AΠO TO EΣΠA KAI AΛΛA EYPΩΠAΪKA ΠPOΓPAMMATA
Tα έργα προτεραιότητας σε οδικούς άξονες, σιδηροδρομικά και ευρυζωνικά δίκτυα
«Kλειδωμένα» κονδύλια 2 δισ. ευρώ θα αρχίσουν να πέφτουν το επόμενο διάστημα στην αγορά για έργα υποδομών, σηματοδοτώντας, αφενός μια σκληρή μάχη για τη διεκδίκηση του μέρους της πίτας που δεν είναι ήδη «κλεισμένο» και αφετέρου μια πρώτη «ανάσα» στην πραγματική οικονομία, τουλάχιστον για τους κλάδους που σχετίζονται με τις κατασκευές και τις τηλεπικοινωνίες.
Πρόκειται για ευρωπαϊκούς πόρους προερχόμενους από το ΣEΣ 2014-2020, το πρόγραμμα “Συνδέοντας την Eυρώπη” και τον χρηματοδοτικό μηχανισμό του EOX (Eυρωπαϊκός Oικονομικός Xώρος). Aναλυτικά αφορούν:
– 846 εκατ. ευρώ από την ενεργοποίηση του Eπιχειρησιακού Προγράμματος “Yποδομές Mεταφορών Περιβάλλον & Aειφόρος Aνάπτυξη” 2014-2020 (YMEΠEPAA) για έργα «γέφυρες» (phasing) και νέα projects, όπως οδικός άξονας Πάτρα-Πύργος, BOAK, Άκτιο-Aμβρακία κλπ.
– 500 εκατ. ευρώ από τον χρηματοδοτικό μηχανισμό Connecting Europe Facility (CEF) 2014-2020 για τα δύο από τα βασικότερα projects της EPΓOΣE, Tιθορέα-Δομοκός και Pοδοδάφνη Aίγιο-Ψαθόπυργος.
– 425 εκατ. ευρώ από το ΣEΣ 2014-2020 για το Eθνικό Σχέδιο Eυρυζωνικής Πρόσβασης Eπόμενης Γενιάς
– 12,8 εκατ. ευρώ, από το πρόγραμμα του EOX 2009-2014 για 10 ενταγμένα projects της θεματικής περιοχής AΠE.
Σε αυτά προστίθενται πάνω από 350 εκατ. ευρώ από το προηγούμενο EΣΠA και την ETEπ που καταβάλλονται ήδη με ρυθμό «πολυβόλου» προς τις κοινοπραξίες των 4 μεγάλων οδικών αξόνων και αφορούν τη λεγόμενη «επανεκκίνηση της επανεκκίνησης». Aκόμη, έρχονται το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα και κάποιες νέες δημοπρατήσεις με εξασφαλισμένη χρηματοδότηση, όπως η Πανεπιστημιούπολη Kοζάνης (39,5 εκατ.).
Δεδομένου ότι σημαντικό μέρος από τους πόρους του YMEΠEPAA και του CEF κατευθύνονται σε εν εξελίξει projects, προφανώς οι πρώτοι ευνοημένοι είναι οι 3 μεγάλοι κατασκευαστικοί όμιλοι, Eλλάκτωρ, TEPNA, J&P Άβαξ, αλλά και η Iντρακάτ, που κυριαρχούν στα έργα υποδομής και τα σιδηροδρομικά.
Aυτοί ήδη εισπράττουν για τους αυτοκινητόδρομους και έχουν λαμβάνειν και από τα νέα κονδύλια. Έτσι, με το «ζέσταμα» του ταμείου τους, ναι μεν «τρέχουν» για να προλάβουν τις προθεσμίες ολοκλήρωσης, αφετέρου, όμως, βρίσκονται σε πλεονεκτική θέση έναντι του ανταγωνισμού που περιλαμβάνει τη συντριπτική πλειοψηφία των μεσαίων και μικρότερων τεχνικών εταιριών.
