Περιστέρης, ΔEH, Pήγας vs ξένων κολοσσών για τα 4 πεδία της B. Eλλάδας
«Ξεπέρασαν τα 350 εκατ. ευρώ οι προσφορές στο διαγωνισμό του ΥΠΕΚΑ, για την εκμετάλλευση των πεδίων Νέστου, Έβρου, Χίου, Σαμοθράκης»
Εικοσιοκτώ χρόνια μετά την πρώτη απόπειρα της ΔΕΗ, να εκμεταλλευτεί το μεγάλο γεωθερμικό πεδίο της Μήλου, που κατέληξε στο κλείσιμο της μονάδας ηλεκτροπαραγωγής 5 MW, που είχε δημιουργήσει, το κεφάλαιο «γεωθερμία» ανοίγει και πάλι, αποτελώντας το νέο «λάφυρο» που διεκδικούν οι ισχυροί παίκτες της ενέργειας.
Η «μάχη» ελληνικών και ξένων κολοσσών ξεκίνησε, καθώς οι προσφορές που κατατέθηκαν στα πλαίσια του διεθνούς πλειοδοτικού διαγωνισμού, που προκήρυξε το υπουργείο Περιβάλλοντος, ξεπέρασαν τα 350 εκατ. ευρώ. Ένας διαγωνισμός, που προκηρύχθηκε για πρώτη φορά στα ελληνικά δεδομένα και αφορά στη μίσθωση και εκμετάλλευση τεσσάρων πεδίων, στα οποία σύμφωνα με το Ινστιτούτο Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών υπάρχουν πλούσια κοιτάσματα γεωθερμικού δυναμικού σε βάθος μόλις 1.000- 2.000 μέτρα κάτω από την επιφάνεια της γης. Πρόκειται για τις περιοχές στο Δέλτα του ποταμού Νέστου, στο Δέλτα του ποταμού Έβρου, στη Σαμοθράκη και την κεντρική και νότια Χίο.
Σε πρώτη φάση, οι επενδύσεις θα φτάσουν τα 40- 50 εκατ. ευρώ και ανάλογα με τα αποτελέσματα των ερευνητικών γεωτρήσεων, αυτές θα αγγίξουν τα 200 εκατ. ευρώ για την εγκατάσταση μονάδων ηλεκτροπαραγωγής. Πεδίο «λαμπρό» για τις εταιρείες, που τα τελευταία χρόνια έχουν επενδύσει εκατομμύρια ευρώ στον τομέα των ΑΠΕ και φιλοδοξούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο ως παραγωγοί ηλεκτρικής ενέργειας, «φέρνοντας» την Ισλανδία στην Ελλάδα, μια χώρα που καλύπτει περίπου το 45% των αναγκών των κτιρίων της σε θέρμανση, στη γεωθερμία.
Οι μνηστήρες
Οι εκτιμήσεις πως η αξιοποίηση ενός γεωθερμικού ρευστού στην Ελλάδα είναι οικονομικά αποδοτικότερη σε σύγκριση με άλλες χώρες της Ευρώπης και της Αμερικής, καθώς το «πολύτιμο ζεστό νερό», όπως το αποκαλούν οι επιχειρηματίες της ενέργειας, βρίσκεται σε μικρότερα βάθη στη χώρα μας, άρα και οι έρευνες κοστίζουν λιγότερο (από 1,5- 3 εκατ. ευρώ), όταν στη Γερμανία λόγω του εντοπισμού σε βάθη 3.500 μέτρων και πάνω, μπορεί να αγγίξει και τα 12 εκατ. ευρώ, έχει προκαλέσει έντονο επενδυτικό ενδιαφέρον.
Ανάμεσα στους «μνηστήρες» για τις άδειες γεωτρήσεων, οι οποίοι κατέθεσαν προσφορά στον διαγωνισμό του ΥΠΕΚΑ είναι η ΔΕΗ Ανανεώσιμες, η Ενεργειακή Αιγαίου του Μαθιού Ρήγα και η Τέρνα Ενεργειακή του Γιώργου Περιστέρη. Απέναντί τους ως αντίπαλοι θα είναι ξένοι κολοσσοί, όπως η ιταλική Enel, η ισραηλινο – αμερικανικών συμφερόντων ORMAT και η καναδική Hellenic Geothermal Holdings. Η ΔΕΗ Ανανεώσιμες από πέρυσι, όταν ξανάνοιξε το κεφάλαιο «γεωθερμία», είχε εκδηλώσει ενδιαφέρον για τα 4 κοιτάσματα, ενώ ενδιαφέρον να αναπτύξει πεδία έχει και για τις περιοχές της Λέσβου, της Νισύρου, των Μεθάνων και της Μήλου, όπου είχε ξαναδοκιμάσει την «τύχη» της το 1983, δημιουργώντας μονάδα ηλεκτροπαραγωγής 5 MW, την οποία έκλεισε τέσσερα χρόνια αργότερα, λόγω τοπικών αντιδράσεων. Τεχνικά λάθη που έγιναν τότε και η απειρία σε έναν καινούριο τομέα των ΑΠΕ δεν της επέτρεψαν να συνεχίσει τη δραστηριότητά της. Στην ουσία, στα σχέδια της ΔΕΗ είναι να εκμεταλλευτεί τον γεωθερμικό πλούτου του Αιγαίου.
