Τι δείχνουν δύο έρευνες για τη μείωση του τζίρου και τα σχέδια των μεγάλων αλυσίδων.
H οικονομική κρίση έπληξε και τον πλέον αμυντικό κλάδο της ελληνικής οικονομίας, αυτόν των σούπερ μάρκετ.
Οι αλυσίδες του οργανωμένου λιανεμπορίου τροφίμων, που επί πολλές δεκαετίες δεν είχαν γνωρίσει αρνητική ανάπτυξη, το 2010 είδαν τις πωλήσεις τους να μειώνονται κατά 600 εκατ. ευρώ, με τις βασικότερες κατηγορίες προϊόντων να σημειώνουν ελεύθερη πτώση, που ανάγκασε τους μεγάλους των σούπερ μάρκετ, να οργανώνουν την αντεπίθεσή τους, για να αλλάξουν τα δεδομένα της κάμψης.
Ο τζίρος των σούπερ μάρκετ πανελλαδικά το 2010, σύμφωνα με τα στοιχεία της εταιρείας ερευνών Nielsen, διαμορφώθηκε στα 7,9 δισ. ευρώ από τα 8,5 δισ. ευρώ το 2009, ενώ ούτε το 2011 άνοιξε με τους καλύτερους οιωνούς, αφού ο τζίρος δείχνει να διολισθαίνει συνεχώς προς τα κάτω.
Βέβαια, η πτώση του τζίρου στην οργανωμένη λιανική μόνο τυχαία δεν είναι, αφού πέρα από την απαξίωση του οικογενειακού εισοδήματος και την αρνητική ψυχολογική διάθεση της αγοράς, καθοδικά κινήθηκε και ο δείκτης εμπιστοσύνης των καταναλωτών, που μειώθηκε από το 72 που ήταν το τρίμηνο του 2009, στο 57 το εξάμηνο του 2010, χάνοντας μία – δύο μονάδες μέχρι το τέλος του χρόνου.
Ο δείκτης που χαρακτήρισε την περσινή πορεία των πωλήσεων ήταν αρνητικός κατά 1,58% σύμφωνα με τα στοιχεία άλλης εταιρείας μετρήσεων, της SymphonyIRI και αν συνυπολογιστούν και οι δύο αυξήσεις του ΦΠΑ το 2010, τότε οι πραγματικές απώλειες του τζίρου διαμορφώθηκαν στο 2,58%.
Σύμφωνα με την έρευνα, το 2010 παρατηρήθηκε το φαινόμενο της μετατόπισης του τζίρου από τις μικρότερες αλυσίδες στις ισχυρές, χωρίς όμως να καλυφθούν οι απώλειες των κερδών. Η συνεχιζόμενη πτώση και το 2011, δεν ξάφνιασε πάντως τις μεγάλες αλυσίδες, καθώς παραδοσιακά το πρώτο τρίμηνο της χρονιάς, δεν είναι το πλέον δυνατό. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Nielsen, οι κατηγορίες που εμφανίζουν από τις μεγαλύτερες μειώσεις τζίρου είναι μέχρι στιγμής τα αναψυκτικά (-6%), οι χυμοί (-9%), τα σπορέλαια (-12%) και τα health and beauty προϊόντα (-7%).
