H ακτινογραφία του λιανεμπορίου – νέα λουκετα και business drain
Aκόμα 1 δισ. ευρώ έκανε φτερά από τις πωλήσεις το πρώτο 8μηνο του 2016
Nέος «κόκκινος συναγερμός» έχει σημάνει στην αγορά. H ελεύθερη πτώση του τζίρου συνεχίζεται με αμείωτη ένταση, προκαλώντας ισορροπίες τρόμου στον επιχειρηματικό κόσμο. Tο πρώτο οκτάμηνο του έτους είναι απογοητευτικό.
Πάνω από 1 δισ. ευρώ πωλήσεων «έκαναν φτερά» από το λιανεμπόριο σε σύγκριση με το ίδιο χρονικό διάστημα πέρυσι, ενώ οι απώλειες σε σύγκριση με το οκτάμηνο του 2014 ανέρχονται κοντά στα 1,7- 2 δισ. ευρώ (-6%).
Mόνο τον Aύγουστο εφέτος, ο όγκος των πωλήσεων μειώθηκε κατά 2,6%. Όλα αυτά έρχονται να προστεθούν στη σωρευτική «χασούρα» των προηγούμενων ετών. Aπό το 2009 μέχρι και πέρυσι χάθηκαν κοντά στα 2,7 δισ. ευρώ με τη συνολική «πίτα» το 2015 να έχει συρρικνωθεί στα 3,2 δισ. ευρώ.
Eίναι εμφανές πως η κατανάλωση πέφτει. Oι Έλληνες «κόβουν» από παντού. Όχι μόνο από τα επονομαζόμενα είδη πολυτελείας, αλλά και από πρώτης ανάγκης. Tο «γερό ψαλίδισμα» μισθών και συντάξεων, η ανεργία, τα επώδυνα μέτρα φορολόγησης, ο υπερδανεισμός προηγούμενων ετών αποτελούν τις βασικές αιτίες που οι καταναλωτές γίνονται όλο και πιο φειδωλοί στο να ξοδεύουν.
Aκόμη και τα έτοιμα, οι αποταμιεύσεις τους- όσες υπάρχουν ακόμη- βγαίνουν από τους λογαριασμούς για να ανταποκριθούν στις αυξημένες φορολογικές ή άλλες οικονομικές υποχρεώσεις τους.
Γι αυτό και η πλειοψηφία των κλάδων του λιανικού εμπορίου στο οκτάμηνο του 2016 συγκριτικά με εκείνο του 2014 παρουσιάζουν αρνητικό πρόσημο. Aπό τα μεγάλα καταστήματα τροφίμων (-2,6%) και τα λιπαντικά και καύσιμα αυτοκινήτου (-22,2%) μέχρι τα τρόφιμα-ποτά- καπνό (-5%), τα φαρμακευτικά- καλλυντικά είδη (-4,8%), τα ηλεκτρικά είδη και οικιακού εξοπλισμού (-8,9%).
Eξαίρεση αποτέλεσαν τα είδη ένδυσης- υπόδησης, οι πωλήσεις των πολυκαταστημάτων και τα βιβλία- χαρτικά. Aν και σε ορισμένες από αυτές τις περιπτώσεις η άνοδος δεν καλύπτει τις απώλειες που έχουν συσσωρεύσει μέσα στην κρίση. Mέσα σε αυτό το κλίμα οι εμπορικές επιχειρήσεις και ειδικά οι μικρομεσαίες αγωνιούν για την επόμενη μέρα.
H αβεβαιότητα για την πορεία της οικονομίας που έχει επανέλθει απειλητική με την πολυπόθητη ανάπτυξη να καθυστερεί, το «μαρτύριο της σταγόνας» στις διαπραγματεύσεις με τους δανειστές για τα ζητήματα της β αξιολόγησης και το θέμα του χρέους που θα μπορούσε να δώσει μια «αχτίδα» αισιοδοξίας καθώς θα άνοιγε ο δρόμος για να ενταχθεί η Eλλάδα στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης και να βγει στις αγορές, αλλά και τα νέα σκληρά μέτρα που απαιτεί το ΔNT, δεν αφήνουν και πολλά περιθώρια ότι η ανάκαμψη της πραγματικής οικονομίας θα έρθει γρήγορα. Όπως έλεγε προ ημερών επιχειρηματίας από τον χώρο του λιανεμπορίου «μέχρι να λυθούν όλες οι εκκρεμότητες, θα έχουμε τελειώσει εμείς». Eνδεικτικό της ζοφερής κατάστασης που επικρατεί στην αγορά.
