Υποθέσεις προχώρησαν, άλλες θα φτάσουν έως το τέλος τους κατά τα φαινόμενα, άλλες πιθανότατα όχι και επιπλέον προκύπτουν νέα πιθανά projects
Του ΜΙΧΑΛΗ ΚΟΣΜΕΤΑΤΟΥ
Το νέο σερί των αραβικών επενδύσεων στην Ελλάδα που βρισκόταν «επί θύραις» από τις πρώτες ημέρες του 2025 εξελίσσεται μεν, όχι ίσως με τους ρυθμούς τους οποίους ανέμενε η αγορά. Υποθέσεις προχώρησαν, άλλες θα φτάσουν έως το τέλος τους κατά τα φαινόμενα, άλλες πιθανότατα όχι και επιπλέον προκύπτουν νέα πιθανά projects, αλλά και αποεπενδύσεις!
Με λίγα λόγια, οι Αραβες «πάνε και έρχονται» στην Ελλάδα, αναζητώντας επενδυτικές ευκαιρίες. Λίγες εβδομάδες έπειτα από το ρεπορτάζ της «DEALnews» για τα «ψάρια» που θα πιάσουν οι αραβικοί όμιλοι στην ελληνική αγορά, με αφορμή το θέμα των ιχθυοκαλλιεργειών, τότε, καταγράφονται πολλά νεότερα γεγονότα. Κάποια πολύ σοβαρά.
Το ενδιαφέρον στράφηκε -ή στρέφεται- ως τώρα σε πέντε διαφορετικά «μέτωπα», προτού καλά καλά ολοκληρωθεί το πρώτο δίμηνο του έτους, πράγμα που δείχνει ότι, αν μη τι άλλο, το 2025 θα είναι «γεμάτο» από εξελίξεις.
Το mega deal για την εξαγορά του 60% του ελληνικού ομίλου υπηρεσιών υγείας Hellenic Healthcare Group (HHG), με τίμημα που αγγίζει το 1,38 δισ. ευρώ, από την αραβικών συμφερόντων ΡureHealth Holding PJSC, από το Αμπού Ντάμπι, με πωλητή το αμερικανικό fund CVC (55%) και τον ιδρυτή και VEO Δ. Σπυρίδη (5%), με βάση μια αποτίμηση 2,3 δισ. ευρώ, δεν ήταν αυτό που περίμεναν κάποιοι (σ.σ.: την πώληση του 100%), μα και πάλι παραμένει μια «χρυσή» συναλλαγή. Η μεγαλύτερη μέχρι στιγμής της χρονιάς και από τις μεγαλύτερες των τελευταίων ετών για την ελληνική αγορά σε όλους τους κλάδους…
Δεύτερη υπόθεση που «τρέχει» και λογικά θα φτάσει ως την ολοκλήρωσή της, εάν δεν συμβεί το οποιοδήποτε απρόοπτο, είναι η είσοδος του επίσης αραβικού ομίλου Aqua Bridge στην εταιρία ιχθυοκαλλιεργειών Avramar, στο πλαίσιο της εξυγίανσής της, κάτι που θα σημάνει ουσιαστικά τη «διευθέτηση» χρεών ύψους σχεδόν 500 εκατ. ευρώ προς τράπεζες και άλλους, με ένα «γερό» κούρεμα και με τις λεπτομέρειες του deal να έχουν λίγο πολύ ήδη γίνει γνωστές. Οι υπογραφές υπολογίζεται ότι θα πέσουν τον Μάρτιο, συνεπώς τον επόμενο κιόλας μήνα θα υπάρχει ξεκάθαρη εικόνα για το τι ακριβώς θα συμβεί!
Το χρονοδιάγραμμα που θέτουν οι εμπλεκόμενες πλευρές αφήνει το περιθώριο να μετατεθούν οι τελικές εξελίξεις στην υπόθεση αν όχι το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Μαρτίου, για τον Απρίλιο, με τις απαραίτητες εγκρίσεις και υπογραφές. Συνεπώς, αναμονή. Πόσο μάλλον από τη στιγμή που θα πρέπει να δώσουν το ΟΚ τα διοικητικά συμβούλια τεσσάρων μεγάλων τραπεζών. Η συμφωνία περιλαμβάνει, υπενθυμίζεται, τη διάσωση της Avramar, μέσω «haircut» κοντά στο 75% στα τραπεζικά δάνεια της εταιρίας, με χρηματοδότηση άλλων 60 εκατ. ευρώ ή και παραπάνω, εφόσον κριθεί σκόπιμο, για κεφάλαια κίνησης, αλλά μετά τη μεταβίβαση.
