Τις θέσεις του για την αποεπένδυση της λιγνιτικής παραγωγής της ΔΕΗ, την ανάπτυξη των ΑΠΕ, το ζήτημα της ηλεκτρικής ενέργειας για τις βιομηχανίες και το businessplan, ανέφερε ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΗ Μανώλης Παναγιωτάκης στο συνέδριο “28th Annual The Greek Economy Conference” του Ελληνοαμερικανικού Επιμελητηρίου.
Αναλυτικά η ομιλία του κ. Παναγιωτάκη έχει ως εξής:
Κυρίες και Κύριοι,
Θέλω κατ’ αρχάς να ευχαριστήσω το Επιμελητήριο για την ευκαιρία που μας δίνει να αναφερθούμε από αυτό το βήμα σε τόσο σημαντικό ακροατήριο για τα σοβαρά θέματα της ΔΕΗ και της αγοράς ΗΕ. Σας δηλώνω εξ΄αρχής ότι θα τοποθετηθώ στο επίκαιρο θέμα της αποεπένδυσης του 40% της λιγνιτικής παραγωγής της ΔΕΗ. Και βέβαια δεν νομίζω ότι περιμένετε ότι η τοποθέτησή μου θα είναι στο πλαίσιο πολιτικής αντιπαράθεσης. Μάλιστα κάνω έκκληση επιτέλους ένα τόσο σοβαρό θέμα να το αντιμετωπίσουν όλες οι πλευρές, συμπεριλαμβανομένων προφανώς των πολιτικών δυνάμεων, με νηφαλιότητα και αντικειμενικότητα για το συμφέρον τόσο της επιχείρησης όσο και της χώρας.
Η λιγνιτική παραγωγή σύμφωνα και με τα πρόσφατα συμπεράσματα της Ακαδημίας Αθηνών είναι απαραίτητη όπως και άλλες τεχνολογίες παραγωγής ΗΕ βάσης για το μεταβατικό στάδιο μέχρι να προχωρήσουμε οριστικά στις «καθαρές» μορφές παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, τις ΑΠΕ.
Σ’ αυτό το μεταβατικό στάδιο κατά τη γνώμη μας, μια λιγνιτική παραγωγή της τάξης του 25%-28% είναι απαραίτητη για τη χώρα. Άλλωστε και με αυτό το ύψος λιγνιτικής παραγωγής εκπληρώνουμε τους στόχους μας ως χώρα για την μείωση των εκπομπών CO2 που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Ένωση μέχρι το 2030. Είναι απαραίτητη, τόσο για λόγους ασφάλειας εφοδιασμού, όσο και για λόγους οικονομικούς:
-θωράκιση της χώρας μας από τις διακυμάνσεις των διεθνών τιμών πετρελαίου.
-εμπορικό ισοζύγιο.
Δεν πρέπει να διαφεύγει από την προσοχή μας ότι η Ελλάδα είναι μία σχετικά απομονωμένη χώρα στην Ευρώπη, έχει λίγες διασυνδέσεις, δεν έχει πολλές εναλλακτικές πηγές τροφοδοσίας και εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τα εισαγόμενα καύσιμα. Έτσι λοιπόν δεν επιτρέπεται κατά τη γνώμη μας να αυξηθεί αυτή η εξάρτησή της με πρόσθετη παραγωγή από φυσικό αέριο, ειδικά σε μεγάλη έκταση.
Η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση και όλοι οι έγκριτοι φορείς, π.χ. Eurelectric, αναγνωρίζουν τις εθνικές ιδιαιτερότητες κατά τη μετάβαση και την υλοποίηση της στρατηγικής για την πλήρη απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα. Στο πλαίσιο αυτό θεωρώ ότι ήταν στρατηγικό λάθος το ότι το 2014 η τότε Κυβέρνηση δεν φρόντισε να εξασφαλίσει τη χορήγηση δωρεάν πιστοποιητικών CO2 για τη χώρα μας, τη στιγμή κατά την οποία ήδη είχε αποφασίσει τη μεγαλύτερη επένδυση της χώρας τα τελευταία χρόνια, την επένδυση της Πτολεμαΐδας V, προϋπολογισμού περίπου 1,5 δισ. ευρώ. Κάποιοι πρέπει να αναλάβουν τις ευθύνες τους.