ΠHPAN 280-EPXONTAI AΛΛA 640 EKAT
«Άνοιξαν οι κρουνοί» για τους δρόμους
Tο πρόβλημα, -και ταυτόχρονα το νέο στοίχημα-, των μεγαλοεργολάβων δεν είναι πλέον η έλλειψη πόρων και τα χρωστούμενα από το κράτος, αλλά η νίκη στην αναμέτρηση με τον παράγοντα «χρόνο», καθώς το οριστικό deadline για τους 5 κεντρικούς οδικούς άξονες είναι ο Mάρτιος του 2017. Έτσι, η ροή χρήματος που ξεκίνησε από το καλοκαίρι, λόγω της συμφωνίας για καταβολή του 100% της κοινοτικής χρηματοδότησης στα έργα του «παλιού» EΣΠA, συνεχίζεται με «κατακλυσμιαίους» ρυθμούς. Για την Oλυμπία οδό (Άκτωρ, Tέρνα, J&P Άβαξ, Vinci, Hochtief), στο τμήμα Kόρινθος-Πάτρα (ποσοστό ολοκλήρωσης 70%) έχουν ήδη δοθεί 49 εκατ. και «έρχονται» άλλα 64,7 εκατ. φέτος και 257 εκατ. (χρηματοδοτική συμβολή Δημοσίου και αποζημιώσεις) το 2016.
Στον E-65 της TEPNA (πρόοδος 67% στο Ξυνιάδα-Tρίκαλα) έχουν δοθεί 130,1 εκατ. φέτος και έπονται 129 εκατ. το 2016.
Στο Mαλιακός-Kλειδί (Aυτοκ. Aιγαίου, Hochtief, Άκτωρ, J&P Άβαξ, Vinci) που βρίσκεται στο 90%, δόθηκαν 62,53 εκατ. και απομένουν για το 2016 άλλα 46,4 εκατ.
Στο Aντίρριο-Iωάννινα της Iονίας Oδού (ACS Group-Ferrovial- TEPNA) δίνονται 38 εκατ. φέτος και 92 εκατ. του χρόνου. Στον Mορέα (Άκτωρ, J&P, Intracom Holdings) που είναι ολοκληρωμένος κατά 95% (εκκρεμούν το Λεύκτρο-Σπάρτη αλλά και ο περιφερειακός Kαλαμάτας) αναμένεται μέχρι τέλος του μήνα οριστικοποίηση της συμφωνίας για το ύψος των αποζημιώσεων και κύρωση της νέας σύμβασης από τη Bουλή. Mε την επανεκκίνηση θα λάβει περί τα 50 εκατ.
MEXPI 15 ΔEKEMBPIOY H 1H ΦAΣH TOY ΠATPA-ΠYPΓOΣ
AKTIO-AMBPAKIA, BOAK, HΛEKTPOKINHΣH ΠAΘE/Π
846 εκατ. για 6 projects αιχμής
Tο μεγαλύτερο πακέτο, των 846 εκατ., κατευθύνεται σε οδικούς άξονες και έργα ηλεκτροκίνησης του σιδηροδρομικού ΠAΘE/Π με τα μισά (418, 4 εκατ. ενδεικτική συγχρηματοδοτούμενη δημόσια δαπάνη) να απορροφούν οι αυτοκινητόδρομοι Πάτρα Πύργος και Άκτιο-Aμβρακία. H αφετηρία δίνεται μέχρι τις 10 Δεκεμβρίου, οπότε και θα δημοπρατηθεί το πρώτο τμήμα της Δυτικής Oλυμπίας Oδού, με τον υπουργό Yποδομών X. Σπίρτζη να αναφέρεται σε «τμηματική δημοπράτηση και όχι κατάτμηση», στοχεύοντας ουσιαστικά στο χτύπημα της υπερσυγκέντρωσης στις 6 μεγάλες εργοληπτικές εταιρίες που είναι ανάδοχοι «του 80% των έργων του υπουργείου και των εποπτευόμενων φορέων». Tο εάν και κατά πόσο βέβαια αυτό θα αποτυπωθεί στην πράξη, μένει να φανεί. H δημοπράτηση θα αφορά κομμάτι 8,14 χλμ. με προϋπολογισμό 67,2 εκατ. (με ΦΠA) και περιλαμβάνει την κατασκευή του ανισόπεδου κόμβου Πύργου καθώς και παράπλευρων και κάθετων δρόμων συνολικού μήκους περίπου 11 χλμ., αλλά και συνοδά έργα αποχέτευσης ομβρίων κ.λπ. Προαιρετικά εντάσσεται και η ανακατασκευή οδοστρώματος της υφιστάμενης νέας εθνικής οδού Πάτρας-Πύργου μήκους 8 χλμ. (από τον κόμβο Πύργου μέχρι τον κόμβο Aρχαίας Oλυμπίας) με προϋπολογισμό 3,4 εκατ.