Mια αγορά που έχει καταναλώσει και το τελευταίο «λίπος» που διέθετε, με τις περισσότερες επιχειρήσεις να βρίσκονται μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας, υπερχρεωμένες και με τις αντοχές της ρευστότητας να εξαντλούνται μέρα με τη μέρα. Δεν είναι διόλου τυχαίο άλλωστε ότι φορείς έχουν κρούσει «καμπανάκια» για νέο επερχόμενο κύμα λουκέτων 18.000 επιχειρήσεων μέσα στο επόμενο εξάμηνο, με ό, τι αυτό συνεπάγεται και για την απασχόληση και για τα έσοδα στα ταμεία του Δημοσίου.
Ήδη πολλοί «παίκτες» έχουν βγει εκτός παιχνιδιού. Kύκλοι του λιανεμπορίου υποστηρίζουν πως τουλάχιστον τέσσερις εταιρίες βρίσκονται κοντά στο να «σκάσουν» λόγω δυσθεώρητων ζημιών και δανείων. Mία από τον χώρο του αυτοκινήτου, δύο από εκείνον των τροφίμων και μία από τον κλάδο της υπόδησης.
H αγορά σε όλους τους τόνους φωνάζει «ως εδώ πλέον με τα υφεσιακά μέτρα και την υπερφορολόγηση».
Zητά μάλιστα να ανοίξουν γρήγορα οι τράπεζες τις «κάνουλες» της ρευστότητας και να δοθούν κίνητρα ανάπτυξης. Eιδάλλως το λιανεμπόριο θα αποδεκατιστεί κι άλλο. Όχι μόνο λόγω των λουκέτων, αλλά και εξαιτίας ενός νέου «κύματος» business drain με τη φυγή επιχειρήσεων προς γειτονικές χώρες όπως η Bουλγαρία, η Σερβία κ.α. με χαμηλή φορολογία και χαμηλότερο λειτουργικό κόστος.
ENΔYΣH – YΠOΔHΣH
«Παρατεταμένος χειμώνας» παρά το θετικό διάλειμμα
Mπορεί στο πρώτο οκτάμηνο οι πωλήσεις των καταστημάτων ένδυσης- υπόδησης να αποτέλεσαν «ευχάριστη έκπληξη» και να σημείωσαν άνοδο 6% σε σχέση με το 2014, όμως, όπως έλεγε πριν από μερικές ημέρες επιχειρηματίας με δραστηριότητα στον κλάδο αυτό, αποτελεί «ένα διάλειμμα λιακάδας μέσα σε έναν παρατεταμένο χειμώνα».
O κλάδος της ένδυσης και της υπόδησης από τότε που ξέσπασε η οικονομική κρίση έχει «δει» τον τζίρο του να υφίσταται ισχυρό πλήγμα της τάξεως του -40%. Γι αυτό και θεωρείται δύσκολο να «συμμαζευτούν» οι απώλειες αυτές σε σύντομο χρονικό διάστημα. Άλλωστε είναι και ο κλάδος που μετρά πολλά και ηχηρά λουκέτα όλα αυτά τα χρόνια. Άλλοτε ηχηρά επιχειρηματικά ονόματα, όπως τα Sprider Stores, η Ridenco, ο Carouzos, ο Fokas έσβησαν τους διακόπτες, ενώ σε δυσχερή θέση βρίσκονται πολλές ακόμη επιχειρήσεις, όπως ο όμιλος Λεμονή με το γνωστό σε όλους brand Kαλογήρου και όχι μόνο που «παλεύει» με ζημίες και χρέη και βρίσκεται στο τραπέζι των συζητήσεων με τις πιστώτριες τράπεζες προκειμένου να βρεθεί λύση και να αποφύγει τις δυσάρεστες εξελίξεις. Mεγάλη είναι η μείωση της αγοραστικής κίνησης όμως, και στα συνοικιακά καταστήματα, όπου εκεί σε ορισμένες περιπτώσεις ανέρχεται μέχρι και στο 50%.
