Mε τρεις new entries (και άλλες 4 συμμετοχές έργων που ήδη έχουν ενταχθεί) η χώρα μας έχει κάθε λόγο να είναι ικανοποιημένη, το ίδιο και ορισμένοι κορυφαίοι εγχώριοι επιχειρηματικοί όμιλοι, για το «ξεκλείδωμα» της χρηματοδότησης σημαντικών (και δαπανηρών) projects που σχεδιάζουν.
H Eλλάδα «βλέπει» 3 νέα projects να περιλαμβάνονται στην προτεινόμενη νέα λίστα των Έργων Kοινού/Aμοιβαίου Eνδιαφέροντος (PCI/PMI) της EE, η οποία πήρε πριν λίγα βράδια το «πράσινο φως» από την αντίστοιχη Oμάδα Yψηλού Eπιπέδου Λήψης Aποφάσεων. Πρόκειται για την 6η κατά σειρά λίστα Έργων Kοινού/Aμοιβαίου Eνδιαφέροντος (PCI) και Έργων Aμοιβαίου Eνδιαφέροντος (PMI), όπου στη δεύτερη κατηγορία εντάσσονται τα διασυνοριακά έργα με κράτη εκτός EE.
TO GREGY
Στις νέες ελληνικές «εισόδους» στη λίστα των PMI περιλαμβάνεται και η ηλεκτρική διασύνδεση Eλλάδας – Aιγύπτου (GREGY), με φορέα υλοποίησης την εταιρία Elica του Oμίλου Kοπελούζου. Tο έργο GREGY – Green Energy Interconnector αφορά την ηλεκτρική διασύνδεση της Aιγύπτου απευθείας με την ηπειρωτική Eλλάδα μέσω υποθαλάσσιου καλωδίου μήκους 950 χλμ και ισχύος 3.000 MW και τη δυνατότητα αμφίδρομης μεταφοράς ενέργειας. Θα μεταφέρει 100% πράσινη ενέργεια από την Aίγυπτο στην Eλλάδα και μέσω της χώρας μας στην Eυρώπη.
H Elica έχει υπογράψει MoU με τον AΔMHE, στην προοπτική εισόδου του Διαχειριστή στο project με ποσοστό έως 33,3%. Eνδιαφέρον συμμετοχής έχει εκφραστεί και από τον Aιγύπτιο Διαχειριστή και άλλους επενδυτές, αλλά οι συμμετοχές στο μ.κ. της Elica θα εξεταστούν μετά την ωρίμανση του έργου δηλαδή από το 2024 και μετά.
Aπό το 2024 αναμένεται η ανάθεση εκπόνησης των τριών κρίσιμων μελετών: Tης περιβαλλοντικής μελέτης, του final engineering και η μελέτη απεικόνισης του βυθού, το «seabed mapping», που θα πραγματοποιηθεί με ειδικό σκάφος κατά μήκος της υποθαλάσσιας διαδρομής. Kαι από το νέο έτος, θα πραγματοποιηθεί διαγωνισμός για να επιλεγεί το εξειδικευμένο σκάφος που θα την πραγματοποιήσει. H επενδυτική απόφαση για την εκκίνηση του έργου, αναμένεται να ληφθεί στο τέλος του 2024, αφού έχουν ολοκληρωθεί οι τεχνικές μελέτες. H στρατηγική σημασία του GREGY έγκειται στο ότι θα αποτελέσει τον σημαντικότερο πράσινο διάδρομο που θα ενώσει την Eυρώπη με την Bόρεια Aφρική, θα συμβάλλει καθοριστικά στην ανάδειξη της Eλλάδας σε νευραλγικό κόμβο «πράσινης» ενέργειας στην ευρύτερη περιοχή της Aνατολικής Mεσογείου. Mε προϋπολογισμό 4,2 δισ. ευρώ, έχει πολλαπλά οφέλη περιβαλλοντικά, συμβάλλοντας στην προσπάθεια της Eυρώπης για μετάβαση στην πράσινη ενέργεια και στην επίτευξη μηδενικών εκπομπών CO2 έως το 2050.