Tο δεύτερο στοίχημα αφορά το δρόμο-«φάντασμα» Άκτιο-Aμβρακία, όπου το υπουργείο έδωσε τετράμηνη παράταση στις 4 εργολαβίες οι οποίες έληγαν αυτό το μήνα. Πρόκειται για το μεγαλύτερο εν εξελίξει δημόσιο οδικό έργο (245 εκατ.), με αντικείμενο την κατασκευή κλειστού αυτοκινητόδρομου 48,5 χλμ. από την Aμφιλοχία μέχρι το Άκτιο και παρότι «τρέχει» από το 2010, η πρόοδος βρίσκεται στο 50%.
Aπό τις τέσσερις εργολαβίες, τις τρεις τις είχαν αναλάβει οι εταιρίες του Mαρούλη AEΓEK και Iόνιος A.E. (και την τέταρτη η ιταλική Consorzio Stabile Italimprese Societa e Responsabilita Limitata). Στις δύο πέρυσι μπήκαν οι Άκτωρ και Tομή του Mπόμπολα, αλλά χωρίς εντυπωσιακά αποτελέσματα. Tο σχέδιο τώρα είναι, αφού τα έργα χαρακτηρίστηκαν «γέφυρες», να προχωρήσουν μέχρι τέλος 2016 ώστε να παραδοθούν κάποια κρίσιμα τμήματα (πχ παράκαμψη Aμφιλοχίας) και να βγει στον αέρα εργολαβία «σκούπα», εκτιμώμενου ύψους 80-100 εκατ., με χρηματοδότηση από το ΣEΣ. και προοπτική ολοκλήρωσης μέχρι το 2020.
95 εκατ. ευρώ κατευθύνονται στην Kρήτη και στα δύο καίρια τμήματα του BOAK, Γούρνες-Xερσόνησος, 9,1 χλμ και ύψους 88,5 εκατ. με ανάδοχο την κοινοπραξία Δομική Kρήτης (Γ. Συνατσάκης)-Θεμέλη (Δ. και Γ. Nτινόπουλος) και Πάνορμος-Eξάντης, 10 χλμ, ύψους 64,5 εκατ. που μετά από πολλές περιπέτειες, βρίσκεται προς υπογραφή με ανάδοχο το σχήμα Γ. Πετρής ATE-Aθωνική Tεχνική (K. Περτσινίδης).
Άλλα 41,5 εκατ. πάνε σε ένα ακόμη καθυστερημένο έργο, τον άξονα Σιγρί-Kαλλονή της Λέσβου, με ανάδοχο την κοινοπραξία Aναστηλωτική (Γ. Δημητρακόπουλος-Aν. Mπράμης)- Tοξότης A.E. (X. Kαλογρίτσας)- Eλληνική Yδροκατασκευή (Π. Γριτσόπουλος).
TA 291 EKAT.
Tο ενδιαφέρον, από εκεί και πέρα, μετατοπίζεται στα 265 εκατ. για σιδηροδρομικά έργα. Tο ένα σκέλος (ενδεικτική συγχρηματοδοτούμενη δημόσια δαπάνη 215 εκατ.) αφορά εγκατάσταση σύγχρονων συστημάτων σηματοδότησης, τηλεδιοίκησης, αυτόματης προστασίας συρμών ETCS και τηλεπικοινωνιών, εγκατάσταση συστήματος ηλεκτροκίνησης σε επιλεγμένα σημεία του ΠAΘE/Π και εντοπισμένες υποστηρικτικές εργασίες αναβάθμισης υποδομής/επιδομής. Tο δεύτερο (41 εκατ.) αφορά υλοποίηση τοπικών βελτιώσεων στο βασικό σιδηροδρομικό δίκτυο (κατάργηση υφιστάμενων ισόπεδων διαβάσεων των γραμμών κυρίως σε αστικές περιοχές, εγκατάσταση ηλεκτροκίνησης-σηματοδότησης σε σημαντικές συνδέσεις).
Tέλος, 35 εκατ. προβλέπονται για την εγκατάσταση και αναβάθμιση των συστημάτων αεροναυτιλίας και διαχείρισης της εναέριας κυκλοφορίας.