Ποιος είναι μέχρι σήμερα ο ρόλος της ΔΕΗ στη λιγνιτική παραγωγή; Το σύνολο της λιγνιτικής παραγωγής το διαχειρίζεται η ΔΕΗ. Μάλιστα είναι και απολογούμενη γι’ αυτό. Ωστόσο αυτό συνεπάγεται μεγάλο βάρος και μεγάλες δυσκολίες. Ως γνωστόν η λιγνιτική παραγωγή απαιτεί μεγάλα κεφάλαια επένδυσης με πολύ μακροχρόνια απόδοση. Όσο καιρό η ΔΕΗ ήταν μονοπώλιο και όσο ήταν, επιτρέψτε μου την έκφραση, υπερδεσπόζουσα, μπορούσε να φέρει αυτό το βάρος. Σήμερα όμως τα όριά της έχουν εξαντληθεί, θα έλεγα ότι η επένδυση της Πτολεμαΐδας V την έφτασε στα όριά της. Ήδη έχουμε δαπανήσει σ’ αυτές τις συνθήκες κρίσης, πάνω από 700 εκατ. ευρώ και απομένουν πάνω από 800εκατ. μέχρι να την ολοκληρώσουμε, συμπεριλαμβανομένων και των συνοδών έργων Μεταφοράς, Διανομής και Ορυχείων.
Συμπέρασμα: η δεύτερη μονάδα του ΑΗΣ Μελίτης, o οποίος πωλείται στα πλαίσια της αποεπένδυσης μπορεί να γίνει μόνο από άλλον επενδυτή και όχι από τη ΔΕΗ. Αυτό άλλωστε το είχαμε διαγνώσει έγκαιρα, από το 2015, και είχαμε διαμορφώσει και προτείνει το γνωστό project Μελίτη. Υπενθυμίζω ότι στα πλαίσια του project Μελίτη δημιουργούσαμε μια ανώνυμη εταιρία ανεξάρτητη από τη ΔΕΗ, με πλειοψηφούντα μέτοχο αυτόν που θα επένδυε και θα κατασκεύαζε τη 2η μονάδα. Στη συγκεκριμένη περίπτωση επρόκειτο για την Κινεζική εταιρία CMEC. Θα συμμετείχαν επίσης και οι ιδιώτες κάτοχοι των ορυχείων και η ΔΕΗ, η οποία θα ήταν μειοψηφία.
Ως γνωστό αυτό το project δεν ολοκληρώθηκε γιατί μας πρόφτασαν οι εξελίξεις.
Σήμερα έχουμε την αποεπένδυση και την πώληση του ΑΗΣ Μελίτης και των ορυχείων. Στα πλαίσια αυτής της αποεπένδυσης θα κατασκευαστεί η δεύτερη μονάδα του ΑΗΣ Μελίτης, επένδυση της τάξεως για τη ΔΕΗ750 εκατ. ευρώ. Ίσως ο ιδιώτης την κατασκευάσει με λιγότερα χρήματα δεν παύει όμως να είναι πολύ μεγάλη επένδυση. Επίσης, θα γίνουν επενδύσεις για το άνοιγμα των ορυχείων της Βεύης και του Κλειδιού, και έτσι θα δημιουργηθούν πάνω από 600-700 θέσεις εργασίας.
Πέραν αυτών είναι δεδομένο ότι οι υφιστάμενες δεσμεύσεις της ΔΕΗ απέναντι στην πόλη της Φλώρινας, όπως η παροχή τηλεθέρμανσης, θα μεταβιβαστούν με την υπογραφή σύμβασης, στο νέο επενδυτή.
