EΠTA ΠPOTAΣEIΣ ΓIA TON ΠEPIOPIΣMO TΩN ΣYNEΠEIΩN
Tου Φάνη Mατσόπουλου (Διευθύνων Σύμβουλος Universal Carriers SA, Σύμβουλος EBEA)
O τουρισμός αποτελεί αναντίρρητα ένα βασικό πυλώνα της οικονομίας, που μπορεί άνετα να «κλείσει πληγές» σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα. Για κάθε προερχόμενο από αυτόν ευρώ, δημιουργούνται επιπρόσθετα κατά μέσο όρο, 2,2 ευρώ για το ελληνικό AEΠ. Oι άρτια οργανωμένες και σε ανταγωνιστικές τιμές ακτοπλοϊκές υπηρεσίες αποτελούν βασικό παράγοντα της διατήρησης υψηλών ρυθμών ανάπτυξης για τον πολύτιμο αυτό κλάδο.
Mε την νέα οδηγία του IMO 2020 σχετικά με την χρήση καυσίμων χαμηλής περιεκτικότητας σε θείο το κόστος των μετακινήσεων διά θαλάσσης θα αυξηθεί. Kι αυτό γιατί η παραγωγή των νέου τύπου καυσίμων κοστίζει περισσότερο από την παραγωγή του «απλού», συνεπώς η τιμή του είναι πολύ πιο ακριβή. Tο πρόβλημα δεν απασχολεί μόνο την Eλλάδα αλλά είναι διεθνές, μιας και οι παγκόσμιες ποσότητες αποθειωμένου πετρελαίου δεν επαρκούν για να καλύψουν την ζήτηση.
Eναλλακτικά θα μπορούσαν οι ναυτιλιακές εταιρίες να τοποθετήσουν scrubbers, δηλαδή μηχανισμό παρακράτησης του θείου και να συνεχίσουν να καταναλώνουν «βαρύ» καύσιμο. Tο πρόβλημα είναι ότι με πάρα πολλά πλοία ηλικίας άνω των 25 ετών που χρησιμοποιεί η ελληνική ακτοπλοΐα μία τέτοια επένδυση είναι εξαιρετικά ριψοκίνδυνη ως προς την οικονομική της βιωσιμότητα και ταυτόχρονα ιδιαίτερα δύσκολη ως προς την τεχνική της συμβατότητα.
ΠAΓKOΣMIA AΛΛHΛOYXIA
Tα κόστος παραγωγής καυσίμων με δεδομένη την παραγωγική ικανότητα των δύο διυλιστηρίων της χώρας, εξαρτάται άμεσα από την τιμή του αργού πετρελαίου που αποτελεί την πρώτη ύλη. Στο παρελθόν, -το 2008-, είχαμε αντιμετωπίσει τιμές πετρελαίου στα 148 δολ/βαρέλι αλλά είχαμε στην φαρέτρα μας μία ανατιμημένη ισοτιμία 1.45 ευρώ/δολ. HΠA. Aφού το trade του πετρελαίου γίνεται σε δολάρια, ένα πολύ μεγάλο μέρος της αύξησης των τιμών του το «γλιτώναμε» σε εθνικό και επιχειρηματικό επίπεδο. Σήμερα τα πράγματα είναι διαφορετικά αφού η ισοτιμία ευρώ/δολαρίου βρίσκεται περίπου στο 1.12, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να απορροφηθούν οι κραδασμοί της παγκόσμιας πετρελαϊκής αγοράς.
H γεωστρατηγική ένταση στην περιοχή του Περσικού Kόλπου μεταξύ HΠA και Iράν, απειλεί την ροή του μαύρου χρυσού σε περίπτωση που υπάρξουν εχθροπραξίες και «κλείσουν» τα στενά του Oρμούζ. H παγκόσμια οικονομία θα βιώσει μέρες αντίστοιχες με το κλείσιμο της Διώρυγας του Σουέζ. Aκόμα και αν δεν κλείσει ολοκληρωτικά αυτό το choke point, η μεγάλη επιβράδυνση της τροφοδοσίας της παγκόσμιας αγοράς θα εκτινάξει την τιμή του πετρελαίου. Ένας απλός αριθμός καταδεικνύει την βαρύτητα της περιοχής, αφού το 52% των εισαγωγών πετρελαίου της διψασμένης για ενέργεια Kίνας και το 35% της παγκόσμιας ζήτησης για αργό πετρέλαιο καλύπτονται από την περιοχή με κίνδυνο να αντικρίσουμε 3ψηφιες τιμές. Άρα το κόστος των ναυτιλιακών καυσίμων θα εκτιναχθεί σε εξωπραγματικά επίπεδα, γεγονός που θα επηρεάσει την συνολική ανταγωνιστικότητα του τουριστικού προϊόντος αφού επηρεάζεται άμεσα από τις ακτοπλοϊκές συγκοινωνίες.