Στον αντίποδα, αύξηση πωλήσεων καταγράφεται στα έτοιμα γεύματα (+5%), το ούζο (+6%), στον καφέ φίλτρου (+6%) και τα βελτιωτικά γεύσης (+6%). Αν πάντως η ελεύθερη πτώση των πωλήσεων σε αξία δικαιολογείται λόγω της μείωσης των τιμών και των προσφορών σε αρκετά προϊόντα και της στροφής των καταναλωτών στα φθηνότερα ανώνυμα, η πτώση 5% έως 12% στους όγκους πωλήσεων, ανάλογα με την κατηγορία προϊόντων, έχει σημάνει συναγερμό στα επιτελεία των σούπερ μάρκετ. CARREFOUR ΜΑΡΙΝΟΠΟΥΛΟΣ Η μεγαλύτερη πτώση και το επενδυτικό πλάνο των 100 εκατ.ευρώ Τον τόνο της αντίδρασης στη μείωση των πωλήσεων, δίνει ο leader της αγοράς Carrefour Μαρινόπουλος. Ο ελληνογαλλικός όμιλος παρουσίασε την μεγαλύτερη κάμψη πωλήσεων από τις άλλες μεγάλες αλυσίδες το 2010, που έφτασε το 4,1%, με τον τζίρο να διαμορφώνεται στα 2,71 δισ. ευρώ, έναντι 2,83 δισ. ευρώ το 2009. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Πάνου Μαρινόπουλου, η πτώση θα μπορούσε να ήταν μεγαλύτερη, αλλά τα νέα καταστήματα που προστέθηκαν στο δίκτυο κατά τη διάρκεια της περασμένης χρονιάς, έσωσαν εν μέρει την κατάσταση, αντισταθμίζοντας τις απώλειες στα υφιστάμενα σημεία πώλησης. Για να επανακτήσει τους πελάτες και να διατηρήσει την κυριαρχία του στο λιανεμπόριο τροφίμων, ο Πάνος Μαρινόπουλος σχεδίασε την πιο επιθετική εμπορική πολιτική από τότε που ιδρύθηκε ο όμιλος, προχωρώντας σε νέες μειώσεις τιμών, που φθάνει μέχρι το 50% σε είδη ρουχισμού, ενώ ξεκίνησε την εφαρμογή μιας νέας ενέργειας, μέσω της κάρτας Club, η οποία δίνει τη δυνατότητα σε όσους πελάτες αγοράσουν επιλεγμένα προϊόντα, να κερδίσουν δωρο-επιταγές αξίας 5 έως 10 ευρώ, για τις επόμενες αγορές τους. Επίσης, μέσω της κάρτας πιστότητας Club παρέχει έκπτωση 5% σε όλα τα προϊόντα Carrefour (ιδιωτικής ετικέτας) ευρείας κατανάλωσης, όπως είναι τα τρόφιμα, ποτά, απορρυπαντικά, χαρτικά, καλλυντικά. Η Carrefour Μαρινόπουλος είναι αποφασισμένη να συνεχίσει το επενδυτικό της πλάνο των 100 εκατ. ευρώ, για τη διετία 2011 – 2012, αναπτύσσοντας το δίκτυο των καταστημάτων της. Στα σχέδια του Πάνου Μαρινόπουλου, με τις… ευλογίες της μητρικής Carrefour είναι να ολοκληρώσει μέσα στο 2011 την απορρόφηση των 381 καταστημάτων Dia (κάποια θα κλείσουν), αλλά και τον εκσυγχρονισμό του δικτύου των 35 μεγάλων καταστημάτων της. Στόχος είναι να μετατρέψει τα πολυκαταστήματά της σε σημεία που ο καταναλωτής θα μπορεί να βρει ελκυστικές προσφορές σε μια μεγάλη γκάμα προϊόντων. Παράλληλα, την ερχόμενη άνοιξη, θα έχει μετατραπεί ένα από τα μεγάλα Carrefour του Λεκανοπεδίου σε «Carrefour Planet», ενός νέου τύπου καταστήματος, που σχεδίασε η μητρική εταιρεία.Τελικός στόχος το 2011 είναι ο όμιλος Carrefour να αριθμεί 908 καταστήματα, συμπεριλαμβανομένων και αυτών της Dia. ΑΒ
ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΣ
