Πώς κεφάλαια άνω των 10 δισ. ευρώ ετοιμάζονται να αλλάξουν χέρια και αυτή τη χρονιά
Του ΜΙΧΑΛΗ ΚΟΣΜΕΤΑΤΟΥ
Επιχειρηματικές συμφωνίες αθροιστικής αξίας ενός διψήφιου αριθμού δισεκατομμυρίων ευρώ για άλλη μια φορά φαίνεται ότι φέρνει και το 2025 για την ελληνική οικονομία.
Χωρίς να μπορεί ακόμη να υπολογιστεί με ακρίβεια το μέγεθος των νέων «χρυσών» deals που θα ακολουθήσουν το προσεχές 12μηνο, οι… ενδείξεις δεν αμφισβητούνται, καθώς υπάρχουν και «εκκρεμότητες», οι οποίες μεταφέρονται από το ένα έτος στο άλλο.
Σε πλήρη επιβεβαίωση των ρεπορτάζ της «DEALnews», οι συναλλαγές στο εγχώριο επιχειρείν κινήθηκαν συνολικά σε ένα ποσό άνω των 10 δισ. ευρώ, δίχως, μάλιστα, θα προστεθούν αυτές που αφορούν τη ναυτιλία, ύψους αρκετών δισεκατομμυρίων για τους Ελληνες εφοπλιστές. Ποσό το οποίο επαναλαμβάνεται πλέον και σε άλλες σχετικές αναφορές από διάφορες πηγές, ενώ αποκρυσταλλωμένη εικόνα θα προκύψει όταν θα δοθούν στη δημοσιότητα οι επικαιροποιημένες έρευνες και μελέτες για τη χρήση του 2024 από αναγνωρισμένους οίκους.
Ενέργεια, τεχνολογία, τηλεπικοινωνίες και πληροφορική, τρόφιμα και σούπερ μάρκετ, real estate, ξενοδοχεία, φαρμακοβιομηχανία, αλλά και η ναυτιλία, φυσικά, αποτελούν κλάδους οι οποίοι στρέφουν επάνω τους τα φώτα της αγοράς.
Η ανάπτυξη, δυστυχώς, δεν είναι «για όλους», σε μια οικονομία με πολλά προβλήματα και προκλήσεις, ωστόσο δεν αγνοείται η θετική πλευρά των πραγμάτων.
Σε κάθε περίπτωση, οι συνθήκες που επικρατούν στις διεθνείς αγορές επηρεάζουν την Ελλάδα. Τα απόνερα των πολέμων σε Ουκρανία και Μέση Ανατολή, όπως και η επικείμενη ορκωμοσία και ανάληψη καθηκόντων από τον Ντόναλντ Τραμπ στη νέα του θητεία ως προέδρου των ΗΠΑ, της πρώτης οικονομίας του πλανήτη, δεν παύουν να είναι βασικοί παράμετροι ενός μεγαλύτερου «παιχνιδιού».
Μετά τις 20 Ιανουαρίου ειδικότερα η διεθνής κοινότητα θα παρακολουθεί ανελλιπώς τις κινήσεις του πλανητάρχη και τους χειρισμούς του απέναντι στις ανταγωνιστικές οικονομίες του κόσμου, με την επιβολή δασμών και όποιων άλλων μέτρων…
Στην Ελλάδα, μέχρι στιγμής, το ακριβότερο deal «σε αναμονή» θεωρείται αυτό για την πώληση της Nova στις τηλεπικοινωνίες (και τη συνδρομητική TV), από την BC Partners, με επικεφαλής της τον Νίκο Σταθόπουλο, και βασικούς ενδιαφερομένους επενδυτικά σχήματα αραβικών συμφερόντων και κατά δεύτερο λόγο αμερικανικών, με ζητούμενο τίμημα μεταξύ 1,5-2 δισ. ευρώ.
Δεύτερο σε αξία φέρεται ότι είναι αυτό για τη φημολογούμενη πώληση της ελληνικής αλυσίδας σούπερ μάρκετ ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός, με διεκδικητή έναν ανταγωνιστή της, τη βορειοελλαδίτικη Μασούτης και CEO της τον Ιωάννη Μασούτη (και ίσως όχι μόνο). Αγνωστο σε ποιο ύψος θα πρέπει να φτάσει το οικονομικό αντάλλαγμα για να πουν το μεγάλο «ναι» οι σημερινοί ιδιοκτήτες μιας επιχείρησης με ετήσιο τζίρο ο οποίος πλησιάζει τα 800 εκατ. ευρώ.
