Παρά την μείωση του τζίρου, «ανάσαναν» το 2015, σύμφωνα με στοιχεία της ICAP
Για πρώτη φορά μετά από μια μακρά ζημιογόνο περίοδο, οι ελληνικές επιχειρήσεις επέστρεψαν στην κερδοφορία το 2015, σύμφωνα με τα στοιχεία της ICAP για 10.531 επιχειρήσεις (πλην τραπεζών και ασφαλιστικών) που τα τελευταία δύο χρόνια δημοσίευσαν ισολογισμούς.
Πρόκειται για 2.051 βιομηχανικές και 3.660 εμπορικές εταιρείες, 3.336 εταιρείες παροχής υπηρεσιών, 802 του τουριστικού κλάδου και 682 του κατασκευαστικού.
Ειδικότερα, όπως σημειώνει η ICAP, σε όλη την περίοδο της κρίσης, οι ελληνικές επιχειρήσεις λειτούργησαν σ’ ένα ιδιαίτερα δυσμενές περιβάλλον, προσπαθώντας να προσαρμοστούν και να βελτιώσουν την ανταγωνιστικότητά τους. Σε αυτήν τη διαδικασία βαριές ήταν οι απώλειες που συσσώρευσε ο εταιρικός τομέας, με κύριο χαρακτηριστικό τη ραγδαία επιδείνωση της κερδοφορίας και την καταγραφή ζημιών συνεχώς επί μία πενταετία. Ωστόσο, η εικόνα αυτή αλλάζει το 2015.
Εξετάζοντας τα μεγέθη που περιλαμβάνονται στους διαθέσιμους ισολογισμούς και τα οικονομικά αποτελέσματα 10.531 ελληνικών επιχειρήσεων (εκτός τραπεζών-ασφαλειών), φαίνεται ότι το 2015 είναι το έτος ορόσημο που σηματοδότησε την ανακοπή της φθίνουσας πορείας και την επάνοδο στην κερδοφορία.
Ειδικότερα όσον αφορά στα οικονομικά αποτελέσματα των εταιρειών, παρατηρούνται τα εξής:
– Σε επίπεδο κύκλου εργασιών το τελευταίο έτος σημειώθηκε μικρή μείωση, κατά 3%, με τις συνολικές πωλήσεις να ανέρχονται σε 114,4 δισ. ευρώ το 2015. Η υποχώρηση αυτή των πωλήσεων προήλθε (σχεδόν αποκλειστικά) από τον τομέα της βιομηχανίας.
– Όσον αφορά τα συνολικά μικτά κέρδη των εταιριών, οι προσπάθειες περιορισμού του κόστους πωλήσεων απέδωσαν, γεγονός που οδήγησε σε σημαντική αύξηση των μικτών κερδών, κατά 9,9%, το 2015/14, ενώ το περιθώριο μικτού κέρδους βελτιώθηκε κατά 2,5 ποσοστιαίες μονάδες.
– Σε επίπεδο λειτουργικού αποτελέσματος σημειώθηκε εντυπωσιακή βελτίωση (διπλασιασμός), με συνέπεια το λειτουργικό περιθώριο να ανέλθει σε 3,38 δισ. ευρώ το 2015.
– Η πλέον θεαματική μεταβολή σημειώθηκε στο τελικό καθαρό αποτέλεσμα του συνόλου των εταιριών. Συγκεκριμένα, το 2015 υπήρξε ανατροπή των μέχρι τότε αρνητικών αποτελεσμάτων και καταγράφηκαν κέρδη προ φόρου ύψους 1,89 δισ., ευρώ έναντι ζημιών 213 εκατ. της προηγούμενης χρήσης.
– Τα συνολικά κέρδη EBITDA επίσης αυξήθηκαν, κατά 20,6%, ανερχόμενα σε 10,16 δισ. ευρώ το 2015.
