H τελική πρόταση των Ρώσων για το αέριο
Η έκπτωση 15%, το έντονο παρασκήνιο και η «νάρκη» της διαιτησίας
400 ΕΚ. ΑΝ ΧΑΘΕΙ Η ΝΕΑ ΡΗΤΡΑ TAKE OR PAY
Στα 395 δολ./1000 κ.μ. κλείνει η συμφωνία μεταξύ ΔΕΠΑ και Gazprom για τη νέα τιμή με την οποία θα πωλούν οι Ρώσοι το φυσικό αέριο στη χώρα μας. Σύμφωνα με απόλυτα έγκυρες πληροφορίες της Deal, στο παρασκήνιο το θέμα θεωρείται «τελειωμένο», ωστόσο ασκούνται κάποιες τελευταίες πιέσεις σε πολιτικό επίπεδο, με διπλή στόχευση.
Αφενός η Αθήνα ευελπιστεί να κερδίσει ένα περαιτέρω «σκόντο» από τη Μόσχα -της τάξεως των 2-3 δολ.- προκειμένου να προσεγγιστεί ακόμη περισσότερο ο –ανέφικτος με τα σημερινά δεδομένα- αρχικός στόχος με τον οποίο προσήλθε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, για εξίσωση με το μέσο ευρωπαϊκό όρο, δηλαδή τα 383-385 δολ./1000 κ.μ. Αφετέρου, ελπίζει να πετύχει ακόμη ευνοϊκότερες ρυθμίσεις σχετικά με τις άλλες παραμέτρους (αναδρομικότητα 1 χρόνο από 6 μήνες που δίνει η Μόσχα, φόρμουλα τιμολόγησης κλπ) αν και η πιθανότητα «μετακίνησης» των Ρώσων από την τελευταία τους πρόταση θεωρείται μάλλον ανύπαρκτη.
Στο πλαίσιο αυτό εντάσσονται τόσο τα όσα διαμείφθηκαν μεταξύ Πούτιν και Σαμαρά στις Βρυξέλλες, αλλά και η επαναδιατύπωση του αιτήματος από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κ. Παπούλια προς τον Ρώσο ομόλογό του στο Σότσι.
Οι εξελίξεις επιβεβαιώνουν απόλυτα την πληροφόρηση της “Deal”, που από την πρώτη στιγμή είχε αναδείξει ότι οδηγούμαστε σε μια έκπτωση περί το 15%, -με 10ετή παράταση της σύμβασης ως το 2026- η οποία «δίνει» στην Ελλάδα μια τιμή κατά 10 δολ. χαμηλότερη από τη Βουλγαρία και άλλες χώρες (Ρουμανία, Τσεχία, Ουγγαρία κλπ). Κι αυτό γιατί η Βουλγαρία προμηθεύεται σε τιμή 405 δολ/1000 κ.μ. στα σύνορα με τη Ρουμανία, που φτάνει τα 418,3 δολ. με το κόστος των μεταφορικών. Αντίθετα, η Ελλάδα πλήρωσε 470 δολ/1000 κ.μ. το 3ο τρίμηνο και 460 δολ. το 4ο τρίμηνο του 2013 και με την τελική έκπτωση που δίνει η Gazprom η νέα τιμή μαζί με τα μεταφορικά θα διαμορφώνεται λίγο πάνω από τα 400 δολ.
Έντονο παρασκήνιο
Ωστόσο, η κυβέρνηση, παρ’ ότι ουσιαστικά η διαπραγμάτευση έχει κλείσει με μια συμφωνία που κύκλοι με άριστη γνώση της συγκεκριμένης αγοράς χαρακτηρίζουν ευνοϊκή για τα ελληνικά συμφέροντα, εμφανίζεται να αφήνει ακόμη ανοιχτό το ενδεχόμενο προσφυγής στη διαιτησία. Κάτι που ερμηνεύεται ως κίνηση διαπραγματευτικής τακτικής, αλλά δεν είναι λίγοι αυτοί που βλέπουν από πίσω ως και πιέσεις από διάφορους κύκλους του χρήματος και της πολιτικής οι οποίες συνδέονται και με το θέμα της αποκρατικοποίησης της ΔΕΠΑ. Πάντως, μια ενδεχόμενη εμπλοκή της σε διαδικασία διαιτησίας απομακρύνει ακόμη περισσότερο την όποια προοπτική πώλησης της εταιρίας.
Το χειρότερο όμως είναι ότι μια προσφυγή στη διαιτησία σημαίνει αυτόματα το χάσιμο της μεγάλης ευκαιρίας για άμεση και αναδρομική ελάφρυνση του ενεργειακού κόστους που έχει γονατίσει την ελληνική βιομηχανία, αλλά και την είσοδο σε μια διπλή περιπέτεια.
Γιατί αφενός, με δεδομένο το μέγεθος της ελληνικής αγοράς το πιθανότερο αποτέλεσμα είναι ότι η Χάγη θα έδινε στους Ρώσους τιμή μεγαλύτερη από τα 395 δολ., καθώς δεν θα μπορούσε να αξιωθεί από την Gazprom να πουλάει στην Ελλάδα των 2,6 δις κ.μ. στην ίδια τιμή, για παράδειγμα, με την Γερμανία που απορροφά 20πλάσια ποσότητα (40,2 δις κ.μ.). Αφετέρου, καθ όλη τη διάρκεια της διαιτησίας, που εκτιμάται ότι θα τραβήξει περί τα δύο χρόνια, η Ελλάδα θα συνεχίσει να πληρώνει το αέριο στα 460-470 δολ./1000 κ.μ.
