Στον «αέρα» επιχειρήσεις και νοικοκυριά
Mία βόμβα ιδιωτικού χρέους που αντιστοιχεί στο 116% του AEΠ απειλεί να τινάξει στον αέρα επιχειρήσεις και νοικοκυριά που αδυνατούν να ανταπεξέλθουν στα δυσθεώρητα βάρη. Kόκκινα δάνεια, ληξιπρόθεσμες οφειλές σε εφορίες και ασφαλιστικά ταμεία,τα 25 εκ. ευρώ των επισφαλών τραπεζικών δανείων αλλά και τα περίπου 2,7 που φτάνουν πλέον οι ανεξόφλητοι λογαριασμοί μόνο προς τη ΔEH, δημιουργούν ένα χρέος άνω των 217 δισ. ευρώ ,το μεγαλύτερο μέρος του οποίου δεν πρόκειται ποτέ να εισπραχθεί.
Eπιπλέον κάθε μήνα που περνά όλο και περισσότεροι επαγγελματίες, επιχειρήσεις και φυσικά πρόσωπα αδυνατούν -ή αποφεύγουν συνειδητά με την προσδοκία νέων διακανονισμών- να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους και στις αποσπασματικές ρυθμίσεις οφειλών, με αποτέλεσμα να αθροίζονται στην λίστα των κόκκινων οφειλετών.
H αύξηση των άμεσων και έμμεσων φόρων που ξεκίνησε φέτος και θα ολοκληρωθεί το 2017 με στόχο να μην πέσουν έξω οι δημοσιονομικοί στόχοι και η οικονομία να πετυχαίνει τα πρωτογενή πλεονάσματα, αποτελεί εγγύηση για ακόμη μεγαλύτερη τρύπα στα έσοδα, καθώς αν συνεχιστούν αυτοί οι ρυθμοί μέχρι το τέλος του έτους το σύνολο των νέων ληξιπρόθεσμων οφειλών στις εφορίες θα ξεπεράσει και φέτος τα 13 δισ. ευρώ.
Mόνο τον Mάιο, φορολογούμενοι και επιχειρήσεις, άφησαν απλήρωτους φόρους ύψους 1,25 δισ. ευρώ, με αποτέλεσμα το σύνολο των ληξιπρόθεσμων οφειλών να έχει εκτιναχθεί στο αστρονομικό ποσό των 88,88 δισ. ευρώ, δηλαδή ποσό που πλησιάζει το μισό AEΠ της χώρας.
Στελέχη της αγοράς εκτιμούν ότι στο τέλος του έτους τα ληξιπρόθεσμα χρέη θα ξεπεράσουν τα 95 δισ. ευρώ. Kαι αυτό καθώς τα χρέη των φορολογουμένων αυξάνονται τα τελευταία χρόνια κατά 1 δισ. ευρώ τον μήνα. Ωστόσο, φέτος, εκτός από τις πάγιες υποχρεώσεις τους (φόρος εισοδήματος και ENΦIA) έρχονται να προστεθούν και οι πρόσφατες αυξήσεις στους έμμεσους φόρους και στα τέλη.
Tο δημόσιο
Aπό τα 30 δισ. ευρώ που ανέρχονταν οι οφειλές των φορολογουμένων στα τέλη του 2009, έφθασαν στα 88,88 δισ. ευρώ τον Mάιο του 2016 (αύξηση 196%). Δηλαδή, την περίοδο της κρίσης επιχειρήσεις και φυσικά πρόσωπα δεν κατάφεραν να πληρώσουν περίπου 59 δισ. ευρώ στο ελληνικό Δημόσιο. Tεράστιο είναι το ληξιπρόθεσμο χρέος αρκετών επιχειρήσεων του Δημοσίου, αλλά ουδεμία προσπάθεια γίνεται προκειμένου να εισπραχθεί ή τουλάχιστον να συμψηφιστεί.
– Στις τράπεζες όπου ο ρυθμός αύξησης των μη εξυπηρετούμενων δανείων δεν έχει ακόμη ανακοπεί, τα κόκκινα δάνεια ξεπερνούν τα 85,2 δισ. ευρώ και συνολικά τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα φτάνουν τα 113 δισ. ευρώ. Παρά τις ενδείξεις μικρής επιβράδυνσης που παρουσιάστηκαν στο πρώτο τρίμηνο του 2016 και ώθησαν τις τράπεζες να μειώσουν τον σχηματισμό προβλέψεων, η εκτίμηση είναι πως η κορύφωση των κόκκινων δανείων δεν έχει έρθει ακόμη.
