Η υψηλή απόδοση των επενδυτικών σχεδίων της τελευταίας τριετίας και η σταδιακή στροφή σε πιο οργανικές επενδύσεις, με επίκεντρο τη μεγέθυνσή τους, αποτελούν τους κύριους στόχους των ελληνικών μικρομεσαίων (ΜμΕ) επιχειρήσεων, σύμφωνα με νεότερη έρευνα της ΕΤΕ.
Συγκεκριμένα, η Διεύθυνση Οικονομικής Ανάλυσης της Εθνικής Τράπεζας (ΕΤΕ) αξιοποίησε την τακτική έρευνα πεδίου της σε 600 ΜμΕ προκειμένου να διαγνώσει τα αποτελέσματα των πρόσφατων επενδυτικών προσπαθειών των ΜμΕ και την ετοιμότητά τους να αξιοποιήσουν την ευνοϊκή συγκυρία που παρουσιάζεται μπροστά τους. Με βάση τα αποτελέσματά της, υψηλή επενδυτική κινητικότητα εμφανίζουν οι ελληνικές ΜμΕ, καθώς τα 2/3 του τομέα είτε έχουν ήδη υλοποιήσει επενδύσεις είτε προγραμματίζουν σχετικές δράσεις, με σημαντικό ποσοστό (1/4 του τομέα) να επενδύει συστηματικά. «Αξίζει να σημειωθεί», επισημαίνεται στην έρευνα, «ότι η πλειοψηφική παρουσία των επενδυτών (έναντι των αδρανών) εντοπίζεται σε όλους τους κλάδους και μεγέθη».
Εμβαθύνοντας στη δραστηριότητα της τελευταίας τριετίας, το στοιχείο που εντυπωσιάζει είναι η υψηλή αποδοτικότητα των επενδύσεων, με τις ίδιες τις επιχειρήσεις να δηλώνουν υψηλό βαθμό ικανοποίησης σε σχέση με τους στόχους που είχαν θέσει (σε ποσοστό 72%). Αξιοσημείωτο είναι ότι το 1/2 αυτών των επενδύσεων είχε επεκτατικό χαρακτήρα, δηλαδή πέτυχε είτε είσοδο ή ευρύτερη διείσδυση σε αγορές. Μάλιστα, ένα εντυπωσιακό 24% των πολύ μικρών επιχειρήσεων (με πωλήσεις κάτω από 0,5 εκατ. ευρώ) πέτυχε είσοδο σε νέα αγορά.
Στον αντίποδα, οι επιχειρήσεις που δήλωσαν χαμηλότερη επίτευξη των στόχων των επενδυτικών τους σχεδίων εντόπισαν κυρίως διαρθρωτικά εμπόδια -ρυθμιστικό πλαίσιο και υποδομές- και δευτερευόντως αδυναμία προσαρμογής στις μεταβαλλόμενες συνθήκες της συγκυρίας. Κοιτάζοντας μπροστά στην επόμενη τριετία, οι επενδυτικές προτεραιότητες των ΜμΕ δείχνουν να ωριμάζουν και να αποκτούν μεγαλύτερο εύρος και βάθος.
Συγκεκριμένα, την προηγούμενη τριετία η έμφαση δόθηκε κυρίως σε ενίσχυση ανταγωνιστικότητας μέσω ψηφιακών επενδύσεων, οι οποίες κυριάρχησαν στις προτιμήσεις (70% των επενδυτών ή 23% του τομέα). Αυτή η τάση αποτυπώθηκε στη βελτίωση των ψηφιακών επιδόσεων της χώρας, με αξιοσημείωτη άνοδο στην υιοθέτηση νέων τεχνολογιών, όπως Τεχνητή Νοημοσύνη (10% του επιχειρηματικού τομέα το 2024, από 4% το 2023).
Για την επόμενη τριετία, οι ΜμΕ, έχοντας ενισχύσει την ανταγωνιστικότητά τους, στρέφουν το επενδυτικό τους ενδιαφέρον προς την οργανική μεγέθυνση. Ειδικότερα, η αύξηση μεγέθους αναδεικνύεται σε προτιμώμενη μορφή επένδυσης (για 28% των ΜμΕ που επενδύουν), απαντώντας εύστοχα στην «κλασική» αδυναμία του ελληνικού επιχειρείν. Αυτή η στροφή, σε συνδυασμό με την έμφαση σε δράσεις ποιοτικής αναβάθμισης (συνεργασίες, καινοτομία, πράσινες επενδύσεις), δημιουργεί εχέγγυα για σημαντική αύξηση των μεριδίων τους. Η στροφή προς μία πιο σύνθετη, επενδυτική στρατηγική επιβεβαιώνεται από την αύξηση του ύψους των επενδύσεων (18% του κύκλου εργασιών, έναντι 14% για την προηγούμενη τριετία).
