Η Γερμανία, η κατεξοχήν βιομηχανική δύναμη της Ευρώπης, παραμένει ένα ιδιαίτερα ελκυστικό περιβάλλον για ελληνικές επιχειρήσεις που θέλουν να ανοίξουν τα φτερά τους στις διεθνείς αγορές. Παρά τους φόβους μιας επερχόμενης ύφεσης και τις γενικότερες γεωπολιτικές αναταράξεις που ενδεχομένως να φέρει η εκλογή Τραμπ, το γερμανικό θεσμικό πλαίσιο παραμένει ανοιχτό ως προς την προσέλκυση ξένων κεφαλαίων και εργατικής δύναμης και με βάση πρόσφατο σημείωμα του γραφείου ΟΕΥ της ελληνικής πρεσβείας στο Βερολίνο η «DEALnews» παρουσιάζει έναν χρηστικό οδηγό για ελληνικές επιχειρήσεις που θέλουν να επενδύσουν στη γερμανική αγορά.
Σύμφωνα με διεθνείς οίκους αξιολόγησης, η γερμανική οικονομία παραμένει σε θέση να αντέξει τους οικονομικούς κραδασμούς, αν και οι προβλέψεις του ΔΝΤ και γερμανικών ινστιτούτων μιλάνε για ενδεχόμενη επερχόμενη αναιμική ανάπτυξη. Οι επίσημες προβλέψεις της γερμανικής κυβέρνησης, πάντως, αναμένουν αύξηση του ΑΕΠ κατά 1,1% για το 2025 και 1,6% για το 2026. Σε αυτή τη συνθήκη, όπου στη λίστα των εμπορικών εταίρων της Γερμανίας για το α’ εξάμηνο του 2024 η Κίνα απώλεσε την πρωτοκαθεδρία της από τις ΗΠΑ, η Ελλάδα βρίσκεται στην 37η θέση, παρουσιάζοντας αύξηση εξαγωγών 9,6% το ίδιο διάστημα.
Κεφαλαιουχικές και προσωπικές
Στη Γερμανία οι επιχειρήσεις χωρίζονται σε κεφαλαιουχικές και προσωπικές εταιρίες. Βασικό πλεονέκτημα μιας κεφαλαιουχικής εταιρίας είναι ο αυστηρός διαχωρισμός μεταξύ των περιουσιακών στοιχείων της εταιρίας και των ιδιωτικών περιουσιακών στοιχείων των μετόχων.
Οι ειδικότερες μορφές κεφαλαιουχικών εταιριών είναι τέσσερις:
- Εταιρία Περιορισμένης Ευθύνη (GmbH): Η πιο διαδεδομένη νομική μορφή επιχείρησης στη Γερμανία, με σχετικά απλή διαδικασία ίδρυσης και κόστος ίδρυσης 700-800 ευρώ. Απαιτείται ελάχιστο κεφάλαιο ίδρυσης 25.000 ευρώ και ο ορισμός τουλάχιστον ενός ατόμου με διευθυντικό ρόλο στην εταιρία.
- Μίνι Εταιρία Περιορισμένης Ευθύνης (MiniGmbH): Η μίνι ΕΠΕ αποτελεί ουσιαστικά μια ειδική μορφή GmbH (ΕΠΕ), με χαμηλότερες προϋποθέσεις και κόστος ίδρυσης. Ο χρόνος που απαιτείται για την ίδρυση της εταιρίας είναι τουλάχιστον δύο έως τρεις εβδομάδες και το κόστος δεν ξεπερνά τα 300 ευρώ. Η εταιρία υποχρεούται σε παρακράτηση του 1/4 τουλάχιστον των ετήσιων κερδών της έως ότου συγκεντρωθεί το κεφάλαιο των 25.000 ευρώ, οπότε και η εταιρία αποκτά πλήρη νομική μορφή GmbH.
- Ανώνυμη Εταιρία (AG): Το κόστος ίδρυσης και λειτουργίας μίας μετοχικής εταιρίας είναι σχετικά υψηλό κι έχει υψηλότερες οργανωτικές απαιτήσεις λειτουργίας. Χρειάζονται ένα ή περισσότερα πρόσωπα και ελάχιστο απαιτούμενο μετοχικό κεφάλαιο 50.000 ευρώ, που κατανέμεται σε μετοχές (ονομαστικής αξίας και μετοχές – τμήματα του κεφαλαίου).
