Τους κλάδους της οικονομίας που επέδειξαν σημαντικές αντοχές και πέτυχαν αξιόλογες επιδόσεις κατά το 2014 αναδεικνύει μελέτης της ICAP Group.
Όπως προκύπτει από τα στοιχεία της επιχειρηματικής έκδοσης «40 Κορυφαίοι Κλάδοι της Ελληνικής Οικονομίας», στην οποία δίδεται συνοπτικά η εικόνα που παρουσιάζουν 40 επιλεγμένοι κλάδοι, βάσει των αντίστοιχων Μελετών έκδοσης 2015-14, στο επίπεδο του κύκλου εργασιών, η συνεχής πτωτική πορεία της προηγούμενης πενταετίας ανακόπηκε και το 2014 οι συνολικές πωλήσεις κατέγραψαν μικρή έστω αύξηση, γεγονός οπωσδήποτε θετικό. Εν τούτοις το συνολικό καθαρό αποτέλεσμα παρέμεινε για άλλη μία χρονιά ζημιογόνο, ωστόσο οι ζημίες συρρικνώθηκαν και πάλι. Είναι δε χαρακτηριστικό ότι, τα αποτελέσματα ήταν ζημιογόνα στην πλειοψηφία των επί μέρους κλάδων.
«To τελευταίο διάστημα οι συνθήκες της Ελληνικής οικονομίας παρουσιάζουν για μία ακόμη φορά επιδείνωση, με συνέπεια να επικρατεί και πάλι καθεστώς αβεβαιότητας. Οι αρχικές ενδείξεις ανάκαμψης που καταγράφηκαν στα δημοσιονομικά μεγέθη το 2014 και στο πρώτο εξάμηνο του 2015 αποτελούν παρελθόν, μετά την απότομη επιδείνωση που προκλήθηκε στην αγορά από την επιβολή των capital controls, γεγονός που ανέτρεψε τις όποιες θετικές προσδοκίες υπήρχαν», δηλώνει ο Νικήτας Κωνσταντέλλος, Διευθύνων Σύμβουλος του Ομίλου ICAP.
Συνεχίζοντας, ο κ. Κωνσταντέλλος σημειώνει: «Στην παρούσα φάση η αγορά βυθίζεται και πάλι στη δίνη της αβεβαιότητας, λόγω των παρατεταμένων διαπραγματεύσεων της χώρας και των δανειστών – εταίρων της, γεγονός που «παγώνει» την επιχειρηματική δραστηριότητα και αποτρέπει οποιεσδήποτε σημαντικές επενδύσεις. Για μία ακόμη φορά προβάλλει επιτακτικά η αναγκαιότητα της επαναφοράς σε τροχιά οικονομικής σταθερότητας, της αποκατάστασης της ρευστότητας και της ομαλής ροής χρηματοδότησης στην αγορά, γεγονός που θα επιτρέψει στις ελληνικές επιχειρήσεις να συμβάλουν αποφασιστικά στην ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας και την οριστική έξοδο από την κρίση.
Σ’ όλη την περίοδο της κρίσης οι ελληνικές επιχειρήσεις συνέχιζαν να λειτουργούν σ’ ένα δυσμενές περιβάλλον, προσπαθώντας να προσαρμοστούν και να βελτιώσουν την ανταγωνιστικότητά τους, γεγονός που εκφράστηκε (ως ένα βαθμό) και από τις επιδόσεις επιλεγμένων κλάδων της ελληνικής οικονομίας, το 2014. Ωστόσο, οι επί μέρους επιχειρηματικοί τομείς επηρεάσθηκαν σε διαφορετικό βαθμό. Σε γενικές γραμμές φαίνεται ότι οι κλαδικές επιδόσεις, όσον αφορά δείκτες κερδοφορίας, σημείωσαν σχετική βελτίωση το 2014/2013, ενώ εντοπίζεται και τάση περιορισμού των ζημιογόνων κλάδων.
