Η συγκέντρωση της αγοράς στο λιανεμπόριο θα συνεχιστεί και το 2017, σύμφωνα με την εκτίμηση του προέδρου της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας, Βασίλη Κορκίδη. Ο κ. Κορκίδης στην ομιλία του σήμερα, σε φόρουμ για τον κλάδο των σούπερ μάρκετ με θέμα: “Το λιανικό εμπόριο και το κλίμα της αγοράς”, ανέφερε ότι “είναι σημαντικό πως τελευταία στιγμή διασώθηκε ο όμιλος Μαρινόπουλου και οι 12.500 θέσεις εργασίας που προσφέρει, όμως εξίσου σημαντικό είναι να εξασφαλιστεί και η διάσωση των χιλιάδων μικρών προμηθευτών της εταιρείας.
Η πρόταση της ΕΣΕΕ για τη δυνατότητα έκδοσης πιστωτικού τιμολογίου με όλο το ποσό της οφειλής και του ΦΠΑ για τις επιχειρήσεις που χάνουν τα χρήματά τους, λόγω της πτώχευσης ή της εξυγίανσης μεγάλων ομίλων,είναι προς την κατεύθυνση αυτή”. Ο ίδιος σημείωσε ότι φέτος, γενικότερα, ο κλάδος χαρακτηρίζεται από την κατάρρευση της Μαρινόπουλος ΑΕ και στο γεγονός ότι όλες οι άλλες επιχειρήσεις του κλάδου, μεγάλες αλλά ακόμη και μικρές, “διαμοιράστηκαν” τις πωλήσεις της.Αλλά αυτό ακριβώς το γεγονός, και οι απότοκες εξελίξεις, πρόσθεσε, ορισμένοι εκτιμούν ότι θα σημαδέψουν το 2017.
Ειδικά για το 2017 σχολίασε τα εξής: “Υπάρχει η εκτίμηση ότι το 2017 η κατάσταση στην αγορά θα σταθεροποιηθεί και με βάση αυτή την εκτίμηση, υπάρχει ο ισχυρισμός ότι θα διαμορφωθούν από φέτος οι επενδυτικές και επιχειρηματικές στρατηγικές μεγάλων εταιρειών. Εφόσον, λοιπόν, η κατάσταση σταθεροποιηθεί, το ερώτημα που τίθεται από πολλές πλευρές είναι ποια θα είναι η στρατηγική που θα ακολουθήσουν οι μεγάλοι λιανεμπορικοί όμιλοι. Η πρώτη εκτίμηση, που με βάση τα σημερινά δεδομένα που φαίνεται πιο πιθανή, είναι να ξεσπάσει ένας ανελέητος “πόλεμος τιμών”, που θα ξεπερνά τις γνωστές τακτικές. Η άποψη μου είναι ότι ενδεχομένως “να ανεβούν οι τόνοι του ανταγωνισμού” για τους προαναφερόμενους λόγους, αλλά κανέναν δεν συμφέρει να χάσει, αφού ένας πόλεμος τιμών σημαίνει απώλεια κερδών και αξίας πωλήσεων για όλους. Ο όμιλος Σκλαβενίτη αποκτώντας το δίκτυο της Μαρινόπουλος ΑΕ, είναι προφανές ότι θα διεκδικήσει να “πάρει πίσω” το τζίρο που χάθηκε – αν όχι όλο, τουλάχιστον ένα μέρος του. Από την πλευρά τους, οι άλλες αλυσίδες, και κυρίως οι μεγάλες, θα προσπαθήσουν να διατηρήσουν το τζίρο που κέρδισαν εφέτος ή εν πάση περιπτώσει να χάσουν όσο το δυνατόν λιγότερο μερίδιο. Η κάθε πλευρά θα χρησιμοποιήσει για τις επιδιώξεις της όποιο όπλο διαθέτει και η “τράπουλα θα ξαναμοιραστεί”. Είναι σαφές ότι σε ένα τέτοιο ασφυκτικό περιβάλλον θα ασκηθεί τρομακτική πίεση στις μεσαίου μεγέθους αλυσίδες σουπερμάρκετ με πωλήσεις κάτω των 300 εκατ. ευρώ και δεν αποκλείουν ότι ο αφελληνισμός και η “αιματηρή” συγκέντρωση της αγοράς στο λιανεμπόριο να συνεχιστεί και εντός του 2017″.
Τι δείχνουν οι μετρήσεις και οι έρευνες για την αγορά το 2016
Η αγορά εφέτος, ως τώρα τουλάχιστον, συνέχισε ο πρόεδρος της ΕΣΕΕ, κινήθηκε, σύμφωνα με τις εταιρείες μετρήσεων, σε ρυθμούς πτώσης και λέγεται πως, επί της ουσίας, ο κλάδος των σουπερμάρκετ “σώθηκε” από την κατάρρευση της Μαρινόπουλος ΑΕ – ενώ άλλες ωστόσο πηγές θεωρούν ότι η πτώση δεν είναι τόσο μεγάλη και κινείται στο μισό της καταγεγραμμένης. Όπως είπε ο πρόεδρος, πηγές της αγοράς εκτιμούν ότι η πτώση εσόδων εφέτος είναι περί το 8% και όγκου που αγγίζει το 12%, που πρόκειται για τεράστιο ποσοστό και αυτό σημαίνει απώλεια εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ. Αλλες πηγές, όμως, λαμβάνοντας υπόψη ορισμένες τεχνικές παραμέτρους, μετρούσαν την πτώση στο 3%-5%, βλέποντας σημάδια αποκλιμάκωσης. Η απόκλιση, ενδεχομένως, οφείλεται στο γεγονός ότι κάποιες αλυσίδες σουπερμάρκετ κατόρθωσαν εφέτος να παρουσιάσουν αυξημένα επίπεδα πωλήσεων, αναντίστοιχα με τη πτώση της αγοράς.
