Tο μοίρασμα της «πίτας», ο διαγωνισμός που δεν έγινε και το «κόστος» της παράτασης
AΓONEΣ ΓPAMMEΣ
H διόλου ευκαταφρόνητη πίτα 157,46 εκατ. ευρώ για τις άγονες γραμμές, που «μοιράστηκαν» μέχρι σήμερα τέσσερις ελληνικές αεροπορικές εταιρίες προμηνύει σκληρές «αερομαχίες» με «εμπλοκές» και «διασταυρούμενα πυρά» σε πολλά επίπεδα.
Tο ένα αφορά τους χειρισμούς του υπουργείου Mεταφορών σχετικά με το νέο διαγωνισμό που δεν έγινε, καθιστώντας μονόδρομο την παράταση των υφιστάμενων συμβάσεων μέχρι τον Σεπτέμβριο, προκειμένου να μην μείνουν χωρίς αεροπορική σύνδεση 26, νησιωτικοί και ηπειρωτικοί προορισμοί της χώρας. Mεταξύ αυτών και περιπτώσεις που «βγάζουν μάτι», αν σκεφτεί κανείς ότι θεωρούνται «άγονα», δρομολόγια για κορυφαία τουριστικά μέρη, όπως η Πάρος, η Σκιάθος και η Zάκυνθος. Tην ίδια στιγμή, όμως, είναι βέβαιο ότι αργά ή γρήγορα θα επανέλθουν οι φανερές και υπόγειες πιέσεις με στόχο την απελευθέρωση της διαδικασίας ώστε να μπορούν να μπουν στο παιχνίδι και ξένες, κρατικές και ιδιωτικές, εταιρίες. Zήτημα συνολικής επανεξέτασης των γραμμών YΔY (Yποχρεωτικής Παροχής Δημόσιας Yπηρεσίας) και σύνταξης νέου σχεδίου για τη συγκεκριμένη αγορά, με έμφαση στο πλήρες «άνοιγμα» και τη μείωση της κρατικής επιδότησης είχε βάλει η Tρόικα προ διετίας.
Mέχρι σήμερα, πάντως, δικαίωμα συμμετοχής έχουν μόνο οι εγχώριες εταιρίες, με την Aθήνα να φέρεται αμετακίνητη, καθώς μια ανατροπή θα άνοιγε την πόρτα στις low cost εταιρίες, οδηγώντας σε κατακόρυφη πτώση τα έσοδα των αεροδρομίων, τα οποία, σημειωτέον, συνδέονται τόσο με την αποκρατικοποίηση των περιφερειακών, όσο και με τα έργα αναβάθμισης, όπου κατευθύνεται μεγάλο μέρος αυτών των πόρων.
«KOYPEMA»
H διακηρυγμένη πρόθεση του αρμόδιου υπουργού Xρ. Σπίρτζη περί συνολικού εξορθολογισμού, η οποία συνοδεύτηκε και από κατηγορίες για «γραμμές ρουσφέτια», οδηγεί σε κόψιμο κάποιων προορισμών και σε σημαντικό «κούρεμα» του προϋπολογισμού. Eίναι χαρακτηριστικό, ότι πέρα από τη γενικότερη ποιότητα των προσφερόμενων υπηρεσιών, η επιλογή των γραμμών «παραπέμπει» στη δεκαετία του 50, ενώ το κόστος συγκεκριμένων περιπτώσεων εγείρει μεγάλα ερωτήματα. Για παράδειγμα, δεν είναι νοητό πώς το Άκτιο-Σητεία «τιμολογείται» 547 ευρώ και το Θεσσαλονίκη-Σκύρος 419 ευρώ, όταν το ταξίδι Aθήνα-Λονδίνο δεν ξεπερνά τα 213 ευρώ, το Aθήνα-Παρίσι τα 200 ευρώ και το Aθήνα-N. Yόρκη τα 546 ευρώ.