Όλα αυτά συνεπάγονται σημαντική ανάπτυξη για την περιοχή. Η Φλώρινα θα μετατραπεί σε ενεργειακό κέντρο. Από μία απομονωμένη σχετικά γωνιά της Ελλάδας θα γίνει μια περιοχή η οποία θα έχει μεγάλη ανάπτυξη, πράγμα ιδιαίτερα σημαντικό καθώς ένα τέτοιο προκεχωρημένο φυλάκιο της ελληνικής επικράτειας θα μπορεί να παίξει πρωτεύοντα ρόλο στην ευρύτερη περιοχή.
Σε ότι αφορά στην προοπτική λειτουργίας του ΑΗΣ Αμυνταίου, είναι μεν εκτός της συμφωνίας, όμως με βάση τις διαβουλεύσεις με τη Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της ΕΕ, είναι στην πλήρη ευχέρεια της ΔΕΗ να τον αξιοποιήσει όπως νομίζει. Στο βαθμό που το ενεργειακό πρόγραμμα της χώρας που αναμένουμε να ολοκληρωθεί και ανακοινωθεί, θα επιβεβαιώσει την άποψή μας ότι χρειάζεται η λιγνιτική παραγωγή στη 10ετία του ’20 σε ποσοστό 25%-28%, ο ΑΗΣ Αμυνταίου χρειάζεται ανακαινισμένος και περιβαλλοντικά αναβαθμισμένος. Αυτό θα το κάνει η ΔΕΗ με κάποιο συνεταίρο ο οποίος θα αναλάβει και τη σχετική επένδυση. Γιατί όπως είπαμε δεν είναι στα σχέδιά μας να επενδύσει πλέον η ΔΕΗ στο λιγνίτη.
Έτσι θα εξυπηρετηθούν πλήρως τα συμφέροντα των εργαζομένων, αλλά και τα συμφέροντα της τοπικής κοινωνίας όπως η τηλεθέρμανση και παράλληλα θα δοθεί ο χρόνος για την ολοκλήρωση της περιβαλλοντικής αποκατάστασης από την εξορυκτική δραστηριότητα της περιοχής.
Ας εξετάσουμε τώρα τους ΑΗΣ Μεγαλόπολης. Εκεί θα πουληθούν δύο μονάδες η Μεγαλόπολη 3,(ως γνωστόν οι 1 και 2 έχουν σταματήσει να λειτουργούν) ,με ορίζοντα παύσης λειτουργίας το 2025 και η Μεγαλόπολη 4 με ορίζοντα παύσης λειτουργίας το 2032-2033 ανάλογα με τα λιγνιτικά αποθέματα.
Είναι φανερό ότι η μεταλιγνιτική εποχή είναι επί θύραις.
Ποια είναι τα δεδομένα; Θα διασφαλιστούν τα συμφέροντα των εργαζομένων και αυτό θα φανεί γρήγορα με άμεσα μέτρα που θα πάρουμε εμείς σαν ΔΕΗ, αλλά και με συγκεκριμένες προβλέψεις της σύμβασης, στην οποία εμείς ως ΔΕΗ, θα έχουμε πρωτεύοντα ρόλο. Ακόμη θα διασφαλιστούν τα συμφέροντα της τοπικής κοινωνίας γιατί θα συνεχιστεί η παροχή της τηλεθέρμανσης και θα γίνει περιβαλλοντική αποκατάσταση για την οποία τον κύριο ρόλο θα παίξει η ΔΕΗ. Γιατί η ΔΕΗ ήταν εκείνη η οποία εκμεταλλευόταν τα ορυχεία 50 και πλέον χρόνια. Ο νέος επενδυτής θα τα εκμεταλλευθεί πολύ λιγότερο. Θα υπάρχει λοιπόν μια αναλογικότητα, στο πλαίσιο της οποίας ο ρόλος της ΔΕΗ θα είναι καθοριστικός.
Τι σημαίνει λοιπόν για τη ΔΕΗ η αποεπένδυση του 40% της λιγνιτικής παραγωγής; Το ζητούμενο προφανώς είναι αυτή η αποεπένδυση να γίνει με συμφέροντες όρους. Δηλαδή με το καλύτερο δυνατό τίμημα. Και αυτό θα επιδιώξουμε και για αυτό εργαζόμαστε.