Αξίζει, λοιπόν, να αναδειχτούν εκείνοι οι κλάδοι που επέδειξαν σημαντικές αντοχές και πέτυχαν αξιόλογες επιδόσεις, οι οποίες παρουσιάζονται στη νέα έκδοση της ICAP Group, 40 Κορυφαίοι Κλάδοι της Ελληνικής Οικονομίας – 2016. Η έκδοση αυτή περιλαμβάνει μία σύντομη επισκόπηση των πρόσφατων εξελίξεων για επιλεγμένους κλάδους, συγκεντρώνοντας ουσιαστική πληροφόρηση που αντλείται από τις Κλαδικές Μελέτες που εκδίδει ο Όμιλος μας».
ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ : ΠΡΟΣΦΑΤΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΚΑΙ ΟΙ ΕΠΙΔΟΣΕΙΣ ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΩΝ ΚΛΑΔΩΝ
Όπως σημειώνεται στο εισαγωγικό σημείωνα της μελέτης, οι εξελίξεις που σημειώθηκαν το 2014 στην Ελληνική οικονομία δημιούργησαν πολλές προσδοκίες, δεδομένου ότι καταγράφηκαν (για πρώτη φορά από την έναρξη της κρίσης) ενδείξεις ασθενούς ανάκαμψης στη χώρα. Η βελτίωση στα δημοσιονομικά μεγέθη συνεχίστηκε και στο Α΄ εξάμηνο του 2015, αλλά στη συνέχεια η ραγδαία επιδείνωση που προήλθε από την επιβολή των capital controls, ανέτρεψε τη θετική πορεία οδηγώντας και πάλι σε καταγραφή (οριακά) αρνητικών ρυθμών μεταβολής του Α.Ε.Π. σε ετήσια βάση.
Σε αυτές τις συνθήκες ενδιαφέρον έχει να καταγραφούν οι εξελίξεις που χαρακτήρισαν τους διάφορους κλάδους οικονομικής δραστηριότητας. Στα πλαίσια αυτά, αξιοποιώντας το υλικό που περιέχεται στις ΚΛΑΔΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ της ICAP Group, στην παρούσα έκδοση δίδεται συνοπτικά η εικόνα που παρουσιάζουν 40 επιλεγμένοι κλάδοι, βάσει των αντίστοιχων μελετών έκδοσης 2015-14.
Όπως και στις προηγούμενες εκδόσεις, προκειμένου να δοθεί η γενικότερη εικόνα των μεταβολών που χαρακτήρισαν τους ευρύτερους κλάδους της οικονομίας (βάσει κατάταξης NACE), αρχικά παρατίθενται ορισμένα συγκεντρωτικά στοιχεία, τα οποία προκύπτουν από την ανάλυση των στοιχείων που περιλαμβάνονται στους δημοσιευμένους ισολογισμούς (χρήσης 2014) των ελληνικών εταιρειών ΑΕ και ΕΠΕ, που παρουσιάστηκαν στην τελευταία έκδοση της ICAP Group «Η Ελλάδα σε Αριθμούς».
Από τα σχετικά δεδομένα προκύπτει ότι, στο επίπεδο του κύκλου εργασιών, η συνεχής πτωτική πορεία της προηγούμενης πενταετίας ανακόπηκε και το 2014 οι συνολικές πωλήσεις κατέγραψαν μικρή έστω αύξηση, γεγονός οπωσδήποτε θετικό. Εν τούτοις το συνολικό καθαρό αποτέλεσμα παρέμεινε για άλλη μία χρονιά ζημιογόνο, ωστόσο οι ζημίες συρρικνώθηκαν και πάλι. Είναι δε χαρακτηριστικό ότι, τα αποτελέσματα ήταν ζημιογόνα στην πλειοψηφία των επί μέρους κλάδων.