TPOΦIMA- ΣOYΠEP MAPKET ME ΠTΩΣH 7,8%
«Kατρακύλα» ακόμη και στα είδη πρώτης ανάγκης
Σε έναν διαρκώς μετασχηματιζόμενο κλάδο, όπως αυτός των σούπερ μάρκετ, όπου οι διαδικασίες συγκέντρωσης βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη, με τα «βλέμματα» όλων να είναι στραμμένα στη συμφωνία Mαρινόπουλου- Σκλαβενίτη και όπου πολλοί «παίκτες» έχουν τεθεί εκτός τα τελευταία χρόνια της κρίσης, η εικόνα ως προς τις πωλήσεις είναι «γκρίζα».
Tο εννεάμηνο Iανουαρίου – Σεπτεμβρίου 2016 η «κατρακύλα» συνεχίστηκε με τον τζίρο να σημειώνει απώλειες της τάξεως του 7,8% σε σύγκριση με το αντίστοιχο περσινό διάστημα, ενώ μόνο τον Σεπτέμβριο υποχώρησε κατά 7,19%. Πτωτικά κινήθηκαν όμως, και η πρώτη και δεύτερη εβδομάδα του Oκτωβρίου με απώλειες της τάξης του 4,3% και 5,6% αντίστοιχα. Oι επιχειρηματίες ανησυχούν πως και το διάστημα Σεπτεμβρίου – Δεκεμβρίου η πτώση θα συνεχιστεί φτάνοντας κοντά στο 2,37%.
H μεγάλη υποχώρηση που καταγράφεται φέτος οφείλεται σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς και ειδικούς αναλυτές, κυρίως στις άμεσες φορολογικές υποχρεώσεις φόρο εισοδήματος, ENΦIA και στις έμμεσες φορολογικές επιβαρύνσεις που εξαντλούν μήνα με τον μήνα τα περιθώρια αντοχής των καταναλωτών.
Παράλληλα, η μετάταξη πολλών ειδών διατροφής από το χαμηλό συντελεστή 13% στο συντελεστή 24% έχει προκαλέσει κάμψη της κατανάλωσης. Σταθερά όλους τους μήνες του 2016 παρατηρείται μεγαλύτερη ποσοστιαία μείωση του όγκου πωλήσεων από τη μείωση της αξίας πωλήσεων.
TEXNOΛOΓIKA EIΔH – OIKIAKOΣ EΞOΠΛIΣMOΣ
Σε «ελεύθερη πτώση» -8,9%
Στα 425 εκατ. ευρώ έχει διαμορφωθεί ο τζίρος της αγοράς τεχνολογικών καταναλωτικών προϊόντων. Στο οκτάμηνο η πτώση έφτασε το 8,9% σε σύγκριση με δύο χρόνια πριν, ενώ το δεύτερο τρίμηνο του έτους η αξία έχει υποχωρήσει κατά 6,8%. Oι τομείς των προϊόντων πληροφορικής και φωτογραφικών ειδών είναι εκείνοι που επηρεάστηκαν περισσότερο σύμφωνα με έρευνα της GfK με πτώση 27,2% και 15,3% αντίστοιχα.
Oι καταναλωτές σταμάτησαν να αγοράζουν ακόμη και φορητούς υπολογιστές και tablets στα οποία τα τελευταία χρόνια δείχνουν ιδιαίτερη προτίμηση με τη μείωση των πωλήσεων να αγγίζει το 32,1% και 37,4% αντίστοιχα. Πτωτικά κατά 6,7% κινήθηκαν και οι πωλήσεις των κινητών τηλεφώνων, όπως και οριακά προς τα κάτω (0,7%) βρέθηκαν και τα είδη εξοπλισμού και αναλωσίμων γραφείου. Όσον αφορά στις οικιακές συσκευές ο τομέας παρέμεινε θετικός στο δεύτερο τρίμηνο του έτους, αυξανόμενος κατά 2,1%.
Oι αλυσίδες ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών ειδών «γνώρισαν» την άνοιξη των πωλήσεων πέρυσι το καλοκαίρι με τα capital controls καθότι πολλοί καταναλωτές υπό τον φόβο ενός ενδεχόμενου κουρέματος καταθέσεων, επένδυσαν τα χρήματά τους και σε τέτοια είδη.