Τρίτη σε μέγεθος (με βάση τα έως τώρα διαθέσιμα οικονομικά στοιχεία) στην… άτυπη κατάταξη των επιχειρηματικών συμφωνιών, οι οποίες εξακολουθούν να βρίσκονται σε εκκρεμότητα στην Ελλάδα, θεωρείται η εξαγορά της Μπάρμπα Στάθης (Vivartia), με αγοραστή την εισηγμένη εταιρία συμμετοχών Ideal Holdings, με πρόεδρό της τον Λάμπρο Παπακωνσταντίνου και πωλητή το αμερικανικό mega fund CVC, με ποσό 180-200 εκατ. ευρώ. Εφόσον κλείσει θετικά η υπόθεση, τότε δημιουργείται ένας πολύ ισχυρός «παίκτης», που θα χτυπήσει τη 2η θέση της αγοράς του οργανωμένου λιανεμπορίου τροφίμων από τους ΑΒ Βασιλόπουλο και Lidl…
Αν πραγματοποιηθούν αυτά τα τρία deals, αυτομάτως ο πήχης ανεβαίνει κοντά στα πρώτα 2,5 δισ. ευρώ τουλάχιστον για το 2025.
Η αναμενόμενη ολοκλήρωση των συμφωνιών για τη μετοχική είσοδο της Aqua Bridge Group από τα Εμιράτα στην προβληματική εταιρία ιχθυοκαλλιεργειών Avramar και της αλυσίδας φούρνων Βενέτης στη Δωδώνη Παγωτά (σ.σ.: η αίτηση επικύρωσης του σχεδίου εξυγίανσης προς το Πολυμελές Πρωτοδικείο Αθηνών θα συζητηθεί την Τετάρτη 22 Ιανουαρίου 2025) συμπληρώνουν μια «καλή» 5άδα και, αν όλα εξελιχθούν άνευ απροόπτων, θα προσμετρηθούν στον «λογαριασμό» του 2025.
Ανοικτή παραμένει και η υπόθεση της αποεπένδυσης/πώλησης του ομίλου τροφίμων Μινέρβα Ελαιουργική από τα τρία funds-μετόχους της, τo Diorama I (68%) και αυτά των EOS Capital Partners και Elikonos Capital (από 16% έκαστο), όπως και αυτή της Ελληνικής Ζυθοποιίας Αταλάντης, όπου, επίσης, διατηρεί πλειοψηφική συμμετοχή το Diorama I, με διαχειρίστρια την Deca Investments και βασικό επενδυτή τον Δημήτρη Δασκαλόπουλο.
Οι επόμενοι μήνες θα δείξουν εάν θα γίνει η ευχάριστη έκπληξη με την εμφάνιση «λευκού ιππότη» για κάποιον (ή κάποιους) από τους ομίλους ή τις εταιρίες ΕΛ.ΤΑ., Folli Follie, Dur, MLS, καθώς η αναζήτηση πιθανού στρατηγικού επενδυτή δεν σταματά.
Φήμες, που αποδείχθηκαν μόνο… φήμες, συνόδευσαν το 2024 εισηγμένες όπως οι Μοτοδυναμική (τέλη 2023), Πετρόπουλος ΑΕΒΕ, Ελτον, αφού τα σενάρια περί πώλησής τους και αντίστοιχης εξαγοράς τους από νέους ιδιοκτήτες/μετόχους διαψεύστηκαν. Πάντα υπάρχει όμως το ερώτημα ποια θα μπορούσε να είναι η εξέλιξη, εάν προσφερθεί το κατάλληλο τίμημα από έναν υποψήφιο μνηστήρα.
Από την πλευρά του ομίλου Quest, με επικεφαλής του τον Θεόδωρο Φέσσα, η πώληση του 20% της θυγατρικής στις ταχυμεταφορές ACS στην ολλανδική General Logistics Systems B.V. (GLS), αντί 74 εκατ. ευρώ, σαφώς αφήνει «εκκρεμότητες» και για το 2025, με δεδομένους τους όρους του deal.
Ο επενδυτής διακράτησε το δικαίωμα να αγοράσει («call option») το υπόλοιπο 80% των μετοχών της ACS, είτε στις 31/10/2025 είτε στις 30/10/2026, έναντι προσυμφωνημένου ελάχιστου τιμήματος ύψους 296 εκατ. ευρώ, αλλά σε περίπτωση που δεν το ασκήσει η ACS θα έχει τη δυνατότητα επαναγοράς από την GLS του 20% των μετοχών της, μέσω ενός προσυμφωνημένου μηχανισμού.
