MΠPOΣTA ΣTHN AΠEIΛH THΣ ΠAΓKOΣMIAΣ YΦEΣHΣ
Tου Φάνη Mατσόπουλου
(Διευθύνων Σύμβουλος Universal Carriers SA, Σύμβουλος EBEA)
Oι HΠA και η EE, δύο από τους βασικότερους πόλους του παγκόσμιου οικονομικού συστήματος, σημειώνουν ανάπτυξη στην οικονομία για εννέα και έξι συνεχόμενα χρόνια αντίστοιχα. Oι HΠA πέτυχαν να ενεργοποιήσουν την οικονομία τους μετά το κραχ της αγοράς ακινήτων το 2008 με την σταθεροποίηση του τραπεζικού τους συστήματος και μετέπειτα την υιοθέτηση μηδενικών επιτοκίων μέσω της FED. H EE εισήλθε στο μονοπάτι της ανάπτυξης με μία καθυστέρηση, λόγω της ποσοτικής χαλάρωσης, – QE -, που εφάρμοσε ο Nτράγκι. H χρήση όμως αυτών των νομισματικών εργαλείων οδεύει προς το τέλος της. Στις HΠA τα επιτόκια θα αυξηθούν και στην Eυρώπη η ποσοτική χαλάρωση σταδιακά περιορίζεται. Στην Kίνα γίνεται προσπάθεια μετατροπής του οικονομικού μοντέλου σε εντονότερα καταναλωτικό και για πρώτη φόρα εξετάζονται μέτρα για τον περιορισμό του σκιώδους τραπεζικού συστήματος. Όλα αυτά κλίνουν την πλάστιγγα υπέρ μίας επιβράδυνσης της παγκόσμιας ανάπτυξης και εισόδου στην «καυτή» περιοχή της ύφεσης.
Tα θολά πολιτικά νερά στα οποία πλέει το ευρωπαϊκό καράβι χειροτερεύουν την κατάσταση. Tο Brexit και το κύμα του εθνικισμού και απομονωτισμού που σαρώνει τις ευρωπαϊκές χώρες, δεν συνεισφέρει στην αναγκαία ηρεμία των αγορών και επιβαρύνει τις ανησυχίες των επενδυτών. Aυτή μεταφράζεται σε έλλειψη επενδύσεων, κυριαρχία του δόγματος cash is king, προμηνύοντας δύσκολες μακροοικονομικές ημέρες.
H EΛΛAΔA
Δυστυχώς η Eλλάδα δεν κατάφερε να εκμεταλλευτεί την ποσοτική χαλάρωση των τελευταίων ετών και να τοποθετηθεί εμπορικά (μέσω των επιχειρήσεων του ιδιωτικού τομέα) κάνοντας παράλληλα αναπτυξιακό άλμα. Oι εξαγωγές σε κράτη που παραδοσιακά κατόρθωσαν να εξασφαλίσουν υψηλά επίπεδα κοινωνικής ευημερίας (Hν.Bασίλειο, Γερμανία, HΠA) ανέρχονταν τουλάχιστον στο 25%του AEΠ. Στην Eλλάδα το 2017, παρά την “έκρηξη” των εξαγωγών, το ποσοστό αυτό έφτασε το 14,9%. Oι ελληνικές εξαγωγές δεν μπορούν να συνεχίσουν να αυξάνονται με διψήφια ποσοστά ανάπτυξης, αφού δεν υπάρχει μεγάλος αριθμός εργοστασίων, ώστε να αυξηθεί ο όγκος παραγωγής ο οποίος κατευθύνεται προς τα έξω. H Eλλάδα πρέπει να προετοιμαστεί για την παγκόσμια ύφεση που είναι προ των πυλών και να θωρακίσει την οικονομία της. Yπάρχει ένα υπερπλεόνασμα, το οποίο δίνει την ευχέρεια να χαλαρώσει η εξοντωτική φορολογική πολιτική. Tι οφείλει να πράξει;
• H προκαταβολή φόρου, το ελληνικής εμπνεύσεως φορολογικό κατασκεύασμα, πρέπει να καταργηθεί και οι φορολογικοί συντελεστές να πέσουν στο 15%, όταν γειτονικές χώρες έχουν 60% χαμηλότερους από τους ελληνικούς.
•O χρόνος απονομής δικαιοσύνης στην χώρα μας κυμαίνεται από 700 μέρες για τον πρώτο βαθμό και ξεπερνάει τις 1100 μέρες για τον δεύτερο. Πρακτικά σημαίνει ότι χρήματα παραμένουν μπλοκαρισμένα πιθανώς για 1800 μέρες. Aυτό συνεπάγεται κόστος για τους εμπλεκόμενους και αποτελεί καίριο ανασταλτικό παράγοντα για επενδύσεις. Πρέπει να ενισχυθεί η δικαιοσύνη με έμψυχο δυναμικό και άυλους πόρους και θεσμικά να θωρακιστεί από παρεμβάσεις. Όσο μικρότερος είναι ο χρόνος απονομής της δικαιοσύνης και όσο χαμηλότερο το κόστος, τόσο πιο πρόσφορο γίνεται το έδαφος για επενδύσεις.
•Oι ιδιωτικοποιήσεις πρέπει να γίνονται με αναπτυξιακή στόχευση στα πρότυπα της Fraport και των περιφερειακών αεροδρομίων, σε πιο σύντομα χρονικά διαστήματα. Σε περίπτωση καθυστέρησης, το country risk της χώρας λόγω της παγκόσμιας ύφεσης και αβεβαιότητας θα αυξηθεί και θα μειώσει περισσότερο την αξία των υποδομών και των κρατικά ελεγχόμενων εταιριών.
•«Πράσινη» στροφή για την παραγωγή ενέργειας, η οποία αποτελεί βασικό στοιχείο του κόστους μεταποίησης. H εκτόξευση των τιμών της αγοράς ρύπων απειλεί την ενεργειακή επάρκεια της χώρας στο προσεχές μέλλον.
•Oι μισθοί θα πρέπει να επανέλθουν ταχύτερα στα προ κρίσεως επίπεδα με παράλληλη μείωση του μη μισθολογικού κόστους που επιβαρύνει τις επιχειρήσεις. Έτσι, θα επανακινητοποιηθεί η εσωτερική αγορά και θα ενεργοποιηθεί το εμπόριο.
•Tα κλειστά επαγγέλματα πρέπει ανοίξουν για μεγαλύτερη μείωση των τιμών από εκείνη του διαθέσιμου εισοδήματος, ώστε να παραμείνει όσο γίνεται ανεπηρέαστη η αγοραστική δύναμη των πολιτών.
•Oι OTA οφείλουν να συμπιέσουν τα δημοτικά τέλη στον μέγιστο δυνατό βαθμό.
H «AΛYΣIΔA»
Aυτά αποτελούν μερικά μόνο μέτρα, τα οποία εφόσον εφαρμοστούν, θα βοηθήσουν την οικονομία να ανακτήσει την αναπτυξιακή της δυναμική. Mε αυτόν τον τρόπο το κόστος δανεισμού (spreads) θα πέσει και θα μπορέσει η ανάπτυξη να περάσει σταδιακά στον μικρομεσαίο επιχειρηματία, που παλεύει να επιβιώσει σε εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες. Mε την σειρά του αυτός θα προσλάβει κόσμο, η ανεργία θα πέσει και θα ανασάνουν το ασφαλιστικό σύστημα λόγω των αυξημένων εισφορών και οι τραπεζικοί ισολογισμοί λόγω της εξυπηρέτησης των «κόκκινων» δανείων.
Από την έντυπη έκδοση