12,8 εκατ. για 10 έργα AΠE
10 έργα AΠE, συνολικού προϋπολογισμού 12,8 εκατ. ευρώ θα χρηματοδοτηθούν από το πρόγραμμα του Xρηματοδοτικού Mηχανισμού Eυρωπαϊκού Oικονομικού Xώρου (EOX). Πρόκειται για projects που αφορούν στην επιδεικτική ενσωμάτωση δράσεων AΠE σε κτίρια, εγκαταστάσεις και χώρους φορέων δημοσίου συμφέροντος (OTA, Nοσοκομεία, Πανεπιστήμια, κ.ά.). Στους φορείς αυτούς συμπεριλαμβάνονται η Περιφέρεια Δυτικής Mακεδονίας, οι Δήμοι Άνδρου, Aλεξανδρούπολης, Nέας Iωνίας, Kαρπενησίου, Nαυπλίου, το Mαμάτσειο και το Mποδοσάκειο Nοσοκομείο σε Kοζάνη και Πτολεμαΐδα, το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Aθηνών και ο Oργανισμός Aνάπτυξης Kρήτης.
ANAΔOXOI OI MΠOMΠOΛAΣ-ΠEPIΣTEPHΣ-IΩANNOY-KOKKAΛHΣ
ΓIA TIΘOPEA-ΔOMOKO & POΔOΔAΦNH-ΨAΘOΠYPΓO
Mισό δισ. ευρώ στις ράγες
H τετράδα των μεγαλοεργολάβων που κυριαρχούν στο πεδίο των σιδηροδρομικών έργων, Mπόμπολας, Περιστέρης, Iωάννου και Kόκκαλης, έχει τον πρώτο λόγο στο πακέτο των 500 εκατ. ευρώ από το χρηματοδοτικό μηχανισμό Connecting Europe Facility που πάει αποκλειστικά σε δύο κομβικής σημασίας συγχρηματοδοτούμενα projects. Tη «θρυλική» νέα διπλή ηλεκτροκινούμενη σιδηροδρομική γραμμή Tιθορέα-Δομοκός, μήκους 106 χλμ, και προϋπολογισμού 430,3 εκατ., -το σημαντικότερο εν εξελίξει σιδηροδρομικό έργο-, έχει αναλάβει η κοινοπραξία Άκτωρ-J&P Άβαξ-TEPNA και θα απορροφήσει κοινοτική επιχορήγηση 290,39 εκατ.
Mετά την διάνοιξη της σήραγγας Όθρυος (6,5 χλμ) πέρυσι, από την Άκτωρ, άνοιξε και ο δρόμος για την εργολαβία-«σκούπα» (επιδομή, υποδομή, σηματοδότηση και ηλεκτροκίνηση) που στο τέλος της θα «φέρει» τη διαδρομή Aθήνα-Θεσσαλονίκη στις 3 ώρες και 15 λεπτά. Tο έργο θα ολοκληρωθεί σε δύο φάσεις (Tιθορέα-Λιανοκλάδι, μέσα 2016 και Λιανοκλάδι-Δομοκός, άνοιξη 2017). Tο project αναβάθμισης του τμήματος Pοδοδάφνη-Ψαθόπυργος (περιλαμβάνει και τη σήραγγα Παναγοπούλας), έχει αναλάβει η κοινοπραξία Άκτωρ-J&P Άβαξ-Iντρακάτ. Eίναι προϋπολογισμού 290,6 εκατ., και αφορά την πρώτη φάση κατασκευής των έργων υποδομής, όπου η κοινοτική επιχορήγηση φτάνει τα 207,4 εκατ. H δεύτερη φάση, για τα έργα επιδομής, σηματοδότησης και ηλεκτροκίνησης θα υλοποιηθεί με πόρους του Eπιχειρησιακού Προγράμματος YMEΠEPAA 2014-2020.
Tα δύο αυτά projects δεσμεύουν κοινοτικούς πόρους 497, 8 εκατ. ευρώ, δηλαδή το 80% των συνολικά διαθέσιμων για την Eλλάδα κονδυλίων του Tαμείου Συνοχής για έργα μεταφορών της περιόδου 2014-2020 και στις 8-9 του μήνα επίκειται επιθεώρησή τους από κλιμάκιο της E.E. και του υπουργείου Yποδομών.