Όσον αφορά στα στοιχεία Ενεργητικού και Παθητικού των εταιριών, σύμφωνα με τα στοιχεία της ICAP Databank, το σύνολο ενεργητικού τους αυξήθηκε οριακά, μόλις κατά 0,3% το 2015/14, ανερχόμενο σε 199,3 δισ. ευρώ. Οριακές ήταν και οι μεταβολές όλων σχεδόν των στοιχείων του ενεργητικού. Από την άλλη πλευρά, τα ίδια κεφάλαια μειώθηκαν ελαφρά (-0,6%), παράλληλα δε μειώθηκαν κατά 6,8% οι μεσομακροπρόθεσμες υποχρεώσεις. Αντίθετα, οι βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις διευρύνθηκαν (6,7%) το 2015/14.
Σχετικά με τους χρηματοοικονομικούς δείκτες, αξίζει να επισημανθεί η σημαντική αύξηση του περιθωρίου μικτού κέρδους, από 18,44% το 2014 σε 20,90% το 2015. Περαιτέρω, τόσο η αποδοτικότητα ιδίων κεφαλαίων όσο και το περιθώριο καθαρού κέρδους ανέκτησαν το θετικό πρόσημο, δείκτες που ανήλθαν σε 2,40% και 1,61% αντίστοιχα.
Όσον αφορά τη διάκριση σε κερδοφόρες – ζημιογόνες εταιρίες, από το συνολικό δείγμα των 10.531 επιχειρήσεων προκύπτουν τα εξής:
– 6.378 εταιρίες (60,6%) ήταν κερδοφόρες, με κέρδη 6.134 εκατ. ευρώ περίπου
– 4.153 επιχειρήσεις (39,4%) ήταν ζημιογόνες, με ζημίες ύψους 4.245 εκατ. ευρώ περίπου
Βιομηχανία
Ο τομέας της Βιομηχανίας, παρά τη (σημαντική) υποχώρηση που εμφάνισε σε επίπεδο κύκλου εργασιών, ανέκτησε τη κερδοφορία του το 2015. Από τα συγκεντρωτικά αποτελέσματα των 2.051 βιομηχανικών/μεταποιητικών εταιριών του δείγματος, προκύπτει ότι:
– Σε επίπεδο κύκλου εργασιών το τελευταίο έτος σημειώθηκε μείωση, κατά 8,5%, με τις συνολικές πωλήσεις να ανέρχονται σε 36,5 δισ. ευρώ το 2015. Η υποχώρηση αυτή των πωλήσεων οφείλεται σε πολύ μεγάλο βαθμό στον τομέα διύλισης πετρελαίου και σχετίζεται με την πτώση των διεθνών τιμών του προϊόντος.
– Όσον αφορά στα συνολικά μικτά κέρδη των εταιριών, η δραστική μείωση του κόστους πωλήσεων ήταν ευεργετική, οδηγώντας σε αύξηση των μικτών κερδών, κατά 22%, το 2015/14, ενώ το περιθώριο μικτού κέρδους βελτιώθηκε σχεδόν κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες.
– Το συνολικό λειτουργικό αποτέλεσμα του τομέα «εκτοξεύθηκε», ανερχόμενο σε 984,7 εκατ. ευρώ το 2015.
– Συνέπεια των παραπάνω θετικών εξελίξεων ήταν η ανατροπή των μέχρι τότε αρνητικών αποτελεσμάτων και η εμφάνιση ικανοποιητικής κερδοφορίας, με κέρδη προ φόρου ύψους 836,3 εκατ. ευρώ το 2015, έναντι ζημιών 226 εκατ. ευρώ της προηγούμενης χρήσης.
– Τα συνολικά κέρδη EBITDA επίσης αυξήθηκαν εντυπωσιακά, κατά 64%, ανερχόμενα σε 2,78 δισ. ευρώ το 2015.
Όσον αφορά την εξέλιξη ορισμένων βασικών μεγεθών του ισολογισμού, παρατηρείται αισθητή αύξηση κατά 3,5% της αξίας του συνόλου ενεργητικού το 2015, προερχόμενη κυρίως από την διεύρυνση των απαιτήσεων και των διαθεσίμων. Στα στοιχεία του Παθητικού, διαπιστώνεται ελαφρά αύξηση των ιδίων κεφαλαίων (1,8%). Αναφορικά με τις υποχρεώσεις, οι μεν μεσομακροπρόθεσμες ήταν αυξημένες κατά 3,5%, οι δε βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις κατά 5% το 2015/14.