Η Τέρνα Ενεργειακή του Γιώργου Περιστέρη, ο οποίος μετά την «καθίζηση» στις κατασκευές, έχει ρίξει το επενδυτικό του βάρος στην ενέργεια, λειτουργώντας 10 αιολικά πάρκα συνολικής ισχύος 154,4 MW, ελέγχοντας υδροηλεκτρικά έργα 186 MW και επεκτεινόμενος στα φωτοβολταϊκά, ήταν σίγουρο ότι δεν θα άφηνε να περάσει η ευκαιρία της γεωθερμίας από μπροστά του, χωρίς να την αξιοποιήσει. Αυτό που κέντρισε το ενδιαφέρον, τόσο στον ίδιο, όσο και στον έτερο Έλληνα ενδιαφερόμενο, Μαθιό Ρήγα της Ενεργειακής Αιγαίου, είναι ότι η γεωθερμία από μόνη της μπορεί να δώσει γύρω στα 400 MW, το μέγεθος δηλαδή ενός μεγάλου σταθμού. Το ζήτημα είναι ότι μπορεί να υποστηρίξει και τις υπόλοιπες ΑΠΕ, μεγιστοποιώντας τα MW της αιολικής ή της ηλιακής ενέργειας.
Για την Ενεργειακή Αιγαίου μάλιστα, αποτελεί πρώτης τάξεως ευκαιρία να επεκταθεί και σε ένα νέο επιχειρηματικό πεδίο, πέρα από την εκμετάλλευση κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου, όπου δραστηριοποιείται μέχρι τώρα, καθώς το γεωθερμικό ρευστό είναι ανεξάντλητο «καύσιμο».
Το έργο των Ελλήνων δεν θα είναι εύκολο, καθώς και οι ξένοι κολοσσοί διαθέτουν τεράστια εμπειρία στη γεωθερμία. Με έδρα τη Νεβάδα, η Ormat εξειδικεύεται εδώ και 40 χρόνια στον σχεδιασμό, ανάπτυξη, κατασκευή και λειτουργία γεωθερμικών ηλεκτροπαραγωγικών μονάδων από την Αμερική μέχρι τη Γουατεμάλα, την Κένυα και τη Νικαράγουα.
Αλλά και η καναδική Hellenic Geothermal θεωρείται από τους leaders στον τομέα της γεωθερμίας παγκοσμίως.
Οι άλλες χώρες
Η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από γεωθερμία μπορεί να βρίσκεται σε εμβρυικό στάδιο στην Ελλάδα, λόγω των γραφειοκρατικών αγκυλώσεων, καθώς οι πρώτες ανακοινώσεις για την αξιοποίησή της έγιναν το 2007, εμπλουτίστηκαν το 2009, αλλά παρέμειναν στα… χαρτιά μέχρι σήμερα, όμως, σε άλλες χώρες εμφανίζει σημαντική ανάπτυξη, καλύπτοντας ανάγκες ηλεκτρισμού και θέρμανσης, αλλά και χρησιμοποιείται σε spa, θερμοκήπια, ιχθυοκαλλιέργειες κ.α.
Ανάμεσα σε αυτές είναι το σύνολο των Σκανδιναβικών χωρών, η Γερμανία, οι ΗΠΑ, αλλά και το Ελ Σαλβαδόρ, οι Φιλιππίνες, η Κόστα Ρίκα και η Κένυα. Μόνο στη Σουηδία έχουν εγκατασταθεί περίπου 300.000 γεωθερμικά συστήματα.
«Αγκάθι» οι τοπικές αντιδράσεις
Μπορεί το ΙΓΜΕ να κάνει λόγο για ενεργειακά, περιβαλλοντικά πλεονεκτήματα της γεωθερμίας, αλλά και για οφέλη ανάπτυξης των τοπικών οικονομιών, όπου βρίσκονται τα κοιτάσματα, όμως «αγκάθι» για τους επιχειρηματίες αποτελούν οι τοπικές αντιδράσεις. Πολλοί είναι εκείνοι οι τοπικοί φορείς, που δεν επιθυμούν την εγκατάσταση ηλεκτροπαραγωγικών μονάδων στις περιοχές τους κι αυτό επειδή φοβούνται το υδρόθειο, το οποίο αναδύεται από τις μονάδες γεωθερμίας και το οποίο ομολογουμένως έχει ενοχλητική οσμή.
Παρά τις διαβεβαιώσεις που έχουν λάβει, πως πλέον υπάρχουν σύγχρονα συστήματα, που κατακρατούν το υδρόθειο και δεν το αφήνουν να εκλυθεί στην ατμόσφαιρα, δείχνουν επιφυλακτικοί και έχουν επιστρατεύσει και τις οικολογικές οργανώσεις στον αγώνα τους κατά των νέων αυτών επενδύσεων. Στην ουσία, οι επιχειρηματίες δεν θέλουν να επαναληφθεί το πάθημα της ΔΕΗ στη Μήλο τη δεκαετία του ’80 και προσπαθούν να πείσουν για την αξία και την ασφάλεια των γεωτρήσεων και των μονάδων.