Από τον κλάδο της υγείας και τα τρόφιμα, στις τηλεπικοινωνίες και τη συνδρομητική τηλεόραση στην Ελλάδα: εδώ διαφαίνεται η πρώτη… ανατροπή, αν επιβεβαιωθούν οι πληροφορίες που θέλουν την υπόθεση της πώλησης της Nova να μην κυλά υπέρ των Αράβων διεκδικητών της, της Saudi Telecom και της Etisalat, ενώ νωρίτερα ακούστηκε ότι «τέθηκαν εκτός» και οι Αμερικανοί των Searchlight Capital Partners και Warburg Pincus, με το επιθυμητό τίμημα να ξεπερνά το 1,5 δισ. ευρώ για την πωλήτρια BC Partners, του Νίκου Σταθόπουλου, και τον Σέρβο Ντράγκαν Σόλακ, πρώην ιδιοκτήτη της United Group και κάτοχο του ποσοστού μειοψηφίας, να «παίρνει κεφάλι», μέχρι αποδείξεως του αντιθέτου.
Πάντως, άνθρωποι οι οποίοι παρακολουθούν τα τεκταινόμενα δεν αποκλείουν την… επανεμπλοκή των Αράβων, αν το τίμημα κινηθεί πιο κοντά στις δικές τους προθέσεις, χωρίς να σημαίνει ότι γίνονται παζάρια.
Το πωλητήριο και οι συνεργάτες του Τραμπ
Τα δυο άλλα «μέτωπα» αφορούν το εγχώριο real estate και μάλιστα οι σχετικές υποθέσεις αναφέρονται, αντίστοιχα, σε δύο εμβληματικά projects, το ένα εκ των οποίων είναι το Ελληνικό και το άλλο η πρόσφατη πώληση του 77% του Αστέρα Βουλιαγμένης από τους Αραβες σε εταιρία συμφερόντων του Ελληνα εφοπλιστή Γιώργο Προκοπίου, αντί οικονομικού ανταλλάγματος που φέρεται ότι ξεπέρασε τα 500 εκατ. ευρώ και κατά άλλους εκτινάχθηκε στα 700 εκατ. ευρώ.
Ο εφοπλιστής, με τη μεγαλύτερη ίσως παρουσία στον χώρο των ακινήτων, είχε ήδη αποκτήσει το 33% της εταιρίας Αστήρ Παλάς Α.Ε. από τον Οκτώβριο του 2024, εξαγοράζοντας το μερίδιο του τουρκικού ομίλου Dogus Group, αντί, κατά πληροφορίες, περίπου 150 εκατ. ευρώ και άνω (κατά άλλους για διπλάσιο ποσό), αν και κανένα ποσό δεν έχει επισήμως επιβεβαιωθεί. Τώρα προχώρησε στην απόκτηση του υπόλοιπου 67% του ξενοδοχειακού συγκροτήματος από την κοινοπραξία αραβικών επενδυτικών κεφαλαίων (Apollo Investment).
Πηγές μιλούν για τίμημα 390 εκατ. ευρώ (67%) και ταυτόχρονη ανάληψη 300 εκατ. ευρώ, οπότε το συγκρότημα Αστήρ φτάνει σε ένα enterprise value πέριξ των 850 εκατ. ευρώ με 1 δισ. ευρώ.
Ειδικότερα, στην επενδυτική κοινοπραξία συμμετέχουν δύο κρατικά επενδυτικά ταμεία από το Αμπού Ντάμπι και το Κουβέιτ, Αραβες επενδυτές και ο τουρκικός όμιλος Dogus Group. Η εταιρία διαχείρισης επενδύσεων AGC Equity Partners διαχειρίζεται το επενδυτικό ταμείο Jermyn Street Real Estate Fund IV LP, κύριο επενδυτή της Apollo Investment Holdco S.a.r.l., μέσω της οποίας έγινε η εξαγορά του Αστέρα Βουλιαγμένης…
Η «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΡΙΒΙΕΡΑ»
Στο θέμα του Ελληνικού, όπου, επίσης, έχει επενδύσει ο κ. Προκοπίου, διατηρούνται στην επικαιρότητα το ενδιαφέρον και η προοπτική συμμετοχής των Αράβων συνεργατών του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ στο mega project της «ελληνικής Ριβιέρας» της παραλιακής, με όχημα τη σαουδαραβική εταιρία real estate Dar Global.