Εντολή στον Μαχαίρα για τοπικά δίκτυα Με τον αέρα του δεύτερου στα μερίδια αγοράς των σουπερμαρκετάδων και με τη μεγάλη ρευστότητα του βελγικού ομίλου Delhize, η ΑΒ Βασιλόπουλος έχει καταρτίσει ένα τολμηρό πλάνο 700 εκατ. ευρώ για την επόμενη επταετία (100 εκατ. ευρώ κάθε χρόνο), παρά την μείωση των κερδών, η οποία δεν φάνηκε να στενοχώρησε ιδιαίτερα τη μητρική εταιρεία. Ο βελγικός όμιλος, παρά το γεγονός ότι αρχικά ήταν διστακτικός στο να επενδύσει τόσα χρήματα, στάθηκε περισσότερο στην αύξηση του τζίρου στο 9μηνο του 2010 στα 1,13 δισ. ευρώ έναντι 1,06 δισ. ευρώ το 2009, παρά στη μείωση των λειτουργικών κερδών στα 28 εκατ. ευρώ από τα 32 εκατ. ευρώ το 2009. Έτσι, έδωσε το «πράσινο» φως στον διευθύνοντα σύμβουλο Κώστα Μαχαίρα, να προχωρήσει στο πλάνο που έχει σχεδιαστεί και το οποίο περιλαμβάνει αρχικά την ανεύρεση και εξαγορά τοπικών δικτύων για να πετύχει ο στόχος της εξάπλωσης σε περισσότερες περιοχές της χώρας και ταυτόχρονα στην επένδυση στις τιμές, μέσω της μείωσης ή της διατήρησης αυτών σε σταθερά επίπεδα, αλλά βασικά στη διαρκή ανάπτυξη των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας. Η επιμονή της ΑΒ Βασιλόπουλος στην ιδιωτική ετικέτα οφείλεται στο γεγονός ότι το 17% του τζίρου, το γ’ τρίμηνο του 2010, προήλθε από τις πωλήσεις αυτών των προϊόντων, που είχαν αύξηση κατά 150 μονάδες σε σχέση με το 2009. Γι’ αυτό και προτίθεται να εδραιώσει τα Red Markets, τα οποία είναι σούπερ μάρκετ με επώνυμα προϊόντα, αλλά και ιδιωτικής ετικέτας, σε μόνιμα χαμηλές τιμές. Πάντως, ένα από τα στοιχήματα της ΑΒ Βασιλόπουλος είναι η επιτυχία του πρώτου greenstore στην Ελλάδα, που είναι σαν ενός είδους απάντηση στο υπερμάρκετ της Σκλαβενίτης. Το greenstore λειτουργεί στη Σταμάτα Αττικής με ανεμογεννήτρια, σταθμό φόρτισης ηλεκτρικών αυτοκινήτων, ηλιακούς συλλέκτες, φωτοσωλήνες, φυσικό δροσισμό, φωτοβολταϊκούς υαλοπίνακες, γεωθερμικό σύστημα και άλλα οικολογικά. Μέσα στο 2011, αναμένεται να λειτουργήσει greenstore της ΑΒ Βασιλόπουλος, αλλά και στη Θεσσαλονίκη. Το δίκτυο της ΑΒ Βασιλόπουλος μετράει περίπου 230 καταστήματα. LIDL Ανοδική πορεία με την «προίκα» της Aldi Το 2010 καταγράφηκε σαν χρονιά των Lidl. Η γερμανική εκπτωτική αλυσίδα, κρατούσε στα σκήπτρα των discount σούπερ μάρκετ, ακόμα και όταν βρισκόταν στην Ελλάδα η άλλη εκπτωτική αλυσίδα Aldi, η οποία δεν άντεξε και αποχώρησε. Σε συνδυασμό με την αποχώρηση της Plus από την ΑΒ Βασιλόπουλος και την απορρόφηση της Dia από την Carrefour Μαρινόπουλος, η Lidl έμεινε μόνη της να «παίζει» στο… γήπεδο των discounters. Έτσι, κατέγραψε ανοδική πορεία, κατέχοντας μερίδιο περίπου 10%, το οποίο το κατατάσσει στην τέταρτη γενική θέση των σούπερ μάρκετ, αν και δεν συγκρίνεται με τις άλλες μη εκπτωτικές αλυσίδες. Τα Lidl δεν ανακοινώνουν αποτελέσματα, αλλά σύμφωνα με τα στοιχεία της SymphonyIRI σημείωσαν άνοδο του τζίρου το 2010 κατά 3% περίπου, αλλά τα κέρδη ήταν μειωμένα σε σχέση με το 2009 καθώς τα Lidl ήταν τα πρώτα που απορρόφησαν τις διαδοχικές αυξήσεις του ΦΠΑ. Πάντως, θέλοντας να αυξήσει ακόμα περισσότερο τις πωλήσεις της και να εκμεταλλευτεί το ότι είναι η μοναδική πλέον discount αλυσίδα σούπερ μάρκετ στην Ελλάδα, επένδυσε 55 εκατ. ευρώ και εξαγόρασε εν λειτουργία δέκα ιδιόκτητα καταστήματα και δύο μισθωμένα που χρησιμοποιούσε η Aldi στη Βόρεια Ελλάδα και σε άλλες περιοχές της χώρας, υλοποιώντας τον σχεδιασμό της εδραίωσης σε προνομιακές περιοχές της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης. Παράλληλα, έχει δρομολογήσει νέες επενδύσεις 100 εκατ. ευρώ με στόχο να διευρύνει το δίκτυό της από 206 σε 220 σημεία.