Σχετικά με τους χρηματοοικονομικούς δείκτες, εντυπωσιακή ήταν η αύξηση του περιθωρίου μικτού κέρδους, από 13,65% το 2014 σε 18,22% το 2015. Περαιτέρω, τόσο η αποδοτικότητα ιδίων κεφαλαίων όσο και το περιθώριο καθαρού κέρδους ανέκτησαν το θετικό πρόσημο, δείκτες που ανήλθαν σε 5,73% και 2,25% αντίστοιχα.
Εμπόριο
Όσον αφορά το εμπόριο, παρότι σε επίπεδο κύκλου εργασιών ο τομέας επέδειξε ανθεκτικότητα εν μέσω αρνητικών συνθηκών (επιβολή capital controls κ.ά.), ωστόσο η κερδοφορία του τομέα εμφάνισε αισθητή επιδείνωση συγκριτικά με το προηγούμενο έτος.
Από την εξέλιξη των συνολικών αποτελεσμάτων των 3.660 εμπορικών επιχειρήσεων, σημειώνονται τα εξής:
– Ο κύκλος εργασιών το τελευταίο έτος ήταν μειωμένος μόλις κατά 0,8%, με τις συνολικές πωλήσεις να ανέρχονται σε 38,6 δισ. ευρώ το 2015.
– Σχετικά με τα συνολικά μικτά κέρδη των εταιριών, η προσπάθεια μείωσης του κόστους πωλήσεων ήταν θετική, οδηγώντας σε αύξηση των μικτών κερδών κατά 2,8%, το 2015/14.
– Ωστόσο, τα (ούτως ή άλλως) υψηλά λειτουργικά έξοδα αυξήθηκαν περαιτέρω, με συνέπεια το λειτουργικό αποτέλεσμα του τομέα να καταγράψει πτώση (-32,6%) και να περιοριστεί σε 520,8 εκατ. ευρώ το 2015.
– Συνέπεια των παραπάνω εξελίξεων ήταν η συρρίκνωση της κερδοφορίας (-43,7%) του εμπορίου, με τα κέρδη προ φόρου να μειώνονται σε 386,1 εκατ. ευρώ το 2015. Επισημαίνεται βέβαια ότι η εξέλιξη αυτή οφείλεται στην προσθήκη ισολογισμού πολύ μεγάλης εταιρίας λιανικού εμπορίου με υψηλές ζημίες, που καθόρισαν και το συνολικό αποτέλεσμα. Εάν η εν λόγω εταιρία εξαιρεθεί, τότε προκύπτει αύξηση κερδών του τομέα συνολικά, κατά 11% περίπου.
– Τα συνολικά κέρδη EBITDA επίσης μειώθηκαν, κατά 13,6%, ανερχόμενα σε 1,39 δισ. ευρώ το 2015.
Όσον αφορά στα στοιχεία του Ενεργητικού, το 2015 σημειώθηκε μικρή αύξηση των συνολικών κεφαλαίων (1,7%), οφειλόμενη στην αντίστοιχη διεύρυνση των παγίων και των διαθεσίμων. Σχετικά με τα στοιχεία του Παθητικού, τα ίδια κεφάλαια μειώθηκαν κατά 3,2%, ενώ οι υποχρεώσεις διευρύνθηκαν, ιδιαίτερα οι βραχυπρόθεσμες (κατά 4,9%).
Σε επίπεδο χρηματοοικονομικών δεικτών, επισημαίνεται η επιδείνωση της αποδοτικότητας ιδίων κεφαλαίων και του περιθωρίου καθαρού κέρδους, ενώ το περιθώριο μικτού κέρδους αυξήθηκε σε 19,13% το 2015, από 18,45% το 2015.