Πέρα από τις φερόμενες μυστικές επαφές των Trump Organization και Dar Global με τη Lamda Development, πηγές της αγοράς εκτιμούν ότι η αμερικανοαραβική συμμαχία ενδέχεται να «ανοίξει» πολύ περισσότερο το «παιχνίδι» στο ελληνικό real estate και με άλλες σημαντικές επενδύσεις σε ακίνητα, αλλά αυτό, φυσικά, είναι κάτι το οποίο θα φανεί στην πορεία, στην πράξη και δεν χρειάζεται να… βιαστεί κάποιος και να διακινδυνέψει προβλέψεις προτού προκύψουν χειροπιαστά αποτελέσματα. Μένουμε, λοιπόν, σε αυτές τις πληροφορίες και περιμένουμε…
ΟΙ ΑΛΛΕΣ ΥΠΟΘΕΣΕΙΣ
Ενέργεια, τεχνολογία και τουρισμός στην ατζέντα
Η επενδυτική «απόβαση» των Αράβων στην Ελλάδα δεν είναι «χθεσινή», ούτε «σημερινή» υπόθεση. Στην πρώτη γραμμή του ενδιαφέροντος βρέθηκε το 2024 η ενέργεια, με αποκορύφωμα το «χρυσό» deal της Masdar, από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες εταιρίες Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στον κόσμο και ηγέτιδα του πράσινου υδρογόνου, για το 70% της ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ από τη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ (Γιώργος Περιστέρης), συμφωνία που αποτίμησε την επιχειρηματική αξία της στα 3,2 δισ. ευρώ. Ετσι αποτέλεσε τη μεγαλύτερη συναλλαγή στον τομέα της ενέργειας στην ιστορία του Χρηματιστηρίου Αθηνών και μία από τις μεγαλύτερες στον κλάδο των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στην Ε.Ε., με τη Masdar να εκδηλώνει ευρύτερο ενδιαφέρον για επενδύσεις και δραστηριότητες στον κλάδο στην Ελλάδα.
Στον ενεργειακό τομέα εντάσσεται και η ηλεκτρική διασύνδεση Αιγύπτου – Ελλάδας (GREGY), την οποία προωθούν σε συνεργασία ο Ομιλος Κοπελούζου και η Infinity Power, κοινοπραξία των Αιγυπτίων με τη Masdar.
Το 2023 ο όμιλος του Δημήτρη Κοπελούζου, μέσω των θυγατρικών του εταιριών Damco Energy και Elica Mediterranean Interconnection, και η Infinity Power, κοινοπραξία μεταξύ της Masdar (Abu Dhabi Future Energy Company) και της Egypt’s Infinity, υπέγραψαν μνημόνιο συνεργασίας, ώστε να εξετάσουν, όπως αναφέρθηκε τότε, σε μη αποκλειστική βάση τη δυνατότητα από κοινού ανάπτυξης έργων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, τα οποία θα τροφοδοτήσουν με πράσινη ενέργεια το καλώδιο ηλεκτρικής διασύνδεσης GREGY.
Η κοινοπραξία του Ομίλου DAMAC, έδρα στο Ντουμπάι, με τη ΔΕΗ (Γιώργος Στάσσης) για την ανάπτυξη ενός υπερσύγχρονου κέντρου δεδομένων (data center) στα Σπάτα βάζει και την τεχνολογία στην «ελληνική ατζέντα» των Αράβων, καθώς η κατασκευή του έργου αναμένεται να αρχίσει το πρώτο τρίμηνο του 2025.
Στον κλάδο του τουρισμού, η αραβική συμμετοχή εντοπίζεται στην περίπτωση κυρίως της οικογένειας Ολαγιάν και στη συμμετοχή της στο project πλήρους ανακαίνισης του ξενοδοχείου «Hilton» από την ΤΕΜΕΣ, της οικογένειας Κωνσταντακόπουλου, που θα ολοκληρωθεί και θα παραδοθεί προς λειτουργία μέσα στο 2025, με την επωνυμία «The Ilisian», με επένδυση πλησίον των 350 εκατ. ευρώ.
Οι Ολαγιάν υπενθυμίζεται ήταν μεγαλομέτοχοι της Chipita, η οποία πουλήθηκε το 2022 στην αμερικανική Mondelez έπειτα από το mega deal των 2 δισ. ευρώ που πέτυχε ο νυν πρόεδρος του ΣΕΒ Σπύρος Θεοδωρόπουλος, τότε μέτοχος, επίσης, της ελληνικής βιομηχανίας τροφίμων, αλλά και επικεφαλής της ως εκείνη την εποχή διοικητικά.
Τουριστικές υποδομές με budget άνω των 200 εκατ. ευρώ σχεδιάζει ο σεΐχης του Αμπού Ντάμπι Ταχνούν μπιν Ζαγιέντ Αλ Ναχιάν στο Πόρτο Χέλι (πρώην Ermioni Club), με πολυτελές 5άστερο ξενοδοχείο και άλλα έργα.
Τα πρόσφατα big deals εκτιμάται ότι δίνουν την πέμπτη θέση στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα στη λίστα των μεγαλύτερων ξένων επενδυτών στη χώρα μας!
Αν καταγραφούν και άλλες παλαιότερες υποθέσεις ή projects, τουριστικά και άλλα, ο πήχης ανεβαίνει αυτομάτως πολύ ψηλότερα…
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ (ΦΥΛΛΟ 28/2/2025)