ΣΚΛΑΒΕΝΙΤΗΣ
Στόχος η δεύτερη θέση με εξαγορές Η περσινή χρονιά δεν ήταν κακή για τους αδελφούς Σκλαβενίτη. Η αλυσίδα, που κατέχει την τρίτη θέση στα μερίδια αγοράς, παρά την κρίση είχε αύξηση του τζίρου κατά 3,3% με τζίρο 1,19 δισ. ευρώ περίπου το 2010, ενώ τα κέρδη ξεπέρασαν τα 25 εκατ. ευρώ. Στόχος των αδελφών Γεράσιμου, Στέλιου και Μαρίας Σκλαβενίτη είναι να αυξήσουν τα μερίδια αγοράς και να πιάσουν την ΑΒ Βασιλόπουλος στη δεύτερη θέση. Μπορεί να μη διαθέτουν τη ρευστότητα της Delhize, γι’ αυτό ανέβασαν τον πήχη των προδιαγραφών με τη δημιουργία για τα υπερμάρκετ (που δεν ήταν στα σχέδια της ΑΒ Βασιλόπουλος) με τη δημιουργία υπερμάρκετ στην Καλλιθέα, που όχι μόνο ενίσχυσε τη θέση της Σκλαβενίτης στην αγορά, αλλά άλλαξε και τα δεδομένα του ανταγωνισμού στη νότια περιοχή της Αττικής. Κύκλοι της αγοράς πάντως, θεωρούν κατόρθωμα να κατέχει τόσο μεγάλο μερίδιο της αγοράς η Σκλαβενίτης με ένα εξαιρετικά περιορισμένο δίκτυο καταστημάτων, που ήταν 72, μέχρι το τέλος του 2010. Επειδή όμως ο ανταγωνισμός είναι μεγάλος, οι αδελφοί Σκλαβενίτη ήξεραν ότι δεν θα άντεχαν να κρατήσουν και τον τζίρο τους και τα κέρδη, αλλά και το μερίδιο αγοράς ψηλά, αν δεν αποφάσιζαν να αυξήσουν το δίκτυό τους. Καθώς δεν ήταν στα σχέδιά τους να ανοίξουν νέα καταστήματα, προχώρησαν στην εξαγορά 9 καταστημάτων της Ατλάντικ, σε σημεία της Αττικής που δεν είχαν πρόσβαση. Στα σχέδιά τους είναι, όπως λένε τελευταίες πληροφορίες, να επενδύσουν 20 εκατ. ευρώ για άλλο νέο υπερμάρκετ σε περιοχή των νοτίων προαστίων, ενώ ένα σημαντικό ποσό θα επενδύσουν και για τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας.