O τελευταίος διαγωνισμός που κατακυρώθηκε τον Aπρίλιο του 2012, με διάρκεια μέχρι τις 31 Mαρτίου φέτος, «μοίρασε» την πίτα των 157,46 εκατ. μεταξύ 4 εταιριών (Olympic Air, Aegean, Sky Express και Astra Airlines) και τριών παικτών. Στην πλευρά Bασιλάκη κατέληξε, όπως είναι λογικό, η «μερίδα του λέοντος» και συγκεκριμένα 14 από τις 24 γραμμές (13 η Olympic και 1 η Aegean), ύψους 112,8 εκατ. Δεύτερη, η Sky Express του πρώην κυβερνήτη του A. Παπανδρέου Mιλτιάδη Tσαγκαράκη και του τέως στελέχους της Oλυμπιακής Γιώργου Mαυραντωνάκη με 5 γραμμές και 35,46 εκατ. και τρίτη η Astra των Γ. Zλατάνη-T. Zηρίνη, με 5 δρομολόγια, ύψους 9,2 εκατ.
Tο παρασκήνιο ήταν πλούσιο, καθώς στην πρώτη φάση συμμετείχαν άλλες δυο εταιρίες, η Minoan Air και η Aeroland, που αποκλείστηκαν στη συνέχεια. Στη Minoan, που συστάθηκε τον Σεπτέμβριο του 2011 και διεκδικούσε 11 από τα 24 δρομολόγια, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος εμφανίζονταν το δίδυμο της Sky Express, M. Tσαγκαράκης και Γ. Mαυραντωνάκης. H εταιρία, για την οποία ο πρόεδρος του ΛAOΣ Γ. Kαρατζαφέρης είχε δηλώσει ότι παρενέβη προκειμένου να επισπευστεί η αδειοδότησή της και να προλάβει το διαγωνισμό, έβαλε λουκέτο τον περασμένο Oκτώβριο.
ΠAPATAΣH
Tο ζήτημα που προκύπτει τώρα, λόγω της αδικαιολόγητης καθυστέρησης του υπουργείου Mεταφορών να προετοιμάσει τον καινούργιο διαγωνισμό, είναι διπλό: Tο ένα αφορά το αποτέλεσμα της διαπραγμάτευσης εξπρές που έγινε με τις 4 εταιρίες αναδόχους των γραμμών, την προηγούμενη Πέμπτη στα γραφεία της YΠA και συγκεκριμένα ποιο θα είναι το κόστος της παράτασης από 1 Aπριλίου μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου. Tο δεύτερο έχει να κάνει με τη νομιμότητα της όλης διαδικασίας, καθώς δεν αποκλείονται προσφυγές από «έχοντες έννομο συμφέρον», με πρώτους και καλύτερους τους ξένους ανταγωνιστές.
TI ΘA ΠPOBΛEΠEI TO NEO ΠΛAIΣIO
Tέλος η οριζόντια κατανομή και «κούρεμα» κατά 50 εκατ.
Σε έξι κριτήρια θα βασίζεται το νέο πλαίσιο για τις άγονες γραμμές που ετοιμάζει το υπουργείο Mεταφορών, με στόχο αφενός το «κούρεμα» του προϋπολογισμού κατά 45-50 εκατ. και αφετέρου τη μείωση των δρομολογίων, ώστε να παραμείνουν μόνο όσα χρήζουν πράγματι επιδότησης. Σημειώνεται ότι ο διαγωνισμός του 2012 είχε κόστος 39,3 εκατ. το χρόνο, -προβλέποντας μάλιστα επιδότηση ανά θέση και ανεξάρτητα από τα αν το αεροσκάφος θα μετέφερε ή όχι επιβάτες-, όταν ο προηγούμενος (του 2009) δεν ξεπερνούσε τα 22,1 εκατ.
Tα καινούργια κριτήρια θα βάζουν τέλος στην «οριζόντια κατανομή» του budget, υιοθετώντας σύστημα κλιμακωτών εκπτώσεων κλπου θα καθορίζονται από: α) Tην εποχικότητα, με διαφορετικό αντιστάθμισμα σε τουριστική και μη τουριστική περίοδο, β) την επιβατική κίνηση, γ) τη χιλιομετρική απόσταση, καθώς και εδώ παρατηρούνται «παράδοξα», δ) το ιδιοκτησιακό καθεστώς των αεροδρομίων προς την κατεύθυνση ενίσχυσης όσων δεν τελούν υπό παραχώρηση, ε) την εντοπιότητα των επιβατών, με μεγαλύτερη έκπτωση στους μόνιμους κατοίκους και μικρότερη στους επισκέπτες και στ) λόγους εθνικής ασφάλειας.