Funds και family offices στην πρώτη γραμμή
Με τα όπλα «επί σκοπόν» μπαίνουν στο 2025 όλα τα ισχυρά funds ελληνικών συμφερόντων, με συνολικά κεφάλαια υπό διαχείριση πολλών εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ και στόχευση σε κλάδους όπως τα τρόφιμα και τα ποτά, η τεχνολογία, τα ακίνητα κ.λπ.
Στην πρώτη γραμμή του πυρός θα καταλάβουν θέσεις τα family offices ή funds της Μαριάννας Λάτση (Latsco Family Office), του Δημήτρη Δασκαλόπουλου, του Βασίλη Κάτσου (VNK Capital) και του ισχυρού άνδρα του Ομίλου Motor Oil Γιάννη Β. Βαρδινογιάννη, που επένδυσε πρόσφατα σε μια νέα εταιρία κυβερνοασφάλειας, με focus και στη ναυτιλία, την ThreatScene Greece.
Το ίδιο και τα funds Diorama Ι και II (το δεύτερο fund της Deca Investments, CEO Νίκος Kούλης), SMERemediumCap (Νίκος Καραμούζης), EOS Hellenic Renaissance Fund I και ΙΙ (Απόστολος Ταμβακάκης), Halcyon Equity Partners (Ελένη Μπαθιανάκη), Elikonos 2 S.C.A. SICAR (Πέτρος Κατσούλας, Παντελής Παπαγεωργίου, Τάκης Σολωμός, Δημήτρης Βιδάκης, Ιωάννης Βαθιανάκης, Λυκούργος Γαλανόπουλος) κ.ά., τόσο για τις νέες επενδύσεις τους όσο και για τις αποεπενδύσεις τους με επιδίωξη υψηλών υπεραξιών.
Επίσης, κορυφαίοι όμιλοι τροφίμων, όπως η Bespoke, του προέδρου του ΣΕΒ Σπύρου Θεοδωρόπουλου, και η Switz Group του Ινδού Ταϊζούν Κορακιουάλα, αλλά και τα 16 ελληνικά VCs που επενδύουν συνολικά 1 δισ. ευρώ από το 2017 σε startups σε Ελλάδα και εξωτερικό, με τους Venture Friends (Απόστολος Αποστολάκης, Γιώργος Δημόπουλος) να μετρούν αντίστροφα για την έναρξη των επενδύσεων του τέταρτου fund τους, με κεφάλαια 100 εκατ. ευρώ εντός του 2025!
Ολα τα «βαριά» ονόματα στις «επάλξεις» και φέτος
Ολα τα «βαριά» ονόματα του ελληνικού επιχειρείν παραμένουν στις «επάλξεις» για νέες επενδυτικές συμφωνίες, άπαντα πρωταγωνιστές των εξελίξεων και… πέρσι.
Μέχρι πριν από λίγες ημέρες, ο Γιώργος Περιστέρης της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ο Ευάγγελος Μυτιληναίος της Metlen Energy & Metals, ο Πάνος Γερμανός της Olympia Group, αλλά και οι CEOs της ΔΕΗ Γιώργος Στάσσης και Ανδρέας Σιάμισιης της Helleniq Energy διαδραμάτισαν κεντρικό ρόλο σε μεγάλα deals τα οποία καταγράφηκαν μέσα στο 2024 και κατά τα φαινόμενα θα συνεχιστούν το 2025, σε ένα νέο σερί για τον καθένα στους τομείς των δραστηριοτήτων τους.
Ενέργεια και παραχωρήσεις έδωσαν τα ηνία της αγοράς στον κ. Περιστέρη, με συμφωνίες δισεκατομμυρίων, όπως αυτές για την πώληση της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή (70%) στους Αραβες της Masdar, με επιχειρηματική αξία 3,2 δισ. ευρώ, τη μεγαλύτερη συναλλαγή στον τομέα της ενέργειας στην ιστορία του Χρηματιστηρίου Αθηνών και μία από τις μεγαλύτερες στον κλάδο των ΑΠΕ στην Ε.Ε., και την απόκτηση των δικαιωμάτων σε Αττική Οδό (3,27 δισ. ευρώ) και Εγνατία σε κοινοπραξία με την Egis (1,5 δισ. ευρώ).
Το deal των 2 δισ. ευρώ μεταξύ Metlen Energy & Metals – ΔΕΗ για φωτοβολταϊκά σε τέσσερις χώρες, η απόκτηση του 100% της Elpedison από την Helleniq Energy (161+34 εκατ. ευρώ), το «κρεσέντο» της Motor Oil και πολλά άλλα γεγονότα έδωσαν ένα στίγμα που θα διατηρηθεί και φέτος για τους «μεγάλους».