ΒΕΡΟΠΟΥΛΟΣ
Ποντάρει σε Σκόπια και Κρήτη Ο όμιλος Βερόπουλου προσπαθεί να παραμείνει στην πρώτη πεντάδα των μεριδίων αγοράς του κλάδου και μέχρι στιγμής δείχνει να το καταφέρνει. Μπορεί πέρυσι ο τζίρος του να ξεπέρασε το 1 δισ. ευρώ, ωστόσο τα κέρδη ήταν μειωμένα στα 2 περίπου εκατ. ευρώ από τα 2,97 εκατ. ευρώ το 2009. Το μεγάλο στοίχημα για να διατηρήσει και να αυξήσει τον τζίρο του ομίλου του ο Νίκος Βερόπουλος το δίνει με το Vero Center που άρχισε να λειτουργεί στα Σκόπια και από εκεί περιμένει να αυξήσει τα κέρδη του, ενώ οι προσδοκίες του να κρατήσει τους τζίρους προέρχονται και από την θυγατρική (κατά 60%) κρητική αλυσίδα Χαλκιαδάκης. Πάντως «αχίλλειος πτέρνα» του Νίκου Βερόπουλου είναι οι τιμές, καθώς θεωρείται ίσως το πιο ακριβό σούπερ μάρκετ σε ορισμένα προϊόντα, σύμφωνα με έρευνες καταναλωτικών οργανώσεων. Γι’ αυτό και ήδη σχεδιάζει να προβεί σε μειώσεις σε πολλά προϊόντα, που θα φθάσουν τις τιμές των Spar, που είναι ιδιωτικής ετικέτας.
ΜΑΣΟΥΤΗΣ
Θέλει να αντέξει τον ανταγωνισμό Παρά την κρίση και τη γενικότερη μείωση των πωλήσεων στα σούπερ μάρκετ, ο μεγαλύτερος βορειοελλαδικός λιανεμπορικός όμιλος Μασούτη, διεύρυνε τον τζίρο κατά 5,5% στα 634,5 εκατ. ευρώ από 601,5 εκατ. ευρώ το 2009, ενώ τα κέρδη ξεπέρασαν τα 15 εκατ. ευρώ. Στόχος του Διαμαντή Μασούτη ήταν από τις αρχές του 2010 να εξαπλωθεί και στην υπόλοιπη Ελλάδα, για να αυξήσει τον τζίρο και το μερίδιο αγοράς. Τον στόχο του τον κατάφερε από τις αρχές του 2011 με «προίκα» την εξαγορά 14 καταστημάτων της Ατλάντικ στην Ήπειρο και την νησιωτική Ελλάδα, ενώ εκτιμάται ότι θα προσθέσει 20 συνολικά νέα σημεία πώλησης στο δίκτυό της. Παράλληλα, σε εξέλιξη βρίσκεται και η επένδυση ύψους 45 εκατ. ευρώ για την κατασκευή του νέου logistics center στη Θεσσαλονίκη με στόχο τις οικονομίες κλίμακας για τον όμιλο. Για να αντέξει όμως στον ανταγωνισμό της μείωσης των τιμών που κάνουν οι άλλες αλυσίδες, η Μασούτης έχει ξεκινήσει ήδη τις μειώσεις σε προϊόντα που φτάνουν ποσοστιαία έως και 35%. ΜΕΡΙΔΙΑ ΑΓΟΡΑΣ Σούπερ μάρκετ Μερίδιο Carrefour Μαρινόπουλος 18,7% ΑΒ Βασιλόπουλος 13% Σκλαβενίτης 11% Lidl (discount) 10% Βερόπουλος 5,5% Μασούτης 4,9% Πέντε 3,3% Αρβανιτίδης 2% My Market 1,6% Πηγή: Nielsen
Η ΠΟΡΕΙΑ ΤΩΝ ΤΖΙΡΩΝ
Μήνας Τζίρος Ιανουάριος
-2,5% Φεβρουάριος
– 2,82% Μάρτιος
-2,35% Απρίλιος
– 4,96% Μάιος
– 5,87% Ιούνιος
– 6,99% Ιούλιος
– 1,81% Αύγουστος
+ 5,06% Σεπτέμβριος
+ 0,34% Οκτώβριος
– 2,05% Νοέμβριος
– 0,58% Δεκέμβριος
– 0, 50% 2010
Πηγή: SyphonyIRI