Ποιοι τομείς επηρεάζονται
Σημαντικές αλλαγές φέρνει σε Ελλάδα και Βρετανία η συμφωνία για το Brexit. Οι πιο βασικές αφορούν φοιτητές, εργαζόμενους, αλλά τομείς όπως η υγεία και ο τουρισμός. Ειδικότερα:
ΦΟΙΤΗΤΕΣ
Οι Ελληνες που θέλουν να φοιτήσουν σε βρετανικά πανεπιστήμια πρέπει να πάρουν φοιτητική βίζα (κόστος 348 στερλίνες). Τα ετήσια δίδακτρά τους θα είναι τσουχτερά: από 10.000 έως 26.000 στερλίνες και έως 58.600 στερλίνες για ιατρικές σχολές. Ωστόσο, ορισμένα πανεπιστήμια διαφημίζουν εκπτώσεις και υποτροφίες για Ευρωπαίους. Η ιατροφαρμακευτική περίθαλψη των φοιτητών θα κοστίζει 470 στερλίνες τον χρόνο. Επιπλέον, δεν θα δικαιούνται φοιτητικά δάνεια από το κράτος.
ΕΡΓΑΣΙΑ
Οι Ελληνες που είχαν μεταναστεύσει στη Βρετανία έως τις 31 Δεκεμβρίου 2020 θα διατηρήσουν τα δικαιώματά τους, εφόσον υποβάλουν αίτηση για να λάβουν καθεστώς μόνιμου διαμένοντος (Pre-settled ή Settled Status) έως τις 30 Ιουνίου. Από χθες, όσοι έρχονται στη χώρα υπάγονται στο νέο μεταναστευτικό σύστημα με μοριοδότηση. Θα μπορούν να μείνουν για να εργαστούν μόνο εάν τους χορηγηθεί βίζα, εφόσον πληρούν συγκεκριμένα μισθολογικά και άλλα κριτήρια.
ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ
Παύει να ισχύει η αυτόματη αναγνώριση προσόντων για επαγγέλματα όπως αυτά του ιατρού, του οδοντιάτρου, του κτηνιάτρου, του νοσηλευτή, του μηχανικού και του αρχιτέκτονα. Οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να εξασφαλίσουν αναγνώριση επαγγελματικής ισοδυναμίας από το κράτος – μέλος στο οποίο θέλουν να ασκήσουν το επάγγελμά τους.
ΤΑΞΙΔΙΑ
Οι Ελληνες έχουν τη δυνατότητα να ταξιδεύουν στη Βρετανία χωρίς βίζα για διάστημα έως έξι μηνών. Εως τις 30 Σεπτεμβρίου θα μπορούν να εισέρχονται και με το ελληνικό δελτίο ταυτότητας. Από την 1η Οκτωβρίου, μόνο με διαβατήριο. Οι Βρετανοί, αντιθέτως, μπορούν να παραμείνουν σε χώρες της ΕΕ το πολύ τρεις μήνες μέσα σε διάστημα 180 ημερών.
ΕΜΠΟΡΙΟ
Οι εισαγωγές και εξαγωγές μεταξύ Βρετανίας και ΕΕ δεν υπόκεινται σε δασμούς ή ποσοστώσεις. Ωστόσο, αυξάνεται η γραφειοκρατία: απαιτούνται τελωνειακές διασαφήσεις, ενώ για ορισμένα προϊόντα χρειάζονται ειδικές άδειες, πιστοποιήσεις και σήμανση. Ολα αυτά θα οδηγήσουν σε καθυστερήσεις και πρόσθετο κόστος για τις επιχειρήσεις, πιθανώς και σε αύξηση των τιμών ορισμένων προϊόντων. Οσοι αγοράζουν προϊόντα αξίας άνω των 390 στερλινών από χώρες της ΕΕ, θα επιβαρύνονται με δασμούς και ΦΠΑ.
ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΟΣ ΚΛΑΔΟΣ
Ο τομέας αυτός δεν συμπεριελήφθη στη συμφωνία. Η Βρετανία ελπίζει ότι στο εγγύς μέλλον η ΕΕ θα παράσχει καθεστώς «ισοδυναμίας» στις επιχειρήσεις του κλάδου. Επί του παρόντος, η απρόσκοπτη πρόσβαση που είχαν οι βρετανικές χρηματοπιστωτικές εταιρείες στην ενιαία αγορά της ΕΕ τερματίζεται.
ΥΓΕΙΑ
Η Ευρωπαϊκή Κάρτα Ασφάλισης Ασθένειας (EHIC) παύει να ισχύει για τους Βρετανούς. Οσες κάρτες είναι σε ισχύ θα εξακολουθήσουν να γίνονται δεκτές μέχρι τη λήξη τους. Ωστόσο, οι έλληνες και λοιποί ευρωπαίοι κάτοικοι της Βρετανίας μπορούν να αιτηθούν νέα κάρτα που θα τους καλύπτει για τα ταξίδια τους ανά την Ευρώπη. Οι Βρετανοί θα καλύπτονται από ένα παρόμοιο σύστημα.
ΠΕΡΙΑΓΩΓΗ
Η εμπορική συμφωνία δεν εγγυάται ότι δεν θα επανέλθουν οι χρεώσεις περιαγωγής (roaming) για τους Ευρωπαίους που επισκέπτονται τη Βρετανία και τους Βρετανούς που ταξιδεύουν στην ΕΕ. Ωστόσο, κανείς πάροχος κινητής τηλεφωνίας (τουλάχιστον στη Βρετανία) δεν προτίθεται, για την ώρα, να επαναφέρει τα επίμαχα τέλη.