«Με την Ελλάδα να βρίσκεται σε τροχιά κάλυψης του επενδυτικού της κενού έναντι της Ε.Ε. (λόγω σταθερά χαμηλότερου λόγου επενδύσεων προς ΑΕΠ για την τελευταία 15ετία)», αναφέρεται στην έρευνα της ΕΤΕ, «η επιλογή των ΜμΕ να ενισχύσουν την επενδυτική τους προσπάθεια είναι στη σωστή κατεύθυνση. Κρίσιμο παραμένει, ωστόσο, να ενεργοποιηθεί όσο το δυνατό μεγαλύτερο ποσοστό του τομέα. Ειδικά το 1/3 του τομέα που παραμένει επενδυτικά αδρανές για πάνω από 5ετία είναι σημαντικό πλέον να τολμήσει, καθώς η ταχύτητα των αλλαγών περιορίζει κάθετα την ανταγωνιστικότητά του».
Η ΕΥΡΩΠΗ
Στην επενδυτική αυτή ώθηση το περιβάλλον στην Ευρώπη είναι εξαιρετικά υποστηρικτικό:
Υπό την επείγουσα πίεση του ρευστού διεθνούς περιβάλλοντος, η Ε.Ε. εκκινεί μια φιλόδοξη μεταρρυθμιστική τροχιά, στο πλαίσιο των προτάσεων από τις εκθέσεις Draghi και Letta, που στοχεύουν στην αύξηση επενδύσεων στο 27% του ευρωπαϊκού ΑΕΠ. Η πρωτοβουλία «Πυξίδα Ανταγωνιστικότητας», το πρώτο βήμα της προσπάθειας, στοχεύει ακριβώς στους εξωγενείς παράγοντες που οι ΜμΕ ξεχώρισαν ως αιτίες υποαπόδοσης των επενδυτικών τους σχεδίων: πρωτευόντως, το ρυθμιστικό πλαίσιο και, δευτερευόντως, τις υποδομές.
Τα επιτόκια είναι σε καθοδική τροχιά, με τη μείωση του κόστους δανεισμού το 2024 να έχει κινηθεί παράλληλα με τις μειώσεις επιτοκίων της ΕΚΤ (περίπου κατά 100 μ.β.), οι οποίες συνεχίζονται το 2025.
Συνεπώς, η συγκυρία υποστηρικτικών ευρωπαϊκών πολιτικών, σε συνδυασμό με τον επενδυτικό χώρο στην Ελλάδα, (i) επιβεβαιώνει την επιλογή των επενδυτών να ανεβάσουν ταχύτητα και (ii) δημιουργεί εχέγγυα για περαιτέρω ενίσχυση της επενδυτικής ορμής από επιχειρήσεις που θέλουν να μείνουν ανταγωνιστικές στο νέο περιβάλλον.
Αλλαγές και μεγάλες προκλήσεις για τον κλάδο διύλισης
Ο κλάδος διύλισης στην Ευρώπη αντιμετωπίζει σημαντικές αλλαγές και προκλήσεις, που δημιουργούν ανταγωνιστικό μειονέκτημα σε σχέση με τις αντίστοιχες εταιρίες στην περιοχή εκτός Ε.Ε., τόνισε ο διευθύνων σύμβουλος της HELLENiQ ENERGY, Ανδρέας Σιάμισιης, κατά τη συμμετοχή του σε συζήτηση που διοργανώθηκε στο πλαίσιο του διεθνούς συνεδρίου «Egypt Energy Show – Egypes 2025», στο Κάιρο (17-19 Φεβρουαρίου 2025).
Ο κ. Σιάμισιης τόνισε συγκεκριμένα: «Ο κλάδος διύλισης στην Ευρώπη αντιμετωπίζει σημαντικές αλλαγές και προκλήσεις, που δημιουργούν ανταγωνιστικό μειονέκτημα σε σχέση με τις αντίστοιχες εταιρίες στην περιοχή εκτός Ε.Ε. Εκτός από τις αλλαγές σε επίπεδο καταναλωτών, πολλές αλλαγές οφείλονται σε ένα ολοένα πιο αυστηρό πλαίσιο λειτουργίας, καθώς και αυξημένο κόστος».
Αντίστοιχα, ο διευθύνων σύμβουλος της HELLENiQ ENERGY πρόσθεσε ότι οι εξελίξεις σε τεχνολογίες είναι πολλά υποσχόμενες, αλλά χωρίς όμως να υπάρχουν όλες οι προϋποθέσεις για την τελική επιλογή (π.χ., υδρογόνο, δέσμευση CO₂, αποθήκευση ενέργειας). Το γεγονός αυτό δυσχεραίνει τις αποφάσεις σε επίπεδο στρατηγικής ανάπτυξης, καθώς απαιτούνται μεγάλα ποσά και σταθερό πλαίσιο λειτουργίας για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Ταυτόχρονα, σύμφωνα με τον κ. Σιάμισιη, ο κλάδος καλείται να συνεχίσει να επενδύει σημαντικά ποσά και να διασφαλίσει την παραγωγή καινοτόμων ενεργειακών προϊόντων περιορισμένου αποτυπώματος, βελτιώνοντας παράλληλα τις περιβαλλοντικές του επιδόσεις. Αυτό από μόνο του θα έπρεπε να ληφθεί υπόψη στον σχεδιασμό των πολιτικών.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ (21 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2025)