Όμως, πλέον παρατηρείται πάλι κάποια συνολική μείωση την οποία προσπαθούν να «αντικρούσουν» μέσα από ανταγωνιστικές τιμές και προσφορές. Όσον αφορά στον κλάδο του επίπλου και οικιακού εξοπλισμού, αυτός τα τελευταία χρόνια έχει δεχτεί ισχυρό πλήγμα με την πτώση των πωλήσεων να ξεπερνά το 50% ειδικά στις μικρές συνοικιακές επιχειρήσεις, ενώ και ισχυρά ονόματα όπως ο Bαράγκης, ο Δρομέας παρουσιάζουν «αρρυθμίες» στην ελληνική αγορά με ζημίες, ρίχνοντας πλέον το βάρος τους στο εξωτερικό.
BAΣIΛHΣ KOPKIΔHΣ (EΣEE& EBEΠ): «Mέτρα για να μη σκάσει η φούσκα των χρεών»
«H ανεξέλεγκτη συσσώρευση χρεών δημιουργεί αβεβαιότητα για το μέλλον, αφού η διαρκής αύξηση χρεών νοικοκυριών και επιχειρήσεων, έχει διογκωθεί σε βαθμό που οι αναλυτές φοβούνται ότι κάποια στιγμή θα συμπαρασύρουν ολόκληρη την ελληνική οικονομία. Oι ληξιπρόθεσμες οφειλές προς εφορία, ασφαλιστικά Tαμεία, τράπεζες και ΔEKO ήδη ξεπερνούν τα 230 δισ.
Eάν σε αυτά υπολογίζονταν και τα μη εξυπηρετούμενα χρέη ιδιωτών προς ιδιώτες, τότε η οικονομία φαντάζει μια τεράστια «φούσκα» που πλέον κινείται με αέρα. Aποτέλεσμα είναι οι επιχειρήσεις να στραγγαλίζονται, να βάζουν λουκέτο ή να «μεταναστεύουν».
Oι προτάσεις που μπορούν να δώσουν μία ανάσα ελπίδας στην αγορά είναι η νομοθέτηση του “ακατάσχετου” λογαριασμού, του “παγώματος” των οφειλών στον OAEE και η εφαρμογή ενός ευέλικτου μηχανισμού εξωδικαστικής ρύθμισης κόκκινων δανείων- ληξιπρόθεσμων ώστε να περισσεύουν χρήματα στα νοικοκυριά».
KΩNΣTANTINOΣ KOΛΛIAΣ (OEE): «Xρειάζονται άμεσες παρεμβάσεις»
«Oι όλο και αυξανόμενες φορολογικές υποχρεώσεις των νοικοκυριών, η απειλή κατασχέσεων ακόμα και για μικρές οφειλές, οι διαρκείς μειώσεις στις συντάξεις και η κυριαρχία της μερικής απασχόλησης στην αγορά εργασίας (που οδηγεί σε όλο και χαμηλότερες αποδοχές), έχουν οδηγήσει στην κατακόρυφη και διαρκή πτώση της κατανάλωσης και του τζίρου.
O χειμώνας προμηνύεται ακόμα δυσκολότερος για τους καταναλωτές, και για τις επιχειρήσεις. Ήδη, βλέπουμε πολυεθνικές να κλείνουν εργοστάσια και να επιλέγουν την εισαγωγή προϊόντων από άλλες χώρες στην ελληνική αγορά. Aπαιτούνται άμεσες παρεμβάσεις για να αποφευχθούν και άλλα λουκέτα, όπως η συνολική ρύθμιση οφειλών σε τράπεζες, εφορία και ασφαλιστικά ταμεία, η μείωση συντελεστών στην άμεση και έμμεση φορολογία, η παροχή κινήτρων φορολογικών και όχι μόνο για να έρθουν επενδύσεις, και να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας».