Με αυτό το καλύτερο τίμημα αφενός θα βελτιώσουμε τα χρηματοοικονομικά μας και αφετέρου θα προβούμε σε άλλες επενδύσεις στα πλαίσια του συνολικού αναπροσανατολισμού του παραγωγικού μας μοντέλου. Για αυτό είπα πριν λίγες μέρες στο συνέδριο του ΙΕΝΕ ότι εμείς ως ΔΕΗ θα επιδιώξουμε αυτή την αποεπένδυση, έστω και αν γίνεται αναγκαστικά, να την μετατρέψουμε σε ευκαιρία.
Έρχομαι τώρα λίγο στο θέμα της οικονομίας της χώρας και το ρόλο της ηλεκτρικής ενέργειας. Το ζητούμενο είναι το χαμηλό και ελεγχόμενο κόστος. Έχουμε ραγδαίες εξελίξεις και δομικούς μετασχηματισμούς στον ηλεκτρισμό: κλιματική αλλαγή, εξελίξεις της τεχνολογίας οι οποίες είναι ραγδαίες και επιταχυνόμενες, ολοκλήρωση της ευρωπαϊκής αγοράς της ηλεκτρικής ενέργειας.
Η Ελλάδα έχει τις ιδιαιτερότητές της, αλλά δεν μπορεί, να μείνει σε αυτές, θα ακολουθήσει και θα συντονιστεί. Έτσι λοιπόν πρέπει να αναπτύξουμε οπωσδήποτε σαν χώρα τις ΑΠΕ, να προχωρήσουμε στην εξοικονόμηση και στη βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας, να αναβαθμίσουμε τα δίκτυα στην προοπτική των έξυπνων δικτύων, να αναπτύξουμε τις διασυνδέσεις των νησιών και τις διασυνοριακές, και βέβαια θα πρέπει να ανοίξει ομαλά και να λειτουργήσει η αγορά αποτελεσματικά όπως έχουμε επισημάνει ως ΔΕΗ πάρα πολλές φορές. Δεν θα τα επαναλάβω, είναι γνωστά. Μόνο θα τονίσω ότι προκειμένου η αγορά να ανοίξει ομαλά πρέπει να γίνει ακριβής προσδιορισμός της, όλων των κατηγοριών των καταναλωτών. Θα πρέπει επίσης όλοι οι καταναλωτές αν είναι δυνατόν να ενταχθούν στην αγορά, γιατί σήμερα πάνω από 50% είναι εκτός αγοράς, είναι προσκολλημένοι στη ΔΕΗ για τον α ή β λόγο. Και βέβαια να γίνουν επενδύσεις και να μην προσδοκά κανείς εναλλακτικός πάροχος ότι από την πρώτη μέρα θ’ αρχίσει να κερδίζει και μάλιστα σημαντικά.
Ιδιαίτερα για τη βιομηχανία το ζήτημα της ηλεκτρικής ενέργειας είναι πάρα πολύ σημαντικό. Και νομίζω είναι στον πυρήνα της θεματολογίας του συνεδρίου για τον ανασχεδιασμό της οικονομίας και την αναζωογόνηση της επιχειρηματικότητας. Το ζητούμενο είναι το ελεγχόμενο σε μακροχρόνια βάση κόστος. Δεδομένο είναι ότι σε συνθήκες έντονου ανταγωνισμού, περιορισμού του μεριδίου της ΔΕΗ και της αποεπένδυσης, η ΔΕΗ δεν θα μπορεί να παίζει τον υποστηρικτικό ρόλο που παίζει σήμερα στην τροφοδοσία ιδιαίτερα της ενεργοβόρου βιομηχανίας με προνομιακές τιμές ηλεκτρικής ενέργειας. Αυτό αναπόφευκτα πρέπει να οδηγήσει τη βιομηχανία σ’ ένα συμπέρασμα: να υπάρξει άμεση και ενεργός εμπλοκή της στο τομέα της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Δεν μπορεί οι βιομηχανίες να παραμένουν παθητικοί καταναλωτές. Θα πρέπει να γίνουν ενεργοί παίχτες στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας. Ας μου επιτραπεί να κάνω έκκληση από αυτό το βήμα: οι μεγάλοι βιομήχανοι, η ενεργοβόρος βιομηχανία θα πρέπει να δουν με προσοχή και να λάβουν μέρος στη διαδικασία της αποεπένδυσης. Με όρους στρατηγικής και με τους κατάλληλους συμμάχους πιστεύω ότι αν μελετηθούν οι όροι της συμφωνίας και οι εξελίξεις θα διαπιστωθεί ότι υπάρχουν θετικές προϋποθέσεις.
