Η άλλη όψη του νομίσματος: τα αυξημένα κόστη στην ενέργεια, τα ενοίκια, τα επιτόκια δανεισμού και οι μισθοί επηρεάζουν τις κερδοφορίες των επιχειρήσεων – Γιατί δεν θα πέσουν εύκολα, σε γενικότερο επίπεδο, οι τιμές στο ράφι
Του ΜΙΧΑΛΗ ΚΟΣΜΕΤΑΤΟΥ
Η πορεία του κλάδου των σούπερ μάρκετ διατηρείται μόνιμα στην πρώτη γραμμή του ενδιαφέροντος της αγοράς, αλλά και των καταναλωτών, που έχουν κάθε λόγο να παρακολουθούν… τι και γιατί πληρώνουν στα ταμεία, όταν επισκέπτονται τα καταστήματά τους. Τους τελευταίους μήνες γίνεται όλο και συχνότερα συζήτηση περί αποπληθωρισμού και μειώσεων στις τιμές πολλών προϊόντων και από ανθρώπους των ελληνικών αλυσίδων του οργανωμένου λιανεμπορίου τροφίμων και ειδών πρώτη ανάγκης για εκατομμύρια νοικοκυριά.
Πριν από μερικές ημέρες, μάλιστα, ο πληθωρισμός στα τρόφιμα ήταν περίπου μηδενικός και για τον Ιανουάριο του 2025, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Eurostat και του ΙΕΛΚΑ, αλλά η γενική αίσθηση της πλειονότητας όσων επισκέπτονται τα ελληνικά σούπερ μάρκετ για τα ψώνια της οικογένειάς τους είναι ότι το ράφι παραμένει ακριβό.
Μια αποκλιμάκωση η οποία είναι εμφανής στο τυποποιημένο ελαιόλαδο, αλλά όχι και σε όλα τα άλλα προϊόντα. Το καρότσι του νοικοκυριού έχει πάψει προ πολλού να γεμίζει με 100 ευρώ, όπως παραπονιούνται οι περισσότεροι καταναλωτές, «το 50ρικο φεύγει προτού καλά καλά μπεις στο σούπερ μάρκετ», και μια 4μελής οικογένεια εύκολα δαπανά από 150 έως 200 ευρώ την εβδομάδα στα καταστήματα τροφίμων, αν δεν «ψαλιδίσει» τον προϋπολογισμό της. Ή αν δεν «κυνηγήσει» τις προσφορές και τα πιο φθηνά προϊόντα προϊόντα της ιδιωτικής ετικέτας…
Ο κλάδος εξακολουθεί να «γράφει», άλλωστε, τζίρους ρεκόρ και να προχωρά σε «χρυσές» επενδύσεις πολλών εκατομμυρίων. Η αξία της «πίτας» των εσόδων που μοιράζονται μικροί και μεγάλοι «παίκτες» αγγίζει πλέον και επισήμως το «φράγμα» των 15 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση, ενώ οι αλυσίδες εξακολουθούν να επιδίδονται σε ένα «κρεσέντο» νέων επενδυτικών κινήσεων, οι οποίες αφορούν τη δημιουργία σειράς νέων καταστημάτων, την ανακαίνιση παλαιότερων, όπως φυσικά και τις εξαγορές άλλων ομοειδών επιχειρήσεων κατά κύριο λόγο μικρότερου μεγέθους -και όχι μόνο-, με στόχο την επέκταση των δικτύων τους, είτε στα μεγάλα κέντρα αστικά είτε και στην περιφέρεια.
Ειδικότερα, έρευνα της NielsenIQ αποκάλυψε ότι ο τζίρος του οργανωμένου λιανεμπορίου τροφίμων για το σύνολο του 2024 εκτινάχθηκε στα 14,8 δισ. ευρώ, μέτρηση που αντιστοιχεί στις συνολικές πωλήσεις των σούπερ μάρκετ, με άνοδο της τάξης του 3,6%.
Η διαφορά είναι ότι οι πληθωριστικές πιέσεις φάνηκαν να υποχωρούν κι έτσι η αυξημένη ζήτηση αποτελεί τον αποκλειστικό σχεδόν μοχλό ανάπτυξης του κλάδου. Οι πωλήσεις, δηλαδή, δεν είναι «φουσκωμένες» από τον πληθωρισμό, αλλά ανταποκρίνονται στην πραγματική δυναμική των εμπορικών καταστημάτων.
Οι πιο ισχυρές εκ των προαναφερόμενων αλυσίδων επιχειρούν να ξαναμοιράσουν αυτή την «πίτα», διεκδικώντας υψηλότερες πωλήσεις και μερίδια. Το αν θα μπορέσουν να προσφέρουν καλύτερες τιμές στον καταναλωτή, πόσο και σε ποιους κωδικούς, είναι κάτι το οποίο οι ίδιες θα εξετάσουν -σε συνεργασία με τους προμηθευτές τους-, θα αποφασίσουν και θα το κάνουν…
Το 2025 θεωρείται, πάντως, από πολλούς ως ένα κομβικής σημασίας έτος για τον κλάδο των σούπερ μάρκετ, καθώς οι περισσότεροι από τους ομίλους προέρχονται από σερί επενδύσεων (απόρροια και των κερδοφοριών τους) και εύλογα καλούνται να «μετρήσουν δυνάμεις» ξανά στο συγκεκριμένο timing, μέσα από τις επιδόσεις χιλιάδων καταστημάτων σε όλη τη χώρα.