Σχετικά με τους επί μέρους τομείς της οικονομικής δραστηριότητας, εξετάζοντας κατ΄ αρχήν το Μη Χρηματοπιστωτικό Τομέα, προκύπτει ότι ο συνολικός κύκλος εργασιών αυξήθηκε κατά 2,3% το 2014, ανερχόμενος σε €148,9 δισ. περίπου. Αύξηση πωλήσεων εμφάνισαν οι επτά από τους εννέα ευρύτερους κλάδους του εταιρικού τομέα. Οι κλάδοι που εμφάνισαν την υψηλότερη αύξηση πωλήσεων (διψήφια ποσοστά) ήταν οι Κατασκευές, τα Ξενοδοχεία/Εστιατόρια και τα Ορυχεία-Λατομεία.
Το συνολικό καθαρό (προ φόρων) αποτέλεσμα ήταν και πάλι ζημιογόνο, ωστόσο οι ζημίες συρρικνώθηκαν (-42,1% σε ετήσια βάση) σε €467,2 εκ. το 2014, κυμαινόμενες δηλαδή σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα συγκριτικά με τα πρώτα έτη της κρίσης. Επισημαίνεται ότι η πλειοψηφία των κλάδων του μη χρηματοπιστωτικού εταιρικού τομέα ήταν ζημιογόνοι. Οι μόνοι κερδοφόροι κλάδοι το 2014 ήταν το Εμπόριο (παρότι η κερδοφορία του κατέγραψε υποχώρηση), ο κλάδος της Ενέργειας/Ύδρευσης και τα Ξενοδοχεία/Εστιατόρια.
Ειδικότερα για τον τομέα της Μεταποίησης, από την επεξεργασία των στοιχείων φαίνεται ότι ο τομέας εμφάνισε οριακή μόνο επιδείνωση σε επίπεδο κύκλου εργασιών (-0,13%), οι δε πωλήσεις διαμορφώθηκαν σε €47 δισ. περίπου. Ωστόσο, η συγκράτηση του κόστους πωλήσεων οδήγησε σε βελτίωση των μεικτών και λειτουργικών κερδών. Τελικά οι ζημίες του κλάδου συρρικνώθηκαν (-62,7%) και διαμορφώθηκαν σε €243,8 εκ. περίπου το 2014. Θετικά αξιολογείται το γεγονός ότι, οι κερδοφόρες μεταποιητικές επιχειρήσεις αυξήθηκαν και πάλι, με συνέπεια να καλύπτουν σχεδόν το 62% του συνόλου.
Περαιτέρω, σχετικά με τις κλαδικές τους επιδόσεις, οι μεταποιητικές εταιρείες κατανεμήθηκαν σε 22 κλάδους, βάσει της διψήφιας κατάταξης NACE (2).
Όσον αφορά στον Χρηματοπιστωτικό Τομέα, εντυπωσιακή ήταν η ανατροπή που παρουσίασε ο κλάδος των τραπεζών. Πράγματι ο κλάδος αυτός ενώ είχε ανακτήσει την κερδοφορία του το 2013, το τελευταίο έτος παρουσίασε δραστική επιδείνωση. Συγκεκριμένα, το 2014 τα συνολικά έσοδα των 11 τραπεζών αυξήθηκαν μόλις κατά 1,3%, ωστόσο η δυσμενής διάρθρωση των αποτελεσμάτων οδήγησε τελικά σε καταγραφή υπέρογκων ζημιών (ύψους €8,2 δισ.) το 2014.
Σχετική υποχώρηση παρουσίασε και ο κλάδος των ασφαλειών, η οποία όμως ήταν μικρής έκτασης συγκρινόμενη με αυτή του τραπεζικού τομέα. Συγκεκριμένα, τα συνολικά έσοδα των ασφαλιστικών επιχειρήσεων διαμορφώθηκαν σε €4 δισ. περίπου το 2014, μειωμένα κατά 13,1% έναντι του 2013. Ο τομέας παρέμεινε κερδοφόρος, εν τούτοις τα κέρδη (προ φόρου) μειώθηκαν (-13,7%) και διαμορφώθηκαν σε €452,9 εκ. το 2014. Αξίζει να επισημανθεί ότι, η μεγάλη πλειοψηφία (75% περίπου) των επιχειρήσεων του τομέα αυτού ήταν κερδοφόρες.