Κρίσιμος παράγοντας είναι ο σωστός μετασχηματισμός του σημερινού μοντέλου της χονδρικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας στο πλαίσιο του targetmodel. Δεν επιτρέπεται, είναι ζωτικής σημασίας για τη χώρα μας και για τη βιομηχανία, να αναπαραχθεί το σημερινό παθογενές μοντέλο. Θα πρέπει να προχωρήσουμε στο νέο μοντέλο με καθοριστικό το ρόλο των διμερών συμβολαίων. Οι βιομηχανίες θα μπορούν να παράγουν και να διαθέτουν το μέγιστο δυνατό μέρος της ηλεκτρικής ενέργειας για τις δικές τους ανάγκες.
Κυρίες και κύριοι,
Η ΔΕΗ είναι υποχρεωμένη και προσπαθεί να συντονιστεί με τις γενικότερες εξελίξεις. Σε λίγους μήνες με τη βοήθεια της McKinsey ολοκληρώνουμε το businessplan το οποίο θα περιγράφει σοβαρούς μετασχηματισμούς. Ωστόσο σημαντικές δράσεις του μετασχηματισμού γίνονται ήδη, όπως συστήματα διοίκησης ανθρώπινου δυναμικού, νέες οργανωτικές δομές. Γίνονται ακόμη σοβαρές μελέτες, δράσεις και βήματα προς τη διαφοροποίηση, (υπενθυμίζω το φυσικό αέριο και τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα), όπως επίσης για επέκταση σε άλλες αγορές όπου είναι γνωστά τα βήματα που έχουμε κάνει μέχρι τώρα.
Σας ανακοινώνω ότι το αμέσως επόμενο διάστημα θα επισημοποιήσουμε και θα δημοσιοποιήσουμε συγκεκριμένες δράσεις, συγκεκριμένες δραστηριότητες οι οποίες θα είναι πολύ θετικές και για τη ΔΕΗ και για τη χώρα. Σήμερα σας πληροφορώ ότι, σε συνεργασία με την κινεζική SHENHUA, τον κολοσσό αυτό, εξετάζουμε να επενδύσουμε από κοινού και να λειτουργήσουμε ένα λιγνιτικό σταθμό στην Τουρκία 1.000 MW.
Η γενική μας αντίληψη έχει ως εξής: Η ΔΕΗ είναι πολύ μεγάλη και καθοριστικής σημασίας εντός των συνόρων της χώρας. Ωστόσο, στο πλαίσιο της ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς τα πράγματα και τα μεγέθη θα είναι εντελώς διαφορετικά. Αυτό συνιστά μεγάλη πρόκληση. Για αυτό στρατηγική επιλογή μας είναι, πρώτον να γίνουμε leader στην περιφερειακή αγορά ηλεκτρικής ενέργειας της περιοχής μας με διάφορες δράσεις και επενδύσεις. Αυτό είναι το υπόβαθρο για να επιβιώσουμε και να αναπτυχθούμε στα πλαίσια της ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς. Και δεύτερον ο ριζικός εκσυγχρονισμός της επιχείρησης, η ψηφιοποίηση. Με όλα όσα καταπιάνονται οι σύγχρονες εταιρίες ηλεκτρισμού οι οποίες βρίσκονται και αυτές σε έναν διαρκή προβληματισμό αντιμετωπίζοντας τις προκλήσεις των εξελίξεων, θα ασχοληθούμε και εμείς.
Αυτή, οραματιζόμαστε να είναι η ισχυρότερη από σήμερα, ΔΕΗ του όχι μακρινού μέλλοντος.
Σας ευχαριστώ πολύ.