Υπηρεσίες
Στον τομέα των εταιριών παροχής υπηρεσιών (εκτός Τεχνικών Εταιριών), σημειώθηκε δραστική βελτίωση και ανάκτηση της κερδοφορίας του τομέα, το τελευταίο έτος. Με βάση τα συγκεντρωτικά μεγέθη των 3.336 επιχειρήσεων, σημειώνονται τα εξής:
– Ο κύκλος εργασιών ήταν οριακά μειωμένος, μόλις κατά 0,2%, με τις συνολικές πωλήσεις να ανέρχονται σε 32,7 δισ. ευρώ το 2015.
– Όσον αφορά στα συνολικά μικτά κέρδη των εταιριών, η έντονη συγκράτηση του κόστους πωλήσεων συνέβαλλε αποφασιστικά, οδηγώντας σε αύξηση των μικτών κερδών κατά 8,6%, το 2015/14.
– Το συνολικό λειτουργικό αποτέλεσμα του τομέα κατέγραψε μεγάλη αύξηση (80,5%), ανερχόμενο σε 1,75 δισ. ευρώ το 2015.
– Συνέπεια των παραπάνω θετικών εξελίξεων ήταν η ανατροπή των μέχρι τότε αρνητικών αποτελεσμάτων και η εμφάνιση ικανοποιητικής κερδοφορίας, με κέρδη προ φόρου ύψους 612,6 εκατ. ευρώ το 2015, έναντι ζημιών 648 εκατ. ευρώ της προηγούμενης χρήσης.
– Τα συνολικά κέρδη EBITDA επίσης βελτιώθηκαν, κατά 18,6%, ανερχόμενα σε 5 δισ. ευρώ περίπου το 2015.
Τουρισμός
Από την επεξεργασία των στοιχείων των 802 τουριστικών εταιριών φαίνεται ότι η συνεχιζόμενη άνοδος των τουριστικών αφίξεων συνέβαλλε και σε νέα βελτίωση των αποτελεσμάτων στον τομέα του τουρισμού το 2015.
Οι πωλήσεις των επιχειρήσεων αυτών αυξήθηκαν κατά 2%, παράλληλα δε υπήρξε και συγκράτηση του κόστους πωλήσεων, με συνέπεια να προκύψει αύξηση των μικτών κερδών κατά 7,6%. Οι μεταβολές αυτές, σε συνδυασμό και με τα αυξημένα μη λειτουργικά έσοδα, συνέβαλλαν στη διαμόρφωση των αποτελεσμάτων και στην περαιτέρω βελτίωση της κερδοφορίας, με την καταγραφή κερδών προ φόρου ύψους 162,4 εκατ. ευρώ το 2015 (ετήσια αύξηση σχεδόν κατά 7%).
Ωστόσο, τα κέρδη EBITDA μειώθηκαν κατά 4,9% το τελευταίο έτος και διαμορφώθηκαν σε 512,7 εκατ. ευρώ το 2015.
Τεχνικές Εταιρείες
Ο τομέας των τεχνικών εταιριών ήταν ο μόνος που παρέμεινε ζημιογόνος το 2015, ωστόσο οι επιδόσεις του παρουσιάζουν βελτίωση, με χαρακτηριστικό την (έστω και μικρή) αύξηση του συνολικού κύκλου εργασιών και την συρρίκνωση των ζημιών του τομέα.
Βάσει των διαθέσιμων στοιχείων από δείγμα 682 επιχειρήσεων, προκύπτει αύξηση των πωλήσεων κατά 1% το 2015/14, ενώ τα αντίστοιχα μικτά κέρδη εμφάνισαν οριακή υποχώρηση (-0,8%). Το λειτουργικό αποτέλεσμα παρέμεινε αρνητικό και το 2015, ωστόσο οι λειτουργικές ζημίες περιορίστηκαν δραστικά (λόγω της μεγάλης αύξησης των «προμηθειών & λοιπών λειτουργικών εσόδων»).
Τελικά, οι ζημίες του τομέα συρρικνώθηκαν (-38%) και διαμορφώθηκαν σε 108,7 εκατ. ευρώ το 2015, έναντι ζημιών 175,7 εκατ. ευρώ του προηγουμένου έτους. Επιπλέον, τα κέρδη EBITDA κατέγραψαν αύξηση της τάξης του 32% στην τελευταία χρήση.