Σε «αχαρτογράφητα νερά»
Νέο κύκλο συγκέντρωσης προβλέπουν στελέχη της αγοράς στον ασφαλιστικό τομέα και παράλληλα δεν αποκλείουν ένα νέο «χρυσό»… αχαρτογράφητο deal στην πληροφορική.
Το 2024 υπήρξε ο απόλυτος αιφνιδιασμός στον κλάδο της πληροφορικής, όταν ανακοινώθηκε ξαφνικά η εξαγορά της ελληνικών συμφερόντων BETA CAE Systems από τον αμερικανικό εισηγμένο Ομιλο Cadence Design Systems, με τίμημα 1,15 δισ. ευρώ, όπως και αυτές των Entersoft από τον Ομιλο Olympia, με αποτίμηση 240 εκατ. ευρώ, και του μειοψηφικού ποσοστού της Epsilon Net από το αμερικανικό mega fund General Atlantic αντί 241,17 εκατ. ευρώ. Αν προστεθούν και αρκετά μικρότερα deals, εν μέσω ψηφιακού μετασχηματισμού η πληροφορική έφερε νέες συμφωνίες, που προσεγγίζουν τα 1,7 δισ. ευρώ σε διάστημα μερικών μόνο μηνών.
Από τη ναυτιλία ξεχώρισαν το mega deal της καπετάνισσας Μαρίας Αγγελικούση για την εξαγορά της Altera Shuttle Tankers, με αξία 2,1 δισ. δολ., η συμφωνία 1,1 δισ. δολαρίων για πώληση και επαναμίσθωση πέντε πλοίων μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), συνολικής χωρητικότητας 200.000 κυβικών μέτρων, με την κινεζική CMB Financial Leasing από την Pure Energy, συμφερόντων του Γιώργο Προκοπίου, και έπεται συνέχεια.
Εντυπωσιακό finish και στο real estate, με τη συναλλαγή για το project Skyline, που περιλαμβάνει portfolio (65%) της Alpha Bank από 460 ακίνητα, με συνολική αξία κτήσης 298 εκατ. ευρώ, και εμπλεκόμενους τις Dimand, Premia ΑΕΕΑΠ, EBRD.
Ξένα χρηματιστήρια και placements «σε αναμονή»
Στη μακρά λίστα των γεγονότων που περιμένει η ελληνική οικονομία μέσα στο 2025 περιλαμβάνονται οι εισαγωγές της Metlen Energy & Metals στη χρηματιστηριακή αγορά του Λονδίνου και της θυγατρικής της τσιμεντοβιομηχανίας Τιτάν στις ΗΠΑ στη Wall Street εντός του πρώτου 3μήνου, με στόχο την προσέλκυση ισχυρότατων ξένων επενδυτών (η δεύτερη επιδιώκει άντληση κεφαλαίων 500 εκατ. δολ.).
Μέσα στο έτος αναμένεται από κύκλους της αγοράς ακόμα ένα placement στην Helleniq Energy (αν και δεν επιβεβαιώνεται ως πρόθεση) και εντός του καλοκαιριού αντίστοιχο στην Attica Bank, με δύο νέα funds να «φλερτάρουν» με την είσοδό τους στη μετοχική σύνθεσή της.
Τα βλέμματα της αγοράς πέφτουν και στον κλάδο των υπηρεσιών υγείας, ιδιαιτέρως στις κινήσεις του CVC για πιθανή αποεπένδυση από το Hellenic HealthCare Group ή μέρους του (ο όμιλος διαθέτει οκτώ ιδρύματα υγειονομικής περίθαλψης) και στις φημολογούμενες συζητήσεις με το κρατικό επενδυτικό ταμείο Qatar Investment Authority (QIA) για deal 2 δισ. ευρώ (;).
Οι τελευταίες πληροφορίες αναφέρουν ότι το ΙΡΟ για το 20% (ή 25% ) του μ.κ. της ΤΙΤΑΝ America επισπεύδεται από τους αναδόχους Goldman Sachs & Citigroup για τον Ιανουάριο και για τη Metlen αφορά την εισαγωγή ενός νέου σχήματος στο LSE FTSE100, με κύριο ανάδοχο τη Morgan Stanley, πιθανόν για το δεύτερο 3μηνο του 2025.
Στον «κατάλογο» κύκλοι της αγοράς συμπεριλαμβάνουν και το ενδεχόμενο ενός spin-off θυγατρικών πληροφορικής από Ideal Holdings, Quest Holdings, όπως και μετοχικών αλλαγών στην Intralot, παράλληλα με τις δρομολογημένες εξελίξεις σε Ευρώπη – Intracom Properties, Κλουκίνας Λάππας.
Οι μεγάλοι «παίκτες»
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ (ΦΥΛΛΟ 3/1/2025)