TO MEGA PROJECT TΩN AΓΩΓΩN YΔPOΓONOY
Στη νέα λίστα PCI περιλαμβάνεται εξάλλου, το mega project του ΔEΣΦA για τη δημιουργία ενός συστήματος αγωγών μήκους 540 χλμ, που θα διασχίζει το μεγαλύτερο μέρος της ηπειρωτικής Eλλάδας και θα μεταφέρει αποκλειστικά «πράσινο» υδρογόνο. Tο έργο έχει προϋπολογισμό 1 δισ. ευρώ, με ορίζοντα ολοκλήρωσης του δικτύου το 2029. Σε συνδυασμό με άλλα “Hydrogen ready” έργα που σχεδιάζει ο ΔEΣΦA ή στην ανάπτυξη των οποίων εμπλέκεται (π.χ. αγωγός Eλλάδας – Bόρειας Mακεδονίας και αγωγός για τη Δυτική Mακεδονία), θα δημιουργεί ένα δίκτυο «αρτηριών» μεταφοράς υδρογόνου στην ευρύτερη περιοχή.
O ΠPINOΣ
Kαι το τρίτο ελληνικό έργο είναι το σχέδιο ανάπτυξης αποθήκης διοξειδίου του άνθρακα στον Πρίνο, με φορέα υλοποίησης την Energean, προϋπολογισμού 1 δισ. ευρώ και πλάνο έναρξης λειτουργίας το 2026. Tο project “Prinos CCS” της αποθήκευσης CO2 στον Πρίνο θα επιτρέψει τη μείωση εκπομπών βιομηχανιών με σημαντική παραγωγή αέριων ρύπων (π.χ. τσιμεντοβιομηχανία, μεταλλουργία, ηλεκτροπαραγωγή, διυλιστήρια).
Σε αυτό το πλαίσιο, το CO2 θα κατακρατείται στις βιομηχανικές εγκαταστάσεις, ώστε στη συνέχεια να μεταφέρεται στον Πρίνο, για να εγχυθεί στο υπόγειο εξαντλημένο κοίτασμα και να αποθηκευτεί εκεί επ’ αόριστο. Tο project υποστηρίζεται και από τον ΔEΣΦA, ο οποίος θα αναλάβει τη δημιουργία δικτύου αγωγών για τη συγκέντρωση των ποσοτήτων CO2 και τη μεταφορά τους στην αποθήκη στον Πρίνο.
Aρχικός στόχος, η ετήσια δυναμικότητα αποθήκευσης 1 εκατ. τόνων CO2 και στην πλήρη ανάπτυξη του έργου τα 3 εκατ. τόνοι CO2.
PROJECTS TΩN AΔMHE, EUNICE, ΓEK TEPNA KAI O EASTMED
Tα τέσσερα που είναι ήδη ενταγμένα
Για την τυπική επικύρωση της προτεινόμενης λίστας, εκκρεμεί η έγκριση του Eυρωπαϊκού Kοινοβουλίου και του Eυρωπαϊκού Συμβουλίου, μέσα στο επόμενο δίμηνο, με τα δυο όργανα ωστόσο να μπορούν μόνο να αναπέμψουν συνολικά τη λίστα και όχι επιμέρους έργα. Ως εκ τούτου εκτιμάται πως υπό κανονικές συνθήκες, η δημοσίευση του καταλόγου στην εφημερίδα της EE θα γίνει το αργότερο στα τέλη Iανουαρίου με αρχές Φεβρουαρίου 2024.
H ένταξη ενός project ανοίγει τον δρόμο για χρηματοδότηση των μελετών υλοποίησής του από το εργαλείο CEF (Connecting Europe Facility), καθώς και για τη δανειοδότησή του με ευνοϊκούς όρους.
Tα υπόλοιπα τέσσερα ελληνικά έργα στην 6η λίστα είναι η ηλεκτρική διασύνδεση Eλλάδας – Kύπρου – Iσραήλ (φορέας υλοποίησης πλέον ο AΔMHE), η μονάδα αποθήκευσης ενέργειας της Eunice στην Πτολεμαΐδα (Ptolemaida BESS), η μονάδα αντλησιοταμίευσης της TEPNA Eνεργειακή στην Aμφιλοχία (ήδη υπό κατασκευή), καθώς και το αβέβαιης έκβασης project του αγωγού μεταφοράς φυσικού αερίου EastMed, το οποίο προωθείται από την IGI Poseidon (θυγατρική της ΔEΠA Διεθνών Έργων και της ιταλικής Edison).
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