 μέτρων.Η δεξαμενή του Αδριανού ολοκληρώθηκε από τον διάδοχό του Ευσέβη και για πολλές δεκαετίες δρόσιζε και πότιζε την Αθήνα.Την περίοδο της τουρκοκρατίας αφέθηκε στην τύχη της, οπότε η κακή συντήρηση έκανε τους κατοίκους να υδρεύονται πάλι μέσα από πηγάδια και πηγές που υπήρχαν στην πόλη.Στο βιβλίο του Αναστάσιου Παππά “Η ΥΔΡΕΥΣΙΣ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΑΘΗΝΩΝ” αναφέρεται πως η ύπαρξη της Δεξαμενής όπως και τμήμα του Υδραγωγείου, ηταν γνωστά ήδη απο το 1840 και βρέθηκε κατα την διάρκεια της πρώτης διαμόρφωσης της πλατείας, όταν γίνονταν εκσκαφές για την κατασκευή της.Η δεξαμενή και το Υδραγωγείο παρότι έιχαν εγκαταλειφθεί αιώνες πρίν και ήταν ξεχασμένα, συνέχιζαν να λειτουργούν και μάλιστα οταν η δεξαμενη υπερχίλειζε, ανέβλυζαν νερά στην περιοχή.Μπροστά απο την δεξαμενή υπήρχε πρόπυλο, τμήμα του οποίου βρίσκεται ακόμα και σήμερα μέσα στον Εθνικό Κήπο ακριβώς απέναντι απο το μικρό καφενείο που βρίσκεται δίπλα απο την Προεδρική φρουρά.Με πρωτοβουλία του Δήμου ξεκίνησαν μετά το 1827 επισκευές και καθαρισμοί του Αδριάνειου Υδραγωγείου, το οποίο τέθηκε και πάλι σε λειτουργία το 1840. Το 1870 ανακαλύφθηκε και η Αδριάνειος Δεξαμενή, η οποία ανακατασκευάστηκε φτάνοντας στα 2.200 κυβικά μέτρα χωρητικότητα και λειτούργησε μέχρι και το 1940. Όπως αναφέρει ο Ερν. Τσίλλερ η αρχαία δεξαμενή καλύφτηκε με νέο θόλο γιατί ο παλιός είχε καταρρεύσει. Η αρχική δεξαμενή είχε χωρητικότητα 400 κυβικών νερού και έμοιαζε με λεκάνη λατομημένη στο βράχο.Τα επόμενα χρόνια μια νέα δεξαμενή φτιάχτηκε στον χώρο πλησίον της παλιάς για να ενισχύει το δίκτυο ύδρευσης του κέντρου της Αθήνας. Η Αδριάνειος δεξαμενή,έδωσε το όνομά της όχι μόνο στην πλατεία στην γύρω γειτονιά του Κολωνακίου αλλά και στο ιστορικό καφενείο που υπήρχε δίπλα της.
Σήμερα ανήκει στον Πολιτιστικό Σύλλογο της ΕΥΔΑΠ, ανοίγει για την εορτή των Θεοφανειων, έχουν μπεί γυάλινες πόρτες για να μπορεί κανείς να δεί το εσωτερικό της που φωτιζεται, όμως ακόμη δεν είναι επισκέψιμη.Θα ήταν ευχής έργον οι αρμόδιες υπηρεσίες που εμπλέκονται σε συνεργασία με την ΕΥΔΑΠ να διαμόρφωναν με τέτοιον τρόπο τον χώρο, ώστε να μπορούσαν Έλληνες και ξένοι επισκέπτες να τον δουν, Πέμπτη 6 Ιανουαρίου 2022 (ΤΑΤΙΑΝΑ ΜΠΟΛΑΡΗ /EUROKINISSI)

Η διαχείριση του νερού, του πιο πολύτιμου φυσικού πόρου της Γης, στην Ελλάδα έχει μια μακρά ιστορία, με σημαντικές προκλήσεις και επιτεύγματα.

Από την αρχαιότητα, η Αθήνα αντιμετώπιζε προβλήματα λειψυδρίας και στηριζόταν σε πηγές, πηγάδια και δεξαμενές για την κάλυψη των αναγκών του πληθυσμού της. Το Αδριάνειο Υδραγωγείο, κατασκευασμένο τον 2ο αιώνα μ.Χ., υπήρξε ένα από τα σημαντικότερα έργα ύδρευσης της εποχής, υδροδοτώντας την περιοχή της πόλης μέχρι την Τουρκοκρατία. Κατά την περίοδο εκείνη, όμως, εγκαταλείφθηκε, οδηγώντας τους κατοίκους της Αθήνας στην κατασκευή πηγαδιών στα σπίτια τους.

Μετά τη σύσταση του νέου ελληνικού κράτους, η ανάγκη για οργανωμένη ύδρευση έγινε φυσικά επιτακτική. Σταδιακά κατασκευάστηκαν νέες υποδομές και δημιουργήθηκαν τα πρώτα σύγχρονα υδραγωγεία.

Το 1925 η ελληνική κυβέρνηση προχώρησε στη σύναψη συμφωνίας με την αμερικανική εταιρία ULEN, η οποία ανέλαβε την κατασκευή του φράγματος του Μαραθώνα και του αντίστοιχου υδραγωγείου. Το έργο ολοκληρώθηκε το 1931, εξασφαλίζοντας για δεκαετίες την ύδρευση της Αθήνας.

Στη Θεσσαλονίκη η ανάπτυξη του υδροδοτικού δικτύου ακολούθησε διαφορετική πορεία, με τις πρώτες οργανωμένες προσπάθειες ύδρευσης να καταγράφονται ήδη από την οθωμανική περίοδο. Στη σύγχρονη εποχή, η ανάγκη για αξιόπιστο δίκτυο ύδρευσης οδήγησε στη δημιουργία της Εταιρείας Υδρευσης και Αποχέτευσης Θεσσαλονίκης (ΕΥΑΘ), η οποία ανέλαβε τη διαχείριση των υδάτινων πόρων της πόλης.

Σήμερα η ύδρευση στην Ελλάδα έχει εξελιχθεί σημαντικά, με την ΕΥΔΑΠ και την ΕΥΑΘ να διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην παροχή πόσιμου νερού υψηλής ποιότητας. Οι κρατικές επιχειρήσεις ύδρευσης και αποχέτευσης διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη διασφάλιση της υδάτινης επάρκειας, επενδύοντας σε νέες τεχνολογίες και ενισχύοντας τη συνεργασία με την επιστημονική κοινότητα και τις τοπικές αρχές.

Πότε καθιερώθηκε ο εορτασμός

Η Παγκόσμια Ημέρα Νερού καθιερώθηκε από τα Ηνωμένα Εθνη (ΟΗΕ) το 1992, κατά τη διάρκεια της Διάσκεψης για το Περιβάλλον και την Ανάπτυξη, που πραγματοποιήθηκε στο Ρίο ντε Τζανέιρο, της Βραζιλίας. Η πρώτη επίσημη εορταστική ημέρα πραγματοποιήθηκε στις 22 Μαρτίου 1993 και έκτοτε γιορτάζεται κάθε χρόνο σε όλο τον κόσμο. Σκοπός της είναι η ευαισθητοποίηση των κρατών και των κοινωνιών για τη σημασία του νερού και για την ανάγκη βιώσιμης διαχείρισης των υδάτινων πόρων, ειδικά σε περιοχές που αντιμετωπίζουν λειψυδρία.

 

ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ (21 ΜΑΡΤΙΟΥ 2025)

- Διαφήμιση -
spot_img

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

spot_img
spot_img

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