Απευθύνει αυστηρή προειδοποίηση
Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (Υ.Α.) καλεί σήμερα την ελληνική κυβέρνηση να μετακινήσει επειγόντως χιλιάδες αιτούντες άσυλο από τα κέντρα υποδοχής στα ελληνικά νησιά, τα οποία είναι υπερπλήρη σε επικίνδυνο βαθμό. Τον Σεπτέμβριο, οι θαλάσσιες αφίξεις, κυρίως οικογενειών από το Αφγανιστάν και τη Συρία, αυξήθηκαν σε 10.258 – τον υψηλότερο μηνιαίο αριθμό που έχει σημειωθεί από το 2016 – δυσχεραίνοντας περαιτέρω τις συνθήκες στα νησιά, όπου πλέον φιλοξενούνται 30.000 αιτούντες άσυλο.
Η κατάσταση στη Λέσβο, τη Σάμο και την Κω είναι κρίσιμη. Το κέντρο υποδοχής της Μόριας στη Λέσβο έχει ήδη πενταπλάσιο πληθυσμό από τη χωρητικότητά του, με 12.600 άτομα. Στον γειτονικό άτυπο καταυλισμό, 100 άνθρωποι μοιράζονται μία τουαλέτα. Οι εντάσεις παραμένουν αυξημένες στη Μόρια, όπου την Κυριακή η φωτιά σε κοντέινερ όπου διέμεναν άνθρωποι προκάλεσε τον θάνατο μιας γυναίκας. Η επακόλουθη αναταραχή από αγανακτισμένους αιτούντες άσυλο οδήγησε σε επεισόδια με την αστυνομία.
Στη Σάμο, στο κέντρο υποδοχής στο Βαθύ, στεγάζονται 5.500 άνθρωποι – ξεπερνώντας κατά οκτώ φορές τη χωρητικότητά του. Οι περισσότεροι κοιμούνται σε σκηνές με υποτυπώδη πρόσβαση σε τουαλέτες, καθαρό νερό ή ιατρική βοήθεια. Οι συνθήκες έχουν επίσης επιδεινωθεί και στην Κω, όπου 3.000 άνθρωποι ζουν σε έναν χώρο για 700.
Η παραμονή των ανθρώπων σε αυτές τις ανεπαρκείς και επισφαλείς συνθήκες στα νησιά είναι απάνθρωπη και πρέπει να σταματήσει.
Οπως αναφέρει ο ΟΗΕ, η ελληνική κυβέρνηση έχει αναφέρει ότι η ανακούφιση της πίεσης από τα νησιά και η προστασία των ασυνόδευτων παιδιών συνιστούν προτεραιότητα, κάτι το οποίο καλωσορίζουμε. Λαμβάνουμε επίσης υπόψη τα μέτρα της κυβέρνησης για την επιτάχυνση και την αυστηροποίηση των διαδικασιών του ασύλου και για τη διαχείριση των ροών προς την Ελλάδα, που ανακοινώθηκαν στο έκτακτο υπουργικό συμβούλιο που πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα. Αναμένουμε να λάβουμε περισσότερες λεπτομέρειες γραπτώς στις οποίες μπορούμε να παρέχουμε σχόλια.
Αλλά απαιτούνται επείγοντα μέτρα και καλούμε τις ελληνικές αρχές να επιταχύνουν τα σχέδια για τη μεταφορά πάνω από 5.000 αιτούντων άσυλο που έχουν ήδη λάβει έγκριση για να συνεχίσουν τη διαδικασία ασύλου στην ενδοχώρα. Παράλληλα, πρέπει να δημιουργηθούν νέες θέσεις στέγασης ώστε να μη μεταφερθεί η πίεση από τα νησιά στην ηπειρωτική Ελλάδα, όπου τα περισσότερα κέντρα λειτουργούν στα όρια της χωρητικότητάς τους. Η Υ.Α. θα συνεχίσει να παρέχει στήριξη στις μεταφορές προς την ενδοχώρα και τον Οκτώβριο κατόπιν αιτήματος της κυβέρνησης.
Χρειάζονται επίσης πιο μακροπρόθεσμες λύσεις, συμπεριλαμβανομένης της στήριξης των προσφύγων για να γίνουν αυτάρκεις και να ενταχθούν στην Ελλάδα.
Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί η ταλαιπωρία των ασυνόδευτων παιδιών, που συνολικά αριθμούν πάνω από 4.400, με μόνο ένα στα τέσσερα παιδιά να βρίσκεται σε ξενώνα κατάλληλο για την ηλικία του.
Περίπου 500 παιδιά στεγάζονται μαζί με ενηλίκους με τους οποίους δεν έχουν κάποια συγγενική σχέση σε μια μεγάλη σκηνή στη Μόρια. Στη Σάμο, πάνω από δέκα ασυνόδευτα κορίτσια κοιμούνται σε βάρδιες σε ένα μικρό κοντέινερ, ενώ άλλα παιδιά αναγκάζονται να κοιμούνται στις οροφές των κοντέινερ.
Δεδομένου ότι τα ασυνόδευτα παιδιά είναι αντιμέτωπα με εξαιρετικά επικίνδυνες συνθήκες, που οδηγούν δυνητικά σε συνθήκες κακομεταχείρισης, η Υ.Α. απευθύνει έκκληση στα ευρωπαϊκά κράτη να ανοίξουν θέσεις για τη μετεγκατάσταση των παιδιών αυτών ως άμεση προτεραιότητα. Επίσης, να επιταχύνουν τις μεταφορές των παιδιών που πληρούν τα κριτήρια να επανενωθούν με μέλη της οικογένειάς τους.
Η Υ.Α. συνεχίζει να συνεργάζεται με τις ελληνικές αρχές για να ενισχυθεί η δυνατότητα ανταπόκρισης στις τρέχουσες προκλήσεις. Διαχειριζόμαστε πάνω από 25.000 θέσεις στέγασης σε διαμερίσματα για κάποιους από τους πλέον ευάλωτους αιτούντες άσυλο και πρόσφυγες, στο πλαίσιο του προγράμματος ESTIA που χρηματοδοτείται από την Ε.Ε. Περίπου 75.000 άνθρωποι λαμβάνουν μηνιαίως οικονομική βοήθεια μέσω προπληρωμένων καρτών στο πλαίσιο του ίδιου προγράμματος.
Η Υ.Α. είναι έτοιμη, με τη συνεχή στήριξη της Ε.Ε. και άλλων δωρητών, να διευρύνει τη στήριξή της μέσω ενός προγράμματος παροχής οικονομικής βοήθειας για στέγαση, που θα δώσει τη δυνατότητα στους αιτούντες άσυλο, οι οποίοι έχουν λάβει τη σχετική έγκριση, να μετακινηθούν από τα νησιά και να εγκατασταθούν μόνοι τους στην ενδοχώρα.
Η Ελλάδα έχει δεχθεί φέτος τις περισσότερες αφίξεις στην περιοχή της Μεσογείου, περίπου 45.600 από τις 77.400 αφίξεις – αριθμό μεγαλύτερο από τις αφίξεις που έχουν δεχθεί η Ισπανία, η Ιταλία, η Μάλτα και η Κύπρος συνδυαστικά.