ΤΟ TAKE OR PAY
Παράλληλα, όμως αν δεν υπογραφεί τώρα η συμφωνία η ζημιά για τη χώρα μας θα είναι ακόμη μεγαλύτερη, καθώς θα χαθεί και η δυνατότητα κατοχύρωσης της μειωμένης ρήτρας του take or pay. Σύμφωνα με την τελική ρωσική πρόταση αυτή περιορίζεται από τα 2,4 δις κ.μ. στα 2 δις κ.μ., που σημαίνει ότι η διαιτησία θα φέρει ένα παραπάνω κόστος περί τα 400 εκ. για τις επιπλέον συμβολαιοποιημένες ποσότητες που ακόμη κι αν δεν απορροφηθούν πρέπει να πληρωθούν. Σε όλα αυτά θα πρέπει να προστεθεί και το «βάρος» μιας νέας επιδείνωσης των ελληνορωσικών σχέσεων που θα τινάξει στον αέρα τις προσπάθειες αναθέρμανσης μετά το ναυάγιο για τη ΔΕΠΑ.
Διχασμός στην κυβέρνηση
Ο Σαχίνης, το ΥΠΕΚΑ και η μετέωρη παραίτηση
Το έντονο παρασκήνιο γύρω από τις διαπραγματεύσεις με τους Ρώσους οδήγησε τις προηγούμενες μέρες σε διχασμό και το κυβερνητικό επιτελείο, με τους περισσότερους να θεωρούν ότι πρέπει να κλείσει άμεσα η συμφωνία και κάποιους άλλους να τάσσονται υπέρ της προσφυγής στη διαιτησία.
Τις διαφορετικές απόψεις ανέδειξαν και οι εξελίξεις γύρω από τον διευθύνοντα σύμβουλο της ΔΕΠΑ. Μπορεί ο Χάρης Σαχίνης να παραμένει στη θέση του μέχρι να κλείσει και τυπικά η συμφωνία με τη Μόσχα, αλλά από πολλούς θεωρείται δεδομένο, -χωρίς να αμφισβητείται το γεγονός ότι έχει συμφωνήσει τη μετακίνησή του στον ιδιωτικό τομέα (στο fund Global Finance του Άγγ. Πλακόπιτα)-, ότι βρέθηκε στο στόχαστρο όσων διαφωνούν με την προοπτική άμεσης συμφωνίας με την Gazprom.
Μετά την τελευταία επίσκεψη του στη Μόσχα, όπου ουσιαστικά υπήρξε η αποφασιστική προσέγγιση των δύο πλευρών, ο Ceo της ΔΕΠΑ θεώρησε, όπως πιστεύουν πολλοί, ότι η υπόθεση ουσιαστικά έκλεισε με την εξασφάλιση στο μέγιστο βαθμό των ελληνικών συμφερόντων, κάτι που επιτεύχθηκε λόγω και της σωστής διαπραγματευτικής τακτικής του κλιμακίου της ελληνικής εταιρίας.
Άλλωστε, παράγοντες που έχουν γνώση των σχετικών διεργασιών, αναφέρουν ότι η θέση του ήταν και εξακολουθεί να είναι αντίθετη με μια προσφυγή στη διαιτησία που θα εξανέμιζε τα όποια οφέλη διασφαλίστηκαν μέχρι τώρα. Από εκείνο το σημείο και μετά ο κ. Σαχίνης, ο οποίος μέχρι τότε βρισκόταν σε απόλυτο συντονισμό με την ηγεσία του ΥΠΕΚΑ και συγκεκριμένα με τον αρμόδιο υφυπουργό Μ. Παπαγεωργίου, βρέθηκε «απέναντι», καθώς άλλοι πόλοι του οικονομικού επιτελείου θεωρούσαν σκόπιμο να συντηρηθεί ένα «κλίμα αδιεξόδου» στις διαπραγματεύσεις με το «χαρτί» της προσφυγής στη διαιτησία να είναι στο τραπέζι, ευελπιστώντας ότι έτσι θα εκμεταλλεύονταν τη δύσκολη θέση στην οποία βρίσκεται η Gazprom λόγω του ανοιχτού μετώπου με την Κομισιόν.
Έτσι αποφασίστηκε να σταλεί και νέα επιστολή προς την ηγεσία του ρωσικού κολοσσού, αναδεικνύοντας και τις διαφορετικές στρατηγικές εντός της κυβέρνησης. Ωστόσο, παρά τη δυσαρέσκεια που εκφραζόταν για τον διευθύνοντα σύμβουλο της ΔΕΠΑ από κυβερνητικές πηγές λόγω της διαρροής της επιστολής παραίτησής του, έγινε αντιληπτό ότι οποιαδήποτε αλλαγή σε αυτή φάση θα είχε σοβαρές επιπτώσεις στην έκβαση της όλης υπόθεσης.