- Περιορισμένος μετοχικός συνεταιρισμός (KgaA): Οχι συχνή επιλογή εταιρικής μορφής, που μπορεί να περιγραφεί ως μία μετοχική εταιρία που διοικείται από προσωπικά υπεύθυνους εταίρους αντί διοικητικού συμβουλίου, με ελάχιστο κεφάλαιο ίδρυσης 50.000 ευρώ.
Οσον αφορά τις προσωπικές εταιρίες διακρίνονται σε:
- Εταιρία Αστικού Δικαίου (GbR): Η πιο απλή διαδικασία για ίδρυση μίας νέας εταιρίας, εξ ου και συνήθης επιλογή εταιρικής μορφής για νεοφυείς επιχειρήσεις.
- Ανοικτή Εμπορική Εταιρία (oHG): Η συνηθέστερη νομική μορφή ΜμΕ γερμανικών επιχειρήσεων που προσομοιάζει στην ελληνική ομόρρυθμη εταιρία (Ο.Ε.).
- Περιορισμένος Συνεταιρισμός (KG): Σαν τις oHG, με την κύρια διαφορά στο ποσοστό προσωπικής ευθύνης των εταίρων. Η νομική μορφή είναι παραπλήσια προς την ετερόρρυθμη εταιρία (Ε.Ε.) του ελληνικού δικαίου.
- Εταιρικός Συνεταιρισμός (GmbH&Co. KG): Υβριδική μορφή εταιρίας μεταξύ KG και GmbH, κατάλληλη για επιχειρηματίες που θέλουν την ευελιξία μιας GmbH μαζί με την περιορισμένη ευθύνη. Ενδείκνυται για ΜμΕ και οικογενειακές επιχειρήσεις.
ΤΑ ΒΗΜΑΤΑ
Ποια είναι η διαδικασία και το κόστος για την ίδρυση εταιρίας
Η ίδρυση εταιρίας στη Γερμανία είναι μια σχετικά εύκολη και τυποποιημένη διαδικασία. Απαιτείται καταρχήν η δήλωση στην Αρχή Φόρων Επιτηδεύματος (Gewerbesteueramt) και την Ομοσπονδιακή Φορολογική Αρχή (Finanzamt), ενώ οι νέες εταιρίες πρέπει να εγγράφονται στο Εμπορικό Μητρώο (Handelsregister), εξαιρουμένων των εταιριών αστικού δικαίου, των ελεύθερων επαγγελματιών και των εξαρτημένων υποκαταστημάτων. Εκεί οι αιτήσεις υποβάλλονται ψηφιακά και είναι απαραιτήτως επικυρωμένες από συμβολαιογράφο, ενώ το ελάχιστο κόστος εγγραφής ανέρχεται για τις προσωπικές εταιρίες σε 250 ευρώ, για τις GmbH σε 400 ευρώ και για τις ανώνυμες εταιρίες σε 500 ευρώ, μη συμπεριλαμβανομένου του συμβολαιογραφικού κόστους. Μετά την εγγραφή στο Εμπορικό Μητρώο ακολουθεί η εγγραφή στην τοπική Υπηρεσία Εναρξης Επιτηδεύματος (Gewerbeamt), από την υποχρέωση εγγραφής στην οποία εξαιρούνται οι ελεύθεροι επαγγελματίες.
Η ίδρυση υποκαταστήματος ξένης εταιρίας είναι ελεύθερη στη Γερμανία και ενδείκνυται για όσες επιθυμούν να δημιουργήσουν επιχειρηματικές επαφές με γερμανικές επιχειρήσεις. Παρόλο που για όλα τα υποκαταστήματα η μητρική εταιρία παραμένει πλήρως υπεύθυνη για όλες τις υποχρεώσεις/χρέη και τις νομικές συνέπειες της λειτουργίας του, δύο είναι οι επιμέρους κατηγορίες:
α. Ανεξάρτητο υποκατάστημα
Ενα ανεξάρτητο υποκατάστημα εξαρτάται από τη μητρική εταιρία σε όρους εσωτερικής λειτουργίας, διαθέτει, ωστόσο, σημαντικό βαθμό αυτονομίας έναντί της, δική του διοίκηση με εκτελεστική εξουσία, χωριστούς τραπεζικούς λογαριασμούς, οικονομικό απολογισμό, λογιστήριο, καθώς και περιουσιακά στοιχεία. Απαραίτητη προϋπόθεση ίδρυσης είναι η εγγραφή στο Εμπορικό Μητρώο και την τοπική Υπηρεσία Εναρξης Επιτηδεύματος, με όλα τα απαραίτητα έγγραφα στη γερμανική γλώσσα και επικυρωμένα από συμβολαιογράφο. Το ανεξάρτητο υποκατάστημα δύναται να χρησιμοποιεί δική του εμπορική επωνυμία, υποχρεούται, ωστόσο, να εμφανίζει σε αυτήν και το όνομα της μητρικής εταιρίας.