Το γεγονός ότι αυτή η «μάχη» κορυφώνεται προκύπτει και από δηλώσεις των επικεφαλής ομίλων οι οποίοι πρωταγωνιστούν στην αγορά και προβλέπουν αυτή την εποχή ότι η τάση συγκέντρωσης στο οργανωμένο λιανεμπόριο αναμένεται να ενισχυθεί το προσεχές διάστημα.
Φράση η οποία βγήκε από τα χείλη του Αριστοτέλη Παντελιάδη, προέδρου και διευθύνοντος συμβούλου της ΜΕΤΡΟ ΑΕΒΕ (My market) και προέδρου της Ενωσης Σούπερ Μάρκετ Ελλάδος (ΕΣΕ). Εν ολίγοις, περισσότερες μικρές αλυσίδες θα περιέλθουν στον έλεγχο μεγαλυτέρων!
Στον αντίποδα, οι διοικήσεις των αλυσίδων επικαλούνται μια σειρά αιτιών που επηρεάζουν τις κερδοφορίες των επιχειρήσεών τους. Ο κ. Παντελιάδης ανέφερε, επίσης, μεταξύ άλλων, ότι αποκλείεται να υπάρξει αρνητικός πληθωρισμός, άρα και ανάλογες μειώσεις τιμών γενικώς, διότι, όπως εξήγησε, έχουν ανέβει τα κόστη, με κυριότερα «αγκάθια» τις αυξήσεις στην ενέργεια, τα ενοίκια, τα επιτόκια δανεισμού και τους μισθούς.
Ταυτόχρονα, ο επιχειρηματίας σχολίασε ότι οι αλλαγές στο καθεστώς των προσφορών και ο κώδικας δεοντολογίας, στο οποίο έχουν καταλήξει οι επιχειρήσεις με τη Γ.Γ. Εμπορίου, θα βοηθήσουν για να ξεκαθαρίσει το τοπίο των προσφορών και να υπάρξει μεγαλύτερη διαφάνεια.
Οι αυξήσεις και οι μειώσεις
Στο πλαίσιο στοχευμένης έρευνας του Ινστιτούτου Ερευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ) αποκλειστικά στο κανάλι των μεγάλων αλυσίδων σούπερ μάρκετ σχετικά με τις πληθωριστικές τάσεις στο οργανωμένο λιανεμπόριο τροφίμων, εξετάστηκε η πορεία των τιμών ανάμεσα στον Ιανουάριο 2025 και τον Ιανουάριο 2024. Από την έρευνα προέκυψε ότι ο πληθωρισμός στις αλυσίδες είναι της τάξης του +0,09% τον Ιανουάριο 2025.
Οι μεγαλύτερες μειώσεις τιμών καταγράφονται στις κατηγορίες:
• Απορρυπαντικά και είδη καθαρισμού: -9,36%.
• Τροφές και είδη για κατοικίδια: -7,40%.
• Βρεφικές και παιδικές τροφές: -4,42%.
• Χαρτικά, καλλυντικά και είδη προσωπικής υγιεινής: -3,77%.
• Αλλαντικά: -2,76%.
Οι μεγαλύτερες αυξήσεις καταγράφονται στις κατηγορίες:
• Μπισκότα, σοκολάτες, ζαχαρώδη: +8,89%.
• Ορεκτικά, αλίπαστα και άλλα σερβιριζόμενα είδη: +4,57%.
• Φρέσκα κρέατα: +3,05%.
• Νερά, αναψυκτικά, χυμοί: +3,01%.
• Φρέσκα ψάρια και θαλασσινά: +2,87%.
Οι μειώσεις που καταγράφονται αποδίδονται τόσο στην ομαλοποίηση της αγοράς μετά την πανδημία όσο και στη μείωση στις τιμές παραγωγού σε ορισμένα προϊόντα. Αντίθετα, οι διεθνείς τιμές του κακάο και του καφέ, όπως τονίζεται, επηρεάζουν τις κατηγορίες των γλυκών και των ροφημάτων, αλλά και την κατηγορία με τα είδη πρωινού. Σε σχέση με τις αυξήσεις στο κρέας, χαρακτηρίζεται αναμενόμενη η εξέλιξη λόγω της μείωσης στο ζωικό κεφάλαιο το 2024, λόγω των ασθενειών των ζώων.