Σύμφωνα με την κυλιόμενη τετραμηνιαία έρευνα του ΙΕΛΚΑ, το 46% των επιχειρήσεων πιστεύει ότι το διάστημα Σεπτεμβρίου-Δεκεμβρίου 2016 οι πωλήσεις θα μειωθούν περαιτέρω, το 34% ότι θα μείνουν αμετάβλητες και το 29% εκτιμούν αύξηση. Αντίστοιχα, το 66%, δηλαδή 2 στους 3, προβλέπουν μείωση πωλήσεων το τελευταίο τετράμηνο του 2016, σε σύγκριση το αντίστοιχο περυσινό διάστημα του 2015 και μάλιστα το 37% εκτιμά με ποσοστό άνω του 5%. Σημειώνεται, δε, ότι το συγκεκριμένο διάστημα περιλαμβάνει τη περίοδο των εορτών που το λιανεμπόριο πραγματοποιεί το 10% των πωλήσεων του έτους.
Ακόμα, ο κ. Κορκίδης πρόσθεσε ότι η εταιρεία ερευνών IRI για το 2016 κατέγραψε 11 κατηγορίες ταχυκίνητων προϊόντων να υποχωρούν. Μεγάλος χαμένος τα γαλακτοκομικά με μείωση 12% σε αξία και 13,6% σε όγκο, τυποποιημένα τρόφιμα μακράς διάρκειας -9,4%, κατεψυγμένα τρόφιμα -8,3%, προσωπικής υγιεινής -8,4%, είδη νοικοκυριού -7,5%, είδη μαγειρικής -6,6%, απορρυπαντικά -6,4%, μη αλκοολούχα ποτά -6,3%, σνακ -5,2%, καλλυντικά -4%. Αναφορικά με τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας, επίσης, παρατηρείται μείωση των ποσοστών από 19% σε 16,6%, με τη συνολική κατανάλωση να μην ξεπερνά πλέον το 1 δισ. ευρώ.
Τι διαπιστώνει ο κλάδος για την τελευταία επταετία της κρίσης
Ο κλάδος των σούπερ μάρκετ, αποτελεί έναν από τους δυναμικότερους της ελληνικής οικονομίας, στον οποίο δραστηριοποιούνται γνωστές και εδραιωμένες αλυσίδες καταστημάτων, με ιδιαίτερα έντονο ανταγωνισμό, λόγω και της παρατεταμένης εγχώριας ύφεσης που μείωσε το διαθέσιμο εισόδημα των καταναλωτών, με αποτέλεσμα την εμφάνιση σημαντικών ανακατατάξεων και την αλλαγή επιχειρηματικών στρατηγικών. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΙΝΕΜΥ, κατά την περίοδο 2010-2016 η εγχώρια αγορά σούπερ μάρκετ (και cash & carry) παρουσίασε αρνητικούς ρυθμούς ανάπτυξης, σε αντίθεση με τους θετικούς ρυθμούς που σημειωνόταν στον κλάδο από την προηγούμενη δεκαετία. Ειδικότερα, την εξαετία σημειώθηκε μείωση, με μέσο αρνητικό ρυθμό ανάπτυξης της τάξης του -2,4%, παρά την παρένθεση του θετικού ρυθμού ανάπτυξης το 2014.
Από τα παραπάνω προκύπτουν τα ακόλουθα συμπεράσματα και διαπιστώσεις:
– Το εμπόριο, ενώ συρρικνώνεται, συνεχίζει να είναι ο μεγάλος εργοδότης της ελληνικής οικονομίας, καλύπτοντας και τα πιο ευπαθή κοινωνικά στρώματα.
– Υπάρχει μία γενικότερη απαισιοδοξία για το μέλλον των επιχειρήσεων από τη συνεχή μείωση των δαπανών καθημερινών καταναλωτικών αγαθών και τροφίμων.
– Υπάρχει απογοήτευση από την υπερφορολόγηση και την επιβολή του υψηλού συντελεστή ΦΠΑ με τη μετάταξη πολλών προϊόντων από το 13% στο 24%.
Αναφερόμενος στο μέλλον, ο κ. Κορκίδης σχολίασε ότι όσο οι Έλληνες θα συνηθίζουν τις συναλλαγές με τη χρήση καρτών ή εναλλακτικών μορφών πληρωμών, τόσο θα πλοηγούνται με μεγαλύτερη άνεση στην ηλεκτρονική αγορά. Επιπρόσθετα, η δημιουργία Ανοικτών Κέντρων Εμπορίου (ΑΚΕ) στα εμπορικά κέντρα των ελληνικών πόλεων, μπορούν να δημιουργήσουν συνθήκες καταναλωτικής αύξησης. “‘Αλλωστε, το μέγεθος των καταστημάτων σούπερ μάρκετ που αντιστέκεται στη συρρίκνωση της κατανάλωσης είναι τα μεσαίου τύπου καταστήματα 400-1.000 τμ που συμμετέχουν με 33,3% στο συνολικό τζίρο της αγοράς και δείχνουν μείωση μόνο -1%, σε αντίθεση με τα υπερμάρκετ των 2.500 τμ που καταγράφουν μείωση -27,2%. Η ΕΣΕΕ συνεχίζει να θεωρεί, επομένως, ότι η λύση στο πρόβλημα της αγοράς με τις σημερινές συνθήκες δεν είναι καθόλου δεδομένη. Παραταύτα, η μεγάλη πρόκληση διάσωσης του λιανεμπορίου είναι μπροστά μας”, κατέληξε ο κ. Κορκίδης.