Τέλος, ζημιογόνος παραμένει ο σύνθετος κλάδος των λοιπών χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών. Ο συνολικός κύκλος εργασιών σημείωσε μικρή αύξηση (2%) ανερχόμενος σε €1,5 δισ. περίπου το 2014, ωστόσο θεαματική ήταν η βελτίωση των αντίστοιχων μεικτών κερδών. Τελικά, οι ζημίες χρήσεως περιορίστηκαν σημαντικά (-36,4%) και διαμορφώθηκαν σε €508,1 εκ. το 2014.
Επιδόσεις Επιλεγμένων Κλάδων/Υποκλάδων Οικονομικής Δραστηριότητας
Πέραν όμως των παραπάνω στοιχείων που αφορούν συνολικά τον εταιρικό τομέα (ευρύτεροι κλάδοι κατά NACE), στη συνέχεια αξιολογούνται και συγκρίνονται οι δείκτες που αφορούν μία στοχευμένη επιλογή κλάδων και υποκλάδων οικονομικής δραστηριότητας (τα δεδομένα των οποίων αναλύονται στις κλαδικές μελέτες της ICAP Group). Ειδικότερα, οι συγκρίσεις – κατατάξεις που παρουσιάζονται στη συνέχεια, αφορούν τους 40 επιλεγμένους κλάδους που παρουσιάζονται στην παρούσα έκδοση . Από την επεξεργασία ορισμένων βασικών χρηματοοικονομικών δεικτών (δείκτες έτους 2014) των επί μέρους κλάδων, επισημαίνονται τα παρακάτω:
ΚΕΡΔΟΦΟΡΙΑ
– Η κορυφαία πεντάδα της κατάταξης με κριτήριο το περιθώριο μικτού κέρδους παρέμεινε στην πλειοψηφία της σταθερή όσον αφορά τους κλάδους που τη συγκροτούν, σε σχέση με πέρυσι αλλά και τα προηγούμενα έτη. Οι κλάδοι-υποκλάδοι με τους υψηλότερους δείκτες για το 2014 είναι οι εξής: Σταθερή Τηλεφωνία (72,77%), Κινητή Τηλεφωνία (69,53%), Ζυθοποιία (62,33%), Εκδόσεις Βιβλίων (56,75%), Καλλυντικά (53,46%).
– Με βάση το περιθώριο καθαρού κέρδους, κορυφαίοι κλάδοι το 2014 αναδείχθηκαν οι εξής:
Τσιγάρα-Πούρα (15,35%), Μάρμαρα – Γρανίτες (10,80%), Καφές-εισαγωγή (10,46%), Οπτικά Είδη-Εισαγωγή (9,88%), Ξενοδοχειακές Επιχειρήσεις Α΄ Κατηγ. (8,88%).
– Τέλος, με κριτήριο το περιθώριο καθαρού κέρδους EBITDA, οι υψηλότεροι δείκτες κατά το 2014 αντιστοιχούν στους κλάδους-υποκλάδους: Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (43,91%), Ενοικιάσεις Αυτοκινήτων (42,66%), Ξενοδοχειακές Επιχειρήσεις Α΄ Κατηγ. (30,10%), Σταθερή Τηλεφωνία (29,97%), Ξενοδοχειακές Επιχειρήσεις Πολυτελείας (27,64%).
Σε γενικές γραμμές φαίνεται ότι οι επιδόσεις στο επίπεδο της κερδοφορίας παρουσιάζουν σχετική βελτίωση το 2014/2013, παράλληλα δε έχουν περιοριστεί και οι ζημιογόνοι κλάδοι. Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι, μεταξύ των επιλεγμένων κλάδων της έκδοσης, οι κλάδοι/υποκλάδοι που εμφάνισαν αρνητικό δείκτη περιθωρίου καθαρού κέρδους περιορίστηκαν σε 10 το 2014 (έναντι 17 κλάδων στην περσινή έκδοση και 24 κλάδων στην αμέσως προηγούμενη).
ΑΠΟΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑ
– Τους υψηλότερους δείκτες αποδοτικότητας ιδίων κεφαλαίων το τελευταίο έτος εμφάνισαν οι κλάδοι-υποκλάδοι: Καφές-Εισαγωγή (50,24%), Ελεγκτικές Επιχειρήσεις (41,53%), Υπηρεσίες Ταχυμεταφοράς (29,82%), Καφές-Επεξεργασία (26,73%), Οπτικά Είδη-Εισαγωγή (25,90%).
– Βάσει των δεικτών αποδοτικότητας απασχολουμένων κεφαλαίων τις καλύτερες επιδόσεις το 2014 εμφανίζουν οι κλάδοι-υποκλάδοι: Καφές-Εισαγωγή (19,21%), Ελεγκτικές Επιχειρήσεις (12,43%), Οπτικά Είδη-Εισαγωγή (9,66%), Τσιγάρα-Πούρα (9,02%), Σύμβουλοι Επιχειρήσεων (7,16%).
Σχετικά με τους δείκτες αποδοτικότητας, παρατηρείται ότι περίπου το 25% των εμφανιζόμενων κλάδων/υποκλάδων, εμφανίζουν αρνητικούς δείκτες αποδοτικότητας ιδίων κεφαλαίων το 2014.
ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ
– Με κριτήριο τη σχέση ξένων προς ίδια κεφάλαια, τους χαμηλότερους δείκτες (ενδεικτικούς μικρότερης δανειακής επιβάρυνσης) είχαν οι κλάδοι: Ζυμαρικά (0,60), Εμφιαλωμένα νερά (0,69), Καλλυντικά (0,79) Ζυθοποιία (0,96), Ξενοδοχειακές Επιχειρήσεις Πολυτελείας (0,99). Όλοι αυτοί οι κλάδοι είχαν σχετικό δείκτη μικρότερο της μονάδας.
Συνοψίζοντας, η επιχειρηματική δραστηριότητα υπέστη μεγάλες απώλειες στη διάρκεια της κρίσης, ωστόσο κατέβαλλε μεγάλες προσπάθειες προκειμένου να προσαρμοστεί στις δυσμενείς συνθήκες και να βελτιώσει την ανταγωνιστικότητα της, γεγονός που επηρέασε (ως ένα βαθμό) και τα αποτελέσματα των επιχειρήσεων. Βέβαια, διαφορετική ήταν η ένταση των συνεπειών σε επί μέρους κλάδους, ορισμένοι εκ των οποίων επέδειξαν σημαντικές αντοχές και αξιόλογη βελτίωση επιδόσεων. Επισημαίνεται ότι, η γενική εικόνα για την εξέλιξη της κερδοφορίας (βάσει μέσου όρου δεικτών του συνόλου των κλάδων) είναι αισθητά βελτιωμένη το 2014 σε σχέση με το 2013, ιδιαίτερα σε επίπεδο κέρδους EBITDA.
Στις παρούσες συνθήκες το οικονομικό περιβάλλον κυριαρχείται και πάλι από αβεβαιότητα λόγω των παρατεταμένων διαπραγματεύσεων της Ελλάδας και των δανειστών – εταίρων της. Παράλληλα η οικονομία εξακολουθεί να αντιμετωπίζει σοβαρά εμπόδια με κυρίαρχο την σοβαρή έλλειψη ρευστότητας, γεγονός που δημιουργεί τεράστιες δυσχέρειες στην επιχειρηματική δραστηριότητα και παρατείνει την επενδυτική απραξία, ενώ παραμένει ανεκπλήρωτος ο στόχος της επιστροφής στην ανάπτυξη. Σε αυτά τα πλαίσια, οι ελληνικές επιχειρήσεις επιμένουν και επιχειρούν, στοχεύοντας στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και της εξωστρέφειας τους, παράγοντες που θα συμβάλουν τόσο στην ανάπτυξη τους, όσο και στην ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας γενικότερα.