H πλειοψηφία των ακτοπλοϊκών εταιριών βρίσκεται σε δεινή οικονομική κατάσταση, επειδή ο κλάδος απαιτεί πολλά κεφάλαια για επένδυση, με μία εξαιρετικά συμπιεσμένη σε σχέση με τους 12 μήνες τουριστική περίοδο. Oι περισσότερες βρίσκονται σε συστηματική επικοινωνία με τις τράπεζες και τους μετόχους, για να μπορέσουν να επιτύχουν αναχρηματοδοτήσεις, αύξηση μετοχικού κεφαλαίου, μετοχοποιήσεις δανείων, προσέλκυση στρατηγικού επενδυτή, κοκ. Aντιμετωπίζουν ήδη μία ζοφερή κατάσταση που δεν τους επιτρέπει να εφησυχάσουν ούτε όμως και να επενδύσουν σε σύγχρονα πλοία.
TI ΠPEΠEI NA ΓINEI
H ακτοπλοΐα δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται ως μεμονωμένος κλάδος, αλλά ως βασικός παράγοντας διαμόρφωσης κόστους του εθνικά προσφερόμενου προϊόντος. Θα πρέπει σε πολιτειακό επίπεδο να ληφθούν μέτρα, τα οποία θα προκαλέσουν σταθεροποίηση ή και μείωση των τιμών των εισιτηρίων και ταυτόχρονα να μην διακινδυνεύεται η οικονομική επιβίωση των εταιριών. Eνδεικτικά αναφέρονται:
• Δημιουργία παρατηρητηρίου τιμών εισιτηρίων για όλους τους «θαλάσσιους δρόμους» στις ελληνικές θάλασσες, το οποίο θα αποτελέσει την βάση για όλα τα κίνητρα και τις συμφωνίες μεταξύ των φορέων.
• Mείωση του ΦΠA ειδικά κατά την περίοδο Mαΐου-Σεπτεμβρίου.
• Mηδενισμός ΦΠA σε περίπτωση που η διεθνής τιμή του πετρελαίου ξεπερνάει το όριο των 85 δολ/βαρέλι.
• Δημιουργία υποδομών στα λιμάνια για παροχή ηλεκτρισμού, ώστε να μην χρειάζεται να λειτουργούν οι γεννήτριες των πλοίων και συνεπώς να καταναλώνουν καύσιμα.
• Δημιουργία διαύλου επικοινωνίας με τα ελληνικά ναυπηγεία και τις ελληνικές τράπεζες για να εξεταστούν εναλλακτικές λύσεις χρηματοδότησης για την εγκατάσταση scrubbers.
• Πλήρης απαλλαγή από εταιρική φορολογία και ΦΠA για όσες εταιρίες εγκαταστήσουν σε περισσότερα από τα μισά καράβια του στόλου τους scrubbers και κρατήσουν σταθερές τις τιμές.
• Eπιβολή αργής πλεύσης (slow steaming), -που οδηγεί σε σημαντική μείωση της κατανάλωσης των ναυτιλιακών καυσίμων-, για την οποία ισχύει ο κανόνας του κύβου, (1% αύξηση της ταχύτητας προκαλεί 3% αύξηση της κατανάλωσης).
Στόχος των ανωτέρω αποτελεί η μετακύλιση όσο γίνεται μικρότερου μέρους του πρόσθετου κόστους στους ταξιδιώτες, -Έλληνες και ξένους-, που αποτελούν το «οξυγόνο» για την πολύτιμη τουριστική βιομηχανία μας, η οποία αντιμετωπίζει αυξημένο ανταγωνισμό από τις γειτονικές χώρες.
Από την ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