β. Εξαρτημένο υποκατάστημα
Ενα εξαρτημένο υποκατάστημα δεν διαθέτει αυτονομία έναντι της μητρικής εταιρίας και στοχεύει κατά κύριο λόγο στην επιχειρηματική ανάπτυξη και τη σύναψη εμπορικών σχέσεων με γερμανικές εταιρίες εκ μέρους της μητρικής εταιρίας. Ως εκ τούτου, δεν διαθέτει αυτόνομη διοίκηση ή εκτελεστική εξουσία, ούτε ξεχωριστή επωνυμία, ενώ τυχόν τιμολόγια εκδίδονται στο όνομα της μητρικής εταιρίας. Απαιτείται μόνο η εγγραφή του στην τοπική Υπηρεσία Εναρξης Επιτηδεύματος με τα δικαιολογητικά που αφορούν τη μητρική εταιρία.
Η στρατηγική που πρέπει να ακολουθήσουν οι ενδιαφερόμενοι
Μια ελληνική επιχείρηση που ενδιαφέρεται να δραστηριοποιηθεί στη γερμανική αγορά μπορεί να απευθυνθεί στο Ελληνογερμανικό Επιμελητήριο ή στον Σύνδεσμο Γερμανών Εμπορικών Αντιπροσώπων (CDH), που προσφέρει δυνατότητες ανάπτυξης συνεργασίας με ειδικευμένο εμπορικό αντιπρόσωπο, ενώ πληροφορίες για το γερμανικό επιχειρηματικό περιβάλλον προσφέρει η διαδικτυακή πύλη https://www.gtai-exportguide.de/de?ix=1. Συνιστάται στις ελληνικές εταιρίες να είναι ιδιαίτερα προσεκτικές έναντι εταιριών παραπλανητικής παροχής «υπηρεσιών» εγγραφής στην αγορά και να επιδιώκουν προηγουμένως επικοινωνία με τα γραφεία ΟΕΥ της ελληνικής πρεσβείας.
Διεθνείς εκθέσεις
Η διαφήμιση και η προώθηση μιας εταιρίας στη Γερμανία δύναται να επιτευχθούν μέσω διάφορων ιστοσελίδων διαδικτυακής προβολής, δωρεάν ή με συνδρομή. Η αποδεδειγμένα καλύτερη στρατηγική, πάντως, δημιουργίας δικτύου επαφών και ανάπτυξης πελατολογίου είναι η συμμετοχή στις διεθνείς εκθέσεις, που ειδικά στη Γερμανία έχουν μακρά παράδοση και συγκεντρώνουν το μιντιακό και πολιτικό ενδιαφέρον. Ενδεικτικά αναφέρονται:
– Anuga: Διετής Διεθνής Εκθεση Τροφίμων και Ποτών, Κολονία.
– ITB: Ετήσια Διεθνής Εκθεση του Τουριστικού Κλάδου, Βερολίνο.
– Πράσινη Εβδομάδα: Ετήσια Διεθνής Εκθεση Τροφίμων και Γεωργίας, Βερολίνο.
– FruitLogistica: Ετήσια Διεθνής Εκθεση Νωπών Φρούτων και Οπωροκηπευτικών, Βερολίνο.
– BioFach: Ετήσια Διεθνής Εκθεση για προϊόντα βιολογικής καλλιέργειας και οργανικές/ οικολογικές τροφές, Νυρεμβέργη.
– BAU: Ετήσια Διεθνής Εκθεση για την αρχιτεκτονική και τα δομικά υλικά, Μόναχο.