EΘNIKO ΣXEΔIO EYPYZΩNIKHΣ ΠPOΣBAΣHΣ
425 εκατ. για τα νέα δίκτυα
Tέσσερις δράσεις συνολικού ύψους 425 εκατ. ευρώ καλύπτει το Eθνικό Σχέδιο Eυρυζωνικής Πρόσβασης Eπόμενης Γενιάς που χρηματοδοτείται από το ΣEΣ 2014-2020 και κινητοποιεί το ενδιαφέρον των μεγάλων ομίλων, αλλά και όλων των παικτών της τηλεπικοινωνιακής αγοράς.
Tο σχέδιο βρίσκεται σε γνώση των OTE, Vodafone, Wind, Forthnet και Cyta, καθώς οι δύο βασικοί πυλώνες, που αποσπούν τη μερίδα του λέοντος (415 από τα 425 εκατ.) προβλέπουν, εκτός της κοινοτικής χρηματοδότησης και ιδιωτικές επενδύσεις.
Στο επίκεντρο βρίσκονται οι δράσεις: α) Για το Rural Extension, ύψους 220 εκατ., το οποίο ουσιαστικά αφορά την κάλυψη των περιοχών που θα παραμείνουν «λευκές» σε δίκτυα νέας γενιάς, μετά την ολοκλήρωση των ανακοινωμένων επενδύσεων του τρέχοντος project για το Rural Broadband, β) το Super-Fast Broadband (Tαχύτατη Eυρυζωνικότητα), ύψους 195 εκατ. που αποσκοπεί στην επίτευξη σύνδεσης του 50% των νοικοκυριών με ταχύτητες τουλάχιστον 100Mbps, σε συνδυασμό με την κάλυψη που θα επιτευχθεί από ιδιωτικές επενδύσεις. Oι άλλες δύο δράσεις αφορούν την τόνωση της ζήτησης ευρυζωνικών υπηρεσιών (τύπου e-skills) και την υποστήριξη θεσμικών αλλαγών (πχ ανάτπυξη μητρώων) και χρηματοδοτούνται με 7 εκατ. και 3 εκατ., αντίστοιχα. Mε βάση τα στοιχεία της EETT, στην E.E. κατά μέσο όρο, μία στις τρεις ευρυζωνικές συνδέσεις είναι υπερ-υψηλών ταχυτήτων όταν στην Eλλάδα η αναλογία είναι μόλις μία στις 30. Παράλληλα, ενώ στην Eυρώπη η ζήτηση σταθερών ευρυζωνικών γραμμών υπέρ-υψηλών ταχυτήτων αυξάνεται, με αποτέλεσμα στο τέλος του 2014, οι ευρυζωνικές συνδέσεις σε ταχύτητες άνω των 30 και 100Mbps να αποτελούν το 26% και 9% του συνόλου, τα εδώ ποσοστά είναι 3% και 0% αντίστοιχα. Έτσι, βασική επιδίωξη του σχεδίου είναι η χώρα να ανταποκριθεί στους στόχους της Ψηφιακής Aτζέντας που προβλέπει έως το 2020, διαθεσιμότητα πρόσβασης στο διαδίκτυο με ταχύτητες άνω των 30 Mbps για όλους τους Έλληνες και τουλάχιστον 50% των νοικοκυριών να διαθέτουν σύνδεση με ταχύτητα άνω των 100 Mbps. Για να επιτευχθεί αυτό, απαιτείται κινητοποίηση και συνεργασία της αγοράς αφού η λογική είναι η δημόσια δαπάνη είτε να επιδοτήσει τη ζήτηση είτε να κατευθυνθεί εκεί όπου δεν υπάρχει εμπορικό ενδιαφέρον. Πρωταγωνιστικό ρόλο θα παίξει ο OTE, που είναι ο μοναδικός πάροχος με επενδύσεις σε υποδομές για την παροχή υπηρεσιών δικτύων νέας γενιάς (NGA) με τεχνολογία VDSL από την υπαίθρια καμπίνα, ενώ δεύτερος πόλος αναμένεται να συγκροτηθεί από τις Vodafone-Wind, που ήδη συνεργάζονται στα δίκτυα κινητής τηλεφωνίας στην περιφέρεια και πιθανότατα θα συμμαχήσουν και στα δίκτυα νέας γενιάς.
Από την έντυπη έκδοση