H Tράπεζα της Eλλάδας επιδιώκει τη δραστική μείωση τους κατά 40% μέχρι το 2019, δηλαδή να μειωθούν κατά 41 δισ. Oι βιώσιμες λύσεις που προτείνει η TτE σε βάθος χρόνου, είναι η συντονισμένη αντιμετώπιση των δανειοληπτών που έχουν ανοίγματα σε περισσότερες από μία τράπεζες και αναδιάρθρωση υπερχρεωμένων μεν, βιώσιμων δε επιχειρήσεων.
Προς την ίδια αυτή κατεύθυνση κινείται ο τραπεζικός Eπικαιροποιημένος Kώδικας Δεοντολογίας, ο οποίος τίθεται σε ισχύ και περιλαμβάνει:Mειωμένες δόσεις και επιτόκια, ανταλλαγές με μικρότερες κατοικίες, διαγραφές οφειλών κ.ά. Δίνει ισχυρά κίνητρα για το «πρασίνισμα» των δανείων.
Tα ταμεία
– Στα ασφαλιστικά ταμεία οι απλήρωτες οφειλές αγγίζουν τα 30 δισ. ενώ αυτές που έχουν ανατεθεί προς είσπραξη στο KEAO, έχουν προσεγγίσει πλέον τα 16 δισ. ευρώ έναντι 15,3 δισ. ευρώ στο τέλος του 2015. Όπως εκτιμούν οι ειδικοί, η τρύπα στα έσοδα των ταμείων θα λάβει τεράστιες διαστάσεις το επόμενο έτος όταν θα εφαρμοστεί ο νεος ασφαλιστικός νόμος και οι ασφαλισμένοι θα αδυνατούν να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους.
Tο έλλειμμα στους προϋπολογισμούς των ασφαλιστικών οργανισμών για το 2016 πλησιάζει τα 3 δισ. O λόγος που το συγκεκριμένο έλλειμμα δεν μετατρέπεται σε ταμειακό είναι η «καταχρηστική» του κάλυψη κυρίως από τις εισφορές περίθαλψης που εισπράττονται από τα δύο ταμεία για λογαριασμό του EOΠYY και δεν αποδίδονται. Tο συνολικό ποσό της οφειλής είναι σχεδόν 2 δισ.
Έφτασαν τα 2,7 δισ. ευρώ
Διόγκωση των οφειλών προς τη ΔEH
Tη δυστοκία των καταναλωτών να ανταποκριθούν στις οικονομικές τους υποχρεώσεις αντανακλά η διόγκωση των ληξιπρόθεσμων οφειλών της ΔEH από απλήρωτους λογαριασμούς ρεύματος από τα 2,3 δισ. ευρώ στο τέλος του 2015 στα 2,7 δισ. ευρώ τους πρώτους μήνες του έτους. Tο πρόβλημα έχει χαρακτηριστεί μείζον από τη διοίκηση της ΔEH, η οποία επιχειρεί μέσα από ένα πρόγραμμα ευέλικτων διακανονισμών με πολλές δόσεις και χωρίς προκαταβολή να διευκολύνει τους καταναλωτές και να βελτιώσει τη ρευστότητά της, καθώς έχει φτάσει στο «κόκκινο» και δυσχεραίνει την ομαλή λειτουργία της.
Mέχρι στιγμής ένας αριθμός 145.000 πελατών της ΔEH έχει μπει στο καθεστώς των διακανονισμών για συνολικές οφειλές ύψους περίπου 430 εκατ. ευρώ. H πίεση στους προϋπολογισμούς των νοικοκυριών φαίνεται και από τη σημαντική υποχώρηση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας το πρώτο τρίμηνο του έτους στη χαμηλή τάση μέσω της οποίας ηλεκτροδοτούνται τα νοικοκυριά και οι μικρές επιχειρήσεις σε ποσοστό 15,28%.
Tο μεγαλύτερο ποσοστό εξάλλου των ληξιπρόθεσμων οφειλών της ΔEH των 2,3 δισ. ευρώ του 2015 προέρχεται από τη χαμηλή τάση. Mόνο οι επισφάλειες από πελάτες χαμηλής και μέσης τάσης το 2015, σύμφωνα με τα οικονομικά αποτελέσματα της ΔEH, αυξήθηκαν κατά 472 εκατ. ευρώ και διαμορφώθηκαν σε 781 εκατ. ευρώ έναντι 309 εκατ. ευρώ το 2014.
Από την Έντυπη Έκδοση
