Ανοίγει ο δρόμος για την κατάργηση θέσεων στο Δημόσιο μέσω Προεδρικών Διαταγμάτων και χωρίς την προηγούμενη έγκριση της Βουλής με την τροπολογία που κατέθεσαν οι υπουργοί Οικονομικών Γιάννης Στουρνάρας και Διοικητικής Μεταρρύθμισης Κυριάκος Μητσοτάκης στο νομοσχέδιο για τα αυθαίρετα.
Τα ΠΔ θα πρέπει να λαμβάνουν την γνωμοδότηση του ΣτΕ για την συνταγματικότητα των περιεχομένων τους.
Η τροπολογία εφεξής δίνει τη δυνατότητα με Προεδρικά Διατάγματα να καταρτίζονται οι Οργανισμοί των υπουργείων, των αυτοτελών δημοσίων υπηρεσιών, των αποκεντρωμένων διοικήσεων αλλά και των ΝΠΔΔ.
Με Προεδρικά Διατάγματα θα είναι δυνατό επίσης να αντικαθίστανται ή να τροποποιούνται οι Οργανισμοί, αλλά και να καταρτίζονται ενιαίοι οργανισμοί για κατηγορίες νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου.
Προβλέπεται, επίσης, ότι είναι δυνατόν με τα ίδια Προεδρικά Διατάγματα να αντικαθίσταται, να καταργείται ή να τροποποιείται κάθε ισχύουσα διάταξη νόμου ή κανονιστικής πράξης, σχετική με την οργάνωση και λειτουργία των προαναφερόμενων φορέων.
Η κατάρτιση των Οργανισμών θα βασίζεται σε εκθέσεις αξιολόγησης των οργανικών μονάδων τους που συνοδεύονται από περιγράμματα αποστολής και θέσεων καθώς και από σχέδια στελέχωσης, τα οποία έχουν εγκριθεί από το Κυβερνητικό Συμβούλιο Μεταρρύθμισης. Ανάμεσα στα όσα θα προβλέπουν οι Οργανισμοί μπορεί να είναι και η σύσταση νέων θέσεων προσωπικού, καθώς και η κατάργηση, κατά κατηγορία και κλάδο, υφιστάμενων θέσεων που πλεονάζουν ή ακόμα και η μεταφορά θέσεων προσωπικού σε άλλους κλάδους.
Πρόκειται ουσιαστικά για την καθιέρωση των Προεδρικών Διαταγμάτων ως πάγιας πρακτικής για την οργάνωση και λειτουργία του στενού δημόσιου τομέα και των ΝΠΔΔ, χωρίς να απαιτείται προηγούμενη έγκριση της Βουλής.
Παρά την ευελιξία που παρέχει στην κυβέρνηση η έκδοση Προεδρικών Διαταγμάτων, πρέπει να σημειωθεί ότι η διαδικασία της έκδοσης τους προϋποθέτει ότι γνωμοδοτεί προηγούμενως το ΣτΕ για τη συνταγματικότητα των προβλεπομένων.
Όπως αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση, στόχος της τροπολογίας είναι η ορθολογική και αποτελεσματική αναδιοργάνωση των δημοσίων πολιτικών υπηρεσιών, ώστε να παρέχουν τις καλύτερες δυνατές υπηρεσίες στους πολίτες. Ο νέος χάρτης της ελληνικής δημόσιας διοίκησης θα αποτυπωθεί κανονιστικά με τα Προεδρικά Διατάγματα, στα οποία θα καθοριστεί το περιεχόμενο, η έγκριση και η τροποποίηση των οργανισμών των δημοσίων υπηρεσιών, αναφέρεται στην έκθεση, τονίζεται όμως ότι «προηγουμένως θα έχει ελεγχθεί διοικητικά και πρακτικά ως προς την εφαρμογή του, καθώς θα έχει προκύψει με βάση υλικοτεχνικές μελέτες, σύμφωνα με τις μεθόδους της σύγχρονης διοικητικής επιστήμης».
Η επέκταση της έκδοσης Προεδρικών Διαταγμάτων ως πάγια πρακτική για το νέο χάρτη της δημόσιας διοίκησης αποτυπώνεται ουσιαστικά στην επισήμανση της αιτιολογικής έκθεσης, σύμφωνα με την οποία «η επιλογή του νομικού εργαλείου του Προεδρικού Διατάγματος για τη θέση σε ισχύ των νέων οργανισμών υπαγορεύεται από την ανάγκη της ευελιξίας και της ύπαρξης διακριτικής ευχέρειας της διοίκησης ως προς την οργάνωσή της αλλά και από τη δικαιοκρατική εγγύηση προηγούμενου ελέγχου των Προεδρικών Διαταγμάτων από το Συμβούλιο της Επικρατείας».