– IFA: Ετήσια Διεθνής Εκθεση Καταναλωτικών Ηλεκτρικών και Ηλεκτρονικών Ειδών, Βερολίνο.
– HannoverMesse: Ετήσια Διεθνής Εκθεση Βιομηχανικού Κλάδου, Ανόβερο.
– Frankfurter Buchmesse: Ετήσια Διεθνής Εκθεση Βιβλίου, Φρανκφούρτη.
Τι ισχύει στο καθεστώς φορολόγησης
Για τις επιχειρήσεις στη Γερμανία ισχύουν οι εξής φόροι:
- Φόρος επί των πωλήσεων (για κεφαλαιουχικές εταιρίες), ύψους 15%, ή φόρος εισοδήματος (για προσωπικές εταιρίες ή αυτοαπασχολούμενους), ύψους 14% για έσοδα άνω των 9.000 ευρώ.
- Εισφορά αλληλεγγύης, ύψους 5,5%.
- Φόρος επιτηδεύματος συνιστά φόρο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και επιβάλλεται επί των κερδών από την άσκηση του επιτηδεύματος, βάσει του βασικού φορολογικού συντελεστή (3,5%) και του δημοτικού συντελεστή. Ελεύθεροι επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενοι σε μη εμπορικές δραστηριότητες, γεωργικές και δασικές επιχειρήσεις δεν υπόκεινται στον φόρο. Για ατομικές επιχειρήσεις και προσωπικές εταιρίες προβλέπεται φοροαπαλλαγή 24.500 ευρώ, ενώ για ορισμένες κατηγορίες νομικών προσώπων, όπως ενώσεις ιδιωτικού δικαίου, φοροαπαλλαγή ύψους 5.000 ευρώ.
Τα γερμανικά υποκαταστήματα υπόκεινται σε φόρο, εφόσον έχουν μόνιμο χαρακτήρα, σύμφωνα με τις κατά περίπτωση ισχύουσες συμφωνίες αποφυγής διπλής φορολογίας. Κάθε μόνιμη εγκατάσταση αλλοδαπής εταιρίας στη Γερμανία φορολογείται βάσει του ισχύοντος γερμανικού φορολογικού δικαίου, υπόκειται, δηλαδή, σε φόρο εταιρικού εισοδήματος, τοπικό φόρο επιτηδεύματος, καθώς και στην εισφορά αλληλεγγύης.
Τα κρατικά προγράμματα για τις επιχορηγήσεις και τα δάνεια-εργαλεία
Στη Γερμανία προβλέπεται η δημόσια χρηματοδότηση μέσω άμεσων επιχορηγήσεων, δανείων, εγγυήσεων ή εταιριών συμμετοχών. Οσον αφορά τις κρατικές επιχορηγήσεις, ένα από τα σημαντικότερα προγράμματα είναι το «Βελτίωση της οικονομίας της περιφέρειας», που χρηματοδοτεί και αλλοδαπές επιχειρήσεις, βάσει συγκεκριμένων κριτηρίων.
Σημαντική ενίσχυση προσφέρει και η επιδότηση έναρξης επαγγέλματος για την είσοδο των ανέργων στην αγορά εργασίας. Παράλληλα, υπάρχουν χρηματοδοτικά προγράμματα για συμβουλευτικές υπηρεσίες και πολλά για έρευνα και ανάπτυξη, καινοτομίες, ψηφιακές τεχνολογίες κ.λπ.
Στα επιχειρηματικά δάνεια, η Τράπεζα Ανασυγκρότησης (KfW) προσφέρει διάφορα δάνεια, ανάλογα την κλίμακα της εταιρίας, ενώ υπάρχουν αρκετά χρηματοδοτικά εργαλεία για νεοφυείς επιχειρήσεις (π.χ., EXIST, INVEST, European Angels Fund Germany). Οι εταιρίες, τέλος, που ενδιαφέρονται για συμμετοχή σε δημόσιους διαγωνισμούς, σε ομοσπονδιακό επίπεδο, θα πρέπει να παρακολουθούν την επίσημη διαδικτυακή πύλη της γερμανικής Ομοσπονδιακής Διαχειριστικής Αρχής, ενώ σε περιφερειακό επίπεδο θα πρέπει να ψάχνουν σε επιμέρους διευθύνσεις.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ (ΦΥΛΛΟ 15/11/2024)