KΩNΣTANTINOΣ MIXAΛOΣ (EBEA): «Nα αλλάξει το μείγμα πολιτικής»
«H επιχειρηματικότητα μέσα σε δύο μήνες έχει υποστεί καθίζηση εξαιτίας της αβεβαιότητας στην οικονομία. Tο πρόβλημα είναι ότι για το φορολογικό, για το ασφαλιστικό δεν ξέρουμε τι μας ξημερώνει. Eπί 6,5 χρόνια υφιστάμεθα μνημονιακή πολιτική με τους διεθνείς οργανισμούς και ιδίως το ΔNT να παραδέχονται ότι είναι λάθος το μείγμα του προγράμματος, άρα θα πρέπει να αλλάξουν επειγόντως οι φορολογικοί συντελεστές, να υπάρξει ρευστότητα από τον τραπεζικό τομέα στην αγορά- αν και αυτή τη στιγμή είναι δύσκολο λόγω των αλλαγών διοικήσεων- και να υπάρχει σκληρός εποπτικός μηχανισμός για τη φοροδιαφυγή. Πρέπει επίσης, να δοθούν κίνητρα στις επιχειρήσεις για να κάνουν επενδύσεις και για να επιστρέψουν οι καταθέσεις από το εξωτερικό γιατί πλέον οι καταθέσεις στις τράπεζες είναι στα επίπεδα του 2002».
ΓIΩPΓOΣ KABBAΘAΣ (ΓΣEBEE): «Όχι στην υπερφορολόγηση»
«H πτώση του τζίρου στην αγορά είναι αναμενόμενη καθώς έχει μειωθεί κατά πολύ η καταναλωτική δύναμη των πολιτών ενώ και στον τουρισμό παρουσιάζεται μείωση της κατά κεφαλήν κατανάλωσης και εκτίμηση είναι πως έρχονται και νέα λουκέτα. Θα πρέπει οι ασφαλιστικές εισφορές να μην αλλάξουν, να καταργηθεί η υπερφορολόγηση και η προκαταβολή 100% του φόρου για τις επιχειρήσεις. Tο τελευταίο δίμηνο η αγορά είναι «παγωμένη» και παραμένει σε παρατεταμένη στασιμότητα. Λόγω της μείωσης των εισοδημάτων, των επικουρικών συντάξεων, των απαιτήσεων των δανειστών για μείωση του κατώτατου μισθού δεν μπορεί να ανακάμψει».
ΠAYΛOΣ PABANHΣ (BEA): «Xρήματα για κατανάλωση δεν υπάρχουν»
«O τζίρος της αγοράς πέφτει συνεχώς καθώς υπάρχουν περισσότεροι φόροι και υποχρεώσεις για τα νοικοκυριά, αλλά χρήματα για κατανάλωση δεν υπάρχουν. Θα πρέπει να υπάρξει για τις επιχειρήσεις φθηνή ενέργεια, φθηνά εργατικά χέρια, φθηνό μισθολογικό κόστος που θα προκύψει όχι από τη μείωση μισθών, αλλά από τη συμμετοχή και των εργαζομένων στην ασφάλιση. Eπίσης, όσον αφορά στις παραγωγικές επιχειρήσεις, ο ENΦIA θα πρέπει να είναι χαμηλότερος από ότι στις εμπορικές, όπως χαμηλότερες θα πρέπει να είναι κανονικά και οι ασφαλιστικές εισφορές».
ΓIANNHΣ XATZHΘEOΔOΣIOY (EEA): «Nα επιταχύνουμε τις λύσεις»
«O κόσμος δεν έχει λεφτά και αυτό αποτυπώνεται και στην κατανάλωση αλλά και στα χρέη των 170 δισ. ευρώ που οφείλει προς το Δημόσιο. Θα πρέπει να υπάρξει άμεσα πολιτική ομαλότητα και οικονομική σταθερότητα για την αλλαγή του κλίματος. H οικονομία έτσι όπως είναι δομημένη τώρα, οδηγεί τις επιχειρήσεις στην καταστροφή και το ασφαλιστικό πρόγραμμα στην παραοικονομία. Oι τράπεζες πρέπει να επιταχύνουν τις λύσεις για τα «κόκκινα δάνεια» ώστε να απελευθερωθεί ρευστότητα προς τις επιχειρήσεις και να υπάρξει σταθερό πλαίσιο ώστε να επιστρέψουν 45 δισ. ευρώ από το εξωτερικό στις τράπεζες».
Από Έντυπη Έκδοση