ΤΟ «TOP 11» – Ο μεγάλος leader και το deal που μπορεί να φέρει ανατροπή
Απόλυτος πρωταγωνιστής του κλάδου των σούπερ μάρκετ παραμένει η αλυσίδα Σκλαβενίτης, με κύκλο εργασιών ο οποίος υπερβαίνει το «φράγμα» των 5 δισ. ευρώ. Για την ακρίβεια, στην τελευταία δημοσιευμένη χρήση ο ελληνικός όμιλος έφτασε σε έσοδα 5,16 δισ. ευρώ (και κέρδη 135 εκατ. ευρώ), με αύξηση 15,24%, από 4,47 δισ. ευρώ το 2022. Υπενθυμίζεται ότι η Σκλαβενίτης ενσωμάτωσε το μεγαλύτερο μέρος του δικτύου της Μαρινόπουλος, η οποία είχε καταρρεύσει, όπως και η My Market εξαγόρασε τη Βερόπουλος.
Τη δεύτερη θέση φαίνεται να διεκδικούν η ΑΒ Βασιλόπουλος και η Lidl, ολλανδοβελγικών και γερμανικών συμφερόντων αντίστοιχα, με τζίρους κοντά στο όριο των 2 δισ. ευρώ.
Με βάση τα δεδομένα της χρήσης του 2023, η μεν υπολοιπόταν κατάτι του συγκεκριμένου ποσού (1,97 δισ. ευρώ, με ελαφρώς μειωμένες πωλήσεις κατά -0,58%), ενώ η δε το ξεπέρασε, σύμφωνα με δήλωση στελέχους της, καθώς δεν ανακοινώνει, όπως συνηθίζει, οικονομικά στοιχεία για τα έσοδα και τα κέρδη της στην Ελλάδα.
Οι ανακοινώσεις για το 2024 θα ξεκαθαρίσουν περισσότερο τα πράγματα, με την ΑΒ, πάντως, να μην ακολουθεί τα προηγούμενα χρόνια τους ρυθμούς ανάπτυξης βασικών ανταγωνιστών της.
Την 4η θέση κατοχυρώνει η αλυσίδα My market (MΕΤΡΟ), με πωλήσεις, 1,59 δισ. ευρώ από 1,501 δισ. ευρώ το 2022 (+6%), και έπονται η Μασούτης, με 1,08 δισ. ευρώ (+14,51%), και η ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός, με 704 εκατ. ευρώ (+41,38%), όλοι με βάση τους ισολογισμούς του 2023 (σ.σ.: για το 2024 η Μασούτης λέγεται ότι κλείνει στο 1,14 δισ. ευρώ, με ανάπτυξη 6%, η My market «βλέπει» 1,65 δισ. ευρώ, η Κρητικός 800 εκατ. ευρώ κ.λπ.).
Ακολουθούν οι Πέντε (Γαλαξίας), με τζίρο 535,65 εκατ. ευρώ (+4,31% ), Market In, με 403,33 εκατ. ευρώ (+7,47%), Bazaar, με 244,92 εκατ. ευρώ (+9,54%), Εγνατία, με 187,13 εκατ. ευρώ (+16,9%), και Ok Anytime, με 74,74 (+9,38%). Μόνο το «Top 11» έφτασε στα 14 δισ. ευρώ…
Ανατροπή στην κατάταξη θα υπάρξει αν προχωρήσει το deal εξαγοράς της ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός από τη Μασούτης, αφού σε αυτή την περίπτωση το πιθανό νέο σχήμα που θα δημιουργηθεί θα ανέλθει στην 3η θέση του πίνακα, με αθροιστικά έσοδα κοντά στα 1,8 δισ. ευρώ και θεωρητικά θα πλησιάσει τη δεύτερη.
Επενδυτικά προγράμματα εκατοντάδων εκατομμυρίων υλοποιούν οι εγχώριες αλυσίδες σούπερ μάρκετ. Αν προστεθεί στον «λογαριασμό» ενδεχόμενη συμφωνία Μασούτη – Κρητικού, το αντίτιμο αρχίζει από τα 120-140 εκατ. ευρώ και ίσως ανέβει ως τα 180-200 εκατ. ευρώ, με βάση τις διαθέσιμες πληροφορίες.
Ενδεικτικά, στη Σκλαβενίτης αποδίδεται η υλοποίηση επενδυτικού πλάνου 280 εκατ. ευρώ το 2024, η ΑΒ Βασιλόπουλος τρέχει επενδύσεις 180 εκατ. ευρώ σε βάθος τριετίας και η Lidl έχει προγραμματίσει και υλοποιεί σχέδιο 100 εκατ. ευρώ τη διετία 2024-2025, ενώ έως το 2029 θα κατασκευάσει νέο κέντρο logistics με budget 100 εκατ. ευρώ.
Για τη My Market, οι συνολικές επενδύσεις τετραετίας, που ήδη άρχισαν να υλοποιούνται από το 2023, θα αγγίζουν το ποσό των 280 εκατ. ευρώ.
Η Μασούτης διέθεσε επιπλέον 25 εκατ. για την αναβάθμιση του δικτύου των υφιστάμενων καταστημάτων της και υλοποιεί οικιστικό project 30 εκατ. ευρώ στις στις Τρεις Γέφυρες, στο δεύτερο Grand Μασούτης. Μόνο οι επενδύσεις των μεγάλων υπερβαίνουν το 1 δισ. ευρώ! Επενδύσεις οι οποίες στηρίζουν πολλές χιλιάδες θέσεις εργασίας…
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ (ΦΥΛΛΟ 14/2/2025)
